آستان قدس رضوی: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
Khoshnoudi (بحث | مشارکتها) جز (اصلاح لینک) |
Khoshnoudi (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱۴۳: | خط ۱۴۳: | ||
پیش از روزگار صفوی، اداره بقعه رضوی برعهده [[نقیبان]] که بیشتر از سادات و علما بوده‌اند، قرار داشته است. خواندمیر از «[[سید|سادات]] عظام و نقباء کرام روضه مقدسه رضویه» سخن می‌گوید و نام چند تن از آنان را برمی‌شمارد. اولین کسی که به عنوان نقیب مشهد از او یاد شده، [[میرزا بدرالدین نقیب|میرزا بَدرالدین نقیب]] (قرن ۸ق/۱۴م) معاصر [[اولجایتو|سلطان محمد خدابنده]] (اُولْجایتو) است که شهر [[مشهد]] را از تعرض و دستبرد «یساوَر» محفوظ داشت. در ایام [[شاهرخ تیموری]] نیز نقیب مشهد، [[علاءالدوله علی حمیدی]] علوی مشهدی رضوی نام داشت که [[گوهرشاد]] در وقف نامه خود، تولیت «بقاع متبرکه و اوقاف مذکوره [[مسجد گوهرشاد]] را به او واگذاشت. | پیش از روزگار صفوی، اداره بقعه رضوی برعهده [[نقیبان]] که بیشتر از سادات و علما بوده‌اند، قرار داشته است. خواندمیر از «[[سید|سادات]] عظام و نقباء کرام روضه مقدسه رضویه» سخن می‌گوید و نام چند تن از آنان را برمی‌شمارد. اولین کسی که به عنوان نقیب مشهد از او یاد شده، [[میرزا بدرالدین نقیب|میرزا بَدرالدین نقیب]] (قرن ۸ق/۱۴م) معاصر [[اولجایتو|سلطان محمد خدابنده]] (اُولْجایتو) است که شهر [[مشهد]] را از تعرض و دستبرد «یساوَر» محفوظ داشت. در ایام [[شاهرخ تیموری]] نیز نقیب مشهد، [[علاءالدوله علی حمیدی]] علوی مشهدی رضوی نام داشت که [[گوهرشاد]] در وقف نامه خود، تولیت «بقاع متبرکه و اوقاف مذکوره [[مسجد گوهرشاد]] را به او واگذاشت. | ||
====در دوران صفویان==== | ====در دوران صفویان==== | ||
اداره آستان قدس به وسیله نقیبان، تا تصرف مشهد توسط [[شاه | اداره آستان قدس به وسیله نقیبان، تا تصرف مشهد توسط [[شاه طهماسب اول|طهماسب صفوی]] ادامه داشت. پس از آن شاه طهماسب با وقف املاکی بر آستان قدس، متولی خاصی غیر از نقیبان از جانب خود معین کرد. نخستین نایب التولیه آستان قدس در ایام وی، [[امیر ابوالولی]] پسر [[میر شاه محمود انجوی شیراز]]ی «سیدِ فاضلِ فقیهِ متعصبِ در [[تشیع]]» بود.<ref>اسکندربیگ، ج۱، ص۱۴۸</ref> در روزگار صفویان گاه دو تن به نیابت تولیت منصوب می‌شدند. متصدیان جزء در دستگاه اداری آستان قدس در آن ایام عبارت بودند از تنی چند خادم، فراش و قاری که به ترتیب تحت ریاست خادم باشی، سرکشیک و صدرالحُفّاظ انجام وظیفه می‌کردند. عده‌ای نیز به عنوان متصدیان دفتری و مباشران املاک، به کار مشغول بودند. خادمان و کارکنان آستان قدس دارای مقرری بودند و هر سال مبلغی نقد و مقداری غله از محل درآمد موقوفات دریافت می‌کردند. | ||
====در دوران نادرشاه==== | ====در دوران نادرشاه==== | ||
در روزگار [[نادرشاه]] که موقوفات آستانه ضبط شد، فقط آنچه زائران به داخل ضریح می‌ریختند به خادمان داده می‌شد و تعداد خدام نیز از ۵ تن به ۳ تن کاهش یافت. در طومارِ علی شاهی مراتب و وظایف متولی و کارکنان اعم از ناظر، سرکشیک، کلیددار، مهردار، مدرس، خادم باشی، نایب الزیاره، صدرالحّفّاظ، امام، خطیب، واعظ و دیگران آمده است. در مورد «اخراجات» موقوفات آستانه نیز فرمانهای جامعی اعم از تأمین روشنایی، اطعام فقرا، معالجه بیماران، نظارت و مرمت ابنیه، و حقوق کارکنان به تفصیل صادر شده است. | در روزگار [[نادرشاه]] که موقوفات آستانه ضبط شد، فقط آنچه زائران به داخل ضریح می‌ریختند به خادمان داده می‌شد و تعداد خدام نیز از ۵ تن به ۳ تن کاهش یافت. در طومارِ علی شاهی مراتب و وظایف متولی و کارکنان اعم از ناظر، سرکشیک، کلیددار، مهردار، مدرس، خادم باشی، نایب الزیاره، صدرالحّفّاظ، امام، خطیب، واعظ و دیگران آمده است. در مورد «اخراجات» موقوفات آستانه نیز فرمانهای جامعی اعم از تأمین روشنایی، اطعام فقرا، معالجه بیماران، نظارت و مرمت ابنیه، و حقوق کارکنان به تفصیل صادر شده است. | ||