پرش به محتوا

ابی بن کعب انصاری: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۴۴: خط ۴۴:


== مصحف اُبی بن کعب ==
== مصحف اُبی بن کعب ==
بر این اساس که ابی بن کعب در زمان [[عثمان بن عفان|عثمان]] زنده باشد، او را از جمله افرادی دانسته‌اند که به دستور عثمان مأمور یکسان‌سازی قرآن شد.<ref>ابن‌ ابی‌داود، المصاحف، ۱۴۲۳ق، ص۱۰۵؛ ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۳، ص۳۸۱.</ref> پژوهش‌گران علوم قرآنی برای ابی بن کعب نیز مصحف به خصوصی نقل کرده‌اند؛<ref>علوی‌مهر، آشنایی با تاریخ تفسیر و مفسران، ۱۳۸۴ش، ص۷۹.</ref> چنان‌که گزارش‌های مختلفی نیز بر این امر دلالت دارد.<ref>ابن‌ ابی‌داود، المصاحف، ۱۴۲۳ق، ص۱۶۴-۱۶۶.</ref> بر اساس برخی نقل‌ها او قرآن را در زمان پیامبر جمع‌آوری کرد.<ref>ذهبی، تاریخ الاسلام، ۱۴۱۳ق، ج۳، ص۱۹۳.</ref> وی مصحف خود را به افرادی املا می‌کرد.<ref>ابن‌ ابی‌داود، المصاحف، ۱۴۲۳ق، ص۱۱۲.</ref>  
پژوهشگران علوم قرآنی، برای ابی بن کعب [[مصحف]] به خصوصی نقل کرده‌اند؛<ref>علوی‌مهر، آشنایی با تاریخ تفسیر و مفسران، ۱۳۸۴ش، ص۷۹.</ref> چنان‌که گزارش‌های مختلفی نیز بر این امر دلالت دارد.<ref>ابن‌ ابی‌داود، المصاحف، ۱۴۲۳ق، ص۱۶۴-۱۶۶.</ref> بر اساس برخی نقل‌ها او قرآن را در زمان پیامبر(ص) جمع‌آوری کرد.<ref>ذهبی، تاریخ الاسلام، ۱۴۱۳ق، ج۳، ص۱۹۳.</ref> وی مصحف خود را به شاگردان خود املا کرد.<ref>ابن‌ ابی‌داود، المصاحف، ۱۴۲۳ق، ص۱۱۲.</ref> بر این اساس که ابی بن کعب در زمان [[عثمان بن عفان|عثمان]] زنده باشد، او را از جمله افرادی دانسته‌اند که به دستور عثمان مأمور [[مصحف عثمانی|یکسان‌سازی قرآن]] شد.<ref>ابن‌ ابی‌داود، المصاحف، ۱۴۲۳ق، ص۱۰۵؛ ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۳، ص۳۸۱.</ref>


