confirmed، templateeditor
۱۱٬۱۲۹
ویرایش
حوزه علمیه قم در دوره معاصر: تفاوت میان نسخه‌ها
تمیزکاری
(ویکی سازی) |
(تمیزکاری) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{دیگر کاربردها|حوزه علمیه قم}} | {{دیگر کاربردها|حوزه علمیه قم}} | ||
[[پرونده:مدرسه فیضیه.jpg|بندانگشتی|250px|[[مدرسه فیضیه]] [[قم]]]] | [[پرونده:مدرسه فیضیه.jpg|بندانگشتی|250px|[[مدرسه فیضیه]] [[قم]]]] | ||
پیش از آنکه [[عبدالکریم حائری]] حوزه علمیه قم را در | پیش از آنکه [[عبدالکریم حائری یزدی]] حوزه علمیه قم را در ۱۳۴۰ق تاسیس کند [[میرزا محمد فیض قمی]] که در ۱۳۳۳ق از [[سامرا]] به قم بازگشته بود از سال ۱۳۳۶ق شروع به بازسازی مدارس [[مدرسه دارالشفا|دارالشفا]] و [[مدرسه فیضیه|فیضیه]] که از کاربری علمی خارج شده بود، کرد و طلاب را در آنجا اسکان داد. | ||
با پافشاری [[محمدتقی بافقی]] و پادرمیانی [[میرزا محمد ارباب]] و [[محمدرضا شریعتمدار ساوجی]]، از حاج شیخ عبدالکریم حائری دعوت شد که از [[اراک]] به قم بیاید و حوزه علمیه سامان‌مندی در این شهر تأسیس کند. | |||
بدین گونه آیت الله حائری در ۱۳۴۰ ([[سال ۱۳۰۱ هجری شمسی|۱۳۰۱ش]]) در قم مستقر شد و حوزه علمیه جدید قم را بنا نهاد. حائری در مدت اقامت حدود پانزده ساله خود در قم، با مدیریت قوی خود حوزه علمی نیرومندی را به وجود آورد، به طوری که شمار طلاب حوزه قم پیش از سخت‌گیری‌های [[رضاخان|پهلوی اول]] در [[سال ۱۳۱۳ هجری شمسی|۱۳۱۳ش]] به هفتصد تن و بنابر نقلی دیگر به نهصد تن رسیده بود. | |||
بدین گونه آیت الله حائری در ۱۳۴۰ ([[سال ۱۳۰۱ هجری شمسی|۱۳۰۱ش]]) در قم مستقر شد و حوزه علمیه جدید قم را بنا نهاد. حائری در مدت اقامت حدود پانزده ساله خود در قم، با مدیریت قوی خود حوزه علمی نیرومندی را به وجود آورد، به طوری که شمار | |||
در فاصله وفات حائری تا مهاجرت بروجردی به قم، ریاست و اداره حوزه علمیه قم برعهده [[مراجع ثلاث|سه تن از مراجع]] این حوزه [[سید محمد حجت کوه کمره ای]]، [[سید محمد تقی خوانساری]] و [[سید صدرالدین صدر]] قرار گرفت. | در فاصله وفات حائری تا مهاجرت بروجردی به قم، ریاست و اداره حوزه علمیه قم برعهده [[مراجع ثلاث|سه تن از مراجع]] این حوزه [[سید محمد حجت کوه کمره ای]]، [[سید محمد تقی خوانساری]] و [[سید صدرالدین صدر]] قرار گرفت. | ||
| خط ۱۱: | خط ۱۰: | ||
در اوایل دهه بیست شمسی، شماری از بزرگان و استادان حوزه علمیه قم که از عدم مدیریت متمرکز این حوزه نگران بودند و از سویی از مقام علمی و نفوذ اجتماعی و دینی [[آیت الله بروجردی|آیت اللّه حاج آقاحسین بروجردی]]، آگاهی داشتند از او خواستند که از بروجرد به قم بیاید. [[امام خمینی]] و [[روح الله کمالوند]] از علمای خرّم آباد در این زمینه کوشش بیشتری مبذول داشتند. | در اوایل دهه بیست شمسی، شماری از بزرگان و استادان حوزه علمیه قم که از عدم مدیریت متمرکز این حوزه نگران بودند و از سویی از مقام علمی و نفوذ اجتماعی و دینی [[آیت الله بروجردی|آیت اللّه حاج آقاحسین بروجردی]]، آگاهی داشتند از او خواستند که از بروجرد به قم بیاید. [[امام خمینی]] و [[روح الله کمالوند]] از علمای خرّم آباد در این زمینه کوشش بیشتری مبذول داشتند. | ||
آیت‌الله بروجردی با پذیرش این درخواست، در [[محرم]] ۱۳۶۴ق/ آذر [[سال ۱۳۲۳ هجری شمسی|۱۳۲۳ش]] در [[قم]] ساکن شد. مهاجرت مؤثر و تحول آفرین بروجردی، حوزه قم را به مرتبه‌ای از اعتبار رساند که عملا هم طراز معتبرترین حوزه آن عهد، یعنی [[حوزه علمیه | آیت‌الله بروجردی با پذیرش این درخواست، در [[محرم]] ۱۳۶۴ق/ [[آذر (ماه)|آذر]] [[سال ۱۳۲۳ هجری شمسی|۱۳۲۳ش]] در [[قم]] ساکن شد. مهاجرت مؤثر و تحول آفرین بروجردی، حوزه قم را به مرتبه‌ای از اعتبار رساند که عملا هم طراز معتبرترین حوزه آن عهد، یعنی [[حوزه علمیه نجف]] شد. | ||
