پرش به محتوا

لبیک یا حسین: تفاوت میان نسخه‌ها

۳۵ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲ دسامبر ۲۰۲۳
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
[[File:لبیک یا حسین در عزاداری.jpg|بندانگشتی|300px| پرچم لبیک یا حسین در مراسم عزاداری]]
[[File:لبیک یا حسین در عزاداری.jpg|بندانگشتی|300px| پرچم لبیک یا حسین در مراسم عزاداری]]
'''لَبَّیک‌َ یا حسین''' (اجابت می‌کنم تو را ای حسین) شعاری که شیعیان در پاسخ به دعوت امام حسین(ع) به‌کار می‌برند. امام حسین(ع) در [[واقعه کربلا]] چندین بار یاری طلبید. معروف‌ترین آن در [[روز عاشورا]] بود که به شکل [[هل من ناصر ینصرنی|هَلْ مِنْ ناصرٍ یَنْصُرُنی]] نقل شده است.
'''لَبَّیک‌َ یا حسین''' (اجابت می‌کنم تو را ای حسین) شعاری که [[شیعه|شیعیان]] در پاسخ به دعوت [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] به‌کار می‌برند. امام حسین(ع) در [[واقعه کربلا]] چندین بار یاری طلبید. معروف‌ترین آن در [[روز عاشورا]] بود که به شکل [[هل من ناصر ینصرنی|هَلْ مِنْ ناصرٍ یَنْصُرُنی]] نقل شده است.


هدف از به‌کارگیری شعار لبیک یا حسین اعلام وفاداری و همبستگی با امام و همچنین یاری او دانسته شده است. گفته شده این شعار، واقعه عاشورا را یک جریان مستمر تاریخی معرفی کرده و سبب ماندگاری گفتمان عاشورایی شده است. همچنین نمادی برای استکبارستیزی و مبارزه با [[ظلم]] و نپذیرفتن ذلت و خواری قلمداد شده است.
هدف از به‌کارگیری شعار لبیک یا حسین اعلام وفاداری و همبستگی با امام و همچنین یاری او دانسته شده است. گفته شده این شعار، واقعه کربلا را یک جریان مستمر تاریخی معرفی کرده و سبب ماندگاری گفتمان عاشورایی شده است. همچنین نمادی برای استکبارستیزی و مبارزه با [[ظلم]] و نپذیرفتن ذلت و خواری قلمداد شده است.


در [[زیارت رجبیه امام حسین(ع)|زیارت رجبیه]]، امام حسین با عبارت «لبیک یا داعی الله» مورد خطاب قرار گرفته است. در یکی از [[زیارت‌نامه|زیارت‌نامه‌های]] [[امام حسین علیه‌السلام|آن حضرت]] نیز کلمه لبیک هفت بار تکرار شده است. از این شعار در [[سوگواری محرم|آیین‌های عزاداری محرم]] و نیز برای ابراز ارادت به امام حسین(ع) در کشورهای مختلف استفاده می‌شود. همچنین آثار مختلف هنری پیرامون آن خلق شده است و شیعیان آن را در میدان‌های نبرد و تشییع شهدا نیز به کار می‌برند.
در [[زیارت رجبیه امام حسین(ع)|زیارت رجبیه]]، امام حسین با عبارت «لبیک یا داعی الله» مورد خطاب قرار گرفته است. در یکی از زیارت‌نامه‌های آن حضرت نیز کلمه لبیک، هفت بار تکرار شده است. در کشورهای مختلف از این شعار در [[سوگواری محرم|آیین‌های عزاداری محرم]] و نیز برای ابراز ارادت به امام حسین(ع) استفاده می‌شود. همچنین آثار مختلف هنری پیرامون آن خلق شده است و شیعیان آن را در میدان‌های نبرد و تشییع شهدا نیز به کار می‌برند.
