۱۷٬۱۳۹
ویرایش
آیه ولایت: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱۶: | خط ۱۶: | ||
| آیات مرتبط=[[آیه تبلیغ]] و [[آیه اکمال]] | | آیات مرتبط=[[آیه تبلیغ]] و [[آیه اکمال]] | ||
}} | }} | ||
'''آیه ولایت''' ([[سوره مائده|مائده]]: ۵۵) بیان‌گر [[ولایت]] و رهبری [[خدا]]، [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] و مؤمنانی است که در [[رکوع|رکوعِ نماز]] انفاق می‌کنند. از نظر مفسران شیعه و اهل‌سنت، [[اسباب نزول|شأن نزول]] این آیه، انفاق [[امام علی علیه‌السلام|حضرت علی(ع)]] در رکوع نماز بوده است. بر همین اساس، [[شیعه|شیعیان]] برای اثبات [[ولایت امام علی(ع)|ولایت]] و [[ | '''آیه ولایت''' ([[سوره مائده|مائده]]: ۵۵) بیان‌گر [[ولایت]] و رهبری [[خدا]]، [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] و مؤمنانی است که در [[رکوع|رکوعِ نماز]] انفاق می‌کنند. از نظر مفسران شیعه و اهل‌سنت، [[اسباب نزول|شأن نزول]] این آیه، انفاق [[امام علی علیه‌السلام|حضرت علی(ع)]] در رکوع نماز بوده است. بر همین اساس، [[شیعه|شیعیان]] برای اثبات [[ولایت امام علی(ع)|ولایت]] و [[ولایت امام علی(ع)|جانشینی حضرت علی(ع)]] به این آیه استناد می‌کنند. | ||
عالمان [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] واژه «ولیّ» را به معنای «دوست» می‌دانند و استدلال شیعه به این آیه برای اثبات ولایت حضرت علی(ع) را نمی‌پذیرند. در مقابل، عالمان شیعه می‌گویند از شأن نزول و انحصار مصداق «ولیّ» برمی‌آید که در اینجا «ولیّ» نمی‌تواند به معنای «دوستی» باشد؛ بلکه معنای آن ولایت و سرپرستی است. | عالمان [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] واژه «ولیّ» را به معنای «دوست» می‌دانند و استدلال شیعه به این آیه برای اثبات ولایت حضرت علی(ع) را نمی‌پذیرند. در مقابل، عالمان شیعه می‌گویند از شأن نزول و انحصار مصداق «ولیّ» برمی‌آید که در اینجا «ولیّ» نمی‌تواند به معنای «دوستی» باشد؛ بلکه معنای آن ولایت و سرپرستی است. | ||
| خط ۳۴: | خط ۳۴: | ||
آیه ولایت از دلایل [[شیعه]] بر اثبات [[ولایت امام علی(ع)]] و جانشینی او برای [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اسلام(ص)]] است.<ref>شیخ مفید، الافصاح فی الامامة، المؤتمر العالمی لالفیة الشیخ المفید، ص۱۳۴؛ طوسی، التبیان، دار احیاء التراث العربی، ج۳، ص۵۵۹.</ref> برخی آن را قوی‌ترین دلیل بر [[امامت]] آن امام برشمرده‌اند.<ref>طوسی، تلخیص الشافی، ۱۳۸۲ش، ج۲، ص۱۰.</ref> | آیه ولایت از دلایل [[شیعه]] بر اثبات [[ولایت امام علی(ع)]] و جانشینی او برای [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اسلام(ص)]] است.<ref>شیخ مفید، الافصاح فی الامامة، المؤتمر العالمی لالفیة الشیخ المفید، ص۱۳۴؛ طوسی، التبیان، دار احیاء التراث العربی، ج۳، ص۵۵۹.</ref> برخی آن را قوی‌ترین دلیل بر [[امامت]] آن امام برشمرده‌اند.<ref>طوسی، تلخیص الشافی، ۱۳۸۲ش، ج۲، ص۱۰.</ref> | ||
