Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor
۳٬۳۰۸
ویرایش
سحر: تفاوت میان نسخه‌ها
←تعریف سحر در سخنان فقیهان
P.motahari (بحث | مشارکتها) |
P.motahari (بحث | مشارکتها) |
||
| خط ۴۶: | خط ۴۶: | ||
علامه مجلسی در [[بحار الانوار (کتاب)|کتاب بحارالانوار]] روایاتی را ذیل عنوان «دعا برای دفع سحر و [[چشم‌زخم]]» جمع‌آوری کرده است.<ref>علامه مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۲، ص۱۲۴.</ref> در [[طب الائمة (کتاب)|کتاب طب الائمه]] نیز روایاتی تحت عنوان «[[تعویذ|تعویذهایی]] برای باطل‌کردن سحر» گردآوری شده است.<ref>ابنا بسطام، طب الأئمه، ۱۴۱۱ق، ص۳۵.</ref> برای نمونه، [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]]، در پاسخ به درخواست بعضی از اصحاب، دعایی را به آنان آموزش می‌دهد و سفارش می‌کند آن را در پوست آهو بنویسند و همراه خود نگه دارند.<ref>ابنا بسطام، طب الأئمه، ۱۴۱۱ق، ص۳۵؛ علامه مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۲، ص۱۲۴.</ref> همچنین در روایتی از پیامبر(ص) نقل شده که طبق آن، هرکس از سحر یا شیطان ترس دارد، آیه ۵۴ سوره اعراف را بخواند.<ref>سید ابن‌طاووس، الأمان، ۱۴۰۹ق، ص۱۳۰؛ علامه مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۲، ص۱۳۲.</ref> | علامه مجلسی در [[بحار الانوار (کتاب)|کتاب بحارالانوار]] روایاتی را ذیل عنوان «دعا برای دفع سحر و [[چشم‌زخم]]» جمع‌آوری کرده است.<ref>علامه مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۲، ص۱۲۴.</ref> در [[طب الائمة (کتاب)|کتاب طب الائمه]] نیز روایاتی تحت عنوان «[[تعویذ|تعویذهایی]] برای باطل‌کردن سحر» گردآوری شده است.<ref>ابنا بسطام، طب الأئمه، ۱۴۱۱ق، ص۳۵.</ref> برای نمونه، [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]]، در پاسخ به درخواست بعضی از اصحاب، دعایی را به آنان آموزش می‌دهد و سفارش می‌کند آن را در پوست آهو بنویسند و همراه خود نگه دارند.<ref>ابنا بسطام، طب الأئمه، ۱۴۱۱ق، ص۳۵؛ علامه مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۲، ص۱۲۴.</ref> همچنین در روایتی از پیامبر(ص) نقل شده که طبق آن، هرکس از سحر یا شیطان ترس دارد، آیه ۵۴ سوره اعراف را بخواند.<ref>سید ابن‌طاووس، الأمان، ۱۴۰۹ق، ص۱۳۰؛ علامه مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۲، ص۱۳۲.</ref> | ||
==ماهیت سحر | ==ماهیت سحر و تعریف فقهی و مصادیق آن== | ||
[[پرونده:سحر.jpg|بندانگشتی|250x250پیکسل|نمونه یک نوشته جهت سحر و جادو]] | [[پرونده:سحر.jpg|بندانگشتی|250x250پیکسل|نمونه یک نوشته جهت سحر و جادو]] | ||
دیدگاه فقیهان درباره تعریف و ماهیت سحر متفاوت است. برخی آن را دارای واقعیت خارجی می‌دانند، جمعی بر این باورند که سحر واقعیت خارجی ندارد و گروهی نیز می‌گویند در زمینه واقعی یا خیالی‌بودن آن نمی‌توان اظهارنظر قطعی کرد: | دیدگاه فقیهان درباره تعریف و ماهیت سحر متفاوت است. برخی آن را دارای واقعیت خارجی می‌دانند، جمعی بر این باورند که سحر واقعیت خارجی ندارد و گروهی نیز می‌گویند در زمینه واقعی یا خیالی‌بودن آن نمی‌توان اظهارنظر قطعی کرد: | ||
=== ماهیت سحر === | === ماهیت سحر === | ||
