Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor
۲٬۵۷۹
ویرایش
تقوا: تفاوت میان نسخه‌ها
←تقوای بدن و قلب
P.motahari (بحث | مشارکتها) |
P.motahari (بحث | مشارکتها) |
||
| خط ۱۱۷: | خط ۱۱۷: | ||
|شکل‌بندی منبع = | |شکل‌بندی منبع = | ||
|title=امام باقر(ع):}} | |title=امام باقر(ع):}} | ||
عالمان | عالمان اخلاق، با توجه به روایاتی که درباره اخلاق وارد شده، برای هر عضوی از بدن که در معرض گناه است به تناسب آن عضو، تقوایی بیان کرده‌اند که برخی از آن‌ها به شرح زیر است: | ||
*'''تقوای زبان:''' مواردی همچون صدق گفتار،<ref>نهج البلاغه، تصحیح صبحی صالح، خطبه ۱۹۳، ص۳۰۳.</ref> جاری ساختن ذکر خداوند بر زبان،<ref>نهج البلاغه، تصحیح صبحی صالح، خطبه ۸۳، ص۱۱۱؛ منتظری، درس‌هایی از نهج البلاغه، ج۳، ص۳۱۵.</ref> سخن گفتن با نرمی و ملایمت،<ref>نهج البلاغه، تصحیح صبحی صالح، خطبه ۱۹۳، ص۳۰۵؛ مکارم شیرازی، اخلاق اسلامی در نهج البلاغه، ج۲، ص۴۷۳.</ref> گفتار نیکو، کنترل زبان از دشنام‌گویی و ترک حرف‌های بیهوده‌ای که خیری در آن نیست.<ref>رساله حقوق امام سجاد(ع)، ترجمه محمدحسین افشاری، ۱۳۹۴ش، ص۳۸.</ref> | *'''تقوای زبان:''' مواردی همچون صدق گفتار،<ref>نهج البلاغه، تصحیح صبحی صالح، خطبه ۱۹۳، ص۳۰۳.</ref> جاری ساختن ذکر خداوند بر زبان،<ref>نهج البلاغه، تصحیح صبحی صالح، خطبه ۸۳، ص۱۱۱؛ منتظری، درس‌هایی از نهج البلاغه، ج۳، ص۳۱۵.</ref> سخن گفتن با نرمی و ملایمت،<ref>نهج البلاغه، تصحیح صبحی صالح، خطبه ۱۹۳، ص۳۰۵؛ مکارم شیرازی، اخلاق اسلامی در نهج البلاغه، ج۲، ص۴۷۳.</ref> گفتار نیکو، کنترل زبان از دشنام‌گویی و ترک حرف‌های بیهوده‌ای که خیری در آن نیست.<ref>رساله حقوق امام سجاد(ع)، ترجمه محمدحسین افشاری، ۱۳۹۴ش، ص۳۸.</ref> | ||
*'''تقوای چشم:''' فروبستن چشم از هرآنچه خدا حرام کرده | *'''تقوای چشم:''' فروبستن چشم از هرآنچه خدا حرام کرده است.<ref>نهج البلاغه، تصحیح صبحی صالح، خطبه ۱۹۳، ص۳۰۳؛ مکارم شیرازی، اخلاق اسلامی در نهج البلاغه، ۱۳۸۵ش، ج۲، ص۱۵۸-۱۵۹.</ref> | ||
*'''تقوای گوش:''' مواردی همچون کنترل گوش از شنیدن | *'''تقوای گوش:''' مواردی همچون کنترل گوش از شنیدن هرچه خدا حرام کرده است<ref>رساله حقوق امام سجاد، ترجمه محمدحسین افشاری، ۱۳۹۴ش، ص۳۹.</ref> و همچنین گوش سپردن به علوم مفید،<ref>نهج البلاغه، تصحیح صبحی صالح، خطبه ۱۹۳، ص۳۰۳؛ مکارم شیرازی، اخلاق اسلامی در نهج البلاغه، ۱۳۸۵ش، ج۲، ص۱۵۷.</ref>حکمت‌های مفید دینی و پند و اندرزهای مفید و نجات‌بخش.<ref>علامه مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۶، ص۷.</ref> | ||
