حوزه علمیه قم در دوره معاصر: تفاوت میان نسخه‌ها

در حوزه علمیه قم، مباحث عالی فقه و اصول و نیز [[فلسفه]] و [[عرفان نظری|عرفان]] به سبک‌های متفاوت و ویژه ای عرضه شده است. در این میان، دو سبک [[عبدالکریم حائری|حائری]] و [[آیت الله بروجردی|بروجردی]] که پیش از آن در حوزه‌های علمیه ایران مرسوم نبوده درخور توجه است. حائری که از شاگردان [[میرزای شیرازی|میرزا محمدحسن شیرازی]] بود در تدریس خود از شیوه وی که مبتنی بر شاگردمحوری بود پیروی می‌کرد. در این شیوه استاد یک مسئله را با ادلّه مؤیّد و مخالف آن مطرح می‌کرد و شاگردان اجازه داشتند درباره آن به اظهارنظر بپردازند. این شیوه به [[مکتب سامرا]] معروف شده است.

در زمان ریاست و مرجعیت بروجردی سبک دیگری در تدریس خارج فقه و هم در [[علم رجال]] عرضه شد که تأثیر زیادی بر حوزه علمیه قم و حتی نجف گذاشت و این تأثیر تاکنون استمرار داشته است. روش فقهی وی از یکسو مبتنی بر آگاهی از فتاوی فقهای اولیه مذاهب اسلامی و علمای [[اهل سنّت]] بود، چرا که بسیاری از مطالبی که [[امامان شیعه]] مطرح می‌کرده‌اند، به اقتضای وضع تاریخی عمدتاً ناظر بر فتاوی و نظریات فقهی اهل سنّت بوده است، و از سوی دیگر بروجردی به سیر تاریخی هر مسئله توجه نشان می‌داد؛ به علاوه از طرح مباحث کم ثمر و صرفاً ذهنی پرهیز می‌نمود. در علم رجال و اِسناد هم او صاحب روش جدیدی بود که براساس آن مسائلی از قبیل فاصله زمانی راویان یک سلسله، تعداد روایات هر راوی، جایگاه حدیثی او، میزان [[ثقه|وثاقت]] و استادان و شاگردانش که کاشف از [[حدیث مرسل|مرسل]] یا [[حدیث مسند|مسند]] بودن [[حدیث]] بود مورد بررسی قرار می‌گیرد.