پرش به محتوا

برائت از مشرکین (آیین): تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۹: خط ۹:
}}
}}


'''مراسم برائت از مشرکین''' (به عربی: البراءة من المشرکین فی الحج) از مراسم‌های معروف حجاج ایرانی در [[مناسک حج]] است. این مراسم با پیام [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]] در [[حج]] [[سال ۱۳۵۸ هجری شمسی|سال ۱۳۵۸ش]] برای اولین بار برگزار شد.
'''مراسم برائت از مشرکین''' (به عربی: البراءة من المشرکین فی الحج) از مراسم‌های حجاج ایرانی در [[مناسک حج]] است. این مراسم با پیام [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]] در [[حج]] [[سال ۱۳۵۸ هجری شمسی|سال ۱۳۵۸ش]] برای اولین بار برگزار شد.


در طول این مراسم، حجاج در محلی از پیش تعیین شده جمع شده و با سر دادن شعارهایی علیه [[ایالات متحده آمریکا|آمریکا]]، اسرائیل و دعوت به اتحاد مسلمانان، راهپیمایی می‌کنند. همچنین در این مراسم، تحولات [[جهان اسلام]] مورد بررسی قرار گرفته و پیام رهبر وقت [[نظام جمهوری اسلامی ایران|جمهوری اسلامی ایران]] نیز قرائت می‌شود.
در این مراسم، حجاج در محلی جمع شده و با سر دادن شعارهایی علیه [[ایالات متحده آمریکا|آمریکا]]، [[اسرائیل]] و دعوت به اتحاد مسلمانان، راهپیمایی می‌کنند. همچنین در این مراسم، تحولات [[جهان اسلام]] مورد بررسی قرار گرفته و پیام رهبر وقت [[نظام جمهوری اسلامی ایران|جمهوری اسلامی ایران]] نیز قرائت می‌شود.


== اهمیت و خاستگاه ==
== اهمیت و خاستگاه ==
خط ۱۸: خط ۱۸:
این مراسم با هدف اعلان [[تبری|برائت]] از سیاست‌های استکباری کفار و مشرکان و دعوت به [[تقریب مذاهب اسلامی|وحدت مسلمانان]] در مقابله با آنان است.<ref>جمعی از نویسندگان، ره‌توشه حج، ۱۳۸۶ش، ج۲، ص۳۶۳.</ref> موضوع «نفی مشرکین» در آیاتی از قرآن از جمله [[آیه ۳ سوره بقره]]، [[آیه ۴ سوره ممتحنه]]<ref>«برائت از مشرکین در حج؛ عملِ سیاسی منطبق بر دستور قرآن»، خبرگزاری ایکنا.</ref> آیه ۱ تا ۳ [[سوره توبه]] و [[آیه ۱۹ سوره انعام]] مورد اشاره قرار گرفته‌است.<ref>ورعی، مبانی دینی و سیاسی برائت از مشرکین، ۱۳۷۹ش، ص۵۱ و ۹۰.</ref>
این مراسم با هدف اعلان [[تبری|برائت]] از سیاست‌های استکباری کفار و مشرکان و دعوت به [[تقریب مذاهب اسلامی|وحدت مسلمانان]] در مقابله با آنان است.<ref>جمعی از نویسندگان، ره‌توشه حج، ۱۳۸۶ش، ج۲، ص۳۶۳.</ref> موضوع «نفی مشرکین» در آیاتی از قرآن از جمله [[آیه ۳ سوره بقره]]، [[آیه ۴ سوره ممتحنه]]<ref>«برائت از مشرکین در حج؛ عملِ سیاسی منطبق بر دستور قرآن»، خبرگزاری ایکنا.</ref> آیه ۱ تا ۳ [[سوره توبه]] و [[آیه ۱۹ سوره انعام]] مورد اشاره قرار گرفته‌است.<ref>ورعی، مبانی دینی و سیاسی برائت از مشرکین، ۱۳۷۹ش، ص۵۱ و ۹۰.</ref>


