confirmed، movedable، protected، templateeditor
۵٬۶۹۱
ویرایش
خط ۱۳: | خط ۱۳: | ||
{{اصلی|غزوه|سریه}} | {{اصلی|غزوه|سریه}} | ||
در کتابهای با موضوع تاریخ اسلام، جنگهای پیامبر(ص) به دو دسته غَزْوَه و سَرِیّه تقسیم میشود.<ref>سبحانی، فرازهایی از تاریخ پیامبر اسلام، ۱۳۸۶ش، ص۲۱۶.</ref> به جنگهایی که پیامبر(ص) در آن شرکت میکرد و فرماندهی آنها را به صورت مستقیم بر عهده داشت، غَزْوَه و به جنگهایی که پیامبر(ص) در آنها شرکت نداشت، بلکه دستهای را با تعیین فرمانده به منطقهای اعزام میکرد، سَرِیه میگویند.<ref>سبحانی، فرازهایی از تاریخ پیامبر اسلام، ۱۳۸۶ش، ص۲۱۶.</ref> با این حال برخی محققان بر این باورند تعریف ذکر شده برای غزوه و سریه درست نیست؛ بلکه غزوه به جنگهای پیامبر گفته میشود که به صورت آشکار، با جنگجویان زیاد و با سازماندهی انجام شده است، ولی به جنگهای پیامبر که به صورت مخفیانه، با جنگجویان کم و بدون سازماندهی انجام شده باشد، سریه میگویند.<ref>قائدان، «سازماندهی جنگی در غزوات عصر پیامبر»، ص۷۹-۸۰.</ref> این دو تعریف در مصداق غزوهها و سریهها اختلاف ندارد، زیرا طبق تعریق اخیر، پیامبر در عملیاتهایی که با تعداد نفرات اندک انجام میشود و هدف از آن علمیاتها، ایذائی یا شناسایی بوده است، شرکت نمیکرد.<ref>قائدان، «سازماندهی جنگی در غزوات عصر پیامبر»، ص۸۰.</ref> | در کتابهای با موضوع تاریخ اسلام، جنگهای پیامبر(ص) به دو دسته غَزْوَه و سَرِیّه تقسیم میشود.<ref>سبحانی، فرازهایی از تاریخ پیامبر اسلام، ۱۳۸۶ش، ص۲۱۶.</ref> به جنگهایی که پیامبر(ص) در آن شرکت میکرد و فرماندهی آنها را به صورت مستقیم بر عهده داشت، غَزْوَه و به جنگهایی که پیامبر(ص) در آنها شرکت نداشت، بلکه دستهای را با تعیین فرمانده به منطقهای اعزام میکرد، سَرِیه میگویند.<ref>سبحانی، فرازهایی از تاریخ پیامبر اسلام، ۱۳۸۶ش، ص۲۱۶.</ref> با این حال برخی محققان بر این باورند تعریف ذکر شده برای غزوه و سریه درست نیست؛ بلکه غزوه به جنگهای پیامبر گفته میشود که به صورت آشکار، با جنگجویان زیاد و با سازماندهی انجام شده است، ولی به جنگهای پیامبر که به صورت مخفیانه، با جنگجویان کم و بدون سازماندهی انجام شده باشد، سریه میگویند.<ref>قائدان، «سازماندهی جنگی در غزوات عصر پیامبر»، ص۷۹-۸۰.</ref> این دو تعریف در مصداق غزوهها و سریهها اختلاف ندارد، زیرا طبق تعریق اخیر، پیامبر در عملیاتهایی که با تعداد نفرات اندک انجام میشود و هدف از آن علمیاتها، ایذائی یا شناسایی بوده است، شرکت نمیکرد.<ref>قائدان، «سازماندهی جنگی در غزوات عصر پیامبر»، ص۸۰.</ref> | ||
== جنگهای پیامبر در قرآن == | |||
[[پرونده:آیه ۱۲۳ سوره آل عمران.jpg|بندانگشتی|آیه ۱۲۳ سوره آلعمران که در آن نام جنگ بدر ذکر شده است.]] | |||
