آیه ۳ سوره طلاق: تفاوت میان نسخه‌ها

'''آیه ۳ سوره طلاق''' اشاره به قدرت خدا در روزی‌رسانی، تدبیر امور و [[قضا و قدر|تقدیر]] دارد. به دلیل اینکه این آیه در میان آیات آداب و چگونگی [[طلاق]] قرار گرفته؛ [[تفسیر قرآن|مفسران]] آیه را به روزی‌رسانی و تدبیر خدا بعد از طلاق تفسیر نموده‌اند. برخی از مفسران، آیه را توصیه‌ای کلی برای تمام شئون و [[تقوا]] را سبب جلب روزی دانسته‌اند.  

به‌گفته عده‌ای از مفسران، آیه در مورد عوف بن مالک اشجعی از [[صحابه|اصحاب رسول خدا(ص)]] است که بعد از اسارت پسرش، شکایت‌گونه به نزد [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] آمد. پیامبر اورا به [[صبر]] و تقوا دعوت نمود. بعد از مدتی پسرش با احشامی که از دشمنان ربوده بود، بازگشت. این آیه در مورد این روزی غیر منتظره نازل گشت.  

طبق برخی از روایات، نقش خاتم برخی از [[امامان شیعه|ائمه شیعه]] چون [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] و [[امام سجاد علیه‌السلام|امام سجاد(ع)]] و [[امام محمد باقر علیه‌السلام|امام باقر(ع)]] «ان الله بالغ امره» بوده است.  

آیه ۳ سوره طلاق در میان آیات مربوط به [[طلاق]] است.<ref>قرآن کریم.</ref> به نقل از [[تفسیر نمونه (کتاب)|تفسیر نمونه]] آیه در مورد زن و شوهری که طلاق می‌گیرند و یا در مورد [[بینه شرعی|شاهدان]] حاضر شده در جلسه طلاق است.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۲۴، ص۲۳۴.</ref> [[ناصر مکارم شیرازی]] باور دارد چون شاهدان به‌هنگام شهادت و یا زوجین به‌هنگام طلاق ممکن است در مورد معیشت و یا مشکلات دیگر نگران باشند؛ در آیه فرموده شده است [[تقوا]]، روزی غیر منتظره و [[توکل]] گشایش در امور را به‌همراه دارد.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۲۴، ص۲۳۴.</ref> او معتقد است توصیه‌های این آیه می‌تواند دستورالعملی کلی باشد و مختص مسئله طلاق نیست.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۲۴، ص۲۳۵.</ref>

به باور [[فضل بن حسن طبرسی|طبرسی]] منظور از «بالغ امره» نفوذ [[اراده الهی|اراده]] خداوند در تمام امور و ناتوانی دیگران برای کارشکنی است.<ref>طبرسی، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ۱۳۷۲ش، ج۱۰، ص۴۶۱.</ref> [[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی]] معتقد است خداوند در این قسمت، با هشدار دادن به افراد، نهراسیدن از مشکلات و در خط عدالت ماندن را توصیه می‌کند.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۲۴، ص۲۳۴-۲۳۵.</ref> طبق برخی از روایات نقش خاتم برخی از ائمه شیعه چون [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] و [[امام سجاد علیه‌السلام|امام سجاد(ع)]] و [[امام محمد باقر علیه‌السلام|امام باقر(ع)]] «ان الله بالغ امره» بوده است.<ref>عاملی، وسائل الشیعة، ۱۴۰۹ق، ج۵، ص۱۰۰.</ref>

</ref> برخی از مفسران معتقدند این بخش از آیه به مثابه علت برای وجوب توکل بر خدا است؛ چرا که وقتی بندگان بدانند که هرچیز به تقدیر و زمانی است که خدا می‌خواهد تسلیم او شده و کار را به او وا‌گذار می‌کنند.<ref>فخررازی، التفسیر الکبیر، ۱۴۲۰ق، ج۳۰، ص۵۶۲؛ طبرسی، تفسیر جوامع الجامع، ۱۴۱۲ق، ج۴، ص۳۰۹.</ref>

طبرسی در [[مجمع البیان فی تفسیر القرآن (کتاب)|مجمع البیان]] گفته است این آیه در عبارت «بالغ امره» و «قد جعل» دارای اختلاف قرائت است.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۱۰، ص۴۵۵.</ref> [[حفص بن سلیمان اسدی|حفص]] کلمه «بالغ» را به [[إعراب در علم نحو|رفع]] و بدون تنوین و کلمه «امر» را [[اعراب در علم نحو|مجرور]] بنابر [[اعراب در نحو|مضاف‌الیه]]، به صورت «بالغُ امرِه» خوانده است.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۱۰، ص۴۵۵.</ref> باقی [[قاریان هفت‌گانه|قاریان]] «بالغ» را به تنوین و «امر» را به [[اعراب در نحو|نصب]] به صورت «بالغٌ امرَه» خوانده‌اند.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۱۰، ص۴۵۵.</ref> همچنین به‌گفته طبرسی در قرائت نادری «بالغ» به تنوین و «امر» به رفع به صورت «بالغٌ امرُه» خوانده شده است.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۱۰، ص۴۵۵.</ref> به گفته فخررازی، [[مفضل بن محمد ضبی|مفضّل]] به صورت «بالغًا امره» بنابر اینکه «بالغ» حال باشد خوانده است. طبق این قرائت عبارت «قد جعل» خبر برای «إن اللهَ» محسوب شده است.<ref>فخررازی، تفسیر کبیر، ۱۴۲۰ق، ج۳۰، ص۵۶۲.</ref> به نقل از کتاب اتحاف فضلاء البشر، برخی از قاریان چون [[علی بن حمزة کسائی|کسایی]] و [[حمزة ‌بن حبیب|حمزه]] در عبارت «قد جعل» دال را در لام به صورت ادغام می‌خوانند.<ref>بناء، إتحاف فضلاء البشر، ۱۴۲۲ق، ص۵۴۶.</ref>