۱۶٬۶۶۳
ویرایش
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{رویکرد فقهی}} | {{رویکرد فقهی}} | ||
{{احکام}}'''ازدواج سفید''' نوعی رابطه عاطفی ـ جنسی خارج از چارچوب ازدواج میان زن و مرد است که در فرهنگ غربی از آن با عنوان همباشی یاد میشود. از نظر فقهای شیعه، این رابطه، حرام است و [[ازدواج|ازدواج شرعی]] محسوب نمیشود چرا که شرایط ضروری در ازدواج مانند خواندن [[صیغه ازدواج|صیغه عقد]] در آن رعایت نشده است و طرفین تعهدی نسبت به آثار ازدواج شرعی از قبیل | {{احکام}}'''ازدواج سفید''' نوعی رابطه عاطفی ـ جنسی خارج از چارچوب ازدواج میان زن و مرد است که در فرهنگ غربی از آن با عنوان همباشی یاد میشود. از نظر فقهای شیعه، این رابطه، حرام است و [[ازدواج|ازدواج شرعی]] محسوب نمیشود چرا که شرایط ضروری در ازدواج مانند خواندن [[صیغه ازدواج|صیغه عقد]] در آن رعایت نشده است و طرفین تعهدی نسبت به آثار ازدواج شرعی از قبیل [[ارث]]، [[نفقه]] و [[عده]] ندارند. | ||
برای این رابطه پیامدهایی چون افزایش خیانت، افزایش بارداری ناخواسته، [[سقط جنین]] و تهدید بنیان خانواده ذکر شده است. همچنین عدم نظارت صحیح والدین بر فرزندان و بالا رفتن سنّ ازدواج از زمینههای شکلگیری این پدیده و در مقابل فراهم کردن بستر ازدواج، ایجاد اشتغال و [[ازدواج موقت]] را از راهکارهای کاهش آن دانستهاند. | برای این رابطه پیامدهایی چون افزایش خیانت، افزایش بارداری ناخواسته، [[سقط جنین]] و تهدید بنیان خانواده ذکر شده است. همچنین عدم نظارت صحیح والدین بر فرزندان و بالا رفتن سنّ ازدواج از زمینههای شکلگیری این پدیده و در مقابل فراهم کردن بستر ازدواج، ایجاد اشتغال و [[ازدواج موقت]] را از راهکارهای کاهش آن دانستهاند. | ||
== چیستی == | == چیستی == | ||
ازدواج سفید نوعی پیوند عاطفی و جنسی بین زن و مرد است که بدون رعایت چارچوب و ضابطه ازدواج شرعی مثل خواندن [[صیغه ازدواج|صیغه عقد شرعی]] شکل میگیرد. این نوع رابطه | ازدواج سفید نوعی پیوند عاطفی و جنسی بین زن و مرد است که بدون رعایت چارچوب و ضابطه ازدواج شرعی مثل خواندن [[صیغه ازدواج|صیغه عقد شرعی]] شکل میگیرد. این نوع رابطه با عنوان همباشی، همخانگی و همبالینی نیز شناخته میشود.<ref>بستان، جامعه شناسی خانواده با نگاهی به منابع اسلامی، ۱۳۹۲ش، ص۶۳؛ محمدی اصل، «جنسیت و ازدواج سفید»، ص۲۰؛ </ref> گفته شده است که دلیل نامگذاری این رابطه به ازدواج سفید، سفید ماندن شناسنامه زن و مرد است.<ref> رحمت آبادی و کاریزی؛ «ازدواج سفید؛ پیامدها و خطرات»، ص۷۹. </ref> این اصطلاح در فرهنگ غربی وجود نداشته و با عنوان همباشی (cohabitation) شناخته میشود.<ref>نصرتی و دیگران، «ازدواج سفید از منظر فقهی حقوقی»، ص۹۲.</ref> | ||