نخستین بار برائت از مشرکین پس از نقض عهد آنان صورت گرفت. این واقعه پس از [[فتح مکه]] بود و خداوند با نزول آیات اول تا دهم [[سوره توبه|سوره برائت]]، اعلام برائت از مشرکین را بر پیامبر تکلیف کرد. [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] مأمور شد تا این آیات را در مراسم حج سال [[سال ۹ هجری قمری|نهم قمری]] ابلاغ کند.<ref>دشتی، «برائت از مشرکین»، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۶۲۸.</ref>
نخستین بار برائت از مشرکین پس از نقض عهد آنان صورت گرفت. این واقعه پس از [[فتح مکه]] بود و خداوند با نزول [[آیات برائت]] (آیات اول تا دهم سوره برائت) اعلام برائت از مشرکین را بر پیامبر تکلیف کرد. [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] مأمور شد تا این آیات را در مراسم حج سال [[سال ۹ هجری قمری|نهم قمری]] ابلاغ کند.<ref>دشتی، «برائت از مشرکین»، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۶۲۸.</ref>
 
{{ببینید|ابلاغ آیات برائت}}
== شیوه اجرا ==
== شیوه اجرا ==
در بین سال‌های [[سال ۱۳۵۸ هجری شمسی|۱۳۵۸]] تا [[سال ۱۳۶۶ هجری شمسی|۱۳۶۶ش]] حجاج ایرانی و بعضاً غیر ایرانی، پیش از شروع مناسک حج، در محل معینی در [[مکه]] جمع می‌شوند و پس از شنیدن سخنرانی با موضوع تحلیل [[جهان اسلام]] و وقایع جاری در دنیا، به راه‌پیمایی می‌پرداختند.<ref>دشتی، «برائت از مشرکین»، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۶۳۰.</ref>
در بین سال‌های [[سال ۱۳۵۸ هجری شمسی|۱۳۵۸]] تا [[سال ۱۳۶۶ هجری شمسی|۱۳۶۶ش]] حجاج ایرانی و بعضاً غیر ایرانی، پیش از شروع مناسک حج، در محل معینی در [[مکه]] جمع می‌شوند و پس از شنیدن سخنرانی با موضوع تحلیل [[جهان اسلام]] و وقایع جاری در دنیا، به راه‌پیمایی می‌پرداختند.<ref>دشتی، «برائت از مشرکین»، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۶۳۰.</ref>


از سال‌های دهه ۱۳۸۰ شمسی به بعد این مراسم صبح [[روز عرفه]] در محل [[بعثه مقام معظم رهبری|بعثه رهبر جمهوری اسلامی ایران]]، در [[عرفات|صحرای عرفات]]،<ref>بیات، حج ۲۹، ۱۳۸۸ش، ص۱۶۳.</ref> با شعارهایی همچون «مرگ بر اسرائیل»، «مرگ بر آمریکا»، «یا ایها المسلمون اتّحدوا اتّحدوا»، و «تفرقه و اختلاف پیروی از شیطان است» از سوی حاجیان ایرانی و غیر ایرانی در پی تلاوت آیاتی از [[قرآن]] آغاز می‌شود<ref>بیات، حج ۲۹، ۱۳۸۸ش، ص۱۷۰–۱۷۲.</ref> و در ادامه، سرپرست حاجیان ایرانی، پیام رهبر جمهوری اسلامی ایران را به دو زبان فارسی و عربی می‌خواند. در پایان نیز قطعنامه‌ای خوانده می‌شود و زائران پس از هر بند، تکبیرگویان آن را تأیید می‌کنند.<ref>بیات، حج ۲۹، ۱۳۸۸ش، ص۱۶۳.</ref>
از سال‌های دهه ۱۳۸۰ شمسی به بعد این مراسم صبح [[روز عرفه]] در محل [[بعثه مقام معظم رهبری|بعثه رهبر جمهوری اسلامی ایران]]، در [[عرفات|صحرای عرفات]]،<ref>بیات، حج ۲۹، ۱۳۸۸ش، ص۱۶۳.</ref> با شعارهایی همچون «مرگ بر اسرائیل»، «مرگ بر آمریکا»، «یا ایها المسلمون اتّحدوا اتّحدوا»، و «تفرقه و اختلاف پیروی از شیطان است» از سوی حاجیان ایرانی و غیرایرانی در پی تلاوت آیاتی از [[قرآن]] آغاز می‌شود<ref>بیات، حج ۲۹، ۱۳۸۸ش، ص۱۷۰–۱۷۲.</ref> و در ادامه، سرپرست حاجیان ایرانی، پیام رهبر جمهوری اسلامی ایران را به دو زبان فارسی و عربی می‌خواند. در پایان نیز قطعنامه‌ای خوانده می‌شود و زائران پس از هر بند، تکبیرگویان آن را تأیید می‌کنند.<ref>بیات، حج ۲۹، ۱۳۸۸ش، ص۱۶۳.</ref>


