۱۷٬۸۰۹
ویرایش
عبقات الانوار فی امامة الائمة الاطهار (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها
عبقات الانوار فی امامة الائمة الاطهار (کتاب) (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۲۶ نوامبر ۲۰۲۳، ساعت ۰۸:۴۳
، ۲۶ نوامبر ۲۰۲۳بدون خلاصۀ ویرایش
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''عَبَقاتُ الاَنوار فی اِمامَة الاَئمةِ الاَطهار''' کتابی کلامی از [[میر حامدحسین هندی]] (درگذشت: ۱۳۰۶ق) در پاسخ به بخشی از کتاب [[تحفه اثنا عشریه (کتاب)|تُحْفَه اِثناعشریه]] به زبان فارسی. در این کتاب، [[آیه|آیات]] و [[حدیث|روایاتی]] که بر [[ولایت امام علی(ع)|امامت امام علی(ع)]] و دیگر [[امامان شیعه]] دلالت دارند اما [[عبدالعزیز دهلوی|عبدالعزیز دِهلوی]] آنها را انکار کرده است، مطرح گردیده است و به چگونگی دلالت آنها بر اعتقاد [[شیعه]] درباره [[امامت]] پرداخته شده است. [[خطبه غدیر|حدیث غدیر]]، [[حدیث منزلت]] و [[حدیث ثقلین|حدیث ثَقَلین]] از جمله این احادیث است. در کتاب عبقات از سخنان، احادیث و منابع [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] بهره گرفته شده است. این کتاب مورد استقبال و تحسین علمای شیعه قرار گرفته است. | '''عَبَقاتُ الاَنوار فی اِمامَة الاَئمةِ الاَطهار''' کتابی کلامی از [[میر حامدحسین هندی|میرحامدحسین هندی]] (درگذشت: ۱۳۰۶ق) در پاسخ به بخشی از کتاب [[تحفه اثنا عشریه (کتاب)|تُحْفَه اِثناعشریه]] به زبان فارسی. در این کتاب، [[آیه|آیات]] و [[حدیث|روایاتی]] که بر [[ولایت امام علی(ع)|امامت امام علی(ع)]] و دیگر [[امامان شیعه]] دلالت دارند اما [[عبدالعزیز دهلوی|عبدالعزیز دِهلوی]] آنها را انکار کرده است، مطرح گردیده است و به چگونگی دلالت آنها بر اعتقاد [[شیعه]] درباره [[امامت]] پرداخته شده است. [[خطبه غدیر|حدیث غدیر]]، [[حدیث منزلت]] و [[حدیث ثقلین|حدیث ثَقَلین]] از جمله این احادیث است. در کتاب عبقات از سخنان، احادیث و منابع [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] بهره گرفته شده است. این کتاب مورد استقبال و تحسین علمای شیعه قرار گرفته است. | ||
بخش‌هایی از کتاب عبقات در [[هند]] و سپس در [[ایران]] به چاپ رسید. بخش‌هایی از این کتاب به صورت خلاصه و در برخی موارد به صورت کامل زبان عربی ترجمه شده است. | بخش‌هایی از کتاب عبقات در [[هند]] و سپس در [[ایران]] به چاپ رسید. بخش‌هایی از این کتاب به صورت خلاصه و در برخی موارد به صورت کامل زبان عربی ترجمه شده است. | ||
== جایگاه و اهمیت== | |||
کتاب عبقات الانوار را مهمترین نوشته در زمینه [[امامت]] می‌دانند.<ref>حسینی میلانی، نفحات الازهار، ۱۴۱۶ق، ج۱، ص۱۱.</ref> در این کتاب، مباحثی در زمینه اعتقادات، [[تفسیر قرآن|تفسیر]]، [[حدیث]]، [[درایة الحدیث|درایه]]، تاریخ، [[علم رجال|رجال]]، ادبیات و... مطرح شده است.<ref>حسینی میلانی، نفحات الازهار، ۱۴۱۶ق، ج۱، ص۷۸.</ref> گفته‌اند برخی از افراد با مطالعه این کتاب به [[شیعه|مذهب شیعه]] گرویده‌اند.<ref>مدرس تبریزی، ریحانة الادب، ۱۳۶۹ش، ج۳، ص۳۷۸.</ref> | |||
