پرش به محتوا

آیه نفی سبیل: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۷: خط ۱۷:
'''آیه نفی سَبیل''' بخشی از آیه ۱۴۱ سورهء نساء است که هرگونه سلطه [[کفر|کافران]] بر مسلمانان را نفی کرده است. این آیه از مستندات [[قاعده نفی سبیل]] است که در [[ابواب فقه|ابواب مختلف فقه]] کاربرد دارد.  
'''آیه نفی سَبیل''' بخشی از آیه ۱۴۱ سورهء نساء است که هرگونه سلطه [[کفر|کافران]] بر مسلمانان را نفی کرده است. این آیه از مستندات [[قاعده نفی سبیل]] است که در [[ابواب فقه|ابواب مختلف فقه]] کاربرد دارد.  


برخی این حکم را در دنیا و عده‌ای در [[آخرت]] دانسته‌اند؛ چنان‌که برخی با تمسک به عموم آیه، نفی تسلط کافران را به صورت مطلق و در دو جهان نافذ می‌دانند؛ همان‌طور که با استناد به عموم آیه، نفی تسلط را در تمامی زمینه‌های نظامی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی دانسته‌اند.  
برخی از مفسران با تمسک به عموم آیه، حکم نفی تسلط کافران را در تمامی زمینه‌های نظامی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی و نیز در دنیا و [[آخرت]] می‌دانند.  


[[سید محمدحسن شیرازی|میرزای شیرازی]] در [[نهضت تنباکو]] و علمای زمان [[فتحعلی شاه]] در [[جهاد]] علیه روسیه با استناد به این آیه و قاعده نفی سبیل، حکم تحریم و [[جهاد]] صادر کردند.
[[سید محمدحسن شیرازی|میرزای شیرازی]] در [[نهضت تنباکو|فتوای تحریم تنباکو]]، علمای زمان [[فتحعلی شاه]] در فتوای [[جهاد]] علیه روسیه و [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]] در [[مخالفت امام خمینی با کاپیتولاسیون|مخالفت با لایحه کاپیتولاسیون]] به این آیه و [[قاعده نفی سبیل|قاعده برگرفته از آن]] استناد کردند.


== متن و ترجمه آیه ==
== متن و ترجمه آیه ==
خط ۶۵: خط ۶۵:
آیه نفی سبیل و قاعده برگرفته از آن، در فقه سیاسی بازتاب داشته است؛ حکم جهاد با روس، توسط علما در زمان [[مظفرالدین شاه]]، بعد از استیلا به برخی از مناطق اسلامی و مسلمانان،<ref>زنگنه شهرکی، قاعده نفی سبیل در آرای فقهی و مواضع سیاسی صاحب عروه، ص۱۴۸-۱۹۴؛ جوادی آملی، ولایت فقیه،  ۱۳۷۹ش، ص</ref> استدلال به این آیه در [[تحریم تنباکو]] توسط [[میرزای شیرازی]]<ref>کرمانی، تاریخ بیداری مسلمانان، ۱۳۷۱ش، ص۱۱-۱۴؛ جوادی آملی، ولایت فقیه، ۱۳۷۹ش، ص</ref> و [[مخالفت امام خمینی با کاپیتولاسیون]] از این نمونه است.   
آیه نفی سبیل و قاعده برگرفته از آن، در فقه سیاسی بازتاب داشته است؛ حکم جهاد با روس، توسط علما در زمان [[مظفرالدین شاه]]، بعد از استیلا به برخی از مناطق اسلامی و مسلمانان،<ref>زنگنه شهرکی، قاعده نفی سبیل در آرای فقهی و مواضع سیاسی صاحب عروه، ص۱۴۸-۱۹۴؛ جوادی آملی، ولایت فقیه،  ۱۳۷۹ش، ص</ref> استدلال به این آیه در [[تحریم تنباکو]] توسط [[میرزای شیرازی]]<ref>کرمانی، تاریخ بیداری مسلمانان، ۱۳۷۱ش، ص۱۱-۱۴؛ جوادی آملی، ولایت فقیه، ۱۳۷۹ش، ص</ref> و [[مخالفت امام خمینی با کاپیتولاسیون]] از این نمونه است.   


برخی با استفاده از این آیه به عدم تسلط حقوقی کافران بر مؤمنان نیز حکم کرده‌اند.<ref>رضایی اصفهانی، تفسیر قرآن مهر، ۱۳۸۷ش، ج۴، ص۳۴۲.</ref> برخی قوانینی مانند کاپیتولاسیون را از مصادیق نقض قاعده نفی سبیل دانسته اند وآن را از نظر قرآن فاقد هرگونه مشروعیتی برشمرده‌اند.<ref>خمینی، تحریر الوسیله، ۱۳۸۳ش، ج۱، ص۱۸۵؛ شکوری، فقه سیاسی اسلام، ۱۳۶۱ش، ج۲، ص۴۲۱.
برخی با استفاده از این آیه به عدم تسلط حقوقی کافران بر مؤمنان نیز حکم کرده‌اند.<ref>رضایی اصفهانی، تفسیر قرآن مهر، ۱۳۸۷ش، ج۴، ص۳۴۲.</ref> برخی قوانینی مانند کاپیتولاسیون را از مصادیق نقض قاعده نفی سبیل دانسته‌اند وآن را از نظر قرآن فاقد هرگونه مشروعیتی برشمرده‌اند.<ref>خمینی، تحریر الوسیله، ۱۳۸۳ش، ج۱، ص۱۸۵؛ شکوری، فقه سیاسی اسلام، ۱۳۶۱ش، ج۲، ص۴۲۱.
</ref>
</ref>


خط ۷۱: خط ۷۱:
{{پانوشت}}
{{پانوشت}}


== یادداشت ==
== منابع ==
{{یادداشت‌ها}}
 
==منابع==
{{منابع}}
{{منابع}}
* شیخ صدوق، محمد بن علی، من لایحضره الفقیه، تحقیق علی‌اکبر غفاری، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۱۳ق.
* شیخ صدوق، محمد بن علی، من لایحضره الفقیه، تحقیق علی‌اکبر غفاری، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۱۳ق.