تقوا: تفاوت میان نسخه‌ها

برخی [[تفسیر قرآن|مفسران]] با توجه به آیاتی مانند آیه «[[آیه ۱۳ سوره حجرات|اِنَّ اَکرَمَکُم عِندَ اللّهِ اَتقـکُم]]؛ گرامی‌ترین شما نزد خداوند، باتقواترین شما است.»<ref>سوره حجرات، آیه ۱۳.</ref> گفته‌اند تقوا مراتب مختلفی دارد.<ref>فخر رازی، التفسیر الکبیر، ۱۴۲۰ق، ج۲۸، ص۱۱۵.</ref> در روایتی به نقل از [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] سه مرتبه برای تقوا ذکر شده که عبارتند از:

#تقوای عام که ترک محرمات به سبب خوف از عذاب [[جهنم]] است؛

#تقوای خاص که عبارت است از این که شخص، نه تنها محرّمات، بلکه شُبَهات (کاری که احتمال حرام بودن دارد) را نیز ترک کند؛

#تقوای خاص الخاص، مرتبه‌ای است که شخص نه تنها شبهات، بلکه (بعضی از) امور [[حلال]] را نیز ترک می‌کند.<ref>علامه مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۷۰، ص۲۹۶.</ref>

بیضاوی، مفسر قرآن و فقیه [[شافعی]] قرن هفتم و هشتم هجری، در تفسیر خود با عنوان «انوار التنزیل واسرار التاویل»، سه مرتبه برای تقوا ذکر کرده که پایین‌ترین مرتبه آن، اجتناب از [[شرک]]، مرتبه میانه، اجتناب از [[گناه]] و بالاترین مرتبه آن سرسپردگی در مقابل خداوند و دوری از هر چیزی است که انسان را از حق باز می‌دارد.<ref>بیضاوی، انوار التنزیل واسرار التاویل، ۱۴۱۸ق، ج۱، ص۱۰۰.</ref> [[محمدباقر مجلسی|علامه مجلسی]] نیز در کتاب [[بحار الانوار (کتاب)|بحار الانوار]] سه مرتبه برای تقوا بیان کرده است که مرتبه اول آن، نگهداری نفس از عذاب جاویدان از راه تحصیل اعتقادات صحیح، مرتبه میانه، اجتناب از هرگونه گناه، اعم از ترک واجب و فعل گناه و بالاترین مرتبه آن، خویشتنداری در برابر آنچه قلب آدمی را به خود مشغول می‌دارد و از حق تعالی منصرف می‌کند، است.<ref>علامه مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۷۰، ص۱۳۶.</ref>

امام خمینی در کتاب [[آداب الصلاة]] چهار مرتبه برای تقوا ذکر کرده که عبارتند از: ۱-تقوای ظاهری که نگهداری نفس از گناهان ظاهر است و این تقوای عامه است؛ ۲-تقوای باطن که پرهیز از افراط و تفریط و تجاوز از حد اعتدال در اخلاق و غرایز روحی است و این تقوای خاصه است؛ ۳-تقوای عقل و آن نگهداری و تطهیر عقل از صرف کردن در علوم غیر الهی است و این تقوای اخص خواص است؛ ۴-تقوای قلب، نگهداری قلب از مشاهده و مذاکره غیر حق است و این تقوای اولیاء است.<ref>امام خمینی، آداب الصلاة، ۱۳۷۸ش، ص۳۶۹.</ref>