==معرفی==
==معرفی==
لبیک یا حسین یکی از عبارت‌های معروف [[واقعه کربلا|واقعه عاشورا]]<ref>[https://fa.shafaqna.com/news/1417169 «شرح لبیک یا حسین بخش اول: نوشتاری از استاد هادی سروش»، شفقنا].</ref> و به معنای اجابت دعوت [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] قلمداد شده است.<ref>[https://www.mehrnews.com/news/5552800 «شعار «لبیک یا حسین» به معنای اجابت دعوت سیدالشهدا(ع) است»، خبرگزاری مهر].</ref> [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] در طول سفر از [[مکه]] به [[عراق]] چندین مرتبه [[مسلمان|مسلمانان]] را به یاری خود فرا خواند.<ref>[https://www.mehrnews.com/news/5552800 «شعار «لبیک یا حسین» به معنای اجابت دعوت سیدالشهدا(ع) است»، خبرگزاری مهر].</ref> از جمله در مکه گفت: من به نقطه‌ای می‌روم که گرگان گرسنه بیابان بندبند من را پاره می‌کنند و می‌درند... هر کس حاضر است خون خود را در راه ما بدهد به [[کربلا]] بیاید.<ref>حلوانی، نزهة الناظر، ۱۴۰۸ق، ص۸۶؛ ابن‌طاووس، اللهوف، ۱۳۴۸ش، ص۶۰.</ref> یا طی [[نامه امام حسین(ع) به اشراف بصره|نامه‌ای به اشراف بصره]] آنها را به یاری خود طلبید.<ref>ابن طاووس، اللهوف، ۱۳۴۸ش، ص۳۸.</ref> معروف‌ترین دعوت امام حسین(ع) در [[روز عاشورا]] رقم خورده است.<ref>ابن‌طاووس، اللهوف، ۱۳۴۸ش، ص۱۱۶؛ ابن‌نما حلی، مثیر الاحزان، ۱۴۰۶ق، ص۷۰.</ref> این دعوت به [[هل من ناصر ینصرنی|هَلْ مِنْ ناصرٍ یَنْصُرُنی]] که نقل به معنای عبارات امام است، شهرت دارد.<ref>محدثی، فرهنگ عاشورا، ۱۳۷۶ش، ص۴۷۱.</ref>
لبیک یا حسین یکی از عبارت‌های معروف [[واقعه کربلا|واقعه عاشورا]]<ref>[https://fa.shafaqna.com/news/1417169 «شرح لبیک یا حسین بخش اول: نوشتاری از استاد هادی سروش»، شفقنا].</ref> و به معنای اجابت دعوت [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] قلمداد شده است.<ref>[https://www.mehrnews.com/news/5552800 «شعار «لبیک یا حسین» به معنای اجابت دعوت سیدالشهدا(ع) است»، خبرگزاری مهر].</ref> [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] در طول سفر از [[مکه]] به [[عراق]] چندین مرتبه [[مسلمان|مسلمانان]] را به یاری خود فرا خواند.<ref>[https://www.mehrnews.com/news/5552800 «شعار «لبیک یا حسین» به معنای اجابت دعوت سیدالشهدا(ع) است»، خبرگزاری مهر].</ref> از جمله در مکه گفت: من به نقطه‌ای می‌روم که گرگان گرسنه بیابان بندبند من را پاره می‌کنند و می‌درند... هر کس حاضر است خون خود را در راه ما بدهد به [[کربلا]] بیاید.<ref>حلوانی، نزهة الناظر، ۱۴۰۸ق، ص۸۶؛ ابن‌طاووس، اللهوف، ۱۳۴۸ش، ص۶۰.</ref> یا طی [[نامه امام حسین(ع) به اشراف بصره|نامه‌ای به اشراف بصره]] آنها را به یاری خود طلبید.<ref>ابن طاووس، اللهوف، ۱۳۴۸ش، ص۳۸.</ref> معروف‌ترین دعوت امام حسین(ع) در [[روز عاشورا]] رقم خورده است.<ref>ابن‌طاووس، اللهوف، ۱۳۴۸ش، ص۱۱۶؛ ابن‌نما حلی، مثیر الاحزان، ۱۴۰۶ق، ص۷۰.</ref> این دعوت به [[هل من ناصر ینصرنی|هَلْ مِنْ ناصرٍ یَنْصُرُنی]] که نقل به معنای عبارات امام است، شهرت دارد.<ref>محدثی، فرهنگ عاشورا، ۱۳۷۶ش، ص۴۷۱.</ref>