ازدواج سفید با ازدواج شرعی از جهات مختلفی | ازدواج سفید با ازدواج شرعی از جهات مختلفی تفاوت دارد. برای نمونه خواندن صیغه، تعیین مهریه، وجوب نفقه و [[اذن ولی]] برای [[ازدواج دختر باکره]] از شرایط ازدواج شرعی است که در ازدواج سفید وجود ندارد.<ref>جعفرزاده کوچکی و صدیقی، «بررسی تفاوتها و همسویی های ازدواج سفید با نکاح معاطاتی از منظر فقه امامیه»، ص۱۵؛ رشیدینژاد و واحد یاریجان، «وجوه تفاوت و تشابه ازدواج موقت با پدیدۀ «ازدواج سفید»»، ص۸۴.</ref> در [[نکاح معاطاتی]] نیز که لفظی با عنوان [[صیغه ازدواج|صیغه نکاح]] خوانده نمیشود، اعلام اراده و رضایت نسبت به عقد، بهوسیله عوامل دیگری مثل نوشتن یا اشاره صورت میگیرد.<ref> هدایتنیا، «نکاح معاطاتی از منظر فقه»، ص۲۰۵؛ صادقی تهرانی، رساله توضیح المسائل نوین، ۱۳۸۷ش، ص۲۸۱.</ref> | ||
=== تاریخچه=== | === تاریخچه=== | ||
رواج ازدواج سفید در جوامع اسلامی در اثر تاثیرات | رواج ازدواج سفید در جوامع اسلامی در اثر تاثیرات جوامع غربی دانسته شده است.<ref>مغربی کته شمشیری و دیگران، «آثار و پیامدهای حقوقی ازدواج سفید در ایران»، ص۴۶؛ رحمت آبادی و کاریزی؛ «ازدواج سفید؛ پیامدها و خطرات»، ص۸۱-۸۲.</ref> در اواخر دهه ۱۹۶۰م تحولاتی در اروپا و آمریکا شکل میگیرد که به «انقلاب جنسی» معروف است و در فرایند آن به نام آزادیهای جنسی انحرافات زیادی رواج پیدا میکند. همباشی یکی از مواردی است که در اثر همین تغییرات رایج شده و کمکم به جوامع دیگر سرایت کرده است.<ref>مغربی کته شمشیری و دیگران، «آثار و پیامدهای حقوقی ازدواج سفید در ایران»، ص۴۷؛ رحمت آبادی و کاریزی؛ «ازدواج سفید؛ پیامدها و خطرات»، ص۸۱-۸۲؛ نصرتی و دیگران، «ازدواج سفید از منظر فقهی حقوقی»، ص۹۰؛ شکر بیگی و دیگران، «برساخت اجتماعی ازدواج سفید»، ص۶۹.</ref> | ||
== حکم فقهی ازدواج سفید == | == حکم فقهی ازدواج سفید == | ||
از نظر فقهای شیعه ازدواج سفید، حرام و [[زنا]] است.<ref>داودی، [http://ijtihadnet.ir/%d9%87%d9%85%d8%a8%d8%a7%d8%b4%db%8c-%db%8c%d8%a7-%d8%a7%d8%b2%d8%af%d9%88%d8%a7%d8%ac-%d8%b3%d9%81%db%8c%d8%af-%d9%87%d9%85%d8%a7%d9%86-%d8%b2%d9%86%d8%a7-%d8%a7%d8%b3%d8%aa-%d9%86%d8%b8%d8%b1/ «همباشی یا ازدواج سفید همان زنا است/ نظر آیتالله شبیری زنجانی درباره معاطات»]، سایت شبکه اجتهاد.</ref> | از نظر فقهای شیعه ازدواج سفید، حرام و همان [[زنا]] است.<ref>داودی، [http://ijtihadnet.ir/%d9%87%d9%85%d8%a8%d8%a7%d8%b4%db%8c-%db%8c%d8%a7-%d8%a7%d8%b2%d8%af%d9%88%d8%a7%d8%ac-%d8%b3%d9%81%db%8c%d8%af-%d9%87%d9%85%d8%a7%d9%86-%d8%b2%d9%86%d8%a7-%d8%a7%d8%b3%d8%aa-%d9%86%d8%b8%d8%b1/ «همباشی یا ازدواج سفید همان زنا است/ نظر آیتالله شبیری زنجانی درباره معاطات»]، سایت شبکه اجتهاد.</ref> | ||
بر اساس استفتائی که سال ۱۳۹۷ش از | بر اساس استفتائی که سال ۱۳۹۷ش از مراجع تقلید همچون [[سید علی حسینی خامنهای|خامنهای]]، [[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی]]، [[حسین نوری همدانی|نوری همدانی]]، [[جعفر سبحانی|سبحانی]]، [[سید موسی شبیری زنجانی|شبیری زنجانی]] و [[لطفالله صافی گلپایگانی|صافی گلپایگانی]] صورت گرفته است، حکم به حرمت ازدواج سفید شده است.<ref>ارجمند دانش و دیگران، «ماهیت، مشروعیت و آثار ازدواج سفید»، ص۲۰.</ref> | ||
