سید علی حسینی خامنه‌ای: تفاوت میان نسخه‌ها

'''سید علی حسینی خامنه‌ای''' (زاده [[سال ۱۳۱۸ هجری شمسی|۱۳۱۸ش]]) دومین رهبر [[نظام جمهوری اسلامی ایران|جمهوری اسلامی]] و از [[فهرست مراجع تقلید شیعه|مراجع تقلید شیعه]] است. او پیش از انتخاب به سمت رهبری در [[سال ۱۳۶۸ هجری شمسی|سال ۱۳۶۸ شمسی]]، دو دوره رئیس جمهور و مدتی نیز نماینده مجلس شورای اسلامی بوده است. منصب [[امام جمعه|امامت جمعه]] [[تهران]] از سوی [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]] نیز از مناصب شرعی اوست. پیش از پیروزی [[انقلاب اسلامی ایران|انقلاب اسلامی]] از روحانیون موثر [[مشهد]] به شمار می‌رفت.

اندیشه‌‌های آیت‌الله خامنه‌ای در قالب مجموعه‌ای مفصل به نام [[حدیث ولایت (کتاب)|حدیث ولایت]] جمع‌آوری شده است. کتاب‌های متعددی نیز به صورت موضوعی از سخنان و پیام‌های مکتوب وی گردآوری و منتشر شده است. چندین اثر مکتوب شامل تالیف و ترجمه از وی منتشر شده که [[طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن (کتاب)|طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن]] مفصل‌ترین کتاب، و [[صلح الحسن (کتاب)|صلح امام حسن]] مشهورترین ترجمه اوست.

مخالفت صریح با [[قمه‌زنی]] و برخی شکل‌های [[سوگواری محرم|عزاداری]]، و تحریم توهین به مقدسات [[اهل‌سنت]] از [[فتوا|فتاوای]] معروف و مؤثر او در [[جهان اسلام]] به شمار می‌رود. اصطلاحات تهاجم فرهنگی، [[بیداری اسلامی]] و [[اقتصاد مقاومتی]] از مفاهیمی است که در پی سخنرانی‌ها و تاکید‌های ایشان وارد ادبیات سیاسی و اجتماعی [[ایران]] شده است.

[[سید محمد خامنه‌ای]] (۱۲۹۳-۱۳۵۳ق) مشهور به پیغمبر<ref>بهبودی، شرح اسم، ۱۳۹۱ش، ص۱۲..</ref>، عموی آیت‌الله خامنه‌ای از شاگردان [[محمدکاظم خراسانی|آخوند خراسانی]] و [[فتح‌الله غروی اصفهانی|شریعت اصفهانی]] بود و از رجال طرفدار مشروطه به شمار می‌رفت.<ref>آقابزرگ تهرانی، طبقات اعلام الشیعة، ۱۳۸۸ش، ج۵، مقدمه، ص۱۳..</ref>

[[سید هاشم میردامادی نجف‌آبادی|سید هاشم نجف آبادی]] (میردامادی) (۱۳۰۳-۱۳۸۰ق)، جدّ مادری آیت‌الله خامنه‌ای از شاگردان [[محمدکاظم خراسانی|آخوند خراسانی]] و [[محمدحسین غروی نائینی|میرزا محمدحسین نائینی]]، از [[تفسیر قرآن|مفسران]] قرآن و [[امام جماعت]] [[مسجد گوهرشاد]] بوده است.<ref>آقابزرگ تهرانی، طبقات اعلام الشیعة، ۱۳۸۸ش، ج۲، ص۵۵۹..</ref> او در پی اعتراض به کشتار مردم در مسجد گوهرشاد در دوره رضاشاه، به سمنان تبعید شد.<ref>تاریخ علمای خراسان، ۱۳۴۱ش، ص۳۰۸؛ قاسم‌پور، دهه سرنوشت‌ساز، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ص۶۰..</ref>

نسب آیت‌الله خامنه‌ای از طرف مادر به [[محمد بن جعفر الصادق|محمد دیباج]] فرزند [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] می‌رسد.<ref>زنگنه، مشاهیر مدفون در حرم رضوی، ۱۳۸۲ق، ج۱، ص۴۵۸..</ref>

سیدعلی خامنه‌ای تحصیل را در چهار سالگی از مکتب‌خانه و با فراگیری [[قرآن|قرآن کریم]] آغاز کرد و همزمان با دوره دبستان، یادگیری [[قرائت]] و [[تجوید]] [[قرآن]] را نزد برخی قاریان مشهد شروع کرد.<ref>بهبودی، شرح اسم، ۱۳۹۱ش، ص۴۹.</ref> همزمان با سال‌های پایان دبستان، تحصیلات مقدماتی حوزوی را نیز آغاز نمود. وی پس از اتمام دوره دبستان، تحصیل علوم دینی را در [[مدرسه سلیمان خان]] ادامه داد و دوره سطح را در [[مدرسه علمیه نواب|مدرسه نواب]] گذراند. وی بخشی از [[مقدمات]] و سطح را نیز نزد پدر خود آموخت. همزمان با تحصیلات حوزوی، دبیرستان را نیز تا سال دوم متوسطه ادامه داد.<ref>آرشیو مرکز اسناد، شماره ۱۲۲۶..</ref>

