آیه حرث: تفاوت میان نسخهها
←آیا در آیه حرث به زنان توهین شده است؟
| خط ۵۰: | خط ۵۰: | ||
[[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی]] و [[سید محمدحسین طباطبائی|طباطبایی]] از مفسّران [[شیعه]] معتقدند، آیهٔ حَرث تنها در صدد بیان ضرورتِ وجودِ زن در اجتماع انسانی است؛ بهاعتقاد آنها ازآنجا که بذرها به تنهایی ارزشی ندارند و وجود کشتزار براى بقاى بذر، لازم است و اگر نباشد بذرها به کلى نابود شده و حیات و بقای بشر بهخطر میافتد، همچنین است اگر زنان نباشند.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۷۴ش، ج۲، ص۳۱۹؛ مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲، ص۱۴۱. </ref> | [[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی]] و [[سید محمدحسین طباطبائی|طباطبایی]] از مفسّران [[شیعه]] معتقدند، آیهٔ حَرث تنها در صدد بیان ضرورتِ وجودِ زن در اجتماع انسانی است؛ بهاعتقاد آنها ازآنجا که بذرها به تنهایی ارزشی ندارند و وجود کشتزار براى بقاى بذر، لازم است و اگر نباشد بذرها به کلى نابود شده و حیات و بقای بشر بهخطر میافتد، همچنین است اگر زنان نباشند.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۷۴ش، ج۲، ص۳۱۹؛ مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲، ص۱۴۱. </ref> | ||
=== تفاوت حرث با زرع === | === تفاوت حرث با زرع === | ||
برخی لغتشناسان «حَرْث» و «زَرع» را به یک معنا در نظر گرفتهاند،<ref>الصحاح، ذیل واژه حرث؛ لسان العرب، ذیل واژه حرث. </ref> اما دیگرانی با واکاوی استعمالات قرآنی در آیات مختلف، به تقابل دو واژه حرث و زرع و تفاوت آنها در [[آیه ۶۳ سوره واقعه|آیات ۶۳]] و [[آیه ۶۴ سوره واقعه|۶۴ سوره واقعه]] اشاره کرده وگفتهاند حرث، بهمعنای پاشیدن بذر در زمین است و | برخی لغتشناسان «حَرْث» و «زَرع» را به یک معنا در نظر گرفتهاند،<ref>الصحاح، ذیل واژه حرث؛ لسان العرب، ذیل واژه حرث. </ref> اما دیگرانی با واکاوی استعمالات قرآنی در آیات مختلف، به تقابل دو واژه حرث و زرع و تفاوت آنها در [[آیه ۶۳ سوره واقعه|آیات ۶۳]] و [[آیه ۶۴ سوره واقعه|۶۴ سوره واقعه]] اشاره کرده وگفتهاند حرث، بهمعنای پاشیدن بذر در زمین است و در این آیه کنایه از «کشتزار» است اما «زرع» بهمعنای رویاندن، رشد و نمودادن است. ازاینرو خداوند در این آیاتِ قرآن، حرث را به انسان نسبت داده اما زرع و رویاندن را به خود نسبت داده است. «أَفَرَأَيْتُمْ مَا تَحْرُثُونَ أَأَنْتُمْ تَزْرَعُونَهُ أَمْ نَحْنُ الزَّارِعُونَ» (بهفارسی: آیا آنچه را که کاشتید دیدهاید؟ آیا شما آن را میرویانید یا ما روایاننده آنیم؟!.)<ref>ابراهیمی و بستان و درستی، «دلالتهای تشبیه زنان به حرث در آیه ۲۲۳ سوره بقره با رویکرد تحلیلی - انتقادی آرای نواندیشان معاصر درباره آن»، ص۱۱۰.</ref> ازاینرو در آیه حرث، خداوند از واژه «حرث» بهجای «زرع» استفاده کرده است. چراکه عمل زناشویی به انسان مربوط است اما رشد و نمو پیدا کردن طفل مربوط به خداوند است.{{نیازمند مدرک}} | ||
== واژه «أنّی» و حکم فقهی آمیزش با همسر == | == واژه «أنّی» و حکم فقهی آمیزش با همسر == | ||