علمای شیعه همچون [[سید محمدحسن شیرازی|میرزای شیرازی]]، [[زین‌العابدین مازندرانی]]، [[میرزا حسین نوری|محدث نوری]] و [[سید محمدحسین شهرستانی]] بر این کتاب [[تقریظ‌نویسی|تقریظ]] نوشته‌اند.<ref>حسینی میلانی، نفحات الازهار، ۱۴۱۶ق، ج۱، ص۱۱۰-۱۱۶.</ref> عباس انصاری هندی شیروانی، در کتابی به نام سواطع الانوار فی تقریظات عبقات الانوار، ۲۷ تقریظ گردآوری کرده است.<ref> حسینی میلانی، نفحات الازهار، ۱۴۱۶ق، ج۱، ص۱۱۰-۱۱۱.</ref> [[ابوالفضل تهرانی|میرزا ابوالفضل تهرانی]]، [[سید محسن طباطبائی حکیم|سید محسن حکیم]]، [[شیخ عباس قمی]] و دیگران در توصیفات خود از کتاب عبقات، آن را کتابی بی‌همتا دانسته‌اند.<ref>حسینی میلانی، نفحات الازهار، ۱۴۱۶ق، ج۱، ص۱۱۸-۱۲۰.</ref> | |||
== درباره نویسنده کتاب == | == درباره نویسنده کتاب == | ||
{{اصلی|میر حامدحسین هندی}} | {{اصلی|میر حامدحسین هندی}} | ||
| خط ۴۰: | خط ۴۴: | ||
تحفه اثناعشریه، در رد عقائد [[شیعه]] و با هدف ممانعت از گرایش مردم به این مذهب نوشته شده است.<ref>حسینی میلانی، قادتنا کیف نعرفهم، ۱۴۲۸، ج۵، ص۳۲۲.</ref> این کتاب اثر [[عبدالعزیز دهلوی]] (درگذشت: ۱۲۳۹ق)، از علمای [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]]، ساکن [[هند]] است<ref>حسینی میلانی، قادتنا کیف نعرفهم، ۱۴۲۸، ج۵، ص۳۲۲.</ref> [[میر حامدحسین هندی|میر حامدحسین]] در عبقات از او با عنوان شاه‌صاحب یاد می‌کند.<ref>هندی، عبقات الانوار، ۱۴۰۴ق، ج، ص۵۴.</ref> به گفته میرحامدحسین در این کتاب اتهاماتی به شیعه نسبت داده شده که به‌دور از واقعیت است.<ref>هندی، عبقات الانوار، ۱۴۰۴ق، ج، ص۵۴.</ref> [[محمدرضا حکیمی]] گفته است انتشار این کتاب موجب بروز کینه و نفرت بین [[مسلمان|مسلمانان]] شد.<ref>«[http://thaqalain.ir/معرفی-کتاب-عبقات-الانوار/ معرفی کتاب عبقات الابرار]»، وبگاه ثقلین.</ref> | تحفه اثناعشریه، در رد عقائد [[شیعه]] و با هدف ممانعت از گرایش مردم به این مذهب نوشته شده است.<ref>حسینی میلانی، قادتنا کیف نعرفهم، ۱۴۲۸، ج۵، ص۳۲۲.</ref> این کتاب اثر [[عبدالعزیز دهلوی]] (درگذشت: ۱۲۳۹ق)، از علمای [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]]، ساکن [[هند]] است<ref>حسینی میلانی، قادتنا کیف نعرفهم، ۱۴۲۸، ج۵، ص۳۲۲.</ref> [[میر حامدحسین هندی|میر حامدحسین]] در عبقات از او با عنوان شاه‌صاحب یاد می‌کند.<ref>هندی، عبقات الانوار، ۱۴۰۴ق، ج، ص۵۴.</ref> به گفته میرحامدحسین در این کتاب اتهاماتی به شیعه نسبت داده شده که به‌دور از واقعیت است.<ref>هندی، عبقات الانوار، ۱۴۰۴ق، ج، ص۵۴.</ref> [[محمدرضا حکیمی]] گفته است انتشار این کتاب موجب بروز کینه و نفرت بین [[مسلمان|مسلمانان]] شد.<ref>«[http://thaqalain.ir/معرفی-کتاب-عبقات-الانوار/ معرفی کتاب عبقات الابرار]»، وبگاه ثقلین.</ref> | ||
== روش نویسنده == | == روش نویسنده == | ||