وی در سال ۱۳۳۴ش، در [[درس خارج]] فقه آیت‌الله [[سید محمدهادی میلانی]] حاضر شد و در سال [[سال ۱۳۳۶ هجری شمسی|۱۳۳۶ش]] طی سفر کوتاهی همراه خانواده به [[نجف]] رفت و در دروس مدرسان بنام [[حوزه علمیه نجف]] شرکت کرد ولی به دلیل عدم تمایل پدر برای اقامت در آن شهر به [[مشهد]] بازگشت<ref>آرشیو مرکز اسناد، شماره ۱۲۲۶..</ref> و یک سال دیگر در درس آیت‌الله میلانی حاضر شد و در ۱۳۳۷ش عازم [[حوزه علمیه قم]] شد.<ref>بهبودی، شرح اسم، ۱۳۹۱ش، ص۷۸..</ref>

آیت‌الله خامنه‌ای در [[سال ۱۳۴۳ هجری شمسی|سال ۱۳۴۳ش]] به دلیل عارضه بینایی پدر و برای کمک به وی، از [[قم]] به [[مشهد]] بازگشت و بار دیگر در جلسات درس آیت‌الله میلانی حضور یافت که تا [[سال ۱۳۴۹ هجری شمسی|۱۳۴۹ش]] ادامه داشت.

سید علی خامنه‌ای از ابتدای حضور در [[مشهد]]، به تدریس سطوح عالی [[فقه]] و [[اصول فقه|اصول]] ([[فرائد الاصول (کتاب)|رسائل]]، [[مکاسب (کتاب)|مکاسب]] و [[کفایة الاصول (کتاب)|کفایه]]) مشغول شد و برای عموم مردم نیز  جلسات [[تفسیر قرآن|تفسیر]] برگزار کرد. از [[سال ۱۳۴۷ هجری شمسی|۱۳۴۷ش]] تدریس درس تخصصی تفسیر را  برای طلاب علوم دینی شروع کرد. این دروس و جلسات تفسیر تا سال [[سال ۱۳۵۶ هجری شمسی|۱۳۵۶ش]] و قبل از دستگیری و تبعید به ایرانشهر ادامه داشت.<ref>[https://farsi.khamenei.ir/memory-content?id=5467#602 نگاهی گذرا به زندگینامه‌ی حضرت آیت‌الله‌العظمی سید علی حسینی خامنه‌ای] khamenei.ir</ref> جلسات تفسیر در سالیانی از دوره ریاست جمهوری و پس از آن نیز ادامه داشت. پس از رسیدن به رهبری، از سال [[سال ۱۳۶۹ هجری شمسی|۱۳۶۹ش]] تدریس [[درس خارج|خارج فقه]] را آغاز کرد و تاکنون به تدریس ابواب [[جهاد]]، [[قصاص]]، [[مکاسب محرمه]] و [[نماز شکسته|نماز مسافر]] پرداخته است. این درس همچنان ادامه دارد.<ref>[https://farsi.khamenei.ir/memory-content?id=5467#602 نگاهی گذرا به زندگینامه‌ی حضرت آیت‌الله‌العظمی سید علی حسینی خامنه‌ای] khamenei.ir</ref>

آیت‌الله خامنه‌ای تحقیق و تألیف را از دوران طلبگی آغاز کرده بود و تقریرات دروس استادان خود را می‌نوشت.<ref>آرشیو مرکز اسناد، شماره ۱۲۲۸..</ref> اندیشه‌‌های او در مجموعه‌ای به نام [[حدیث ولایت (کتاب)|حدیث ولایت]] جمع‌آوری شده است. کتاب‌های متعددی نیز به صورت موضوعی از سخنان و پیام‌های مکتوب وی گردآوری و منتشر شده است. [[فلسطین از منظر آیت‌الله خامنه‌ای (کتاب)|فلسطین از منظر آیت‌الله خامنه‌ای]]، کتابی است به زبان فارسی، نوشته سعید صلح‌میرزائی‌ حاوی نظرات و سخنان آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران درباره فلسطین است. علاوه بر این چند اثر مکتوب شامل تألیف و ترجمه نیز از وی منتشر شده است.

