Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor
۵٬۵۵۲
ویرایش
P.motahari (بحث | مشارکتها) |
|||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{احکام}} | {{احکام}} | ||
''' | '''وَطْی به شُبهه''' [[آمیزش|آمیزشی]] غیرشرعی که در آن، فرد نمیداند کارش [[حرام]] است؛ مثل ازدواج و آمیزش با زنی که در [[عده]] است، به گمان اینکه چنین ازدواجی صحیح است. [[مجتهد|فقیهان]] این عمل را مانند [[زنا]] حرام نمیدانند و پرداخت [[مهر المثل|مَهر المثل]] به زن و رعایت عده را برای او [[واجب]] میشمارند. | ||
به فتوای آنها، وطی به شبهه، مانند ازدواج، موجب [[محارم|مَحرم شدن]] مادر، دختر و نوۀ دختریِ زن به مرد و همچنین پدر، پسر و نوۀ پسریِ مرد به زن میگردد. همچنین از نظر فقیهان، والدینِ فرزند متولدشده از وطی به شبهه صاحبان نطفهاند و فرزند از آنها و آنها از او [[ارث]] میبرند. ولی هرکدام از مرد و زن که موضوع برایش مشتبه نبوده و عمداً مرتکب این عمل شده، فرزند نسبت به او حکم [[ولد الزنا|ولدالزنا]] را دارد و از یکدیگر ارث نمیبرند. | به فتوای آنها، وطی به شبهه، مانند ازدواج، موجب [[محارم|مَحرم شدن]] مادر، دختر و نوۀ دختریِ زن به مرد و همچنین پدر، پسر و نوۀ پسریِ مرد به زن میگردد. همچنین از نظر فقیهان، والدینِ فرزند متولدشده از وطی به شبهه صاحبان نطفهاند و فرزند از آنها و آنها از او [[ارث]] میبرند. ولی هرکدام از مرد و زن که موضوع برایش مشتبه نبوده و عمداً مرتکب این عمل شده، فرزند نسبت به او حکم [[ولد الزنا|ولدالزنا]] را دارد و از یکدیگر ارث نمیبرند. | ||
خط ۱۲: | خط ۱۲: | ||
با توجه به وجود جهل در وطی به شبهه، فقیهان عامل آن را گناهکار نمیدانند.<ref>منتظری، رساله استفتاءات، قم، ج۳، ص۳۷۲.</ref> با وجود این، این کار احکامی دارد که در کتابهای فقهی مطرح شده است: | با توجه به وجود جهل در وطی به شبهه، فقیهان عامل آن را گناهکار نمیدانند.<ref>منتظری، رساله استفتاءات، قم، ج۳، ص۳۷۲.</ref> با وجود این، این کار احکامی دارد که در کتابهای فقهی مطرح شده است: | ||
*'''عدم ثبوت حدّ زنا:''' وطی به شبهه حکم [[زنا]] را ندارد؛ چون به سبب شبهه، مشمول «متجاوز در روابط جنسی» نمیشود.<ref>جرجانی، تفسیر شاهی، ۱۴۰۴ق، ج۲،ص۲۸۶.</ref> بنابراین [[حد شرعی|حدّ زنا]] شامل آن نمیشود.<ref>مؤسسه دایرةالمعارف فقه اسلامی، فرهنگ فقه فارسی، ۱۳۸۷ش، ج۱، ص۱۵۱.</ref> البته برخی معتقدند به جهت بیاحتیاطیِ عامل آن، طبق برخی روایات،<ref>شیخ حرّ عاملی، وسائل الشیعة، ۱۴۰۹ق، ج۲۸، ص۶۶، حدیث ۱۷.</ref> وی مستحق [[تعزیر]] است.<ref>مکارم شیرازی، تعزیر و گستره آن، ۱۴۲۵ق، ص۵۰.