Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۴٬۳۰۱
ویرایش
(←منابع: اصلاح نشانی وب) |
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۳۱: | خط ۳۱: | ||
}} | }} | ||
'''جنبش جهاد اسلامی فلسطین''' | '''جنبش جهاد اسلامی فلسطین''' از جنبشهای سیاسی، نظامی [[اهل سنت و جماعت|سنیمذهب]] در [[فلسطین]] است که با تأثیر از اندیشههای [[سید روحالله موسوی خمینی|امام خمینی]]، تنها راه آزادی کامل سرزمینهای فلسطین را مقاومت در برابر اشغالگری اسرائیل میداند. اصول اساسی این جنبش اعتقاد به آموزههای [[اسلام|دین اسلام]] و حرمت به رسمیت شناختن اسرائیل است. | ||
شاخه نظامی جنبش جهاد اسلامی عملیاتهای متعددی علیه اسرائیل انجام داده است. اسرائیل تعدادی از فرماندهان آن را [[ترور]] کرده است. | جنبش جهاد اسلامی توسط [[فتحی شقاقی]] در سال ۱۹۸۱م در [[نوار غزه|غزه]] تأسیس شد. شاخه نظامی جنبش جهاد اسلامی عملیاتهای متعددی علیه اسرائیل انجام داده است. اسرائیل تعدادی از فرماندهان آن ازجمله شقاقی را [[ترور]] کرده است. در حال حاض دبیرکل این جنبش زیاد نَخاله است. پیش از او رمضان عبدالله و قبل از او فتحی شقاقی این مسئولیت را برعهده داشتند. برخی از کشورها همچون [[ایالات متحده آمریکا|آمریکا]]، اتحادیه اروپا و [[بریتانیا|انگلیس]] این جنبش را در فهرست گروههای تروریستی قرار دادهاند. | ||
== | ==معرفی و تأسیس== | ||
جنبش جهاد اسلامی، | جنبش جهاد اسلامی، از مهمترین جنبشهای مقاومت فلسطین به شمار میرود که تنها راه آزادی [[بیتالمقدس|قدس]] را مقاومت میداند<ref>«[https://www.aljazeera.net/encyclopedia/2021/9/8/حدث-الساعة-معلومات-يهمك-معرفتها-عن حدث الساعة.. معلومات تهمك معرفتها عن الجهاد الإسلامي التي أنجبت أسرى عملية جلبوع]»، وبگاه شبکه خبری الجزیره.</ref> و مخالف توافق با اسرائیل است.<ref>«[https://arabicpost.net/تحليلات/2022/08/08/حركة-الجهاد-الإسلامي-الفلسطينية/ نشأت بمصر، ولعبت دوراً كبيراً بالانتفاضة.. قصة حركة الجهاد وسر استهداف إسرائيل لها بحربها الأخيرة]»، وبگاه عربی بوست.</ref> این جنبش نسبت به [[حماس|جنبش حماس]] و فتح، از پشتوانه اجتماعی کمتری برخوردار است.<ref>«[https://arabicpost.net/تحليلات/2022/08/08/حركة-الجهاد-الإسلامي-الفلسطينية/ نشأت بمصر، ولعبت دوراً كبيراً بالانتفاضة.. قصة حركة الجهاد وسر استهداف إسرائيل لها بحربها الأخيرة]»، وبگاه عربی بوست.</ref> حضور نظامی جهاد در [[کرانه باختری]]، یکی از نقاط قوت آن به شمار رفته است.<ref>«[https://arabicpost.net/تحليلات/2022/08/08/حركة-الجهاد-الإسلامي-الفلسطينية/ نشأت بمصر، ولعبت دوراً كبيراً بالانتفاضة.. قصة حركة الجهاد وسرّ استهداف إسرائيل لها بحربها الأخيرة]»، وبگاه عربی بوست.</ref> به گفته برخی رسانههای اروپایی، این سازمان از یک ساختار مخفی و منظم تشکیل شده است.<ref>«[https://parsi.euronews.com/2023/10/19/gaza-war-islamic-jihad-relations-with-iran-hamas-in-fighting-israel رویکرد جهاد اسلامی فلسطین در مبارزه با اسرائیل و تفاوتهایش با حماس در چیست؟]»، وبگاه یورونیوز.</ref> | ||