برخی با استناد به ماده ۱۰۶۲ قانون مدنی جمهوری اسلامی | برخی با استناد به ماده ۱۰۶۲ قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران که در آن به شرط بودن [[صیغه ازدواج|صیغه عقد]] در ازدواج تصریح شده، ازدواج سفید را در ایران غیرقانونی میدانند.<ref>مغربی کته شمشیری و دیگران، «آثار و پیامدهای حقوقی ازدواج سفید در ایران»، ص۵۰.</ref> | ||
== پیامدها و راهکارها == | == پیامدها و راهکارها == | ||
برای | برای ازدواج سفید پیامدهایی بیان شده است: | ||
* تهدید خانواده، عدم تعهد و پایبندی به طرف رابطه و خیانت جنسی بیشتر نسبت به ازدواج<ref>مغربی کته شمشیری و دیگران، «آثار و پیامدهای حقوقی ازدواج سفید در ایران»، ص۵۷-۵۸؛ افراز، «ازدواج سفید و پیامدهای آن»، ص۱۲۱.</ref> | * تهدید خانواده، عدم تعهد و پایبندی به طرف رابطه و خیانت جنسی بیشتر نسبت به ازدواج<ref>مغربی کته شمشیری و دیگران، «آثار و پیامدهای حقوقی ازدواج سفید در ایران»، ص۵۷-۵۸؛ افراز، «ازدواج سفید و پیامدهای آن»، ص۱۲۱.</ref> | ||
* افزایش [[زنا|روابط نامشروع]]، بارداریهای ناخواسته و [[سقط جنین]]<ref>مغربی کته شمشیری و دیگران، «آثار و پیامدهای حقوقی ازدواج سفید در ایران»، ص۵۵-۵۷؛ افراز، «ازدواج سفید و پیامدهای آن»، ص۱۲۱.</ref> | * افزایش [[زنا|روابط نامشروع]]، بارداریهای ناخواسته و [[سقط جنین]]<ref>مغربی کته شمشیری و دیگران، «آثار و پیامدهای حقوقی ازدواج سفید در ایران»، ص۵۵-۵۷؛ افراز، «ازدواج سفید و پیامدهای آن»، ص۱۲۱.</ref> | ||
* کاهش [[فرزندآوری | * کاهش [[فرزندآوری]] و به رسمیت شناخته نشدن فرزندان احتمالی و سرنوشت نامعلوم آنان<ref>افراز، «ازدواج سفید و پیامدهای آن»، ص۱۲۲.</ref> | ||
* آمار [[طلاق]] | * افزایش آمار [[طلاق]]<ref>افراز، «ازدواج سفید و پیامدهای آن»،ص۱۲۲.</ref> | ||
* آسیبهای روانی مثلا خلأ روانی و اعتیاد | * آسیبهای روانی مثلا خلأ روانی و اعتیاد<ref>افراز، «ازدواج سفید و پیامدهای آن»، ص۱۲۲.</ref> | ||
راهکارهایی چون فراهم کردن زمینه ازدواج، ایجاد اشتغال و [[ازدواج موقت]] برای کاهش این پدیده اجتماعی ارائه شده است.<ref>مغربی کته شمشیری و دیگران، «آثار و پیامدهای حقوقی ازدواج سفید در ایران»، ص۶۰-۶۳.</ref> همچنین نیازهای عاطفی، عدم نظارت خانوادهها بر رفتارهای فرزندان و طرد آنها و بالا رفتن سنّ ازدواج در دختران را از عوامل رواج این رابطه میدانند.<ref>شکر بیگی و دیگران، «برساخت اجتماعی ازدواج سفید»، ص۹۵.</ref> | |||
راهکارهایی چون فراهم کردن زمینه ازدواج، ایجاد اشتغال و [[ازدواج موقت]] برای کاهش این پدیده اجتماعی ارائه شده است.<ref>مغربی کته شمشیری و دیگران، «آثار و پیامدهای حقوقی ازدواج سفید در ایران»، ص۶۰-۶۳.</ref> | |||