[[حدیث|روایات]]<ref>حرعاملی، وسائل الشیعه، مؤسسة آل البيت عليهم السلام لإحياء التراث، ج۲۰، ص۱۴۱.</ref> در [[تفسیر قرآن|تفسیر]] این آیه و چیستی مقصود [[خدا|خداوند]] از واژه «أنّی» متفاوت است؛ اما بیشتر لغتشناسان و قرآنپژوهان برای «أنّی» سه معنا («أین، من أین» یعنی هر جا یا از هر جا/«کیف» یعنی هرگونه/«متی» یعنی هر زمان) بیان کردهاند، در اینکه در این آیه کدامیک از معانی مقصود است اختلاف است؛<ref>مولوی و غلامی و مهری ثابت، «تحلیل و نقد معنای واژه «أنی» در ترجمههای فارسی قرآن با تاکید بر نقش سیاق در ترجمه»، ص۲۱</ref> | [[حدیث|روایات]]<ref>حرعاملی، وسائل الشیعه، مؤسسة آل البيت عليهم السلام لإحياء التراث، ج۲۰، ص۱۴۱.</ref> در [[تفسیر قرآن|تفسیر]] این آیه و چیستی مقصود [[خدا|خداوند]] از واژه «أنّی» متفاوت است؛ اما بیشتر لغتشناسان و قرآنپژوهان برای «أنّی» سه معنا («أین، من أین» یعنی هر جا یا از هر جا/ «کیف» یعنی هرگونه/ «متی» یعنی هر زمان) بیان کردهاند، در اینکه در این آیه کدامیک از معانی مقصود است اختلاف است؛<ref>مولوی و غلامی و مهری ثابت، «تحلیل و نقد معنای واژه «أنی» در ترجمههای فارسی قرآن با تاکید بر نقش سیاق در ترجمه»، ص۲۱</ref> | ||
[[مجتهد|فقیهان]] [[شیعه]] با مستند قرار دادن آیهٔ حرث برای استنباط حکم فقهی آمیزش با زن، نظرات مختلفی ارائه دادهاند. بیشتر آنها با «هرجا یا از هرجا یا هرشکل و هرگونه» معنا کردن «أنّی شئتم»، آیه حرث را در ردیف مستندات حکم فقهی [[آمیزش]] با زن از دُبُر (مَقْعَد) قرارداده و با تأیید این معنا از سوی برخی روایات، و ردِّ دلایلی که علیه آنهاست، این عمل را [[مباح|جایز]] دانستهاند.<ref>برای نمونه نگاه کنید به: طوسی، التبیان، ج۲، ص۲۲۳ و ۲۲۴؛ شهید ثانی، ۱۴۱۶ق، ج۷، ص۶۱؛ حرّ عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۱۴ق، ج۲۰، ص۱۴۶ـ۱۴۸؛ مولوی و غلامی و مهری ثابت، «تحلیل و نقد معنای واژه «أنی» در ترجمههای فارسی قرآن با تاکید بر نقش سیاق در ترجمه»، ص۲۴.</ref> [[محمد بن جریر طبری صغیر|طبری]] با استناد به گفتهٔ [[عبدالله بن عباس|ابن عباس]] و ابن ابی کعب گفته است: منظور [[خدا|خداوند]] از «هرگونه یا از هرجا یا هرشکل که میخواهید با زنانتان در آمیزید»، آمیزش با آنها بهصورت ایستاده، به پهلو، خمیده، از جلو و از عقب، مادامی است که در فَرْج باشد اما آمیزش با آنها در حال [[حیض]] یا در دُبُر، جایز نیست.<ref>طبری، ۱۴۰۲ق، ج۲، ص۵۳۳.</ref> [[اسباب نزول|شأن نزول]] و برخی روایات مربوط به آیه حرث، این احتمال را تقویت میکند. | [[مجتهد|فقیهان]] [[شیعه]] با مستند قرار دادن آیهٔ حرث برای استنباط حکم فقهی آمیزش با زن، نظرات مختلفی ارائه دادهاند. بیشتر آنها با «هرجا یا از هرجا یا هرشکل و هرگونه» معنا کردن «أنّی شئتم»، آیه حرث را در ردیف مستندات حکم فقهی [[آمیزش]] با زن از دُبُر (مَقْعَد) قرارداده و با تأیید این معنا از سوی برخی روایات، و ردِّ دلایلی که علیه آنهاست، این عمل را [[مباح|جایز]] دانستهاند.<ref>برای نمونه نگاه کنید به: طوسی، التبیان، ج۲، ص۲۲۳ و ۲۲۴؛ شهید ثانی، ۱۴۱۶ق، ج۷، ص۶۱؛ حرّ عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۱۴ق، ج۲۰، ص۱۴۶ـ۱۴۸؛ مولوی و غلامی و مهری ثابت، «تحلیل و نقد معنای واژه «أنی» در ترجمههای فارسی قرآن با تاکید بر نقش سیاق در ترجمه»، ص۲۴.</ref> [[محمد بن جریر طبری صغیر|طبری]] با استناد به گفتهٔ [[عبدالله بن عباس|ابن عباس]] و ابن ابی کعب گفته است: منظور [[خدا|خداوند]] از «هرگونه یا از هرجا یا هرشکل که میخواهید با زنانتان در آمیزید»، آمیزش با آنها بهصورت ایستاده، به پهلو، خمیده، از جلو و از عقب، مادامی است که در فَرْج باشد اما آمیزش با آنها در حال [[حیض]] یا در دُبُر، جایز نیست.<ref>طبری، ۱۴۰۲ق، ج۲، ص۵۳۳.</ref> [[اسباب نزول|شأن نزول]] و برخی روایات مربوط به آیه حرث، این احتمال را تقویت میکند. | ||