با رحلت آیت الله بروجردی بار دیگر وحدت مدیریت و مرجعیت در حوزه قم از هم گسیخت و زعامت و مدیریت آن برعهده چهار تن استاد برجسته و مطرح یعنی؛ [[امام خمینی]]، [[سید محمد رضا گلپایگانی]]، [[سید محمدکاظم شریعتمداری]] و [[شهاب الدین مرعشی نجفی]] قرار گرفت. | با رحلت آیت الله بروجردی[[سال ۱۳۴۰ هجری شمسی|۱۳۴۰ش]] بار دیگر وحدت مدیریت و مرجعیت در حوزه قم از هم گسیخت و زعامت و مدیریت آن برعهده چهار تن استاد برجسته و مطرح یعنی؛ [[امام خمینی]]، [[سید محمد رضا گلپایگانی]]، [[سید محمدکاظم شریعتمداری]] و [[شهاب الدین مرعشی نجفی]] قرار گرفت. | ||
پس از [[تبعید امام خمینی به ترکیه]] و سپس انتقال ایشان به [[نجف]]، اداره این حوزه برعهده آن سه تن دیگر بود. | پس از [[تبعید امام خمینی به ترکیه]] و سپس انتقال ایشان به [[نجف]]، اداره این حوزه برعهده آن سه تن دیگر بود. | ||
==قبل از شیخ عبدالکریم حائری== | ==قبل از شیخ عبدالکریم حائری== | ||
[[ | [[میرزا محمد فیض قمی]] (درگذشت [[سال ۱۳۷۰ هجری قمری|۱۳۷۰ق]])، [[مجتهد|فقیه]]، در [[سال ۱۳۳۳ هجری قمری|۱۳۳۳ق]] از [[سامرا]] به [[قم]] بازگشت و از ۱۳۳۶ق، دو مدرسه [[مدرسه دارالشفا|دارالشفا]] و [[مدرسه فیضیه|فیضیه]] را که از کاربری علمی خارج شده بود، بازسازی کرد و طلاب را در آنجا اسکان داد. او همچنین طلاب را رتبه‌بندی و برای آن‌ها مقرری تعیین کرد. به مناسبت این اقدام، از سوی متولی [[حرم حضرت معصومه(س)]] در [[عید غدیر]] ۱۳۳۶ق، صحن عتیق، چراغانی شده و جشن برگزار شد.<ref>ر.ک:جعفریان، جریان‌ها و سازمان‌های مذهبی ـ سیاسی ایران، ص۳۵؛ جعفریان، برگ‌هایی از تاریخ حوزه علمیه قم، ص ۱۵۱۶؛ نیز ر.ک: شریف رازی، آثار الحجة، ج ۱، ص ۱۳۸</ref> با وجود [[شیخ ابوالقاسم قمی]] و [[میرزا جواد آقا ملکی تبریزی]]،<ref>ریحان یزدی، ص۱۴۴۱۴۵؛ شریف رازی، آثار الحجة، ج۱، ص۳۹</ref> تا زمان حضور و استقرار دائمی حائری در قم، مدارس علمیه این شهر، سامان یافته و پرمایه ای در این شهر برپا نگردید. | ||
[[محمدتقی بافقی]]، پس از مهاجرت به قم در ۱۳۳۷ق. و استقرار در آن شهر، علمای ساکن در قم، [[شیخ ابوالقاسم کبیر قمی]] و [[شیخ مهدی فیلسوف]] و [[میرزامحمد ارباب]] را برای تشکیل حوزه علمی سامان‌مند تشویق کرد ولی آنان معتقد بودند که باتوجه به وضع و روحیه مردم قم، تأسیس حوزه منوط به وجود و حضور عالم صاحب نفوذی از غیر شهر قم است.{{مدرک}} با پافشاری بافقی و پادرمیانی [[محمد ارباب قمی]] و [[محمدرضا شریعتمدار ساوجی]]، از شیخ عبدالکریم حائری دعوت شد، از [[اراک]] به قم بیاید و حوزه علمیه سامان‌مندی در این شهر تأسیس کند. بدین گونه حائری در ۱۳۴۰ق/[[سال ۱۳۰۰ هجری شمسی|۱۳۰۰ش]] در قم مستقر شد و بنای تأسیس حوزه علمیه قم را نهاد.{{مدرک}} | [[محمدتقی بافقی]]، پس از مهاجرت به قم در ۱۳۳۷ق. و استقرار در آن شهر، علمای ساکن در قم، [[شیخ ابوالقاسم کبیر قمی]] و [[شیخ مهدی فیلسوف]] و [[میرزامحمد ارباب]] را برای تشکیل حوزه علمی سامان‌مند تشویق کرد ولی آنان معتقد بودند که باتوجه به وضع و روحیه مردم قم، تأسیس حوزه منوط به وجود و حضور عالم صاحب نفوذی از غیر شهر قم است.{{مدرک}} با پافشاری بافقی و پادرمیانی [[محمد ارباب قمی]] و [[محمدرضا شریعتمدار ساوجی]]، از شیخ عبدالکریم حائری دعوت شد، از [[اراک]] به قم بیاید و حوزه علمیه سامان‌مندی در این شهر تأسیس کند. بدین گونه حائری در ۱۳۴۰ق/[[سال ۱۳۰۰ هجری شمسی|۱۳۰۰ش]] در قم مستقر شد و بنای تأسیس حوزه علمیه قم را نهاد.{{مدرک}} | ||