</ref> | *'''عدم ثبوت حدّ زنا:''' وطی به شبهه حکم [[زنا]] را ندارد؛ چون به سبب شبهه، مشمول «متجاوز در روابط جنسی» نمیشود.<ref>جرجانی، تفسیر شاهی، ۱۴۰۴ق، ج۲،ص۲۸۶.</ref> بنابراین [[حد شرعی|حدّ زنا]] شامل آن نمیشود.<ref>مؤسسه دایرةالمعارف فقه اسلامی، فرهنگ فقه فارسی، ۱۳۸۷ش، ج۱، ص۱۵۱.</ref> البته برخی معتقدند به جهت بیاحتیاطیِ عامل آن، طبق برخی روایات،<ref>شیخ حرّ عاملی، وسائل الشیعة، ۱۴۰۹ق، ج۲۸، ص۶۶، حدیث ۱۷.</ref> وی مستحق [[تعزیر]] است.<ref>مکارم شیرازی، تعزیر و گستره آن، ۱۴۲۵ق، ص۵۰.</ref> | ||
*''' | *'''مَهریه:''' این عمل موجب ثبوت [[مهر المثل|مَهرُالمثل]] برای زن است؛<ref>بحرانی، الحدائق الناضرة، ۱۴۰۵ق، ج۲۳، ص۲۴۶.</ref> یعنی متناسب با شأن آن زن، به او مهریه پرداخت میشود.<ref>مکارم شیرازی، کتاب النکاح، ۱۴۲۴ق، ج۶، ص۴۲.</ref> البته این در صورتی است که شبهه برای دو طرف یا فقط برای زن باشد؛ امّا در صورت آگاهی زن از حرمت، مهریهای به وی تعلق نمیگیرد.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۳۲، ص۳۷۹.</ref> | ||
*'''نفقه:''' در وطی به شبهه، به زن نفقه تعلق نمیگیرد؛<ref>بحرانی، الحدائق الناضرة، ۱۴۰۵ق، ج۲۳، ص۶۱۳.</ref> اما فقیهان درباره نفقه زنی که با این عمل باردار شده، اختلافنظر دارند:<ref>مؤسسه دایرةالمعارف فقه اسلامی، فرهنگ فقه فارسی، ۱۳۸۷ش، ج۱، ص۱۵۱.</ref> برای مثال، [[شیخ طوسی]]، از فقهای قرن پنجم معتقد است در این صورت، نفقه برای جنین ثابت است؛<ref>شیخ طوسی، المبسوط، ۱۳۸۷ق، ج۶، ص۲۷.</ref> اما [[محمدحسن نجفی|صاحبْجواهر]] از دیگر فقیهان شیعه با این نظر مخالف است.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۳۲، ص۳۴۰.</ref> | *'''نفقه:''' در وطی به شبهه، به زن نفقه تعلق نمیگیرد؛<ref>بحرانی، الحدائق الناضرة، ۱۴۰۵ق، ج۲۳، ص۶۱۳.</ref> اما فقیهان درباره نفقه زنی که با این عمل باردار شده، اختلافنظر دارند:<ref>مؤسسه دایرةالمعارف فقه اسلامی، فرهنگ فقه فارسی، ۱۳۸۷ش، ج۱، ص۱۵۱.</ref> برای مثال، [[شیخ طوسی]]، از فقهای قرن پنجم معتقد است در این صورت، نفقه برای جنین ثابت است؛<ref>شیخ طوسی، المبسوط، ۱۳۸۷ق، ج۶، ص۲۷.</ref> اما [[محمدحسن نجفی|صاحبْجواهر]] از دیگر فقیهان شیعه با این نظر مخالف است.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۳۲، ص۳۴۰.</ref> | ||
