آیه ۵۶ سوره مائده: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱۵: | خط ۱۵: | ||
| آیات مرتبط = [[آیه ولایت|آیه ۵۵ سوره مائده]] مشهور به [[آیه ولایت]] | | آیات مرتبط = [[آیه ولایت|آیه ۵۵ سوره مائده]] مشهور به [[آیه ولایت]] | ||
}} | }} | ||
'''آیه ۵۶ سوره مائده''' به معنای پذیرش [[ولایت]] خدا و رسول خدا و مؤمنان است و از ویژگی‌های [[حزب‌الله]] دانسته شده است. در [[مدینه]] بر [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اسلام(ص)]] نازل شده و در تکمیل [[آیه ولایت|آیه ۵۵ سوره مائده]] دانسته شده است. مفسران [[شیعه]] و [[اهل سنت و جماعت|سنی]] معتقدند که آیه ۵۶ و ۵۵ سوره مائده هر دو در شأن [[امام علی علیه‌السلام|علی بن ابیطالب(ع)]] است. اما در معنای «وَلیّ» بین مفسران شیعه و اهل سنت اختلاف است؛ اهل سنت «ولیّ» را به معنای دوستی و نصرت معنا می‌کنند. مفسران شیعه بر این باورند که، با توجه به شأن نزول و سیاق آیه که در مورد پیروزی حزب‌الله است، «ولیّ» به معنای سرپرست و | '''آیه ۵۶ سوره مائده''' به معنای پذیرش [[ولایت]] خدا و رسول خدا(ص) و مؤمنان است و از ویژگی‌های [[حزب‌الله]] دانسته شده است. در [[مدینه]] بر [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اسلام(ص)]] نازل شده و در تکمیل [[آیه ولایت|آیه ۵۵ سوره مائده]] دانسته شده است. مفسران [[شیعه]] و [[اهل سنت و جماعت|سنی]] معتقدند که آیه ۵۶ و ۵۵ سوره مائده هر دو در شأن [[امام علی علیه‌السلام|علی بن ابیطالب(ع)]] است. اما در معنای «وَلیّ» بین مفسران شیعه و اهل سنت اختلاف است؛ اهل سنت «ولیّ» را به معنای دوستی و نصرت معنا می‌کنند. مفسران شیعه بر این باورند که، با توجه به شأن نزول و سیاق آیه که در مورد پیروزی حزب‌الله است، «ولیّ» به معنای سرپرست و صاحب‌اختیار است. | ||
== معرفی == | == معرفی == | ||
به باور [[تفسیر قرآن|مفسران]] شیعه آیه ۵۶ سوره مائده | به باور [[تفسیر قرآن|مفسران]] شیعه آیه ۵۶ سوره مائده تکمیل‌کننده مضمون [[آیه ولایت|آیه قبل]] است و همان هدف را دنبال می‌کند.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ج۴، ص۴۳۳؛ طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۶، ص۱۰؛ مکارم شیرازی، آیات الولایة فی القرآن، ۱۴۲۵ق، ص۵۶.</ref> همچنین با توجه به معنای حزب که گروهی از مردم معنا شده، این آیه قرینه دیگری است که [[ولایت]] به معنای سرپرستی و رهبری و تصرف در امور است.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ج۴، ص۴۳۳؛ طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۶، ص۱۰.</ref> مفسران [[شیعه]] و [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] این آیه را در شأن [[امام علی علیه‌السلام|علی‌بن‌ابیطالب(ع)]] دانسته‌اند و حزب‌الله را جندالله و انصارالله نیز معنا کرده‌اند.