مخالفت با پیمان اسلو (۲۰۰۳م)، تحریم انتخابات مجلس قانونگذاری (۲۰۰۶م)، مخالفت با معاهده صلح [[مصر]] در سال ۲۰۱۴م و اقدام برای رفع تنش بین حماس و دولت مصر (۲۰۱۴م) از مهمترین اقدامات سیاسی جنبش جهاد اسلامی به شمار میرود.<ref>«[https://www.aljazeera.net/encyclopedia/2014/2/12/حركة-الجهاد-الإسلامي حركة الجهاد الإسلامي]»، وبگاه شبکه خبری الجزیره.</ref> | مخالفت با پیمان اسلو (۲۰۰۳م)، تحریم انتخابات مجلس قانونگذاری (۲۰۰۶م)، مخالفت با معاهده صلح [[مصر]] در سال ۲۰۱۴م و اقدام برای رفع تنش بین حماس و دولت مصر (۲۰۱۴م) از مهمترین اقدامات سیاسی جنبش جهاد اسلامی به شمار میرود.<ref>«[https://www.aljazeera.net/encyclopedia/2014/2/12/حركة-الجهاد-الإسلامي حركة الجهاد الإسلامي]»، وبگاه شبکه خبری الجزیره.</ref> | ||
خط ۴۱: | خط ۴۱: | ||
جنبش جهاد اسلامی در سال ۱۹۸۱م توسط فَتحی شَقاقی، پزشک [[فلسطین|فلسطینی]]<ref>«[https://arabicpost.net/تحليلات/2022/08/08/حركة-الجهاد-الإسلامي-الفلسطينية/ نشأت بمصر، ولعبت دوراً كبيراً بالانتفاضة.. قصة حركة الجهاد وسر استهداف إسرائيل لها بحربها الأخيرة]»، وبگاه عربی بوست.</ref> با همکاری افرادی همچون عَبدُالعزیز عَوده، رمضان عبدالله و نافِذ عَزّام در [[نوار غزه|غزه]] تأسیس شد.<ref>«[https://www.dohainstitute.org/ar/Events/history-of-Islamic-jihad-in-Palestine-topic-of-strategic-studies-unit-lecture/Pages/index.aspx تاريخ حركة الجهاد الإسلامي في فلسطين موضوعًا لمحاضرة وحدة الدراسات الاستراتيجية]»، وبگاه مرکز عربی پژوهشها و مطالعات سیاسی.</ref> اعضای این جنبش در سال ۱۹۸۷م به لبنان تبعید شدند و در آنجا با [[حزبالله لبنان]] ارتباط برقرار کردند و توسط نیروهای [[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی|سپاه پاسداران]] آموزش دیدند.<ref>«[https://www.france24.com/ar/الشرق-الأوسط/20231018-من-هي-حركة-الجهاد-الاسلامي-مستشفى-غزة-الاهلي-المعمداني-فلسطين-اسرائيل-طوفان-الاقصى-عملية-برية ما هي حركة "الجهاد الإسلامي" التي تتهمها إسرائيل بقصف المستشفى المعمداني في غزة؟]»، وبگاه فرانس۲۴.</ref> مقر رسمی این جنبش در سال ۱۹۸۹م، به [[دمشق]] منتقل شد.<ref>«[https://www.france24.com/ar/الشرق-الأوسط/20231018-من-هي-حركة-الجهاد-الاسلامي-مستشفى-غزة-الاهلي-المعمداني-فلسطين-اسرائيل-طوفان-الاقصى-عملية-برية ما هي حركة "الجهاد الإسلامي" التي تتهمها إسرائيل بقصف المستشفى المعمداني في غزة؟]»