[[شیخ طوسی]] و [[شهید ثانی]] سحر را دارای حقیقتی خارجی می‌دانند.<ref>شیخ طوسی، الخلاف، ۱۴۰۷ق، ج۵، ص۳۲۷؛ شهید ثانی، الروضة البهیّة، ۱۴۱۰ق، ج۳، ص۲۱۵.</ref> [[سید ابوالقاسم خویی|آیت الله‌خوئی]] می‌گوید سحر تصرف در حواس و خیال کسی است که سحر شده و واقعیت خارجی ندارد.<ref name=":0">خوئی، مصباح الفقاهة، ۱۳۷۷ش، ج۱، ص۴۵۳.</ref> | [[شیخ طوسی]] و [[شهید ثانی]] سحر را دارای حقیقتی خارجی می‌دانند.<ref>شیخ طوسی، الخلاف، ۱۴۰۷ق، ج۵، ص۳۲۷؛ شهید ثانی، الروضة البهیّة، ۱۴۱۰ق، ج۳، ص۲۱۵.</ref> [[سید ابوالقاسم خویی|آیت الله‌خوئی]] می‌گوید سحر تصرف در حواس و خیال کسی است که سحر شده و واقعیت خارجی ندارد.<ref name=":0">خوئی، مصباح الفقاهة، ۱۳۷۷ش، ج۱، ص۴۵۳.</ref> به گفته [[شهید اول|شهید اوّل]] اکثر علما این نظر را پذیرفته‌اند.<ref>شهید اول، الدروس، موسسة النشر الاسلامی، ج۳، ص۱۶۴.</ref> [[محقق کرکی]]، معتقد است نمی‌توان در مورد خیالی یا واقعی‌بودن سحر اظهار نظر قطعی کرد.<ref>محقق کرکی، جامع المقاصد، ۱۴۱۴ق، ج۴، ص۳۰.</ref> | ||
=== تعریف سحر | === تعریف سحر و مصادیق آن === | ||
به گفته [[ملا احمد نراقی]] نمی‌توان در بیان فقها، به تعریفی از سحر دست یافت که همه ابعاد آن را شامل شود.<ref>نراقی، مستند الشیعة، ۱۴۱۵ق، ج۱۴، ص۱۱۴.</ref> او مرجع شناخت مفهوم سحر را عرف می‌داند و می‌گوید در نگاه عرف، سحر امری مخفی است و به صورت متداول و معمول رخ نمی‌دهد.<ref>نراقی، مستند الشیعة، ۱۴۱۵ق، ج۱۴، ص۱۱۴.</ref> [[علامه حلی]] سحر را نوشته، کلام، یا عملی تعریف کرده که غیرمستقیم در بدن، قلب یا عقل سحرشده اثر می‌کند.<ref>علامه حلّی، تذکرة الفقهاء، ۱۴۲۲ق، ج۱۲، ص۱۴۴.</ref> این سحر می‌تواند زمینه‌ساز قتل، بیماری، جدایی زن و شوهر، ایجاد محبت یا کینه در انسان شود.<ref>علامه حلّی، تحرير الأحكام الشرعية على مذهب الإمامية، ۱۴۲۰ق، ج۵، ص۳۹۶.</ref> [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]] نیز همین تعریف را از سحر دارد.<ref>امام خمینی، تحریر الوسیلة، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۵۲۹.</ref> [[شهید اول]] مواردی همچون استخدام [[جن|اجنّه]]، [[شیطان|شیاطین]] و [[فرشته|فرشتگان]] را برای چیزی که پیدا نیست یا درمان بیماری، [[ارتباط با ارواح|احضار روح]] و سخن گفتن با آن، ظاهر کردن خواصّ ناشناخته مواد گوناگون و طلسم را به موارد سحر افزوده است.<ref>شهید اول، الدروس، موسسة النشر الاسلامی، ج۳، ص۱۶۴.</ref> | |||
[[محمد بن حسن حلی|فخر المحقّقین]] سحر را انجام کارهای خارق العاده با قدرت درونی و نفسانی، یا با کمک فلکیات (اجرام آسمانی)، یا با آمیختن نیروهای آسمانی با نیروهای زمینی و یا با کمک گرفتن از ارواح بسیط می‌داند.<ref>فخر المحقّقین حلَی، إيضاح الفوائد، ۱۳۸۷ق، ج۱، ص۴۰۵.</ref> [[سید محمدرضا گلپایگانی|آیت‌الله گلپایگانی]] معتقد است که سحر هر کاری است که آثار نامانوسی و غیرعادی داشته باشد و شبیه کرامات و معجزات باشد؛ چه در بدن مسحور اثری بگذارد یا نگذارد؛ چه مسحور حیوان باشد یا انسان یا جماد؛ مثل تکان دادن درخت یا لرزه انداختن در سقف و دیوار یا متوقف‌کردن آب بدون استناد به عوامل محسوس یا امور شرعی مثل آیات و دعاهایی که از [[چهارده معصوم|معصومین(ع)]] نقل شده است.<ref>گلپایگانی، هدایة العباد، ۱۳۷۱ش، ج۱، ص۳۴۲.</ref> از نظر خویی انجام امور خارق‌العاده در اثر [[تزکیه|تصفیه نفس]] یا [[ریاضت]]، سحر محسوب نمی‌گردد.<ref name=":0" /> | |||
[[محمد بن حسن حلی|فخر المحقّقین]] سحر را انجام کارهای خارق العاده با قدرت درونی و نفسانی، یا با کمک فلکیات (اجرام آسمانی)، یا با آمیختن نیروهای آسمانی با نیروهای زمینی و یا با کمک گرفتن از ارواح بسیط می‌داند.<ref>فخر المحقّقین حلَی، إيضاح الفوائد، ۱۳۸۷ق، ج۱، ص۴۰۵.</ref> [[سید محمدرضا گلپایگانی|آیت‌الله گلپایگانی]] معتقد است که سحر هر کاری است که آثار نامانوسی و غیرعادی داشته باشد و شبیه کرامات و معجزات | |||
== استفاده از سحر جایز است یا حرام؟ == | == استفاده از سحر جایز است یا حرام؟ == | ||