پرش به محتوا

آیه ۱۷ سوره انفال: تفاوت میان نسخه‌ها

۲٬۴۷۴ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۵ نوامبر ۲۰۲۳
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۵: خط ۳۵:
==غزوه بدر صحنه آزمایش الهی==
==غزوه بدر صحنه آزمایش الهی==
جنگ بدر میدانی برای [[امتحان الهی|امتحان]] مسلمانان قلمداد شده و عبارت «لِیُبْلِیَ الْمُؤْمِنِینَ مِنْهُ بَلَاءً حَسَنًا» ([[خدا]] می‌خواست به این وسیله از [[ایمان|مؤمنان]] امتحان نیکویی به عمل آورد) در آیه را اشاره به این موضوع دانسته‌اند.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۷، ص۱۱۶.</ref> [[ناصر مکارم شیرازی|آیت‌الله مکارم شیرازی]] در [[تفسیر نمونه (کتاب)|تفسیر نمونه]] مراد از «بلاء حَسن» را امتحان خدا بوسیله نعمت‌ها معرفی نموده، در مقابل «بلاء سیّء» که آزمایش الهی بوسیله مصیبت‌هاست.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۷، ص۱۱۶.</ref> وی در ادامه می‌نویسد: خدا می‌خواست در نخستین برخورد مسلحانهٔ مؤمنان با دشمنان نیرومند، طعم پیروزی را به آنها بچشاند و نسبت به آینده امیدوار و دل‌گرم سازد. این موهبت الهی آزمونی برای همه آنها بود، ولی مسلمانان هرگز نباید از این پیروزی نتیجه منفی گرفته و گرفتار غرور شوند، خودسازی و آمادگی را فراموش کرده و از اتّکا به لطف پروردگار غفلت نمایند؛ ازاین‌رو با این جمله آیه را تمام می‌کند که «إِنَّ اللَّهَ سَمِیعٌ عَلِیمٌ» (خداوند هم شنوا و هم داناست)؛ [[استغاثه|استغاثهٔ]] مؤمنان را شنیده و بر رفتار آنها آگاه است.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۷، ص۱۱۶.</ref>
جنگ بدر میدانی برای [[امتحان الهی|امتحان]] مسلمانان قلمداد شده و عبارت «لِیُبْلِیَ الْمُؤْمِنِینَ مِنْهُ بَلَاءً حَسَنًا» ([[خدا]] می‌خواست به این وسیله از [[ایمان|مؤمنان]] امتحان نیکویی به عمل آورد) در آیه را اشاره به این موضوع دانسته‌اند.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۷، ص۱۱۶.</ref> [[ناصر مکارم شیرازی|آیت‌الله مکارم شیرازی]] در [[تفسیر نمونه (کتاب)|تفسیر نمونه]] مراد از «بلاء حَسن» را امتحان خدا بوسیله نعمت‌ها معرفی نموده، در مقابل «بلاء سیّء» که آزمایش الهی بوسیله مصیبت‌هاست.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۷، ص۱۱۶.</ref> وی در ادامه می‌نویسد: خدا می‌خواست در نخستین برخورد مسلحانهٔ مؤمنان با دشمنان نیرومند، طعم پیروزی را به آنها بچشاند و نسبت به آینده امیدوار و دل‌گرم سازد. این موهبت الهی آزمونی برای همه آنها بود، ولی مسلمانان هرگز نباید از این پیروزی نتیجه منفی گرفته و گرفتار غرور شوند، خودسازی و آمادگی را فراموش کرده و از اتّکا به لطف پروردگار غفلت نمایند؛ ازاین‌رو با این جمله آیه را تمام می‌کند که «إِنَّ اللَّهَ سَمِیعٌ عَلِیمٌ» (خداوند هم شنوا و هم داناست)؛ [[استغاثه|استغاثهٔ]] مؤمنان را شنیده و بر رفتار آنها آگاه است.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۷، ص۱۱۶.</ref>
==آیا محتوای آیه دلالت بر جبر دارد؟==
[[اشاعره]] معتقدند، اینکه خدا در این آیه کشتن مشرکان را به خودش نسبت داده و نیز خطاب به پیامبر می‌فرماید: «تو [به سمت مشرکان خاک] نپاشیدی، وقتی تو پاشیدی، بلکه من پاشیدم»، دلالت بر این دارد که؛ «شما کاری نکردید، بلکه منِ خدا همه این کارها را انجام داده‌ام» و این یعنی، انسان‌ها در کار خود اختیاری ندارند و بنده فعلی که خدا آفریده کسب می‌کند.<ref>مفاتیح الغیب، ۱۴۲۰ق، ج۱۵، ص۴۶۶؛ قاسمی، محاسن التأویل، ۱۴۱۸ق، ج۵، ص۲۶۹.</ref> بنابراین تمام کارهایی که از بندگان صادر می‌شود؛ از ایمان و کفر گرفته تا نشستن و برخاستن، فعل خدا بوده و بنده در همه اینها مجبور می‌باشد.<ref>طیب‏، کلم الطیب، ۱۳۶۳ش، ص۱۰۸.</ref><br>
در پاسخ گفته شده است، این‌که می‌گوید «شما این کار را نکردید»، اشاره به این دارد که اوّلاً: این قدرت جسمانی و روحانی و نیروی ایمان که مسلمانان با کمک آنها بر دشمن غلبه پیدا کردند، از جانب خدای متعال بوده و آنان با نیروی خدا به سوی او گام برداشتند. ثانیاً: معجزه‌های رخ داده در جنگ تبوک که موجب بالا رفتن روحیه مسلمانان و شکست دشمنان شد، تأثیری از جانب خدا بود. در واقع می‌توان گفت که این پیروزی هم کار مسلمانان بود و هم کار خدا، کار آنها بود؛ چون با اراده آنها انجام گرفت و کار خدا بود، چون نیرو و مدد از جانب خدا بود.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۷، ص۱۱۶.</ref>