== تاریخچه ==
== تاریخچه ==
خط ۳۳: خط ۳۳:


== مبانی فقهی ==
== مبانی فقهی ==
گزارش شده‌است که در جای جای مراسم [[حج]]، نفی شرک و برائت از مشرکان وجود دارد. [[رمی جمرات]] و [[تلبیه]] از بارزترین این مراسمات است که نفی [[شرک]] و برائت از آن در آن وجود دارد.<ref>ورعی، مبانی دینی و سیاسی برائت از مشرکین، ۱۳۷۹ش، ص۹۱.</ref>
گزارش شده‌است که در جای جای مراسم [[حج]]، نفی شرک و برائت از مشرکان وجود دارد. [[رمی جمرات]] و [[تلبیه]] از بارزترین این مراسمات است که نفی [[شرک]] و برائت از آن در آن وجود دارد.<ref>ورعی، مبانی دینی و سیاسی برائت از مشرکین، ۱۳۷۹ش، ص۹۱.</ref> امام خمینی در تشریح برائت از مشرکین، این مراسم را به اشکال گوناگونی می‌داند که باید به حسب زمان، انجام شود. بر همین اساس، بهترین زمان و مکان برای اجرای مراسم برائت از مشرکین، در ایام حج و در [[حرم مکی|حرم]] است؛ چرا که در این صورت بیشترین تأثیر را خواهد داشت.<ref>امام خمینی، صحیفه امام، ۱۳۷۸ش، ج۲۰، ص۹۸.</ref> امام خمینی در این دستورالعمل به اصول [[تولی]] و [[تبری]] استناد کرده‌ است.<ref>دشتی، «برائت از مشرکین»، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۶۲۸ و ۶۳۰.</ref>
 
امام خمینی در تشریح برائت از مشرکین، این مراسم را به اشکال گوناگونی می‌داند که باید به حسب زمان، انجام شود. بر همین اساس، بهترین زمان و مکان برای اجرای مراسم برائت از مشرکین، در ایام حج و در حرم است؛ چرا که در این صورت بیشترین تأثیر را خواهد داشت.<ref>امام خمینی، صحیفه امام، ۱۳۷۸ش، ج۲۰، ص۹۸.</ref> امام خمینی در این دستور العمل به اصول [[تولی]] و [[تبری]] استناد کرده‌است.<ref>دشتی، «برائت از مشرکین»، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۶۲۸ و ۶۳۰.</ref>


برخی از [[اهل سنت و جماعت|اهل سنت]] به این مراسم با توجه به ممنوعیت [[جدال|جدال در حج]]، اشکال کرده‌اند و در مقابل، [[مجتهد|فقهای شیعه]]، این مراسم و شکل کلی آن را غیر از جدال می‌دانند که سبب مخاصمه مسلمانان نخواهد شد.<ref>جمعی از نویسندگان، ره‌توشه حج، ۱۳۸۶ش، ج۲، ص۳۵۶.</ref>
برخی از [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] به این مراسم با توجه به ممنوعیت [[جدال|جدال در حج]]، اشکال کرده‌اند و در مقابل، [[مجتهد|فقهای شیعه]]، این مراسم و شکل کلی آن را غیر از جدال می‌دانند که سبب مخاصمه مسلمانان نخواهد شد.<ref>جمعی از نویسندگان، ره‌توشه حج، ۱۳۸۶ش، ج۲، ص۳۵۶.</ref>


== تک‌نگاری ==
== تک‌نگاری ==