استمناء: تفاوت میان نسخه‌ها

'''استمناء''' یا '''خودارضایی''' انجام دادن کاری غیر از [[جماع|آمیزش]] است که عادتا باعث خارج شدن [[منی]] از آلت انسان شود. استمناء به دو صورت [[حرام]] و [[حلال]] تقسیم می‌شود. برخی از عالمان استمناء حرام را از [[گناهان کبیره|گناهان کبیره‌ای]] دانسته‌اند که در [[احادیث]] از آن نهی شده است. عقوبت استمناء [[تعزیر]] است، که [[حاکم شرع]] مقدار آن را تعیین می‌کند. در صورتی که استمناء منجر به خروج منی شود، احکامی ازجمله وجوب [[غسل جنابت]] و باطل‌شدن [[روزه]] دارد.

استمناء یا خودارضایی آن است که انسان با خود یا دیگری کاری کند که از او منی بیرون آید.<ref>حسینی، رساله دانشجویی، ۱۳۹۳ش، ص۸۹.</ref> در فقه لفظ استمناء برای عمل مردان به کار رفته است و به خودارضایی زنان، استشهاء می‌گویند.<ref>سهراب‌پور، خلوت شیطانی، ۱۳۹۰ش، ص۱۵.</ref> همچنین به هرگونه خارج شدن منی استمناء گفته نمی‌شود، یعنی خروج منی در خواب و همچنین به واسطه آمیزش و همبستری با همسر، استمناء و خودارضایی نیست.{{مدرک}} از استمناء در باب‌های [[روزه|صوم]]<ref>سید مرتضی، الانتصار، ۱۴۱۵ق، ص۱۷۸؛ محقق حلی، شرایع الاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۱۷۲.</ref> [[اعتکاف]]،<ref>علامه حلی، تذکرة الفقهاء، ۱۴۱۴ق، ج۶، ص۲۵۷.</ref> [[حج]]<ref>ابن حمزه، الوسیلة، ۱۴۰۸ق، ص۱۵۹؛ علامه حلی، تذکرة الفقهاء، ۱۴۱۴ق، ج۷، ص۳۸۱.</ref> و [[حد شرعی|حدود]] سخن گفته شده است.<ref>ابن حمزه، الوسیلة، ۱۴۰۸ق، ص۱۵۹؛ شیخ مفید، المقنعه، ۱۴۱۰ق، ص۷۹۱.</ref>

== دلیل‌های حرمت استمناء ==

فقیهان [[شیعه]] برای بررسی حکم استمناء، به جز دلیل [[اجماع]] به آیه ۶ [[سوره مؤمنون]] استناد کرده‌اند. براساس این آیه هر گونه لذت جنسی به جز طریق همسر و [[کنیز]] ممنوع شده است.<ref>شیخ طوسی، المبسوط، ۱۳۸۸ق، ج۴، ص۲۴۲؛ قطب الدین راوندی، فقه القرآن، ۱۴۰۵ق، ج۲، ص۱۴۴.</ref>

در برخی احادیث از استمناء نهی شده است. در [[وسائل الشیعه]] بابی به نام تحریم استمناء آمده که اختصاص به این دسته از احادیث دارد.<ref>شیخ حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۱۶ق، ج۲۰، ص۳۵۲-۳۵۵؛ محدث نوری، مستدرک الوسائل، ۱۴۰۸ق، ج۱۴، ص۳۵۶.</ref> همچنین بنابر روایتی کسی که استمناء کند خدا به او نظر نمی‌کند.{{یاد|عَنْ أَبِی بَصِیرٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِالله(ع) یقُولُ ثَلَاثَةٌ لَا یکلِّمُهُمُ اللهُ یوْمَ الْقِیامَةِ وَ لَا ینْظُرُ إِلَیهِمْ وَ لَایزَکیهِمْ وَ لَهُمْ عَذَابٌ أَلِیمٌ النَّاتِفُ شَیبَهُ وَ النَّاکحُ نَفْسَهُ وَ الْمَنْکوحُ فِی دُبُرِهِ.<small>(شیخ حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۱۶ق، ج۲۰، ص۳۵۴-۳۵۵.)</small>}}