*''' | *'''عِدّه:''' از دیدگاه فقه شیعه و اهلسنت، با وقوع وطی به شبهه، زن باید از هنگام برطرف شدن شبهه،<ref>ٰمکارم شیرازی، احکام بانوان، ۱۴۲۸ق، ص۲۲۴.</ref> [[عده]] نگه دارد<ref>برای نمونه نگاه کنید: شهید ثانی، مسالک الأفهام، ۱۴۱۳ق، ج۷، ص۳۰۳؛ نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۳۲، ص۳۴۰؛ حجاوی مقدسی، الإقناع، دارالمعرفه، ج۲، ص۴۵۶.</ref> و در این مدت با مردی ازدواج یا آمیزش نکند؛ حتی شوهرش. مقدار عده وطی به شبهه، همانند عده طلاق، سه [[حیض|دورهٔ حیض]] یا گذشت سه ماه است.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۳۲، ص۳۴۰.</ref> | ||
*'''خویشاوندی و مَحرمیت:''' به گفته [[مقداد بن عبدالله حلی|فاضل مقداد]] از فقهای امامیه، اکثر فقیهان [[شیعه]] و گروهی از [[اهل سنت و جماعت|اهلسنت]] معتقدند وطی به شبهه موجب ایجاد خویشاوندی میشود؛<ref>حلّی، کنز العرفان، ۱۴۲۵ق، ج۲، ص۱۸۷.</ref> یعنی مادر، دختر و نوۀ دختریِ زن به مرد و همچنین پدر، پسر و نوۀ پسریِ مرد به زن [[محارم|مَحرم]] میشوند.<ref>مؤسسه دایرةالمعارف فقه اسلامی، فرهنگ فقه فارسی، ۱۳۸۷ش، ج۱، ص۱۵۱.</ref> البته طبق نظر مشهور، این حکم در فرضی است که وطی به شبهه پیش از ازدواج با یکی از آنها صورت گیرد؛ ولی اگر پس از ازدواج باشد، وطی به شبهه موجب باطل شدن ازدواج صحیح آنها نمیشود.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۲۹، ص۳۷۳-۳۷۴.</ref> مثلا اگر مردی با زنی وطی به شبهه کند، ازدواج با دختر او جایز نیست؛ ولی اگر با زنی ازدواج کرده و بعد از آن، با دخترش وطی به شبهه داشته است، این وطی به شبهه موجب باطل شدن ازدواج قبلی با مادرش نخواهد بود.<ref>محقق داماد، بررسى فقهى حقوق خانواده، قم، ص۱۲۴.</ref> | *'''خویشاوندی و مَحرمیت:''' به گفته [[مقداد بن عبدالله حلی|فاضل مقداد]] از فقهای امامیه، اکثر فقیهان [[شیعه]] و گروهی از [[اهل سنت و جماعت|اهلسنت]] معتقدند وطی به شبهه موجب ایجاد خویشاوندی میشود؛<ref>حلّی، کنز العرفان، ۱۴۲۵ق، ج۲، ص۱۸۷.</ref> یعنی مادر، دختر و نوۀ دختریِ زن به مرد و همچنین پدر، پسر و نوۀ پسریِ مرد به زن [[محارم|مَحرم]] میشوند.<ref>مؤسسه دایرةالمعارف فقه اسلامی، فرهنگ فقه فارسی، ۱۳۸۷ش، ج۱، ص۱۵۱.</ref> البته طبق نظر مشهور، این حکم در فرضی است که وطی به شبهه پیش از ازدواج با یکی از آنها صورت گیرد؛ ولی اگر پس از ازدواج باشد، وطی به شبهه موجب باطل شدن ازدواج صحیح آنها نمیشود.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۲۹، ص۳۷۳-۳۷۴.</ref> مثلا اگر مردی با زنی وطی به شبهه کند، ازدواج با دختر او جایز نیست؛ ولی اگر با زنی ازدواج کرده و بعد از آن، با دخترش وطی به شبهه داشته است، این وطی به شبهه موجب باطل شدن ازدواج قبلی با مادرش نخواهد بود.<ref>محقق داماد، بررسى فقهى حقوق خانواده، قم، ص۱۲۴.</ref> | ||