* [[غناء (کتاب)|غناء]]: این کتاب شامل ۷۶ جلسه [[درس خارج]] آیت‌الله خامنه‌ای درباره [[غناء|غِناء]] است که در سال‌های ۱۳۷۸-۱۳۸۸ش ارائه شده است.<ref>خامنه‌ای، غناء، ۱۳۹۸ش، مقدمه..</ref> کتاب مذکور نخستین اثر فقهی وی است که به وسیله «دفتر حفظ و نشر آثار حضرت ایت‌الله العظمی خامنه‌ای»، در سال ۱۳۹۸ش منتشر شده است.<ref>خامنه‌ای، غناء، ۱۳۹۸ش، مقدمه..</ref> وی در این کتاب بین معنای لغوی(مطلق آوازخوانی) و معنای عرفی(آوازخوانی با کیفیت خاص) غناء تفکیک کرده است. از نظر او غنا بر دو گونه حلال و حرام است؛ غنائی حرام است که مشتمل بر باطل بوده<ref>خامنه‌ای، غناء، ۱۳۹۸ش، ص۲۵۵..</ref>و لهوی و گمراه‌کننده عن سبیل الله باشد.<ref>خامنه‌ای، غناء، ۱۳۹۸ش، ص۲۶۲و ۲۵۵..</ref> او همچنین هر آهنگی که انسان را به سمت بی مبالاتی به دین، به سمت گناه و بی اعتنایی به واجب و تکلیف شرعی بکشاند موسیقی حرام است.<ref>خامنه‌ای، غناء، ۱۳۹۸ش، ص۴۴۴..</ref>

* شعاعی از نیّر اعظم با عنوان فرعی «رهیافتی به منظومه فکری رهبر معظم انقلاب اسلامی حضرت آیت الله خامنه‌ای درباره حضرت محمد مصطفی صلی الله علیه و آله و سلم». این کتاب مجموعه‌ای از سخنان آیت‌الله خامنه‌ای درباره پیامبر اسلام(ص) است که در موقعیت‌های مختلف بیان کرده است. این کتاب را انتشارات سروش در سال ۱۳۸۵ش منتشر کرده است. <ref>دفتر فرهنگی فخر الائمه، شعاعی از نیر اعظم، انتشارات سروش، ص بیست و یک </ref>سال ۱۳۸۵ش از سوی آیت‌الله خامنه‌ای به نام [[سال پیامبر اعظم(ص)|سال پیامبر اعظم]] نامیده شده بود. <ref>[https://farsi.khamenei.ir/message-content?id=208 پیام نوروزی به مناسبت حلول سال ۱۳۸۵ش]. مراجعه در ۲۳ شهریور ۱۳۹۹</ref>

* [[آفتاب در مصاف (کتاب)|آفتاب در مصاف]]، مجموعه سخنان آيت‌الله خامنه‌ای درباره [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] و حوادث قبل و بعد از [[واقعه کربلا|قیام کربلا]] است. این سخنان از بین بیانات سالهای ۱۳۵۷ تا سال ۱۳۹۰ش  او جمع‌آوری شده است. کتاب را انتشارات انقلاب اسلامی منتشر کرده است. <ref>[https://farsi.khamenei.ir/book-content?id=24339 معرفی کتاب آفتاب در مصاف] مراجعه در ۲۳ شهریور ۱۳۹۹</ref>

نقطه آغازین ورود سید علی خامنه‌ای به فعالیت‌های سیاسی و مبارزه با نظام سلطنتی پهلوی، دیدار او با [[سید مجتبی نواب صفوی]] (میرلوحی) در مشهد بوده است. آیت‌الله خامنه‌ای در بهمن ۱۳۴۱ش<ref>جلالی، مشهد در بامداد نهضت اسلامی، ۱۳۷۸ش، ص۱۴۸..</ref> و نیز در ۱۳۴۲ش، واسطه انتقال پیام‌های [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]] و [[سید محمدهادی میلانی|آیت‌الله میلانی]] بوده است.<ref>آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، شماره ۱۲۲۹-۱۲۳۱..</ref>

آیت‌الله خامنه‌ای در سال ۱۳۴۲ش، در سفری به بیرجند سخنرانی‌هایی علیه حکومت وقت انجام داد<ref>بهبودی، شرح اسم، ۱۳۹۱ش، ص۱۲۹-۱۳۴..</ref> و به همین دلیل در [[۱۲ خرداد]] سال ۱۳۴۲ش/[[۷ محرم]] ۱۳۸۳ق دستگیر و در مشهد زندانی شد.<ref>آرشیو مرکز اسناد، شماره ۶۱۴و۱۲۳۱-۱۲۳۲..</ref> پس از آزادی، آیت‌الله محمدهادی میلانی با او دیدار کرد.<ref>آرشیو مرکز اسناد، شماره ۱۲۳۳..</ref> او از جمله روحانیونی بود که در [[۱۱ دی]] ۱۳۴۲ش، پیامی به [[سید محمود طالقانی]]، [[مهدی بازرگان]] و [[یدالله سحابی]] که به دلیل حمایت از امام خمینی زندانی شده بودند، فرستاد.<ref>یاران امام به روایت اسناد ساواک، ۱۳۷۶-۱۳۸۲ش، ج۱، ص۴۶۸..</ref>

