ازدواج سفید: تفاوت میان نسخه‌ها

برای این رابطه پیامد‌هایی چون افزایش خیانت، افزایش بارداری ناخواسته، [[سقط جنین]] و تهدید بنیان خانواده ذکر شده است. همچنین عدم نظارت صحیح والدین بر فرزندان و بالا رفتن سنّ ازدواج از زمینه‌های شکل‌گیری این پدیده و در مقابل فراهم کردن بستر ازدواج، ایجاد اشتغال و [[ازدواج موقت]] را از راهکارهای کاهش آن دانسته‌اند.

ازدواج سفید نوعی پیوند عاطفی و جنسی بین زن و مرد است که بدون رعایت چارچوب و ضابطه ازدواج شرعی مثل خواندن [[صیغه ازدواج|صیغه عقد شرعی]] شکل می‌گیرد. این نوع رابطه با عنوان هم‌باشی، هم‌خانگی و هم‌بالینی نیز شناخته می‌شود.<ref>بستان، جامعه شناسی خانواده با نگاهی به منابع اسلامی، ۱۳۹۲ش، ص۶۳؛ محمدی اصل، «جنسیت و ازدواج سفید»، ص۲۰؛ </ref> گفته شده است که دلیل نام‌گذاری این رابطه به ازدواج سفید، سفید ماندن شناسنامه زن و مرد است.<ref> رحمت آبادی و کاریزی؛ «ازدواج سفید؛ پیامدها و خطرات»، ص۷۹. </ref> این اصطلاح در فرهنگ غربی وجود نداشته و با عنوان هم‌باشی (cohabitation) شناخته می‌شود.<ref>نصرتی و دیگران، «ازدواج سفید از منظر فقهی حقوقی»، ص۹۲.</ref>

=== تاریخچه===

رواج ازدواج سفید در جوامع اسلامی در اثر تاثیرات جوامع غربی دانسته شده است.<ref>مغربی کته شمشیری و دیگران، «آثار و پیامدهای حقوقی ازدواج سفید در ایران»، ص۴۶؛ رحمت آبادی و کاریزی؛ «ازدواج سفید؛ پیامدها و خطرات»، ص۸۱-۸۲.</ref> در اواخر دهه ۱۹۶۰م تحولاتی در اروپا و آمریکا شکل می‌گیرد که به «انقلاب جنسی» معروف است و در فرایند آن به نام آزادی‌های جنسی انحرافات زیادی رواج پیدا می‌کند.‌‌ هم‌باشی یکی از مواردی است که در اثر همین تغییرات رایج شده و کم‌کم به جوامع دیگر سرایت کرده است.<ref>مغربی کته شمشیری و دیگران، «آثار و پیامدهای حقوقی ازدواج سفید در ایران»، ص۴۷؛ رحمت آبادی و کاریزی؛ «ازدواج سفید؛ پیامدها و خطرات»، ص۸۱-۸۲؛ نصرتی و دیگران، «ازدواج سفید از منظر فقهی حقوقی»، ص۹۰؛ شکر بیگی و دیگران، «برساخت اجتماعی ازدواج سفید»، ص۶۹.</ref>  

== حکم‌‌‌ فقهی ازدواج سفید ==

از نظر فقهای شیعه ازدواج سفید، حرام و همان [[زنا]] است.<ref>داودی،‌ [http://ijtihadnet.ir/%d9%87%d9%85%d8%a8%d8%a7%d8%b4%db%8c-%db%8c%d8%a7-%d8%a7%d8%b2%d8%af%d9%88%d8%a7%d8%ac-%d8%b3%d9%81%db%8c%d8%af-%d9%87%d9%85%d8%a7%d9%86-%d8%b2%d9%86%d8%a7-%d8%a7%d8%b3%d8%aa-%d9%86%d8%b8%d8%b1/ «همباشی یا ازدواج سفید همان زنا است/ نظر آیت‌الله شبیری زنجانی درباره معاطات»]، سایت شبکه اجتهاد.</ref>

بر اساس استفتائی که سال ۱۳۹۷ش از مراجع تقلید همچون [[سید علی حسینی خامنه‌ای|خامنه‌ای]]، [[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی]]، [[حسین نوری همدانی|نوری همدانی]]،‌ [[جعفر سبحانی|سبحانی]]، [[سید موسی شبیری زنجانی|شبیری زنجانی]] و [[لطف‌الله صافی گلپایگانی|صافی گلپایگانی]] صورت گرفته‌ است، حکم به حرمت ازدواج سفید شده است.<ref>ارجمند دانش و دیگران، «ماهیت، مشروعیت و آثار ازدواج سفید»، ص۲۰.</ref>

* تهدید خانواده، عدم تعهد و پایبندی به طرف رابطه و خیانت جنسی بیشتر نسبت به ازدواج<ref>مغربی کته شمشیری و دیگران، «آثار و پیامدهای حقوقی ازدواج سفید در ایران»، ص۵۷-۵۸؛ افراز، «ازدواج سفید و پیامدهای آن»، ص۱۲۱.</ref>