خط ۱۶: خط ۱۶:
واژه لبیک در طول تاریخ، برای اجابت خواسته دیگران به‌کار رفته است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به: طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۸، ص۸۴؛ ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۳، ص۹۲؛ دینوری، الاخبار الطوال، ۱۳۶۸ش، ص۳۶۵.</ref> [[صحابه|اصحاب پیامبر]] نیز در مواقع مختلف<ref>برای نمونه نگاه کنید به: مقریزی، إمتاع الأسماع، ۱۴۲۰ق، ج۶، ص۳۶۹؛ ج۱۲، ص۳۷۶؛ ج۱۳، ص۳۷۹؛ بیهقی، دلائل النبوة، ۱۴۰۵ق، ج۵، ص۱۷۴؛ بلاذری، فتوح البلدان، ۱۹۸۸م، ص۴۸.</ref> از جمله [[غزوه حنین|غزوه حُنین]] برای اجابت خواسته ایشان از تعبیر لبیک استفاده کرده‌اند؛<ref>واقدی، المغازی، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۹۰۰-۹۰۱؛ طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۳، ص۷۵-۷۶.</ref> ازاین‌رو ادعای [[وهابیت]] مبنی بر [[شرک]] بودن به‌کارگیری این اصطلاح برای غیر [[خدا]]، مردود دانسته شده است.<ref>[https://fa.shafaqna.com/news/1417169 «شرح لبیک یا حسین بخش اول: نوشتاری از استاد هادی سروش»، شفقنا].</ref> همچنین در یکی از زیارت‌نامه‌های امام حسین(ع) که منتسب به [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] است، به‌عنوان یکی از [[آداب زیارت]] از [[زیارت|زائران]] خواسته شده تا هفت مرتبه عبارت  ''لَبَّيْكَ داعِي اللهِ'' را تکرار کنند.<ref>ابن‌قولویه، کامل الزیارات، ۱۳۵۶ش، ص۲۳۰.</ref> در [[زیارت رجبیه امام حسین(ع)]] نیز امام با عبارت «لبیک یا داعی الله» مورد خطاب قرار گرفته است.<ref>ابن‌طاووس، إقبال الاعمال، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۷۱۳-۷۱۴؛ شهید اول، المزار، ۱۴۱۰ق، ص۱۴۲.</ref> در [[دعای عهد]] نیز به لبیک گفتن دعوت [[امام مهدی عجل الله تعالی فرجه|امام مهدی(عج)]] اشاره شده است.<ref>ابن مشهدی، المزار الکبیر، ۱۴۱۹ق، ص۶۶۶-۶۶۳؛ کفعمی، المصباح، ۱۴۰۵ق، ص۵۵۲-۵۵۰.</ref>
واژه لبیک در طول تاریخ، برای اجابت خواسته دیگران به‌کار رفته است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به: طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۸، ص۸۴؛ ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۳، ص۹۲؛ دینوری، الاخبار الطوال، ۱۳۶۸ش، ص۳۶۵.</ref> [[صحابه|اصحاب پیامبر]] نیز در مواقع مختلف<ref>برای نمونه نگاه کنید به: مقریزی، إمتاع الأسماع، ۱۴۲۰ق، ج۶، ص۳۶۹؛ ج۱۲، ص۳۷۶؛ ج۱۳، ص۳۷۹؛ بیهقی، دلائل النبوة، ۱۴۰۵ق، ج۵، ص۱۷۴؛ بلاذری، فتوح البلدان، ۱۹۸۸م، ص۴۸.</ref> از جمله [[غزوه حنین|غزوه حُنین]] برای اجابت خواسته ایشان از تعبیر لبیک استفاده کرده‌اند؛<ref>واقدی، المغازی، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۹۰۰-۹۰۱؛ طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۳، ص۷۵-۷۶.</ref> ازاین‌رو ادعای [[وهابیت]] مبنی بر [[شرک]] بودن به‌کارگیری این اصطلاح برای غیر [[خدا]]، مردود دانسته شده است.<ref>[https://fa.shafaqna.com/news/1417169 «شرح لبیک یا حسین بخش اول: نوشتاری از استاد هادی سروش»، شفقنا].