== پانویس == | == پانویس == | ||
{{پانوشت}} | {{پانوشت}} | ||
== منابع == | == منابع == | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
* ارجمند دانش، جعفر، اصغر عربیان و سید محمدرضا آیتی، [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1758673 | * ارجمند دانش، جعفر، اصغر عربیان و سید محمدرضا آیتی، [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1758673 «ماهیت، مشروعیت و آثار ازدواج سفید»]، مجله فقه و مبانی حقوق اسلامی، شماره۴، زمستان ۱۳۹۷ش. | ||
* افراز، صبا، [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1994879 | * افراز، صبا، [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1994879 «ازدواج سفید و پیامدهای آن»]، مجله مطالعات حقوق، دوره جدید شماره ۳۰، پاییز ۱۴۰۱ش. | ||
* بستان، حسین، جامعه شناسی خانواده با نگاهی به منابع اسلامی، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، ۱۳۹۲ش. | * بستان، حسین، جامعه شناسی خانواده با نگاهی به منابع اسلامی، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، ۱۳۹۲ش. | ||
* جعفرزاده کوچکی، علیرضا و فاطمه صدیقی، [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1810672 | * جعفرزاده کوچکی، علیرضا و فاطمه صدیقی، [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1810672 «بررسی تفاوتها و همسویی های ازدواج سفید با نکاح معاطاتی از منظر فقه امامیه»]، همایش پژوهشهای دینی، علوم اسلامی، فقه و حقوق در ایران و جهان اسلام؛ دوره ۲، بهار ۱۳۹۸ش. | ||
* داودی، سعید، [http://ijtihadnet.ir/%d9%87%d9%85%d8%a8%d8%a7%d8%b4%db%8c-%db%8c%d8%a7-%d8%a7%d8%b2%d8%af%d9%88%d8%a7%d8%ac-%d8%b3%d9%81%db%8c%d8%af-%d9%87%d9%85%d8%a7%d9%86-%d8%b2%d9%86%d8%a7-%d8%a7%d8%b3%d8%aa-%d9%86%d8%b8%d8%b1/ «همباشی یا ازدواج سفید همان زنا است/ نظر آیتالله شبیری زنجانی درباره معاطات»]، سایت شبکه اجتهاد، تاریخ درج مطلب ۱۴ اسفند ۱۴۰۰ش، تاریخ بازدید ۴ آذر ۱۴۰۲ش. | * داودی، سعید، [http://ijtihadnet.ir/%d9%87%d9%85%d8%a8%d8%a7%d8%b4%db%8c-%db%8c%d8%a7-%d8%a7%d8%b2%d8%af%d9%88%d8%a7%d8%ac-%d8%b3%d9%81%db%8c%d8%af-%d9%87%d9%85%d8%a7%d9%86-%d8%b2%d9%86%d8%a7-%d8%a7%d8%b3%d8%aa-%d9%86%d8%b8%d8%b1/ «همباشی یا ازدواج سفید همان زنا است/ نظر آیتالله شبیری زنجانی درباره معاطات»]، سایت شبکه اجتهاد، تاریخ درج مطلب ۱۴ اسفند ۱۴۰۰ش، تاریخ بازدید ۴ آذر ۱۴۰۲ش. | ||
* رحمت آبادی، اعظم و الهام کاریزی؛ [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1342339 | * رحمت آبادی، اعظم و الهام کاریزی؛ [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1342339 «ازدواج سفید؛ پیامدها و خطرات»]، پژوهش های نوين در گستره تاريخ، فرهنگ و تمدن شيعه، شماره۱، پاییز و زمستان ۱۳۹۶ش. | ||
