۱۷٬۱۹۲
ویرایش
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) |
||
خط ۱۵: | خط ۱۵: | ||
| آیات مرتبط= [[آیه حذر]] | | آیات مرتبط= [[آیه حذر]] | ||
}} | }} | ||
'''آیه نفی سَبیل''' بخشی از آیه ۱۴۱ سورهء نساء است که هرگونه سلطه [[کفر|کافران]] بر مسلمانان را نفی کرده است. این آیه از مستندات [[قاعده نفی سبیل]] است که در [[ابواب فقه|ابواب مختلف فقه]] کاربرد دارد. | '''آیه نفی سَبیل''' بخشی از آیه ۱۴۱ سورهء نساء است که هرگونه سلطه [[کفر|کافران]] بر [[مسلمان|مسلمانان]] را نفی کرده است. این آیه از مستندات [[قاعده نفی سبیل]] است که در [[ابواب فقه|ابواب مختلف فقه]] کاربرد دارد. | ||
برخی از مفسران با تمسک به عموم آیه، حکم نفی تسلط کافران را در تمامی زمینههای نظامی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی و نیز در دنیا و [[آخرت]] میدانند. | برخی از مفسران با تمسک به عموم آیه، حکم نفی تسلط کافران را در تمامی زمینههای نظامی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی و نیز در دنیا و [[آخرت]] میدانند. | ||
خط ۵۳: | خط ۵۳: | ||
آیه نفی سبیل و قاعده برگرفته از آن، در [[فقه سیاسی]] بازتاب داشته است؛ حکم جهاد با روس توسط علمای شیعه در زمان [[مظفرالدین شاه]]، بعد از استیلا به برخی از مناطق اسلامی،<ref>زنگنه شهرکی، «قاعده نفی سبیل در آرای فقهی و مواضع سیاسی صاحب عروه»، ص۱۴۸-۱۹۴.</ref> [[فتوای تحریم تنباکو]] توسط [[سید محمدحسن شیرازی|میرزای شیرازی]]<ref>کرمانی، تاریخ بیداری مسلمانان، ۱۳۷۱ش، ص۱۱-۱۴.</ref> و [[مخالفت امام خمینی با کاپیتولاسیون|مخالفت امام خمینی با لایحه کاپیتولاسیون]]<ref>خمینی، صحیفه امام، ۱۳۸۹ش، ج۱، ص۴۰۹.</ref> از مواردی است که در آنها به این آیه اشاره شده است. | آیه نفی سبیل و قاعده برگرفته از آن، در [[فقه سیاسی]] بازتاب داشته است؛ حکم جهاد با روس توسط علمای شیعه در زمان [[مظفرالدین شاه]]، بعد از استیلا به برخی از مناطق اسلامی،<ref>زنگنه شهرکی، «قاعده نفی سبیل در آرای فقهی و مواضع سیاسی صاحب عروه»، ص۱۴۸-۱۹۴.</ref> [[فتوای تحریم تنباکو]] توسط [[سید محمدحسن شیرازی|میرزای شیرازی]]<ref>کرمانی، تاریخ بیداری مسلمانان، ۱۳۷۱ش، ص۱۱-۱۴.</ref> و [[مخالفت امام خمینی با کاپیتولاسیون|مخالفت امام خمینی با لایحه کاپیتولاسیون]]<ref>خمینی، صحیفه امام، ۱۳۸۹ش، ج۱، ص۴۰۹.</ref> از مواردی است که در آنها به این آیه اشاره شده است. | ||
== آیات و روایات مشابه == | == آیات و روایات مشابه == | ||
در آیات دیگری همچون آیات [[آیه ۵۱ سوره مائده|۵۱]] و [[آیه ۵۲ سوره مائده|۵۲ سوره مائده]] به نپذیرفتن سلطه و سرپرستی کافران اشاره شده است. همچنین [[حدیث اعتلا |حدیث | در آیات دیگری همچون آیات [[آیه ۵۱ سوره مائده|۵۱]] و [[آیه ۵۲ سوره مائده|۵۲ سوره مائده]] به نپذیرفتن سلطه و سرپرستی کافران اشاره شده است. همچنین [[حدیث اعتلا |حدیث اِعتلا]] که در [[من لایحضره الفقیه (کتاب)|کتاب من لا یَحْضره الفقیه]] از [[کتب اربعه|کتب اربعه شیعه]] نقل شده<ref>صدوق، من لایحضره الفقیه، ۱۴۱۳ق، ج۴، ص۳۳۴.</ref> بر برتری [[اسلام]] و نفی برتری دیگران اشاره دارد.<ref>موسوی بجنوردی، قواعد فقهیه، ۱۳۷۹ش، ج۱، ص۳۴۹ـ۳۵۸.</ref> | ||
برخی، در تأیید آیه نفی سبیل از برهان عقلی استفاده کردهاند؛ بدینگونه که غلبه کافران بر مسلمانان کار قبیحی است و خداوند کار قبیح انجام نمیدهد؛ برای همین خدا کفار را بر مسلمانان چیره نخواهد کرد.<ref> ابومسلم اصفهانی، موسوعة تفاسیر المعتزلة، ۲۰۰۹م، ج۳، ص۱۷۶.</ref> | برخی، در تأیید آیه نفی سبیل از برهان عقلی استفاده کردهاند؛ بدینگونه که غلبه کافران بر مسلمانان کار قبیحی است و خداوند کار قبیح انجام نمیدهد؛ برای همین خدا کفار را بر مسلمانان چیره نخواهد کرد.<ref> ابومسلم اصفهانی، موسوعة تفاسیر المعتزلة، ۲۰۰۹م، ج۳، ص۱۷۶.</ref> | ||
== انکار شهادت امام حسین توسط غالیان == | == انکار شهادت امام حسین توسط غالیان == | ||
برخی از [[غالیان]]،<ref> نگاه کنید به شیخ صدوق، عیون اخبار الرضا، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، ج۱، ص۲۱۹-۲۲۰.</ref> با استناد به این آیه، [[شهادت امام حسین(ع)]] را انکار کرده و قائل به عروج امام همانند [[حضرت عیسی(ع)]] شدند. آنان میگفتند [[حنظلة بن اسعد شبامی]]، شبیه امام شد و [[لشکر عمر بن سعد]] او را کشتند و گمان کردند که امام را به شهادت رساندهاند. [[امام رضا علیهالسلام|امام رضا(ع)]] ضمن رد این موضوع، صاحبان این سخن را [[لعن]] کرده و منظور از نفی | برخی از [[غالیان]]،<ref> نگاه کنید به شیخ صدوق، عیون اخبار الرضا، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، ج۱، ص۲۱۹-۲۲۰.</ref> با استناد به این آیه، [[شهادت امام حسین(ع)]] را انکار کرده و قائل به عروج امام همانند [[حضرت عیسی(ع)]] شدند. آنان میگفتند [[حنظلة بن اسعد شبامی|حَنْظَلة بن اَسعد شِبامی]]، شبیه امام شد و [[لشکر عمر بن سعد]] او را کشتند و گمان کردند که امام را به شهادت رساندهاند. [[امام رضا علیهالسلام|امام رضا(ع)]] ضمن رد این موضوع، صاحبان این سخن را [[لعن]] کرده و منظور از نفی سلطه کافران بر پیامبران را از راه دلیل شمرده است.<ref>حویزی، تفسیر نور الثقلین، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۵۶۵.</ref> | ||
== پانویس == | == پانویس == |
ویرایش