مصحف ابی بن کعب، همانند مصحف‌های موجود با سوره حمد آغاز و با معوذتین پایان می‌یافت، ولی در ترتیب تعدادی از سوره‌ها متفاوت بود.<ref>ابن‌ندیم، الفهرست، ۱۴۱۷ق، ص۴۴-۴۵.</ref> مصحف او در نقل اندکی از کلمات، با دیگر مصحف‌ها تفاوت داشت.<ref>معرفت، التمهید، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۳۲۴-۳۲۵.</ref> به گفته آلوسی، از مفسران اهل سنت و [[محمدهادی معرفت]] از مفسران شیعه در مصحف او، سوره قریش و سوره فیل به صورت یک سوره نوشته شده بود، اما در مقابل، دو سوره با نام‌های الخلع و الحفد وجود داشت که در مصحف‌های دیگر وجود نداشت.<ref>آلوسی، روح المعانی، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۲۶-۲۷؛ معرفت، التمهید، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۳۲۳.</ref> به همین دلیل قرآن وی ۱۱۵ سوره داشت.<ref>آلوسی، روح المعانی، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۲۶-۲۷؛ معرفت، التمهید، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۳۲۳.</ref> البته مطابق نقل ابن‌ندیم، قرآن او ۱۱۶ سوره داشته است.<ref>ابن‌ندیم، الفهرست، ۱۴۱۷ق، ص۴۴-۴۵.</ref>  
مصحف ابی بن کعب، همانند قرآن‌های در دسترس، با [[سوره فاتحه|سوره حمد]] آغاز و با [[معوذتین|مُعَوَّذَتَیْن]] پایان می‌یافت، ولی در ترتیب تعدادی از [[سوره|سوره‌ها]] متفاوت بود.<ref>ابن‌ندیم، الفهرست، ۱۴۱۷ق، ص۴۴-۴۵.</ref> مصحف او در نقل اندکی از کلمات، با دیگر مصحف‌ها تفاوت داشت.<ref>معرفت، التمهید، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۳۲۴-۳۲۵.</ref> به گفته [[آلوسی]]، از مفسران اهل سنت و [[محمدهادی معرفت]] از مفسران شیعه، در مصحف او، [[سوره قریش]] و [[سوره فیل]] به صورت یک سوره نوشته شده بود، اما در مقابل، دو سوره با نام‌های «الخلع» و «الحفد» وجود داشت که در مصحف‌های دیگر نبود.<ref>آلوسی، روح المعانی، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۲۶-۲۷؛ معرفت، التمهید، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۳۲۳.</ref> به همین دلیل قرآن وی ۱۱۵ سوره داشت.<ref>آلوسی، روح المعانی، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۲۶-۲۷؛ معرفت، التمهید، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۳۲۳.</ref> البته مطابق نقل [[ابن‌ندیم]]، کتابشناس و فهرست‌نگار بغدادی، قرآن او ۱۱۶ سوره داشته است.<ref>ابن‌ندیم، الفهرست، ۱۴۱۷ق، ص۴۴-۴۵.</ref>  


اضافه کردن دو سوره الخلع و الحفد، بر خلاف دیدگاه سایر صحابه و بر خلاف اجماع مسلمانان دانسته شده است.<ref>علوی‌مهر، آشنایی با تاریخ تفسیر و مفسران، ۱۳۸۴ش، ص۷۹.</ref> برخی از قرآن‌پژوهان نیز بر این باورند که دلیل وجود ندارد که الخلع و الحفد که در مصحف ابیّ آمده، از قرآن باشد؛<ref>زرکشی، البرهان، ۱۳۷۶ق، ج۲، ص۱۲۷-۱۲۸.</ref> زیرا مصحف صحابه، تنها دربردارنده قرآن متواتر نبود، بلکه در کنار آیات و سوره‌ها، برخی روایت‌ها، تفسیر‌ها و دعاها نیز نوشته می‌شد، و «الخلع» و «الحفد» از جمله دعایی بود که در مصحف ابی بن کعب وجود داشت.<ref>آراء المستشرقین حول القرآن الکریم و تفسیره، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۴۱۳.</ref>
اضافه کردن دو سوره «الخلع» و «الحفد»، بر خلاف دیدگاه سایر [[صحابه]] و بر خلاف اجماع مسلمانان دانسته شده است.<ref>علوی‌مهر، آشنایی با تاریخ تفسیر و مفسران، ۱۳۸۴ش، ص۷۹.</ref> برخی از قرآن‌پژوهان نیز بر این باورند دلیلی وجود ندارد که «الخلع» و «الحفد» ذکر شده در مصحف ابیّ، از [[قرآن]] باشد؛<ref>زرکشی، البرهان، ۱۳۷۶ق، ج۲، ص۱۲۷-۱۲۸.</ref> زیرا مصحف صحابه، تنها دربردارنده قرآن متواتر نبود، بلکه در کنار آیات و سوره‌ها، برخی روایت‌ها، تفسیر‌ها و دعاها نیز نوشته می‌شد، و «الخلع» و «الحفد» از جمله دعایی بود که در مصحف ابی بن کعب وجود داشت.<ref>آراء المستشرقین حول القرآن الکریم و تفسیره، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۴۱۳.</ref>


== احادیث و آثار منسوب به اُبی ==
== احادیث و آثار منسوب به اُبی ==
confirmed، movedable، protected، templateeditor
۵٬۶۹۱

ویرایش