*'''تقوای قلب:''' در [[آیه ۳۲ سوره حج]] و [[آیه ۳ سوره حجرات]] و همچنین روایاتی از امامان معصوم، قلب آدمی به عنوان جایگاه تقوا معرفی شده | *'''تقوای قلب:''' در [[آیه ۳۲ سوره حج]] و [[آیه ۳ سوره حجرات]] و همچنین روایاتی از امامان معصوم، قلب آدمی به عنوان جایگاه تقوا معرفی شده است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به سوره حج، آیه ۳۲؛ سوره حجرات، آیه ۳؛ فتال نیشابوری، روضة الواعظین و بصیرة المتعظین، ۱۳۷۵ش، ج۱، ص۴.</ref> از همین رو برخی عالمان گفته‌اند که تقوا امری معنوی و درونی است که با روح و نفس انسانی مرتبط است.<ref>طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ۱۳۹۳ق، ج۱۴، ص۳۷۴.</ref> در عین حال برخی بر این نظرند که تقوای قلب به این است که قلب انسان خالی از شک و شرک و کفر و نفاق باشد.<ref>عباسی، «تقوا»، ص۸۰۴.</ref> برخی تقوای قلب را بالاترین مرتبه تقوا برشمرده‌اند.<ref>امام خمینی، آداب الصلاة، ۱۳۷۸ش، ص۳۶۹.</ref> | ||
==آثار تقوا== | ==آثار تقوا== | ||
عالمان | عالمان مسلمان، با توجه به آیات قرآن و روایات امامان معصوم، آثاری برای تقوا ذکر کرده‌اند. برخی از این آثار عبارت‌اند از: | ||
{{ستون|۳}} | {{ستون|۳}} | ||
*تشخیص حق از | *تشخیص حق از باطل،<ref>سوره انفال، آیه ۲۹؛ مطهری، ده گفتار، ۱۳۹۷ش، ص۳۴.</ref> | ||
*قبولی اعمال نزد | *قبولی اعمال نزد خداوند،<ref>سوره مائده، آیه ۲۷؛ طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۱۵ق، ج۳، ص۳۱۵.</ref> | ||
*بهره‌مندی از تعالیم | *بهره‌مندی از تعالیم الهی،<ref>سوره بقره، آیه ۲۸۲؛ مطهری، ده گفتار، ۱۳۹۷ش، ص۳۸.</ref> | ||
*نجات از | *نجات از سختی‌ها،<ref>سوره طلاق، آیه ۳؛ سلمی، طبقات الصوفیة، ۱۴۲۴ق، ص۲۳۲.</ref> | ||
*بهره‌مند شدن از هدایت | *بهره‌مند شدن از هدایت قرآن،<ref>سوره بقره، آیه ۲؛ طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۸۲.</ref> | ||
*آمرزش | *آمرزش گناهان،<ref>سوره انفال، آیه ۲۹؛ طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ۱۳۹۳ق، ج۱۹، ص۳۱۶.</ref> | ||
*رسیدن به | *رسیدن به رستگاری،<ref>سوره آل عمران، آیه ۲۰۰؛ طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ۱۳۹۳ق، ج۲، ص۵۷.</ref> | ||
*رسیدن به جایگاه | *رسیدن به جایگاه رفیع،<ref>سوره قمر، آیات ۵۴-۵۵.</ref> | ||
*اصلاح | *اصلاح قلب،<ref>نهج‌البلاغه، تحقیق صبحی صالح، خطبه ۱۹۸، ص۳۱۲؛ مطهری، ده گفتار، ۱۳۹۷ش، ص۳۱.</ref> | ||
*جلوگیری از افتادن در | *جلوگیری از افتادن در شبهات،<ref>نهج البلاغه، تصحیح صبحی صالح، خطبه۱۶، ص۵۷.</ref> | ||
*پاک‌شدن از آلودگی | *پاک‌شدن از آلودگی گناه،<ref>نهج‌البلاغه، تحقیق صبحی صالح، خطبه ۱۹۸، ص۳۱۲؛ مطهری، ده گفتار، ۱۳۹۷ش، ص۳۱.</ref> | ||
*رزق و روزی حلال،<ref>سوره طلاق، آیه ۳؛ حلی، عدة الداعی، ۱۴۰۷ق، ص۳۰۵.</ref> | *رزق و روزی حلال،<ref>سوره طلاق، آیه ۳؛ حلی، عدة الداعی، ۱۴۰۷ق، ص۳۰۵.</ref> | ||
*جاودانگی در بهشت.<ref>سوره آل عمران، آیه ۱۳۳؛ حلی، عدة الداعی، ۱۴۰۷ق، ص۳۰۵.</ref> | *جاودانگی در بهشت.<ref>سوره آل عمران، آیه ۱۳۳؛ حلی، عدة الداعی، ۱۴۰۷ق، ص۳۰۵.</ref>{{پایان}} | ||
{{پایان}} | |||
==خطبه متقین== | ==خطبه متقین== | ||
{{اصلی|خطبه متقین}} | {{اصلی|خطبه متقین}} | ||
