پرش به محتوا

آیه انذار: تفاوت میان نسخه‌ها

۲۱۲ بایت حذف‌شده ،  ‏۱۳ نوامبر ۲۰۲۳
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۵: خط ۱۵:
| آیات مرتبط=
| آیات مرتبط=
}}
}}
'''آیه اِنْذار''' ([[سوره شعراء|شعراء]]: ۲۱۴) به [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] فرمان مى‌دهد كه خويشان نزديكش را انذار دهد و به صورت علنی به [[اسلام]] دعوت کند. به دنبال نزول آیه، رسول خدا چهل نفر از خویشان خود را دعوت نمود و پس از فراخواندن علنی به [[اسلام]]، [[امام علی علیه‌السلام|علی بن ابی‌طالب(ع)]] را به عنوان جانشین خود معرفی کرد. متکلمان شیعه از این آیه برای اثبات [[ولایت امام علی(ع)|جانشینی امام علی(ع)]] استفاده می‌کنند.  
'''آیه اِنْذار''' ([[سوره شعراء|شعراء]]: ۲۱۴) به [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] فرمان مى‌دهد كه خويشان نزديكش را انذار دهد و به صورت علنی به [[اسلام]] دعوت کند. به دنبال نزول آیه، رسول خدا چهل نفر از خویشان خود را دعوت نمود و پس از فراخواندن علنی آنها به [[اسلام]]، [[امام علی علیه‌السلام|علی بن ابی‌طالب(ع)]] را به عنوان جانشین خود معرفی کرد. متکلمان شیعه با استناد به روایات شأن نزول این آیه، از آن برای اثبات [[ولایت امام علی(ع)|جانشینی امام علی(ع)]] استفاده می‌کنند.  


مفسران شیعه پرهیز از شائبه تبعیض با خویشاوندان در انذار و هشدار عدم سهل‌انگاری با دیگران در دین و همچنین آگاهی بستگان از سابقه پاکی پیامبر را از دلایل آغاز دعوت از آنان دانسته‌اند.
مفسران شیعه پرهیز از شائبه تبعیض با خویشاوندان در انذار و هشدار عدم سهل‌انگاری با دیگران در دین و همچنین آگاهی بستگان از سابقه پاکی پیامبر را از دلایل آغاز دعوت از آنان دانسته‌اند.


== نخستین سند امامت امام علی(ع) ==
== نخستین سند امامت امام علی(ع) ==
آیه ۲۱۴ سوره شعراء به آیه اِنْذار مشهور است.{{مدرک}} خداوند در این آیه به [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|حضرت محمد(ص)]] فرمان مى‌دهد كه خويشان نزديكش را انذار دهد و چنانکه در [[تفسیر نمونه (کتاب)|تفسیر نمونه]] آمده است  از [[شرک]] و مخالفت با خدا بترساند.<ref>مکارم، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۱۵، ص۳۶۶.</ref> این آیه را نخستین آیه‌ای می‌دانند که برای تبلیغ علنی دین اسلام بر پیامبر نازل شده است.<ref>مولائی نیا و مومنی، «تفسیر تطبیقی آیه انذار از دیدگاه فریقین»، ص۱۴۴.</ref>
آیه ۲۱۴ سوره شعراء به آیه اِنْذار مشهور است.{{مدرک}} خداوند در این آیه به [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|حضرت محمد(ص)]] فرمان مى‌دهد كه خويشان نزديكش را انذار دهد و چنانکه در [[تفسیر نمونه (کتاب)|تفسیر نمونه]] آمده است  از [[شرک]] و مخالفت با خدا بترساند.<ref>مکارم، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۱۵، ص۳۶۶.</ref> این آیه را نخستین آیه‌ای می‌دانند که برای تبلیغ علنی دین اسلام بر پیامبر(ص) نازل شده است.<ref>مولائی نیا و مومنی، «تفسیر تطبیقی آیه انذار از دیدگاه فریقین»، ص۱۴۴.</ref>