در سورههایی از قرآن، مانند بقره، آلعمران، نساء، مائده، انفال، توبه، احزاب، فتح، حشر، صف و عادیات، به برخی جنگهای پیامبر اشاره شده است.<ref>مصباح یزدی، جنگ و جهاد در قرآن، ۱۳۹۴ش، ص۱۱۸.</ref> با این حال تنها نام سه جنگ بدر،<ref>سوره آلعمران، آیه ۱۲۳.</ref> احزاب<ref>سوره احزاب، آیه ۲۲.</ref> و حنین<ref>سوره توبه، آیه ۲۵.</ref> به صورت صریح در قرآن آمده است.<ref>مصباح یزدی، جنگ و جهاد در قرآن، ۱۳۹۴ش، ص۱۱۷.</ref> به گفته شیخ طوسی، مؤلف تفسیر التبیان، با نازل شدن آیه ۳۹ سوره حج، برای نخستینبار به مسلمانان دستور جنگ صادر شد.<ref>شیخ طوسی، التبیان، دار احیاء التراث العربی، ج۷، ص۱۲۳.</ref> با این حال به نظر علامه طباطبایی، مؤلف تفسیر المیزان، این دستور با نازل شدن آیه ۱۹۰ سوره بقره صورت پذیرفته است.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۶۰.</ref> | |||
=== امدادهای غیبی === | |||
مطابق گزارش قرآن در برخی جنگها خداوند با امدادهای غیبی پیامبر را یاری کرده است: | |||
* طبق آیات ۹ تا ۱۱ سوره انفال، خداوند در [[غزوه بدر|جنگ بدر]] سپاه اسلام را با گروهی از [[فرشته|فرشتگان]] حمایت کرد و بر قلب دشمنان ترس انداخت و برای مدت کوتاهی مسلمانان را به خواب سبک و آرامشبخشى فرو بُرد تا روحشان آرام شود و در نهایت پیروز گردند.<ref>مکارم شیرازی و دیگران، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۷، ص۱۰۳-۱۰۷.</ref> | |||
* بر اساس [[آیه ۱۵۱ سوره آلعمران]]، با این که [[کفر|کفار]] در [[غزوه احد|جنگ احد]] از اشتباه گروهی از مسلمانان استفاده کرده، پیروز شدند و میتوانستند با حمله به [[مدینه]] اسلام را ریشهکن سازند، اما به دلیل ترسی که خداوند در [[قلب]] آنها ایجاد کرد، از این کار منصرف شده، به [[مکه]] بازگشتند.<ref>مکارم شیرازی و دیگران، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۳، ص۱۲۵-۱۲۶، طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۴، ص۴۳.</ref> | |||
* بنا بر [[آیه ۹ سوره احزاب]] در [[غزوه خندق |جنگ احزاب]]، کفار [[مکه]] و قبایل اطراف متحد شدند تا با حمله به [[مدینه]]، پیامبر(ص) را به قتل برسانند و اسلام را نابود کنند، اما خداوند با فرستادن سپاه نامرئی و باد و طوفان مسلمانان را یاری نمود تا پیروز شوند.<ref>مکارم شیرازی و دیگران، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۱۷، ص۲۱۶-۲۱۸.</ref> | |||
* مطابق آیه ۲۶ سوره توبه در [[غزوه حنین |جنگ حنین]] به سبب [[تکبر|مغرور]] شدن گروهی از سپاه اسلام، ابتدا کفار پیروز شدند، اما ناگهان خداوند سکینه و آرامش را بر قلب [[ایمان|مؤمنان]] نازل کرد تا آنها دوباره آماده نبرد شده، پیروز شوند.<ref>مکارم شیرازی و دیگران، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۷، ص۳۳۸-۳۴۱.</ref> | |||
== سیره پیامبر در جنگها == | == سیره پیامبر در جنگها == |