* افزایش‌ [[زنا|روابط نامشروع]]، بارداری‌های ناخواسته و [[سقط جنین]]<ref>مغربی کته شمشیری و دیگران، «آثار و پیامدهای حقوقی ازدواج سفید در ایران»، ص۵۵-۵۷؛ افراز، «ازدواج سفید و پیامدهای آن»، ص۱۲۱.</ref>

* افزایش آمار [[طلاق]]<ref>افراز، «ازدواج سفید و پیامدهای آن»،‌ص۱۲۲.</ref>

* آسیب‌های روانی مثلا خلأ روانی و اعتیاد<ref>افراز، «ازدواج سفید و پیامدهای آن»، ص۱۲۲.</ref>

راهکارهایی چون فراهم کردن زمینه ازدواج، ایجاد اشتغال و [[ازدواج موقت]] برای کاهش این پدیده اجتماعی ارائه شده است.<ref>مغربی کته شمشیری و دیگران، «آثار و پیامدهای حقوقی ازدواج سفید در ایران»، ص۶۰-۶۳.</ref> همچنین نیازهای عاطفی، عدم نظارت خانواده‌ها بر رفتارهای فرزندان و طرد آن‌ها و بالا رفتن سنّ ازدواج در دختران را از عوامل رواج این رابطه می‌دانند.<ref>شکر بیگی و دیگران، «برساخت اجتماعی ازدواج سفید»، ص۹۵.</ref>

* ارجمند دانش، جعفر، اصغر عربیان و سید محمدرضا آیتی، [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1758673 «ماهیت، مشروعیت و آثار ازدواج سفید»]، مجله فقه و مبانی حقوق اسلامی، شماره۴، زمستان ۱۳۹۷ش.

* افراز،‌‌ صبا، [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1994879 «ازدواج سفید و پیامدهای آن»]، مجله مطالعات حقوق، دوره جدید شماره ۳۰، پاییز ۱۴۰۱ش.

* بستان، حسین، جامعه شناسی خانواده با نگاهی به منابع اسلامی، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، ۱۳۹۲ش.

* جعفرزاده کوچکی، علیرضا و فاطمه صدیقی، [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1810672 «بررسی تفاوتها و همسویی های ازدواج سفید با نکاح معاطاتی از منظر فقه امامیه»]، همایش پژوهشهای دینی، علوم اسلامی، فقه و حقوق در ایران و جهان اسلام؛ دوره ۲، بهار ۱۳۹۸ش.

* داودی،‌‌ سعید، [http://ijtihadnet.ir/%d9%87%d9%85%d8%a8%d8%a7%d8%b4%db%8c-%db%8c%d8%a7-%d8%a7%d8%b2%d8%af%d9%88%d8%a7%d8%ac-%d8%b3%d9%81%db%8c%d8%af-%d9%87%d9%85%d8%a7%d9%86-%d8%b2%d9%86%d8%a7-%d8%a7%d8%b3%d8%aa-%d9%86%d8%b8%d8%b1/ «همباشی یا ازدواج سفید همان زنا است/ نظر آیت‌الله شبیری زنجانی درباره معاطات»]، سایت شبکه اجتهاد، تاریخ درج مطلب ۱۴ اسفند ۱۴۰۰ش، تاریخ بازدید ۴ آذر ۱۴۰۲ش.

* رحمت آبادی، اعظم و الهام کاریزی؛ [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1342339 «ازدواج سفید؛ پیامدها و خطرات»]، پژوهش های نوين در گستره تاريخ، فرهنگ و تمدن شيعه،‌ شماره۱، پاییز و زمستان ۱۳۹۶ش.

* شکر بیگی، عالیه، فرزانه امجدی و سعید معدنی، [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1686011 «برساخت اجتماعی ازدواج سفید»]، پژوهش های جامعه شناختی، سال چهاردهم، شماره ۱و۲، بهار و تابستان ۱۳۹۹ش.

* صادقی تهرانی، محمد، رساله توضیح المسائل نوین، تهران، امید فردا، ۱۳۸۷ش. هدایت‌نیا،‌ فرج‌الله، [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/334569 «نکاح معاطاتی از منظر فقه»]، مجله مطالعات راهبری زنان، شماره ۴۰، تابستان ۱۳۸۷ش.

* محمدی اصل،‌ عباس، [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1387717 «جنسیت و ازدواج سفید»]، مجله گزارش، شماره ۲۶۳، مهر ۱۳۹۳ش.

* مغربی کته شمشیری، محمد، زهرا سجادی و فاطمه مخلصی، [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1722084 «آثار و پیامدهای حقوقی ازدواج سفید در ایران»]، پژوهش های اسلامی زن و خانواده، شماره ۱،‌ پاییز و زمستان ۱۳۹۸ش.