به | {{نقل قول یک طبقه|عنوان= [[محمدرضا حکیمی]]:|به راستی کتاب عبقات، عظیم است. آن اقیانوس بی‌کران و آن دریای ژرف، این کتاب است. این چنین کتابی، در دیگر آفاق بشری و فرهنگ ملت ها نیز همانند ندارد... این همه آگاهی و عمق، این همه معرفت و استقصا، این وسعت دامنه اطلاع، این خُبرویت و تبحر… این قوام و ماده، این ها همه به راستی اعجاز است در عالم فکر و تالیف و در عرصه قدرت‌های انسانی.|خط آخر=«[http://thaqalain.ir/معرفی-کتاب-عبقات-الانوار/ معرفی کتاب عبقات الابرار]»، وبگاه ثقلین.|عرض= 25 | تراز=چپ | پس زمینه عنوان= | رنگ خط عنوان= | پس زمینه= | }} | ||
عبقات، برای اثبات [[امامت امامان شیعه|امامت امامان]]، به منابع روایی [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]]، فهم [[صحابه]] و نیز قواعد مورد پذیرش اهل‌سنت استناد می‌کند.<ref>حسینی میلانی، نفحات الازهار، ۱۴۱۶ق، ج۱، ص۳۷-۵۶.</ref> در برخی موارد نیز از سخنان دهلوی در تحفه و دیگر آثارش، برای رد ادعاهای این کتاب استفاده می‌کند.<ref>حسینی میلانی، نفحات الازهار، ۱۴۱۶ق، ج۱، ص۵۷.</ref> | به گفته برخی محققان، کتاب عبقات، در پاسخ به شبهات مطرح شده در کتاب تحفه‌اثناعشریه از دلائلی استفاده کرده است که مورد قبول طرف مقابل بوده است.<ref>حسینی میلانی، نفحات الازهار، ۱۴۱۶ق، ج۱، ص۳۰-۳۱.</ref> نویسنده، برای اثبات [[امامت امامان شیعه|امامت امامان]]، به منابع روایی [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]]، فهم [[صحابه]] و نیز قواعد مورد پذیرش اهل‌سنت استناد می‌کند.<ref>حسینی میلانی، نفحات الازهار، ۱۴۱۶ق، ج۱، ص۳۷-۵۶.</ref> در برخی موارد نیز از سخنان دهلوی در تحفه و دیگر آثارش، برای رد ادعاهای این کتاب استفاده می‌کند.<ref>حسینی میلانی، نفحات الازهار، ۱۴۱۶ق، ج۱، ص۵۷.</ref> | ||
نویسنده در این کتاب، ابتدا سند حدیث را بررسی می‌کند و پس از اثبات معتبر بودن آن، چگونگی دلالتش بر امامت امام علی(ع) و دیگر امامان را تبیین می‌کند.<ref>حسینی میلانی، نفحات الازهار، ۱۴۱۶ق، ج۱، ص۳۳-۳۷.</ref> سند و متن احادیث، در دو بخش جداگانه مورد بررسی قرار گرفته است.<ref>حسینی میلانی، نفحات الازهار، ۱۴۱۶ق، ج۱، ص۱۲۱.</ref> | |||
== محتوای کتاب == | == محتوای کتاب == | ||
کتاب عبقات الانوار از دو بخش اصلی تشکیل شده است؛ بخش اول درباره دلالت [[آیه|آیاتی]] است که شیعه برای اثبات [[امامت]] به آنها استدلال کرده است. این بخش از کتاب به چاپ نرسیده است؛ اما گفته شده است نسخه‌ای از آن در کتابخانه مؤلف و کتابخانه رجب‌علی خان در هند موجود است.<ref>آقابزرگ تهرانی، الذریعه، ۱۴۰۸ق، ج۱۵، ص۲۱۴.</ref> در این بخش، [[آیه ولایت]]، [[آیه تطهیر]]، [[آیه مودت]]، [[آیه مباهله]]، [[آیه هادی]] و [[آیه السابقون]] مطرح شده است.<ref>حسینی میلانی، نفحات الازهار، ۱۴۱۶ق، ج۱، ص۲۷-۲۸.</ref> | کتاب عبقات الانوار از دو بخش اصلی تشکیل شده است؛ بخش اول درباره دلالت [[آیه|آیاتی]] است که شیعه برای اثبات [[امامت]] به آنها استدلال کرده است. این بخش از کتاب به چاپ نرسیده است؛ اما گفته شده است نسخه‌ای از آن در کتابخانه مؤلف و کتابخانه رجب‌علی خان در هند موجود است.<ref>آقابزرگ تهرانی، الذریعه، ۱۴۰۸ق، ج۱۵، ص۲۱۴.</ref> در این بخش، [[آیه ولایت]]، [[آیه تطهیر]]، [[آیه مودت]]، [[آیه مباهله]]، [[آیه هادی]] و [[آیه السابقون]] مطرح شده است.<ref>حسینی میلانی، نفحات الازهار، ۱۴۱۶ق، ج۱، ص۲۷-۲۸.</ref> | ||