در همان زمان طلاب خراسانی حوزه علمیه قم با هدایت سید علی خامنه‌ای، در اعتراض به ادامه حصر امام خمینی، نامه‌ای به حسنعلی منصور، نخست وزیر وقت نوشته و منتشر کردند که از جمله آنها خود وی و [[ابوالقاسم خزعلی]] و [[محمد عبایی خراسانی]] بودند.<ref>امام خمینی در آیینه اسناد به روایت ساواک، ۱۳۸۶ش، ج۴، ص۳۹۲..</ref>

آیت‌الله خامنه‌ای در بهمن ۱۳۴۲ش، مقارن با [[رمضان]]۱۳۸۳ق برای [[تبلیغ]] و تبیین مسائل نهضت اسلامی راهی [[زاهدان]] شد.<ref>بهبودی، شرح اسم، ۱۳۹۱ش، ص۱۶۲-۱۶۶..</ref> سخنرانی‌های او در مساجد زاهدان باعث دستگیری و انتقال به زندان قزل قلعه شد<ref>آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، شماره ۱۲۳۴..</ref> که در ۱۴ اسفند ۱۳۴۲ش از زندان آزاد شد.<ref>بهبودی، شرح اسم، ۱۳۹۱ش، ص۱۸۷..</ref>

 

در پاییز ۱۳۴۳ش از [[قم]] به [[مشهد]] بازگشت.<ref>بهبودی، شرح اسم، ۱۳۹۱ش، ص۱۹۲-۱۹۵..</ref>

آیت‌الله خامنه‌ای در خرداد سال ۱۳۷۳ ضمن یک سخنرانی برای گروهی از روحانیون، برخی از شیوه‌های [[سوگواری|عزاداری]] به ویژه [[قمه‌زنی|قمه زنی]] را مورد انتقاد شدید قرار داد و آن را نوعی [[بدعت]] دانست. ایشان در سال ۱۳۷۶ نیز در سخنرانی در شهر [[مشهد]] ترویج قمه زنی از سوی حکومت‌های کمونیستی را تاییدی بر سخنان خود و انحراف‌آمیز بودن این حرکت معرفی کردند.

=== حرمت توهین به مقدسات اهل سنت ===

آیت‌الله خامنه‌ای توهین به مقدسات غیرشیعیان را جایز نمی‌داند. خود نیز در سخنرانی‌هایش به مقدسات دیگران حمله نمی‌کند. <ref>[http://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=2603 بیانات ۱۳ اسفند ۱۳۷۰].</ref> وی در سال ۱۳۸۹ پس از انتشار سخنان یاسر الحبیب بر ضد [[عایشه]] همسر [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]]، توهین به مقدسات و بزرگان سایر مذاهب از جمله همسران همه پیامبران را [[حرام]] دانست. <ref>[http://www.khabaronline.ir/detail/97482/ سایت خبرآنلاین].</ref> <ref>[http://www.leader.ir/tree/view.php?parent=n17588&catid=52&lang=ar سایت دفتر آیت‌الله خامنه‌ای].</ref>

از نظر آیت‌الله خامنه‌ای راه‌حل مسئله فلسطین برگزاری همه‌پرسی است با شرکت همه فلسطینی‌ها اعم از مسلمان، مسیحی و یهودی که در سرزمین‌های اشغالی و خارج از آن ساکنند.<ref>صلح‌میرزائی، فلسطین از منظر حضرت آیت‌الله العظمی سید علی خامنه‌ای، ۱۳۹۷ش، ص۵۹۹.</ref> همچنین از نظر او، راهِ آزادی فلسطین، مقاومت است نه سازش و مذاکره.<ref>صلح‌میرزائی، فلسطین از منظر حضرت آیت‌الله العظمی سید علی خامنه‌ای، ۱۳۹۷ش، ص۴۸۷-۴۹۰.</ref> او مذاکره برای [[اشغال فلسطین|مسئله فلسطین]] را خطای نابخشودنی می‌داند که جز خسارت برای فلسطینیان چیزی به همراه ندارد و آزادی فلسطین را به تأخیر می‌اندازد.<ref>صلح‌میرزائی، فلسطین از منظر حضرت آیت‌الله العظمی سید علی خامنه‌ای، ۱۳۹۷ش، ص۴۹۹-۵۰۰.</ref>