، وبگاه فرانس۲۴.</ref> | جنبش جهاد اسلامی در سال ۱۹۸۱م توسط فَتحی شَقاقی، پزشک [[فلسطین|فلسطینی]]<ref>«[https://arabicpost.net/تحليلات/2022/08/08/حركة-الجهاد-الإسلامي-الفلسطينية/ نشأت بمصر، ولعبت دوراً كبيراً بالانتفاضة.. قصة حركة الجهاد وسر استهداف إسرائيل لها بحربها الأخيرة]»، وبگاه عربی بوست.</ref> با همکاری افرادی همچون عَبدُالعزیز عَوده، رمضان عبدالله و نافِذ عَزّام در [[نوار غزه|غزه]] تأسیس شد.<ref>«[https://www.dohainstitute.org/ar/Events/history-of-Islamic-jihad-in-Palestine-topic-of-strategic-studies-unit-lecture/Pages/index.aspx تاريخ حركة الجهاد الإسلامي في فلسطين موضوعًا لمحاضرة وحدة الدراسات الاستراتيجية]»، وبگاه مرکز عربی پژوهشها و مطالعات سیاسی.</ref> اعضای این جنبش در سال ۱۹۸۷م به لبنان تبعید شدند و در آنجا با [[حزبالله لبنان]] ارتباط برقرار کردند و توسط نیروهای [[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی|سپاه پاسداران]] آموزش دیدند.<ref>«[https://www.france24.com/ar/الشرق-الأوسط/20231018-من-هي-حركة-الجهاد-الاسلامي-مستشفى-غزة-الاهلي-المعمداني-فلسطين-اسرائيل-طوفان-الاقصى-عملية-برية ما هي حركة "الجهاد الإسلامي" التي تتهمها إسرائيل بقصف المستشفى المعمداني في غزة؟]»، وبگاه فرانس۲۴.</ref> مقر رسمی این جنبش در سال ۱۹۸۹م، به [[دمشق]] منتقل شد.<ref>«[https://www.france24.com/ar/الشرق-الأوسط/20231018-من-هي-حركة-الجهاد-الاسلامي-مستشفى-غزة-الاهلي-المعمداني-فلسطين-اسرائيل-طوفان-الاقصى-عملية-برية ما هي حركة "الجهاد الإسلامي" التي تتهمها إسرائيل بقصف المستشفى المعمداني في غزة؟]»، وبگاه فرانس۲۴.</ref> | ||
[[پرونده:فتحی شقاقی مؤسس جنبش جهاد اسلامی.jpg|250px|بندانگشتی|فتحی شقاقی، مؤسس و اولین دبیرکل جنبش جهاد اسلامی [[فلسطین]]]] | [[پرونده:فتحی شقاقی مؤسس جنبش جهاد اسلامی.jpg|250px|بندانگشتی|فتحی شقاقی، مؤسس و اولین دبیرکل جنبش جهاد اسلامی [[فلسطین]]]] | ||
فتحی شقاقی دبیرکل جنبش جهاد اسلامی در سال ۱۹۹۵م به دست موساد ترور شد {{یاد| پس از کشته شدن فتحی شقاقی خیابانی در تهران به نام وی نامگذاری شد.«یک خیابان در تهران به نام شهید فتحی شقاقی نامگذاری شد.»، https://www.irna.ir/news/5848648/یک-خیابان-در-تهران-به-نام-شهید-فتحی-شقاقی-نامگذاری-شد}}و رمضان عبدالله شَلّح (درگذشت: ۲۰۲۰م) جانشین وی گردید. رمضان عبدالله نقش مؤثری در پویایی سیاسی این جنبش ایفا کرد. در پی بیماری رمضان عبدالله، زیاد نَخاله در سال ۲۰۱۸م به دبیرکلی این جنبش منصوب شد.<ref>«[https://arabicpost.net/تحليلات/2022/08/08/حركة-الجهاد-الإسلامي-الفلسطينية/ نشأت بمصر، ولعبت دوراً كبيراً بالانتفاضة.. قصة حركة الجهاد وسر استهداف إسرائيل لها بحربها الأخيرة]»، وبگاه عربی بوست.