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۶، ص۱۰؛ محقق، نمونه بینات در شأن نزول آیات، ۱۳۶۱ش، ص۲۹۵؛ فخر رازی، تفسیر الکبیر، ۱۴۲۰ق، ج۱۲، ص۳۸۶-۳۸۷؛ بیضاوی، انوار التنزیل و اسرار التأویل، ۱۴۱۸ق، ج۱، ص۵؛ رشید رضا، تفسیر المنار، ۱۴۱۴ق، ج۱، ص۲؛ ابن کثیر، تفسیر القرآن العظیم، ۱۴۱۹ق، ج۳، ص۱۲۷.</ref> مفسران اهل‌سنت، ولایت در این آیه را به معنای دوستی و یاری دانسته‌اند.<ref>فخر رازی، تفسیر الکبیر، ۱۴۲۰ق، ج۱۲، ص۳۸۶-۳۸۷؛ بیضاوی، انوار التنزیل و اسرار التأویل، ۱۴۱۸ق، ج۱، ص۵؛ رشید رضا، تفسیر المنار، ۱۴۱۴ق، ج۱، ص۲.</ref> در تفسیر [[اطیب البیان فی تفسیر القرآن (کتاب)|اطیب البیان]] مراد از غلبه، رستگاری دنیا و آخرت، بیان شده است.<ref>طیب، اطیب البیان فی تفسیر القرآن، ۱۳۶۹ش، ج۴، ص۴۰۵.</ref> | ||
== متن و ترجمه == | == متن و ترجمه == | ||
| خط ۳۳: | خط ۳۳: | ||
}} | }} | ||
== ولایت‌پذیری و حزب‌الله == | == ولایت‌پذیری و حزب‌الله == | ||
به باور مفسران [[شیعه]] و [[اهل سنت و جماعت|سنی]]، فعل «یَتَوَلَّی» در آیه ۵۶ سوره مائده از ریشه «وَلَی» مشتق شده و به معنای ولایت‌پذیری است.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۶، ص۱۰؛ محقق، نمونه بینات در شأن نزول آیات، ۱۳۶۱ش، ص۲۹۵؛ فخر رازی، تفسیر الکبیر، ۱۴۲۰ق، ج۱۲، ص۳۸۶-۳۸۷؛ بیضاوی، انوار التنزیل و اسرار التأویل، ۱۴۱۸ق، ج۱، ص۵؛ رشید رضا، تفسیر المنار، ۱۴۱۴ق، ج۱، ص۲؛ ابن کثیر، تفسیر القرآن العظیم، ۱۴۱۹ق، ج۳، ص۱۲۷.</ref> مفسران شیعه، با رد معنای دوستی و یاری که علمای سنی مطرح کرده‌اند، «وَلیّ» را به معنای | به باور مفسران [[شیعه]] و [[اهل سنت و جماعت|سنی]]، فعل «یَتَوَلَّی» در آیه ۵۶ سوره مائده از ریشه «وَلَی» مشتق شده و به معنای ولایت‌پذیری است.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۶، ص۱۰؛ محقق، نمونه بینات در شأن نزول آیات، ۱۳۶۱ش، ص۲۹۵؛ فخر رازی، تفسیر الکبیر، ۱۴۲۰ق، ج۱۲، ص۳۸۶-۳۸۷؛ بیضاوی، انوار التنزیل و اسرار التأویل، ۱۴۱۸ق، ج۱، ص۵؛ رشید رضا، تفسیر المنار، ۱۴۱۴ق، ج۱، ص۲؛ ابن کثیر، تفسیر القرآن العظیم، ۱۴۱۹ق، ج۳، ص۱۲۷.</ref> مفسران شیعه، با رد معنای دوستی و یاری که علمای سنی مطرح کرده‌اند، «وَلیّ» را به معنای سرپرست معنا کرده‌اند.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ج۴، ص۴۳۳؛ طباطبایی، تفسیر المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۶، ص۱۰؛ جوادی آملی، تفسیر تسنیم، ۱۳۹۱ش، ج۲۳، ص۱۵۲؛ طبرسی، مجمع البیان، تهران، ج۷، ص۸۳؛ حساکی، شواهد التنزیل، ج۱، ص۲۴۶.</ref> همچنین بنا بر نقل مفسران شیعه، بر اساس آیه ۵۶ سوره مائده، مؤمنان باید ولایت‌پذیر (به معنای پذیرش سرپرستی)، باشند.<ref>جوادی آملی، تفسیر تسنیم، ۱۳۹۱ش، ج۲۳، ص۱۵۲؛ جعفری، تفسیر کوثر، ۱۳۷۶ش، ج۳، ص۱۹۲.