== استمناء حرام و استمناء حلال ==

استمناء را به دو صورت [[حرام]] و [[حلال]] تقسیم کرده‌اند.<ref>مؤسسه دایره المعارف فقه اسلامی، موسوعة الفقه الاسلامی، ۱۴۲۳ق، ج۱۲، ص۲۱۹-۲۲۱.</ref> به فتوای برخی از [[فقیهان]] شیعه، اگر استمناء توسط همسر و کنیز باشد، حلال و در غیر این صورت حرام است.<ref>مؤسسه دایره المعارف فقه اسلامی، موسوعة الفقه الاسلامی، ۱۴۲۳ق، ج۱۲، ص۲۱۹و۲۲۱.</ref> بعضی استمناء را جزء [[گناهان کبیره]] دانسته‌اند.<ref> علامه مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۴ق، ج۱۰۱، ص۳۰.</ref> مستند فقها در حرمت استمناء، [[آیات قرآن]] مانند آیات ۵ تا ۷ [[سوره مؤمنون]] و [[روایات]] است.<ref>مؤسسه دایره المعارف فقه اسلامی، موسوعة الفقه الاسلامی، ۱۴۲۳ق، ج۱۲، ص۲۱۹و۲۲۰.</ref> به نظر برخی از فقیهان مانند [[علامه حلی]]، استمناء با دست کنیز و همسر نیز حرام است.<ref>علامه حلی، تذکرة الفقها(تک جلدی)، ۱۳۸۸ق، ص۵۷۷.</ref> در موارد ضرورت مانند تشخیص بیماری و درمان و مانند آن نوعاً فقهاء با شرایطی این کار را مجاز دانسته‌اند.<ref>[https://www.ktark.com/blog/1398/06/19 «حکم شرعی آزمایش اسپرم (اسپرموگرام) از نظر مراجع تقلید»]، وبلاگ کانون ترک خودارضایی.</ref>

*بطلان [[اعتکاف]]: استمناء اعتکاف را در صورتی که در روز رخ دهد باطل می‌کند<ref>علامه حلی، تذکرة الفقهاء، ۱۴۱۴ق، ج۶، ص۲۵۷.</ref> و در شب مورد اختلاف نظر فقها است.<ref>مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی؛ زیر نظر محمود هاشمی شاهرودی، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السّلام، ۱۳۸۵ش، ج۱، ص۴۸۸.</ref>

استمناء در دادگاه از دو طریق ثابت می‌شود: نخست با [[شهادت (در دادگاه)|گواهی]] دو مرد [[عادل]]<ref> شیخ مفید، المقنعه، ۱۴۱۰ق، ص۷۹۱؛ نجفی، جواهر الکلام، چاپ هفتم، ج۴۱، ص۶۴۹.</ref> دیگر با دو بار اقرار استمناءکننده. البته برخی از فقها یک بار اقرار را نیز کافی می‌دانند.<ref>نجفی، جواهر الکلام، چاپ هفتم، ج۴۱، ص۶۴۹.</ref> برخی قدما یک بار اقرار را موجب ثبوت آن ندانسته‌اند.<ref>ابن ادریس حلی، کتاب السرائر، ۱۴۱۰ق، ج۳، ص۴۷۱.</ref>

کیفر استمناء، [[تعزیر]] است که مقدار و چگونگی آن توسط [[حاکم شرع]] تعیین می‌شود.<ref>نجفی، جواهر الکلام، چاپ هفتم، ج۴۱، ص۶۴۷،۶۴۹؛ شیخ مفید، المقنعه، ۱۴۱۰ق، ص۷۹۱؛ ابن ادریس حلی، کتاب السرائر، ۱۴۱۰ق، ج۳، ص۵۳۶.</ref> در صورت تکرار این عمل، مجازات شدیدتری برای آن در نظر گرفته شده است.<ref>رجوع کنید به: ابن حمزه طوسی، الوسیله، ۱۴۰۸ق، ص۴۱۵.</ref>

* محقق سبزواری، محمد باقر، ذخیرة المعاد فی شرح الارشاد، قم، مؤسسة‌ آل البیت لاحیاء التراث، بی‌تا.

* نجفی، محمد حسن، جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام، بیروت،‌دار احیاء التراث العربی، چاپ هفتم، بی‌تا.