آیه اِنْذار با [[تفسیر روایی]] آن، اولین سند قوی و شاهد قطعی بر [[ولایت امام علی(ع)|امامت امام علی(ع)]] از سوی [[شیعه|شیعیان]] دانسته شده است.<ref>مولائی نیا و مومنی، «تفسیر تطبیقی آیه انذار از دیدگاه فریقین»، ص۱۶۴.</ref> در تفاسیر شیعه مانند [[مجمع البیان فی تفسیر القرآن (کتاب)|تفسیر مجمع البیان]] و [[اطیب البیان فی تفسیر القرآن (کتاب)|تفسیر اطیب البیان]] داستان تفسیری آیه انذار میان [[شیعه]] و [[اهل سنت و جماعت|اهل سنت]] مشهور دانسته شده است.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۷، ص۳۲۲؛ طیب، اطیب البیان، ۱۳۷۸ش، ج۱۰، ص۹۵.</ref> همچنین به گفته [[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی]] تقریبا همه مورخان مسلمان آن را نوشته‌اند.<ref>[http://www.makarem.ir/main.aspx?reader=1&pid=61835&lid=0&mid=13007&catid=6509 «آیه انذار»]، پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر آیت الله مکارم شیرازی.</ref> سیره‌نویسان و تاریخ‌نگاران نزول آیه انذار را در [[سال سوم بعثت]] گزارش کرده‌اند.<ref>برای نمونه نگاه کنید به: ابن‌اثیر، الکامل فی التاریخ، ۱۳۸۵ش، ج۲، ص۶۰؛ بلاذری، انساب الاشراف، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۱۱۶؛ وشنوی، حیاة النبی و سیرته، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۱۰۵.</ref>
برخی با استناد به روایاتی که در شأن نزول آیه اِنْذار درباره جانشینی امام علی نقل شده است این آیه را اولین سند قوی و شاهد قطعی بر [[ولایت امام علی(ع)|امامت امام علی(ع)]] می‌دانند.<ref>مولائی نیا و مومنی، «تفسیر تطبیقی آیه انذار از دیدگاه فریقین»، ص۱۶۴.</ref> سیره‌نویسان و تاریخ‌نگاران نزول آیه انذار را در [[سال سوم بعثت]] گزارش کرده‌اند.<ref>برای نمونه نگاه کنید به: ابن‌اثیر، الکامل فی التاریخ، ۱۳۸۵ش، ج۲، ص۶۰؛ بلاذری، انساب الاشراف، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۱۱۶؛ وشنوی، حیاة النبی و سیرته، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۱۰۵.</ref>