</ref> همچنین هر کس به ولایت خدا و مؤمنان خاص یعنی [[امامان شیعه|امامان معصوم(ع)]] درآید حزب‌الله است و چون [[حزب‌الله]] پیروز است او نیز پیروز است.<ref>جوادی آملی، تفسیر تسنیم، ۱۳۹۱ش، ج۲۳، ص۱۵۲؛ جعفری، تفسیر کوثر، ۱۳۷۶ش، ج۳، ص۱۹۲.</ref> به گفته [[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی]]، تعبیر به حزب‌الله و غلبه، معنای سرپرستی و حکومت را برای ولایت تاکید می‌کند، نه یک دوستی ساده، نصرت و یاری، بلکه در معنی «حزب» یک نوع تشکل و همبستگی و اجتماع برای تأمین اهداف مشترک است.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ج۴، ص۴۳۳.</ref> | ||
[[پرونده:حزب الله.jpg|بندانگشتی|[[حزب‌الله لبنان]] با توجه به مضمون آیه ۵۶ سوره مائده از بخشی از این آیه در آرم | [[پرونده:حزب الله.jpg|بندانگشتی|[[حزب‌الله لبنان]] با توجه به مضمون آیه ۵۶ سوره مائده از بخشی از این آیه در آرم خود استفاه کرده است.]] | ||
مفسران شیعه معتقدند آیه ۵۶ سوره مائده، در اثبات جانشینی [[امام علی علیه‌السلام|علی(ع)]] پس از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اسلام(ص)]] است | مفسران شیعه معتقدند آیه ۵۶ سوره مائده، در اثبات جانشینی [[امام علی علیه‌السلام|علی(ع)]] پس از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اسلام(ص)]] است.<ref>طبرسی، مجمع البیان، تهران، ج۷، ص۸۹؛ طباطبایی، تفسیر المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۶، ص۱۰.</ref> آنان مصداق «الذین آمنوا» تنها علی(ع) می‌دانند و فعل جمع را برای تعظیم و احترام قلمداد می‌کنند.<ref>طبرسی، مجمع البیان، تهران، ج۷، ص۸۹؛ طباطبایی، تفسیر المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۶، ص۱۰.</ref> حسکانی از علمای اهل تسنن، آیه ۵۶ سوره مائده را در مدح و منزلت علی بن ابیطالب(ع) دانسته و از ابن‌عباس در تفسیر این آیه عبارت «شیعة الله» و «شیعة رسول» و «شیعة علی‌بن‌ابیطالب(ع)» را نقل کرده است.<ref>حسکانی، شواهد التنزیل، ج۱، ص۲۴۶.</ref> | ||
== شأن نزول == | == شأن نزول == | ||
مفسران شیعه و سنی در شأن نزول آیه ۵۶ سوره مائده چنین نقل کرده‌اند؛ پس از نزول [[آیه ولایت|آیه ۵۵ سوره مائده]]، پیامبر به همراه اصحاب به طرف مسجد رفت و پس از آنکه از [[خاتم‌بخشی|انفاق انگشتری طلا]] به فقیر، توسط [[امام علی علیه‌السلام| | مفسران شیعه و سنی در شأن نزول آیه ۵۶ سوره مائده چنین نقل کرده‌اند؛ پس از نزول [[آیه ولایت|آیه ۵۵ سوره مائده]]، پیامبر به همراه اصحاب به طرف مسجد رفت و پس از آنکه از [[خاتم‌بخشی|انفاق انگشتری طلا]] به فقیر، توسط [[امام علی علیه‌السلام|علی‌بن‌ابیطالب(ع)]] در حال رکوع نماز خبردار شد، تکبیر گفت و آیه ۵۶ سوره مائده را قرائت کرد.<ref>واحدی، اسباب النزول، ۱۴۱۱ق، ص۲۰۲؛ محقق، نمونه بینات در شأن نزول آیات، ۱۳۶۱ش، ص۲۹۵.</ref> | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||