بخش دوم کتاب به | بخش دوم کتاب به [[حدیث|روایاتی]] اختصاص دارد که از آنها برای اثبات [[امامت]] استفاده شده است و شبهاتی که [[تحفه اثنا عشریه (کتاب)|تحفه اثناعشریه]] درباره این روایات مطرح کرده، پاسخ داده شده است.<ref>آقابزرگ تهرانی، الذریعه، ۱۴۰۸ق، ج۱۵، ص۲۱۴.</ref> این روایات به شرح ذیل است: | ||
* [[خطبه غدیر|حدیث غدیر]]: حدیثی که [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] در [[ | * [[خطبه غدیر|حدیث غدیر]]: حدیثی که [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] در [[واقعه غدیر]] امام علی(ع) را مولای مسلمانان دانست. | ||
* [[حدیث منزلت]]: حدیثی که در آن نسبت [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] به [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] را همانند نسبت [[هارون (پیامبر)|هارون]] به [[موسی (پیامبر)|موسی]] دانسته شده است. | * [[حدیث منزلت]]: حدیثی که در آن نسبت [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] به [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] را همانند نسبت [[هارون (پیامبر)|هارون]] به [[موسی (پیامبر)|موسی]] دانسته شده است. | ||
* [[حدیث ولایت]]: حدیثی که پیامبر در آن تصریح دارد امام علی(ع) بعد از پیامبر [[امامت|امام]] و [[ولایت|ولی]] مؤمنان است. | * [[حدیث ولایت]]: حدیثی که پیامبر در آن تصریح دارد امام علی(ع) بعد از پیامبر [[امامت|امام]] و [[ولایت|ولی]] مؤمنان است. | ||
* [[حدیث تشبیه]]: حدیثی که حضرت علی را شبیه به برخی از [[پیامبران]] معرفی کرده است. | * [[حدیث تشبیه]]: حدیثی که حضرت علی را شبیه به برخی از [[پیامبران]] معرفی کرده است. | ||
این بخش از کتاب به قلم [[میر حامدحسین هندی]] نگاشته شده است.<ref>حسینی میلانی، نفحات الازهار، ۱۴۱۶ق، ج۱، ص۲۸ و ص۱۲۲.</ref> | این بخش از کتاب به قلم [[میر حامدحسین هندی]] نگاشته شده است.<ref>حسینی میلانی، نفحات الازهار، ۱۴۱۶ق، ج۱، ص۲۸ و ص۱۲۲.</ref> | ||
| خط ۷۰: | خط ۶۷: | ||
این بخش از مجموعه عبقات، به قلم سید ناصر، فرزند حامدحسین و پس از درگذشت مؤلف، نوشته شد.<ref>حسینی میلانی، نفحات الازهار، ۱۴۱۶ق، ج۱، ص۲۸-۲۹ و ص۱۲۲.</ref> | این بخش از مجموعه عبقات، به قلم سید ناصر، فرزند حامدحسین و پس از درگذشت مؤلف، نوشته شد.<ref>حسینی میلانی، نفحات الازهار، ۱۴۱۶ق، ج۱، ص۲۸-۲۹ و ص۱۲۲.</ref> | ||
* [[حدیث مناصبه]]: روایتی که دشمن علی را کافر معرفی کرده است. | * [[حدیث مناصبه]]: روایتی که دشمن علی را کافر معرفی کرده است. | ||
* [[حدیث رایت]]: حدیثی که حضرت علی(ع) را محبوب خدا و پیامبرش توصیف کرده است. | * [[حدیث رایت]]: حدیثی که حضرت علی(ع) را محبوب خدا و پیامبرش توصیف کرده است. | ||