</ref> | فتحی شقاقی دبیرکل جنبش جهاد اسلامی در سال ۱۹۹۵م به دست موساد ترور شد {{یاد| پس از کشته شدن فتحی شقاقی خیابانی در تهران به نام وی نامگذاری شد.«یک خیابان در تهران به نام شهید فتحی شقاقی نامگذاری شد.»، https://www.irna.ir/news/5848648/یک-خیابان-در-تهران-به-نام-شهید-فتحی-شقاقی-نامگذاری-شد}} و رمضان عبدالله شَلّح (درگذشت: ۲۰۲۰م) جانشین وی گردید. رمضان عبدالله نقش مؤثری در پویایی سیاسی این جنبش ایفا کرد. در پی بیماری رمضان عبدالله، زیاد نَخاله در سال ۲۰۱۸م به دبیرکلی این جنبش منصوب شد.<ref>«[https://arabicpost.net/تحليلات/2022/08/08/حركة-الجهاد-الإسلامي-الفلسطينية/ نشأت بمصر، ولعبت دوراً كبيراً بالانتفاضة.. قصة حركة الجهاد وسر استهداف إسرائيل لها بحربها الأخيرة]»، وبگاه عربی بوست.</ref> | ||
جنبش جهاد اسلامی در فهرست [[تروریسم|گروههای تروریستی]] کشورهای [[ایالات متحده آمریکا|آمریکا]]، اتحادیه اروپا، [[بریتانیا|انگلیس]]، [[کانادا]]، [[ژاپن]] و چند کشور و نهاد بینالمللی دیگر قرار دارد.<ref>«[https://parsi.euronews.com/2022/08/06/what-is-palestinian-islamic-jihad درباره جهاد اسلامی فلسطین و گردانهای قدس چه میدانیم؟]»، وبگاه شبکه خبری یورو نیوز.</ref> | جنبش جهاد اسلامی در فهرست [[تروریسم|گروههای تروریستی]] کشورهای [[ایالات متحده آمریکا|آمریکا]]، اتحادیه اروپا، [[بریتانیا|انگلیس]]، [[کانادا]]، [[ژاپن]] و چند کشور و نهاد بینالمللی دیگر قرار دارد.<ref>«[https://parsi.euronews.com/2022/08/06/what-is-palestinian-islamic-jihad درباره جهاد اسلامی فلسطین و گردانهای قدس چه میدانیم؟]»، وبگاه شبکه خبری یورو نیوز.</ref> | ||
==اصول و اهداف== | ==اصول و اهداف== | ||
جنبش جهاد اسلامی، اصولی برای خود تعریف کرده که طبق آن، [[اسلام|دین اسلام]] مبنای اعتقادات و اقدامات این جنبش است. طبق این اصول، تمامی [[فلسطین|سرزمین فلسطین]]، سرزمین اسلامی و عربی است و به رسمیت شناختن رژیم صهیونیستی در این سرزمین [[حرام]] است و حضور اسرائیل در فلسطین، به معنای سیطره و تجزیه سرزمین اسلامی است.<ref>[https://www.aljazeera.net/2005/07/16/نبذة-عن-حركة-الجهاد-الإسلامي-في-فلسطين «نبذة عن حركة الجهاد الإسلامي في فلسطين»]، وبگاه شبکه خبری الجزیره.</ref> همچنین هر اقدامی که در راستای رسمیت دادن به رژیم صهیونیستی باشد، غیرقابل پذیرش عنوان شده است.<ref>[https://www.aljazeera.net/2005/07/16/نبذة-عن-حركة-الجهاد-الإسلامي-في-فلسطين «نبذة عن حركة الجهاد الإسلامي في فلسطين»]، وبگاه شبکه خبری الجزیره.</ref> | |||
