استمناء: تفاوت میان نسخه‌ها

'''استمناء''' یا '''خودارضایی''' انجام دادن کاری غیر از [[جماع|آمیزش]] است که عادتا باعث خارج شدن [[منی]] از آلت انسان شود. برخی از عالمان استمناء حرام را از [[گناهان کبیره|گناهان کبیره‌ای]] دانسته‌اند که در [[احادیث]] از آن نهی شده است. عقوبت استمناء [[تعزیر]] است، که [[حاکم شرع]] مقدار آن را تعیین می‌کند. در صورتی که استمناء منجر به خروج منی شود، احکامی ازجمله وجوب [[غسل جنابت]] و باطل‌شدن [[روزه]] دارد.

استمناء یا خودارضایی آن است که انسان با خود یا دیگری کاری کند که از او منی بیرون آید.<ref>حسینی، رساله دانشجویی، ۱۳۹۳ش، ص۸۹.</ref> در فقه استمناء برای عمل مردان به کار رفته است و به خودارضایی زنان، استشهاء می‌گویند.<ref>سهراب‌پور، خلوت شیطانی، ۱۳۹۰ش، ص۱۵.</ref> از استمناء در باب‌های [[روزه|صوم]]<ref>سید مرتضی، الانتصار، ۱۴۱۵ق، ص۱۷۸؛ محقق حلی، شرایع الاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۱۷۲.</ref> [[اعتکاف]]،<ref>علامه حلی، تذکرة الفقهاء، ۱۴۱۴ق، ج۶، ص۲۵۷.</ref> [[حج]]<ref>ابن حمزه، الوسیلة، ۱۴۰۸ق، ص۱۵۹؛ علامه حلی، تذکرة الفقهاء، ۱۴۱۴ق، ج۷، ص۳۸۱.</ref> و [[حد شرعی|حدود]] سخن گفته شده است.<ref>ابن حمزه، الوسیلة، ۱۴۰۸ق، ص۱۵۹؛ شیخ مفید، المقنعه، ۱۴۱۰ق، ص۷۹۱.</ref>

استمنا از نظر فقهی حرام است و برخی از فقها، آن را جزو [[گناهان کبیره]] دانسته‌اند.<ref> نگاه کنید به: نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۴۱، ص۶۴۷.</ref> مستند فقها در حرمت استمناء، [[آیات قرآن]] و [[روایات]] است.<ref>مؤسسه دایره المعارف فقه اسلامی، موسوعة الفقه الاسلامی، ۱۴۲۳ق، ج۱۲، ص۲۱۹و۲۲۰.</ref> فقیهان برای اثبات حرمت استمناء، به [[آیه ۶ سوره مؤمنون]] استناد کرده‌اند. براساس این آیه هر گونه لذت جنسی به جز طریق همسر و [[کنیز]] ممنوع شده است.<ref>شیخ طوسی، المبسوط، ۱۳۸۸ق، ج۴، ص۲۴۲؛ قطب الدین راوندی، فقه القرآن، ۱۴۰۵ق، ج۲، ص۱۴۴.</ref>

 

در برخی احادیث از استمناء نهی شده است. در [[وسائل الشیعه]] بابی به نام تحریم استمناء آمده که اختصاص به این دسته از احادیث دارد.<ref>شیخ حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۱۶ق، ج۲۰، ص۳۵۲-۳۵۵؛ محدث نوری، مستدرک الوسائل، ۱۴۰۸ق، ج۱۴، ص۳۵۶.</ref> همچنین بنابر روایتی کسی که استمناء کند خدا به او نظر نمی‌کند.<ref>حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۱۶ق، ج۲۰، ص۳۵۴-۳۵۵.</ref>

به فتوای برخی از [[فقیهان]] شیعه، استمناء توسط همسر و کنیز، جایز است.<ref>مؤسسه دایره المعارف فقه اسلامی، موسوعة الفقه الاسلامی، ۱۴۲۳ق، ج۱۲، ص۲۱۹و۲۲۱.</ref> البته به نظر برخی از فقیهان مانند [[علامه حلی]]، استمناء با دست کنیز و همسر نیز حرام است.<ref>علامه حلی، تذکرة الفقها، ۱۳۸۸ق، ص۵۷۷.</ref> در موارد ضرورت مانند تشخیص بیماری و درمان و مانند آن برخی از فقها با شرایطی این کار را مجاز می‌دانند.<ref>[https://www.ktark.com/blog/1398/06/19 «حکم شرعی آزمایش اسپرم (اسپرموگرام) از نظر مراجع تقلید»]، وبلاگ کانون ترک خودارضایی.</ref>

== آثار و نتایج فقهی ==

در منابع فقهی، آثاری را برای استمناء بیان کرده‌اند. البته این موارد اختصاص به موردی دارد که استمناء باعث خروج منی شود. این آثار عبارتند از:

* [[جنابت]]: استمناء موجب جنابت است که آثاری را، مانند [[غسل|وجوب غسل]]<ref>توضیح المسائل مراجع (محشی)، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۲۶۴.</ref> و حرمت مسّ کلمات [[قرآن]] را دارد.<ref>توضیح المسائل مراجع (محشی)، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۲۶۹، مساله ۳۵۵.</ref>

*بطلان [[روزه]]: استمناء حتّی به نحو حلال، موجب بطلان روزه است و بر بطلان عمدی روزه ماه رمضان، قضا و کفّاره مترتّب می‌شود.<ref>سید مرتضی، الانتصار، ۱۴۱۵ق، ص۱۷۸؛ محقق حلی، شرایع الاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۱۷۲.</ref>

*بطلان [[اعتکاف]]: استمناء اعتکاف را در صورتی که در روز رخ دهد باطل می‌کند<ref>علامه حلی، تذکرة الفقهاء، ۱۴۱۴ق، ج۶، ص۲۵۷.</ref> و در شب مورد اختلاف نظر فقها است.<ref>مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السّلام، ۱۳۸۵ش، ج۱، ص۴۸۸.</ref>

*استمناء بر [[احرام|مُحرِم]] حرام و موجب [[کفاره|کفّاره]] است<ref>ابن حمزه، الوسیلة، ۱۴۰۸ق، ص۱۵۹؛ علامه حلی، تذکرة الفقهاء، ۱۴۱۴ق، ج۷، ص۳۸۱.</ref> و کفّاره آن یک شتر است؛<ref>نجم الدین حلی، ایضاح الترددات الشرایع، ۱۴۲۸ق، ج۱، ص۲۳۱</ref> اما در بطلان حج به معنای اتمام حج فعلی و اعاده آن در سال آینده، در صورتی که عمل یاد شده پیش از وقوف در [[مشعر الحرام|مشعرالحرام]] رخ دهد، اختلاف است.<ref> ابن حمزه: استمنا در عمره مفرده موجب بطلان، قضا و کفاره است. ابن حمزه، الوسیله، ۱۴۰۸ق، ص۱۵۹.</ref> برخی در مسئله توقّف کرده‌اند.<ref>محقق سبزواری، ذخیرة المعاد، مؤسسة آل البیت، ص۶۱۹.</ref>

استمناء در دادگاه از دو طریق ثابت می‌شود: نخست با [[شهادت (در دادگاه)|گواهی]] دو مرد [[عادل]]<ref> شیخ مفید، المقنعه، ۱۴۱۰ق، ص۷۹۱؛ نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۴۱، ص۶۴۹.</ref> دیگر با دو بار اقرار استمناءکننده. البته برخی از فقها یک بار اقرار را نیز کافی می‌دانند.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۴۱، ص۶۴۹.</ref> برخی قدما یک بار اقرار را موجب ثبوت آن ندانسته‌اند.<ref>ابن ادریس حلی، کتاب السرائر، ۱۴۱۰ق، ج۳، ص۴۷۱.</ref>

کیفر استمناء، [[تعزیر]] است که مقدار و چگونگی آن توسط [[حاکم شرع]] تعیین می‌شود.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۴۱، ص۶۴۷،۶۴۹؛ شیخ مفید، المقنعه، ۱۴۱۰ق، ص۷۹۱؛ ابن ادریس حلی، کتاب السرائر، ۱۴۱۰ق، ج۳، ص۵۳۶.</ref> در صورت تکرار این عمل، مجازات شدیدتری برای آن در نظر گرفته شده است.<ref>رجوع کنید به: ابن حمزه طوسی، الوسیله، ۱۴۰۸ق، ص۴۱۵.</ref>

 

'''پیامدهای جسمانی:''' ضعف بینایی، ضعف قوای جسمانی، عقیم شدن، ضعف مفاصل، لرزش دست.

 

'''پیامدهای روحی و روانی''': ضعف حافظه و حواس‌پرتی، اضطراب، انزوا، افسردگی، بی‌نشاطی، پرخاشگری، کسالت دائمی، ضعف اراده.

 

'''عوارض اجتماعی:''' ناسازگاری خانوادگی، بی‌میل شدن به همسر و ازدواج، ناتوانی در ارتباط جنسی، دیر ازدواج کردن.<ref>[http://fa.parsiteb.com/news.php?nid=9128 تاثیرات استمنا بر زندگی زناشویی]</ref>

* کتاب بلوغ(از مجموعه چه می‌دانم؟)، موریس دبس، ترجمه: حسن صفاری، انتشارات علمی.

* ابن ادریس حلی، محمد بن احمد، السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی‌، قم‌، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۱۰ق‌.

* ابن حمزه طوسی، محمد بن علی، الوسیلة الی نیل الفضیلة، قم، انتشارات کتابخانه آیت الله مرعشی، ۱۴۰۸ق.