* رشیدینژاد، زهرا و یونس واحد یاریجان، [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1710732 | * رشیدینژاد، زهرا و یونس واحد یاریجان، [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1710732 «وجوه تفاوت و تشابه ازدواج موقت با پدیدۀ «ازدواج سفید»»]، نامه الهیات، شماره۴۸، پاییز ۱۳۹۸ش. | ||
* شکر بیگی، عالیه، فرزانه امجدی و سعید معدنی، [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1686011 | * شکر بیگی، عالیه، فرزانه امجدی و سعید معدنی، [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1686011 «برساخت اجتماعی ازدواج سفید»]، پژوهش های جامعه شناختی، سال چهاردهم، شماره ۱و۲، بهار و تابستان ۱۳۹۹ش. | ||
* صادقی تهرانی، محمد، رساله توضیح المسائل نوین، تهران، امید فردا، ۱۳۸۷ش. هدایتنیا، فرجالله، [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/334569 | * صادقی تهرانی، محمد، رساله توضیح المسائل نوین، تهران، امید فردا، ۱۳۸۷ش. هدایتنیا، فرجالله، [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/334569 «نکاح معاطاتی از منظر فقه»]، مجله مطالعات راهبری زنان، شماره ۴۰، تابستان ۱۳۸۷ش. | ||
* مؤسسه دایرة المعارف الفقه الاسلامی، [https://lib.eshia.ir/23017/1/1 فرهنگ فقه فارسی]، قم، دایرة المعارف الفقه الاسلامی، ۱۳۸۷ش. | * مؤسسه دایرة المعارف الفقه الاسلامی، [https://lib.eshia.ir/23017/1/1 فرهنگ فقه فارسی]، قم، دایرة المعارف الفقه الاسلامی، ۱۳۸۷ش. | ||
* محمدی | * محمدی اصل، عباس، [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1387717 «جنسیت و ازدواج سفید»]، مجله گزارش، شماره ۲۶۳، مهر ۱۳۹۳ش. | ||
* مغربی کته شمشیری، محمد، زهرا سجادی و فاطمه مخلصی، [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1722084 | * مغربی کته شمشیری، محمد، زهرا سجادی و فاطمه مخلصی، [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1722084 «آثار و پیامدهای حقوقی ازدواج سفید در ایران»]، پژوهش های اسلامی زن و خانواده، شماره ۱، پاییز و زمستان ۱۳۹۸ش. | ||
* نصرتی، علی، سید ابوالقاسم حسینی و موسی لشنی، [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1825943 | * نصرتی، علی، سید ابوالقاسم حسینی و موسی لشنی، [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1825943 «ازدواج سفید از منظر فقهی حقوقی»]، مطالعات راهبردی زنان، شماره ۹۱، بهار ۱۴۰۰ش. | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
{{احکام خانواده}}{{گناهان}} | {{احکام خانواده}} | ||
{{گناهان}} | |||
[[رده:احکام خانواده]] | [[رده:احکام خانواده]] | ||
[[رده:گناهان]] | [[رده:گناهان]] | ||
[[رده:مقالههای جدید]] | [[رده:مقالههای جدید]] | ||
[[رده:مقالههای بدون اولویت]] | [[رده:مقالههای بدون اولویت]] |
ویرایش