| خط ۷۶: | خط ۷۲: | ||
این قسمت از مجموعه عبقات توسط محمدسعید، نوه حامدحسین تألیف شد.<ref>حسینی میلانی، نفحات الازهار، ۱۴۱۶ق، ج۱، ص۲۸-۲۹ و ص۱۲۲.</ref> | این قسمت از مجموعه عبقات توسط محمدسعید، نوه حامدحسین تألیف شد.<ref>حسینی میلانی، نفحات الازهار، ۱۴۱۶ق، ج۱، ص۲۸-۲۹ و ص۱۲۲.</ref> | ||
به گفته میلانی در این کتاب، حدیث خیبر ([[حدیث رایت]]) تنها مورد بررسی سندی قرار گرفته است. همچنین [[حدیث علی مع الحق|حدیث حق]] نانوشته مانده است.<ref>حسینی میلانی، نفحات الازهار، ۱۴۱۶ق، ج۱، ص۲۹ و ص۱۲۲-۱۲۳.</ref> | |||
[[پرونده:تصویر روی جلد کتاب نفحات الازهار.jpg|200px|بندانگشتی|تصویر روی جلد نفحات‌الازهار]] | [[پرونده:تصویر روی جلد کتاب نفحات الازهار.jpg|200px|بندانگشتی|تصویر روی جلد نفحات‌الازهار]] | ||
== چاپ و ترجمه == | == چاپ و ترجمه == | ||
کتاب عبقات الانوار ابتدا در | کتاب عبقات الانوار ابتدا در [[لکهنو]] هند به چاپ رسید.<ref>هندی، عبقات الانوار، ۱۴۰۴ق، ج، ص۵۹ و ص۷۱.</ref> سپس جلد اول کتاب آن در سال ۱۳۷۳ق، در [[تهران]] چاپ شد.<ref>هندی، عبقات الانوار، ۱۴۰۴ق، ج، ص۶۰ و ص۷۱.</ref> بخش [[حدیث ثقلین]] طی شش جلد در سال ۱۳۸۰ق، در [[اصفهان]] چاپ گردید.<ref>هندی، عبقات الانوار، ۱۴۰۴ق، ج، ص۶۰.</ref> بخش‌هایی از این کتاب با تحقیق و تصحیح غلامرضا بروجردی طی سال‌های ۱۴۰۴ق تا ۱۴۱۱ق، در [[قم]] و در قالب ۲۳ جلد به چاپ رسیده است.<ref>صحتی سردرودی، «[https://library.tebyan.net/fa/Viewer/Text/91833/1 عبقات الانوار کاری کارستان]»، کتابخانه‌های دیجیتال تبیان؛ «[https://noorlib.ir/book/info/2338 عبقات الانوار فی امامة الائمة الاطهار]»، کتابخانه دیجیتال نور.</ref> | ||
[[شیخ عباس قمی]]، در | [[شیخ عباس قمی]]، در کتاب عنوان فیض القدیر فی حدیث الغدیر، بخش [[خطبه غدیر|حدیث غدیر]] کتاب عبقات را به طور خلاصه به زبان عربی ترجمه کرده است. محمدسعید، نوه مؤلف نیز [[حدیث مدینة العلم]] را به طور خلاصه به عربی ترجمه کرده است.<ref>حسینی میلانی، نفحات الازهار، ۱۴۱۶ق، ج۱، ص۱۲۵.</ref> الثمرات نام کتابی به قلم سید محسن نواب لکهنوی است که حدیث باب، [[حدیث تشبیه]]، [[حدیث منزلت]] و بخشی از حدیث غدیر را خلاصه و به عربی ترجمه کرده است.<ref>آقابزرگ تهرانی، الذریعه، ۱۴۰۸ق، ج۵، ص۱۲.</ref> نفحات الازهار فی خلاصه عبقات الانوار تألیف سیدعلی میلانی، خلاصه‌ای از مجموعه عبقات الانوار است که به زبان عربی تألیف گردیده است.<ref>حسینی میلانی، نفحات الازهار، ۱۴۱۶ق، ج۱، ص۷-۸.</ref> سید هاشم امین عاملی بخش‌های از این کتاب را بدون تلخیص، به عربی برگردانده است.<ref>«[https://tazkereh.kateban.com/post/2270 تبار و ایستار کتاب شریف عبقات]»، وبگاه تذکره.</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
| خط ۱۲۸: | خط ۱۲۴: | ||
| توضیحات = | | توضیحات = | ||
}}</onlyinclude> | }}</onlyinclude> | ||
[[رده:کتاب‌های کلامی شیعه قرن ۱۳ (قمری)]] | [[رده:کتاب‌های کلامی شیعه قرن ۱۳ (قمری)]] | ||