مفسران شیعه<ref> برای نمونه نگاه کنید به طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۳، ص۳۲۴؛ طوسی، التبیان، دار احیاء التراث العربی، ج۳، ص۵۵۸ـ۵۵۹؛ فیض کاشانی، تفسیر الصافی، ۱۴۱۵ق، ج۲، ص۴۴؛ طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۶، ص۸.</ref> و سنی<ref> برای نمونه نگاه کنید به: حاکم حسکانی، شواهد التنزیل، ۱۴۱۱ق، ج۱، ص۲۰۹-۲۳۹</ref> سبب نزول این آیه را اِنفاق [[امام علی علیه‌السلام|حضرت علی(ع)]] به [[فقیر]] در حال [[نماز]] می‌دانند. ازاین‌رو این آیه و همچنین | مفسران شیعه<ref> برای نمونه نگاه کنید به طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۳، ص۳۲۴؛ طوسی، التبیان، دار احیاء التراث العربی، ج۳، ص۵۵۸ـ۵۵۹؛ فیض کاشانی، تفسیر الصافی، ۱۴۱۵ق، ج۲، ص۴۴؛ طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۶، ص۸.</ref> و سنی<ref> برای نمونه نگاه کنید به: حاکم حسکانی، شواهد التنزیل، ۱۴۱۱ق، ج۱، ص۲۰۹-۲۳۹</ref> سبب نزول این آیه را اِنفاق [[امام علی علیه‌السلام|حضرت علی(ع)]] به [[فقیر]] در حال [[نماز]] می‌دانند. ازاین‌رو این آیه و همچنین [[خاتم‌بخشی|ماجرای خاتم‌بخشی]] از [[فضایل امام علی(ع)]] به شمار می‌آید که در قرآن به آن اشاره شده است. در کتاب [[المسترشد فی الامامة (کتاب)|اَلْمُسْتَرشَدُ فِی الاِمامَه]] آمده است که امام علی(ع) در [[شورای شش‌نفره]]، برای اثبات حقانیت خود، به شأن‌نزول این آیه درباره خود استناد کرده است.<ref> طبری، المسترشد، ۱۴۱۵ق، ص۳۵۳.</ref> | ||
از این آیه در کتاب‌های کلامی،<ref>برای نمونه نگاه کنید به سید مرتضی، الذخیره، ۱۴۳۱ق، ص۴۳۹.</ref> تفسیری <ref>برای نمونه نگاه کنید به المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۶، ص۸.</ref> و فقهی<ref> برای نمونه نگاه کنید به فاضل مقداد، کنز العرفان، ۱۴۲۵ق، ج۱، ص۱۵۸.</ref> بحث شده است. اختلاف‌نظر شیعه و سنی درباره معنای «ولیّ» منجر به بحث‌های زیادی در تفسیر این آیه شده است. | از این آیه در کتاب‌های کلامی،<ref>برای نمونه نگاه کنید به سید مرتضی، الذخیره، ۱۴۳۱ق، ص۴۳۹.</ref> تفسیری <ref>برای نمونه نگاه کنید به المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۶، ص۸.</ref> و فقهی<ref> برای نمونه نگاه کنید به فاضل مقداد، کنز العرفان، ۱۴۲۵ق، ج۱، ص۱۵۸.</ref> بحث شده است. اختلاف‌نظر شیعه و سنی درباره معنای «ولیّ» منجر به بحث‌های زیادی در تفسیر این آیه شده است. | ||
| خط ۶۰: | خط ۶۰: | ||
== استفاده‌های فقهی== | == استفاده‌های فقهی== | ||
* باطل نشدن نماز با حرکات جزئی: برخی از | * باطل نشدن نماز با حرکات جزئی: برخی از فقیهان شیعه برای اثبات اینکه حرکاتِ جزئیِ بدن، [[نماز]] را باطل نمی‌کند، به [[خاتم‌بخشی|خاتم‌بخشی حضرت علی(ع)]] در حال [[رکوع]] استناد کرده‌اند.<ref> فاضل مقداد، کنز العرفان، ۱۴۲۵ق، ج۱، ص۱۵۸.</ref> | ||
* [[زکات]] شامل [[صدقه]] مستحب هم می‌شود: در این آیه از خاتم‌بخشی با عنوان زکات یاد شده است. برخی از فقیهان نتیجه گرفته‌اند که [[زکات]] شامل صدقه مستحب نیز می‌شود.<ref> فاضل مقداد، کنزالعرفان، ۱۴۲۵ق، ج۱، ص۱۵۸.</ref> | * [[زکات]] شامل [[صدقه]] مستحب هم می‌شود: در این آیه از خاتم‌بخشی با عنوان زکات یاد شده است. برخی از فقیهان نتیجه گرفته‌اند که [[زکات]] شامل صدقه مستحب نیز می‌شود.<ref> فاضل مقداد، کنزالعرفان، ۱۴۲۵ق، ج۱، ص۱۵۸.</ref> | ||
* برخی از فقیهان برای اثبات اینکه [[نیت]]، عمل قلبی است و لازم نیست به زبان بیاید، به این آیه استدلال کرده‌اند.<ref> مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۸۱، ص۲۸۱.</ref> | * برخی از فقیهان برای اثبات اینکه [[نیت]]، عمل قلبی است و لازم نیست به زبان بیاید، به این آیه استدلال کرده‌اند.<ref> مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۸۱، ص۲۸۱.</ref> | ||