جنبش جهاد اسلامی فلسطین، هدف اصلی خود را آزادی کامل فلسطین، نابودی رژیم صهیونیستی و برقراری [[حکومت اسلامی]] عنوان کرده است. اهداف دیگر این جنبش عبارتند از: آمادهسازی مردم فلسطین برای جهاد نظامی و سیاسی، ساماندهی مسلمانان دنیا و ترغیب آنها به انجام وظیفه خود در قبال فلسطین، تلاش برای یکپارچه ساختن اقدامات اسلامی در رابطه با فلسطین، مستحکم ساختن روابط با جنبشهای اسلامی و آزادیبخش و دعوت به اسلام و تبلیغ آموزههای آن.<ref>[https://www.aljazeera.net/2005/07/16/نبذة-عن-حركة-الجهاد-الإسلامي-في-فلسطين «نبذة عن حركة الجهاد الإسلامي في فلسطين»]، وبگاه شبکه خبری الجزیره.</ref> | جنبش جهاد اسلامی فلسطین، هدف اصلی خود را آزادی کامل فلسطین، نابودی رژیم صهیونیستی و برقراری [[حکومت اسلامی]] عنوان کرده است. اهداف دیگر این جنبش عبارتند از: آمادهسازی مردم فلسطین برای جهاد نظامی و سیاسی، ساماندهی مسلمانان دنیا و ترغیب آنها به انجام وظیفه خود در قبال فلسطین، تلاش برای یکپارچه ساختن اقدامات اسلامی در رابطه با فلسطین، مستحکم ساختن روابط با جنبشهای اسلامی و آزادیبخش و دعوت به اسلام و تبلیغ آموزههای آن.<ref>[https://www.aljazeera.net/2005/07/16/نبذة-عن-حركة-الجهاد-الإسلامي-في-فلسطين «نبذة عن حركة الجهاد الإسلامي في فلسطين»]، وبگاه شبکه خبری الجزیره.</ref> | ||
[[پرونده:دیدار زیاد نخاله با اسماعیل هنیه رهبران جهاد و حماس در مصر.jpg|250px|بندانگشتی|دیدار زیاد نخاله دبیرکل جهاد اسلامی با اسماعیل هینه رئیس دفتر سیاسی [[حماس]]]] | [[پرونده:دیدار زیاد نخاله با اسماعیل هنیه رهبران جهاد و حماس در مصر.jpg|250px|بندانگشتی|دیدار زیاد نخاله دبیرکل جهاد اسلامی با اسماعیل هینه رئیس دفتر سیاسی [[حماس]]]] | ||
جنبش جهاد اسلامی با [[حماس|جنبش حماس]] همکاری سیاسی و نظامی دارد.<ref>«[https://www.alhurra.com/palestine/2023/10/19/ما-هي-حركة-الجهاد-الإسلامي-وما-علاقتها-بحماس؟ ما هي حركة الجهاد الإسلامي وما علاقتها بحماس؟]»، وبگاه الحره.</ref>اما روابط آن با سازمان آزادیبخش فلسطین به دلیل رویکرد سکولار این سازمان و تمایل به سازش با اسرائیل و به رسمیت شناختن آن، مناسب | جنبش جهاد اسلامی با [[حماس|جنبش حماس]] همکاری سیاسی و نظامی دارد.<ref>«[https://www.alhurra.com/palestine/2023/10/19/ما-هي-حركة-الجهاد-الإسلامي-وما-علاقتها-بحماس؟ ما هي حركة الجهاد الإسلامي وما علاقتها بحماس؟]»، وبگاه الحره.</ref> اما روابط آن با سازمان آزادیبخش فلسطین به دلیل رویکرد سکولار این سازمان و تمایل به سازش با اسرائیل و به رسمیت شناختن آن، مناسب نیست.<ref>«[https://parsi.euronews.com/2023/10/19/gaza-war-islamic-jihad-relations-with-iran-hamas-in-fighting-israel رویکرد جهاد اسلامی فلسطین در مبارزه با اسرائیل و تفاوتهایش با حماس در چیست؟]»، وبگاه یورونیوز.</ref> | ||
==مقاومت علیه اشغالگری== | ==مقاومت علیه اشغالگری== | ||