==پانویس==
==پانویس==
خط ۴۳: خط ۴۷:
*طباطبائی، سید محمدحسین‏، المیزان فی تفسیر القرآن، قم، دفتر انتشارات اسلامی‏، چاپ پنجم‏، ۱۴۱۷ق.
*طباطبائی، سید محمدحسین‏، المیزان فی تفسیر القرآن، قم، دفتر انتشارات اسلامی‏، چاپ پنجم‏، ۱۴۱۷ق.
*طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، مقدمه: بلاغی‏، محمد جواد، تهران، ناصر خسرو، چاپ سوم، ۱۳۸۲ش.
*طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، مقدمه: بلاغی‏، محمد جواد، تهران، ناصر خسرو، چاپ سوم، ۱۳۸۲ش.
*طیب‏، سید عبدالحسین، کلم الطیب در تقریر عقاید اسلام، ص۱۰۸، کتابخانه اسلام، چاپ چهارم، ۱۳۶۳ش.
*فخرالدین رازی، ابوعبدالله محمد بن عمر، مفاتیح الغیب، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ سوم، ۱۴۲۰ق.
*فخرالدین رازی، ابوعبدالله محمد بن عمر، مفاتیح الغیب، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ سوم، ۱۴۲۰ق.
*قاسمی، محمد جمال الدین، محاسن التأویل، بیروت، دار الکتب العلمیه، چاپ اول، ۱۴۱۸ق.
*مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ اول، ۱۳۷۴ش.
*مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ اول، ۱۳۷۴ش.
*واحدی، علی بن احمد، اسباب نزول القرآن، تحقیق: زغلول، کمال بسیونی، بیروت، دارالکتب العلمیة، چاپ اول، ۱۴۱۱ق.
*واحدی، علی بن احمد، اسباب نزول القرآن، تحقیق: زغلول، کمال بسیونی، بیروت، دارالکتب العلمیة، چاپ اول، ۱۴۱۱ق.
confirmed، protected، templateeditor
۳٬۷۶۰

ویرایش