از خطبه‌های مشهور [[نهج البلاغه]] درباره صفات پرهیزکاران است.<ref>نهج البلاغه، تصحیح صبحی صالح، خطبه ۱۹۳، ص۳۰۳؛ مطهری، ده گفتار، ۱۳۹۷ش، ص۱۶.</ref> امام علی(ع) به درخواست یکی از شیعیان به نام هَمّام این خطبه را ایراد کرد و در آن بیش از صد ویژگی معنوی، فکری، اخلاقی و عملی برای افراد باتقوا | خطبه متقین از خطبه‌های مشهور [[نهج البلاغه]] درباره صفات پرهیزکاران است.<ref>نهج البلاغه، تصحیح صبحی صالح، خطبه ۱۹۳، ص۳۰۳؛ مطهری، ده گفتار، ۱۳۹۷ش، ص۱۶.</ref> امام علی(ع) به درخواست یکی از شیعیان به نام هَمّام این خطبه را ایراد کرد و در آن بیش از صد ویژگی معنوی، فکری، اخلاقی و عملی برای افراد باتقوا برشمرد.<ref>مطهری، ده گفتار، ۱۳۹۷ش، ص۱۶.</ref> اوصافی همچون نیک‌گفتاری، میانه‌روی، گوش سپردن به علوم نافع، شکیبایی در برابر سختی‌ها، کنترل زبان، ذکر خدا در همه حال، و [[تهجد|تهجُّد]] و شب‌زنده‌داری از جمله اوصافی‌اند که در این خطبه به افراد باتقوا نسبت داده شده است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به نهج البلاغه، تصحیح صبحی صالح، خطبه ۱۹۳، ص۳۰۳-۳۰۷.</ref> | ||
{{جعبه نقل قول| عنوان =| بخشی از برنامه با تقوایان در شب‌ها{{سخ}} | {{جعبه نقل قول| عنوان =| بخشی از برنامه با تقوایان در شب‌ها{{سخ}} | ||
| خط ۱۵۱: | خط ۱۵۰: | ||
==کتاب‌شناسی== | ==کتاب‌شناسی== | ||
*'''رساله تقوا:''' اثری از مرتضی مطهری. این رساله مشتمل بر دو جلسه سخنرانی درباره ماهیت تقوا، اهمیت و آثار آن در قرآن و روایات است که در سال‌های ۱۳۳۹ تا ۱۳۴۱ش، به همراه چند سخنرانی دیگر ایراد شده و در کتابی با عنوان ده گفتار گردآوری و نگارش یافته است.<ref>مطهری، ده گفتار، ۱۳۹۷ش، ص۱۱-۱۲.</ref> | *'''رساله تقوا:''' اثری از مرتضی مطهری. این رساله مشتمل بر دو جلسه سخنرانی درباره ماهیت تقوا، اهمیت و آثار آن در قرآن و روایات است که در سال‌های ۱۳۳۹ تا ۱۳۴۱ش، به همراه چند سخنرانی دیگر ایراد شده و در کتابی با عنوان ده گفتار گردآوری و نگارش یافته است.<ref>مطهری، ده گفتار، ۱۳۹۷ش، ص۱۱-۱۲.</ref> | ||
*'''تقوا، سکوی پرواز:''' نوشته جلیل جلیلی. این کتاب مشتمل بر یک مقدمه و پنج فصل است. نویسنده در مقدمه به تعریف تقوا و کاربرد آن در قرآن پرداخته است. فصل اول درباره خاستگاه تقوا است و فصل‌های دوم، سوم و چهارم به ترتیب درباره تقوای فردی، تقوای اجتماعی و تقوای سیاسی است. فصل پنجم نیز مشتمل بر مباحثی درباره آثار تقوا در دنیا و آخرت است. چاپ اول این اثر در سال ۱۴۰۰ش، از سوی انتشارات دانشگاه معارف اسلامی | *'''تقوا، سکوی پرواز:''' نوشته جلیل جلیلی. این کتاب مشتمل بر یک مقدمه و پنج فصل است. نویسنده در مقدمه به تعریف تقوا و کاربرد آن در قرآن پرداخته است. فصل اول درباره خاستگاه تقوا است و فصل‌های دوم، سوم و چهارم به ترتیب درباره تقوای فردی، تقوای اجتماعی و تقوای سیاسی است. فصل پنجم نیز مشتمل بر مباحثی درباره آثار تقوا در دنیا و آخرت است. چاپ اول این اثر در سال ۱۴۰۰ش، از سوی انتشارات دانشگاه معارف اسلامی انجام شد.<ref>جلیلی، تقوا، سکوی پرواز، ۱۴۰۰ش، ص۷-۱۴.</ref> | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||