گردانهای قدس (به عربی: سرایا القدس)، شاخه نظامی و امنیتی جنبش جهاد اسلامی، در نیمه دوم دهه هشتاد قرن بیست میلادی تأسیس شد. پیش از این نیروهای مجاهد اسلامی و پیشتر کتائب سیفالاسلام نامیده میشد.<ref>«[https://www.aljazeera.net/encyclopedia/2021/9/8/حدث-الساعة-معلومات-يهمك-معرفتها-عن حدث الساعة.. معلومات تهمك معرفتها عن "الجهاد الإسلامي" التي أنجبت أسرى "عملية جلبوع"]»، وبگاه شبکه خبری الجزیره.</ref> گردانهای قدس، بزرگترین نیروی نظامی [[نوار غزه|غزه]] | گردانهای قدس (به عربی: سرایا القدس)، شاخه نظامی و امنیتی جنبش جهاد اسلامی، در نیمه دوم دهه هشتاد قرن بیست میلادی تأسیس شد. پیش از این نیروهای مجاهد اسلامی و پیشتر کتائب سیفالاسلام نامیده میشد.<ref>«[https://www.aljazeera.net/encyclopedia/2021/9/8/حدث-الساعة-معلومات-يهمك-معرفتها-عن حدث الساعة.. معلومات تهمك معرفتها عن "الجهاد الإسلامي" التي أنجبت أسرى "عملية جلبوع"]»، وبگاه شبکه خبری الجزیره.</ref> گردانهای قدس، بزرگترین نیروی نظامی [[نوار غزه|غزه]] بعد از شاخه نظامی [[حماس]] به شمار میرود.<ref>«[https://www.bbc.com/arabic/articles/cd1q2vpng0zo إلى جانب كتائب القسام ما هي أبرز الحركات المسلحة في غزة]»، وبگاه شبکه خبری BBC.</ref> | ||
برخی از فرماندهان جهاد اسلامی توسط اسرائیل [[ترور]] شدهاند از جمله: [[فتحی شقاقی]] (۱۹۵۵م)، عِصام بَراهَمه (۱۹۹۲م)، هانی عابد (۱۹۹۴م)، محمود الخَواجه (۱۹۵۵م)، محمود طوالِبه (۲۰۰۲م)، محمود الزَمطه (۲۰۰۳م)، بشیر الدَبِش (۲۰۰۴م)، خالد الدَحْدوح (۲۰۰۶م)، دانیال منصور (۲۰۱۴م)<ref>«[https://www.trtarabi.com/explainers/حركة-الجهاد-الإسلامي-15361585 حركة الجهاد الإسلامي]»، وبگاه TRT عربی.</ref> و حسام ابوهَربید (۲۰۲۱) فرمانده شاخه نظامی گردانهای قدس.<ref>«[https://www.aljazeera.net/encyclopedia/2021/9/8/حدث-الساعة-معلومات-يهمك-معرفتها-عن حدث الساعة.. معلومات تهمك معرفتها عن "الجهاد الإسلامي" التي أنجبت أسرى "عملية جلبوع"]»، وبگاه شبکه خبری الجزیره.</ref> | برخی از فرماندهان جهاد اسلامی توسط اسرائیل [[ترور]] شدهاند از جمله: [[فتحی شقاقی]] (۱۹۵۵م)، عِصام بَراهَمه (۱۹۹۲م)، هانی عابد (۱۹۹۴م)، محمود الخَواجه (۱۹۵۵م)، محمود طوالِبه (۲۰۰۲م)، محمود الزَمطه (۲۰۰۳م)، بشیر الدَبِش (۲۰۰۴م)، خالد الدَحْدوح (۲۰۰۶م)، دانیال منصور (۲۰۱۴م)<ref>«[https://www.trtarabi.com/explainers/حركة-الجهاد-الإسلامي-15361585 حركة الجهاد الإسلامي]»، وبگاه TRT عربی.</ref> و حسام ابوهَربید (۲۰۲۱) فرمانده شاخه نظامی گردانهای قدس.<ref>«[https://www.aljazeera.net/encyclopedia/2021/9/8/حدث-الساعة-معلومات-يهمك-معرفتها-عن حدث الساعة.. معلومات تهمك معرفتها عن "الجهاد الإسلامي" التي أنجبت أسرى "عملية جلبوع"]»، وبگاه شبکه خبری الجزیره.</ref> |