</ref> همچنین در یکی از زیارت‌نامه‌های امام حسین(ع) که منتسب به [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] است، به‌عنوان یکی از [[آداب زیارت]] از [[زیارت|زائران]] خواسته شده تا هفت مرتبه عبارت  ''لَبَّيْكَ داعِي اللهِ'' را تکرار کنند.<ref>ابن‌قولویه، کامل الزیارات، ۱۳۵۶ش، ص۲۳۰.</ref> در [[زیارت رجبیه امام حسین(ع)]] نیز امام با عبارت «لبیک یا داعی الله» مورد خطاب قرار گرفته است.<ref>ابن‌طاووس، إقبال الاعمال، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۷۱۳-۷۱۴؛ شهید اول، المزار، ۱۴۱۰ق، ص۱۴۲.</ref> در [[دعای عهد]] نیز به لبیک گفتن دعوت [[امام مهدی عجل الله تعالی فرجه|امام مهدی(عج)]] اشاره شده است.<ref>ابن مشهدی، المزار الکبیر، ۱۴۱۹ق، ص۶۶۶-۶۶۳؛ کفعمی، المصباح، ۱۴۰۵ق، ص۵۵۲-۵۵۰.</ref>


لغت‌شناسان ریشه لبیک را به معنای اطاعت<ref>فراهیدی، کتاب العین، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۳۴۱.</ref> و اجابت<ref>ازهری، تهذیب اللغة، بیروت، ج۱۵، ص۲۴۲.</ref> دانسته و معتقدند واژه «لبیک» که در اصل «لَبَّا لَکَ» بوده،<ref>ازهری، تهذیب اللغة، بیروت، ج۱۵، ص۲۴۲.</ref> به معنای مقیم شدن برای اطاعت و اجابت شخص است.<ref>[جوهری، الصحاح، بیروت، ج۱، ص۲۱۶؛ صاحب بن عباد، المحیط فی اللغة، ۱۴۱۴ق، ج۱۰، ص۳۱۲.</ref> این کلمه با عنوان [[تلبیه]] (لَبَّیک الّلهُمَّ لَبَّیک، لَبَّیک لاشَریک لَک لَبَّیک) در [[احرام]] بستن [[حج تمتع]] و [[عمره]] به کار می‌رود.<ref>شهید ثانی، مسالک الافهام، ۱۴۱۶ق، ج۲، ص۲۲۶؛ فاضل هندی، کشف اللثام، ۱۴۱۶ق، ج۵، ص۲۰؛ نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۱۸، ص۳-۴.</ref>
لغت‌شناسان ریشه لبیک را به معنای اطاعت<ref>فراهیدی، کتاب العین، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۳۴۱.</ref> و اجابت<ref>ازهری، تهذیب اللغة، بیروت، ج۱۵، ص۲۴۲.</ref> دانسته و معتقدند واژه «لبیک» که در اصل «لَبَّا لَکَ» بوده،<ref>ازهری، تهذیب اللغة، بیروت، ج۱۵، ص۲۴۲.</ref> به معنای مقیم شدن برای اطاعت و اجابت شخص است.<ref>[جوهری، الصحاح، بیروت، ج۱، ص۲۱۶؛ صاحب بن عباد، المحیط فی اللغة، ۱۴۱۴ق، ج۱۰، ص۳۱۲.</ref> این کلمه با عنوان [[تلبیه]] (لَبَّیک الّلهُمَّ لَبَّیک، لَبَّیک لاشَریک لَک لَبَّیک) در [[احرام|اِحرام]] بستن [[حج تمتع|حج تَمَتُّع]] و [[عمره|عُمْره]] به کار می‌رود.<ref>شهید ثانی، مسالک الافهام، ۱۴۱۶ق، ج۲، ص۲۲۶؛ فاضل هندی، کشف اللثام، ۱۴۱۶ق، ج۵، ص۲۰؛ نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۱۸، ص۳-۴.</ref>
==کاربست شعار==
==کاربست شعار==
شعار لبیک یا حسین در مراسم [[سوگواری|عزاداری]] و ابراز ارادت به [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] و همچنین در حوزه فرهنگی و هنری و حوادث انقلابی مورد استفاده قرار گرفته است.  
شعار لبیک یا حسین در مراسم [[سوگواری|عزاداری]] و ابراز ارادت به [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] و همچنین در حوزه فرهنگی و هنری و حوادث انقلابی مورد استفاده قرار گرفته است.