{{گفت و گو
{{گفت و گو
خط ۳۷: خط ۳۷:
{{اصلی|حدیث یوم الدار}}
{{اصلی|حدیث یوم الدار}}
بر‌اساس تفاسیر [[شیعه]] و [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] پس از نزول آیه انذار، [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] چهل نفر از خویشان نزدیکش را به مهمانی دعوت کرد و آنان را به پذیرش یگانگی خدا و پیامبری خودش  فراخواند.
بر‌اساس تفاسیر [[شیعه]] و [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] پس از نزول آیه انذار، [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] چهل نفر از خویشان نزدیکش را به مهمانی دعوت کرد و آنان را به پذیرش یگانگی خدا و پیامبری خودش  فراخواند.
سپس دو یا سه بار فرمود: «کدام یک از شما مرا در این کار یاری می‌کند تا برادر، وصی و جانشین من در میان شما باشد؟» پس از سکوت همه، در هر بار، [[امام علی علیه‌السلام|علی(ع)]] گفت: «ای رسول خدا! من هستم». سپس پیغمبر(ص) فرمود: «این وصی و خلیفه من در میان شما است. سخن او را بشنوید و از او فرمان برید».<ref> بحرانی، البرهان، المکتبة العلمیة، ج۴، ص۱۸۹-۱۸۶؛ فرات الکوفی، تفسیر فرات الکوفی، ۱۴۱۰ق، ص۳۰۰؛ ابن‌کثیر، تفسیر القرآن العظیم، ۱۴۰۶ق، ج۶، ص۱۵۳-۱۵۱؛ سیوطی، الدر المنثور، ۱۴۰۴ق، ج۵، ص۹۷؛ حسکانی، شواهد التنزیل، ۱۴۱۱ق، ج۱، ص۵۴۳-۵۴۲؛ طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۰۶ق، ج۷، ص۳۲۲-۳۲۳.</ref>
سپس دو یا سه بار فرمود: «کدام یک از شما مرا در این کار یاری می‌کند تا برادر، وصی و جانشین من در میان شما باشد؟» پس از سکوت همه، در هر بار، [[امام علی علیه‌السلام|علی(ع)]] گفت: «ای رسول خدا! من هستم». سپس پیغمبر(ص) فرمود: «این وصی و خلیفه من در میان شما است. سخن او را بشنوید و از او فرمان برید».<ref> بحرانی، البرهان، المکتبة العلمیة، ج۴، ص۱۸۹-۱۸۶؛ فرات الکوفی، تفسیر فرات الکوفی، ۱۴۱۰ق، ص۳۰۰؛ ابن‌کثیر، تفسیر القرآن العظیم، ۱۴۰۶ق، ج۶، ص۱۵۳-۱۵۱؛ سیوطی، الدر المنثور، ۱۴۰۴ق، ج۵، ص۹۷؛ حسکانی، شواهد التنزیل، ۱۴۱۱ق، ج۱، ص۵۴۳-۵۴۲؛ طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۰۶ق، ج۷، ص۳۲۲-۳۲۳.</ref> در مجمع البیان این شأن نزول، میان [[شیعه]] و [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] مشهور دانسته شده است.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۷، ص۳۲۲.</ref> همچنین به گفته [[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی]] تقریبا همه مورخان مسلمان این شأن نزول را نقل کرده‌اند.<ref>[http://www.makarem.ir/main.aspx?reader=1&pid=61835&lid=0&mid=13007&catid=6509 «آیه انذار»]، پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر آیت الله مکارم شیرازی.</ref>  


عالمان و [[کلام امامیه|متکلمان شیعه]] سند این [[حدیث|روایت]] را [[حدیث متواتر|مُتَواتِر]] خوانده<ref>بشوی، «آیه انذار»، ص۱۴۹.</ref> و در اثبات خلافت بلافصل امام علی(ع) بدان استناد کرده‌اند.<ref>شیخ مفید، رساله فی معنی المولی، ۱۴۱۳ق، ص۳۹ و ۴۰؛ شیخ مفید، الفصول المختاره، ۱۴۱۳ق، ص۹۶؛ نباطی بیاضی، الصراط المستقیم، ۱۳۸۴ق، ج۱، ص۳۲۵؛ ج۲، ص۲۹؛ سید بن طاووس، الطرائف، ۱۴۰۰ق، ج۱، ص۲۱.</ref>
[[کلام امامیه|متکلمان شیعه]] سند این [[حدیث|روایت]] را [[حدیث متواتر|مُتَواتِر]] خوانده<ref>بشوی، «آیه انذار»، ص۱۴۹.</ref> و در اثبات خلافت بلافصل امام علی(ع) بدان استناد کرده‌اند.<ref>شیخ مفید، رساله فی معنی المولی، ۱۴۱۳ق، ص۳۹ و ۴۰؛ شیخ مفید، الفصول المختاره، ۱۴۱۳ق، ص۹۶؛ نباطی بیاضی، الصراط المستقیم، ۱۳۸۴ق، ج۱، ص۳۲۵؛ ج۲، ص۲۹.</ref>


== سبب آغاز دعوت از خویشاوندان ==
== سبب آغاز دعوت از خویشاوندان ==