۱۷٬۱۳۹
ویرایش
ابراهیم زکزاکی: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز («ابراهیم زکزاکی» را محافظت کرد ([ویرایش=تنها مدیران] (بی‌پایان) [انتقال=تنها مدیران] (بی‌پایان))) |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۸: | خط ۲۸: | ||
| وبگاه رسمی = | | وبگاه رسمی = | ||
}} | }} | ||
'''ابراهیم زَکزاکی''' (زاده [[سال ۱۳۳۲ هجری شمسی|۱۳۳۲ش]])، روحانی [[شیعه]] و رهبر | '''ابراهیم زَکزاکی''' (زاده [[سال ۱۳۳۲ هجری شمسی|۱۳۳۲ش]])، روحانی [[شیعه]] و رهبر شیعیان [[نیجریه]]. زکزاکی با تأثیر از [[انقلاب اسلامی ایران]] و [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]]، شیعه شد و با تأسیس [[جنبش اسلامی نیجریه]]، سیصد مدرسه اسلامی در نیجریه و کشورهای همسایه آن تأسیس کرد. او همچنین مؤسسات خیریه‌ای برای ارائه خدمات مالی درمانی و آموزشی به شیعیان راه‌اندازی کرده است. | ||
چنان‌که زکزاکی گفته، وی هم‌زمان با | چنان‌که زکزاکی گفته، وی هم‌زمان با انقلاب اسلامی در [[ایران]] ([[سال ۱۳۵۷ هجری شمسی|۱۳۵۷ش]])، تبلیغ دینی در نیجریه را با جذب ده‌ها نفر آغاز کرد و تعداد پیروان [[اهل‌بیت(ع)]] در نیجریه، در دهه [[سال ۱۳۹۰ هجری شمسی|۱۳۹۰ش]]، با تلاش‌های وی به میلیون‌ها تَن رسیده است. | ||
سه فرزند زکزاکی، در حمله نیروهای نظامی نیجریه به [[روز جهانی قدس|راهپیمایی روز قدس]] ۱۳۹۳ش، کشته شدند. همچنین زکزاکی، در جریان حمله نیروهای ارتش نیجریه به [[حسینیه بقیة الله (زاریا)|حسینیه بقیة الله]] در | سه فرزند زکزاکی، در حمله نیروهای نظامی نیجریه به [[روز جهانی قدس|راهپیمایی روز قدس]] ۱۳۹۳ش، کشته شدند. همچنین زکزاکی، در جریان حمله نیروهای ارتش نیجریه به [[حسینیه بقیة الله (زاریا)|حسینیه بقیة الله]] در [[زاریا]] در سال ۱۳۹۴ش بازداشت و زندانی شد. در پی دستگیری او تجمعاتی هم در [[ایران]]، [[ایالات متحده آمریکا|آمریکا]]، [[استرالیا]]، [[سوئد]] و [[ترکیه]]، در اعتراض به عملکرد دولت نیجریه برگزار شد. همچنین [[سید علی حسینی خامنه‌ای|سید علی خامنه‌ای]]، رهبر [[نظام جمهوری اسلامی ایران|جمهوری اسلامی ایران]] و [[حسین وحید خراسانی]] از [[فهرست مراجع تقلید شیعه|مراجع تقلید]]، و [[عیسی احمد قاسم|عیسی قاسم]] رهبر شیعیان بحرین به این وقایع واکنش نشان دادند. | ||
زکزاکی و همسرش پس از شش سال حصر خانگی و زندان در [[۶ مرداد]] [[سال ۱۴۰۰ هجری شمسی|سال ۱۴۰۰ش]] (۲۸ ژوئیه ۲۰۲۱م) از زندان آزاد شدند. | |||
==زندگی‌نامه و تحصیلات == | ==زندگی‌نامه و تحصیلات == | ||
ابراهیم یعقوب زَکزاکی در [[سال ۱۳۳۲ هجری شمسی|سال ۱۳۳۲ش]] ([[سال ۱۳۷۲ هجری قمری|۱۳۷۲ق]]) در شمال [[نیجریه]] زاده شد.<ref>نوائیان رودسری، «چهار دهه مجاهدت برای تبلیغ اندیشه‌های امام در نیجریه»، روزنامه خراسان، ص۱۲.</ref> وی تا سال ۱۳۵۴ش، علاوه بر تحصیلات خود، دروس دینی را نیز در شمال نیجریه، در شهر [[کانو]] آموخت.<ref>نوائیان رودسری، «چهار دهه مجاهدت برای تبلیغ اندیشه‌های امام در نیجریه»، روزنامه خراسان، ص۱۲.</ref> وی تا [[سال ۱۳۵۷ش]]، مدرک اقتصادش را در مقطع کارشناسی، از دانشگاه احمد بلو زاریا دریافت کرد و پس از مدتی، [[امامت جماعت]] در [[مسجد]] یکی از مدارس دینی را به عهده گرفت.<ref>نوائیان رودسری، «چهار دهه مجاهدت برای تبلیغ اندیشه‌های امام در نیجریه»، روزنامه خراسان، ص۱۲.</ref> زکزاکی ابتدا به عضویت در اتحادیه دانشجویان مسلمان درآمد و سپس به دبیرکلی آن برگزیده شد.<ref>نوائیان رودسری، «چهار دهه مجاهدت برای تبلیغ اندیشه‌های امام در نیجریه»، روزنامه خراسان، ص۱۲.</ref> | ابراهیم یعقوب زَکزاکی در [[سال ۱۳۳۲ هجری شمسی|سال ۱۳۳۲ش]] ([[سال ۱۳۷۲ هجری قمری|۱۳۷۲ق]]) در شمال [[نیجریه]] زاده شد.<ref>نوائیان رودسری، «چهار دهه مجاهدت برای تبلیغ اندیشه‌های امام در نیجریه»، روزنامه خراسان، ص۱۲.</ref> وی تا سال ۱۳۵۴ش، علاوه بر تحصیلات خود، دروس دینی را نیز در شمال نیجریه، در شهر [[کانو]] آموخت.<ref>نوائیان رودسری، «چهار دهه مجاهدت برای تبلیغ اندیشه‌های امام در نیجریه»، روزنامه خراسان، ص۱۲.</ref> وی تا [[سال ۱۳۵۷ هجری شمسی|سال ۱۳۵۷ش]]، مدرک اقتصادش را در مقطع کارشناسی، از دانشگاه احمد بلو زاریا دریافت کرد و پس از مدتی، [[امام جماعت|امامت جماعت]] در [[مسجد]] یکی از مدارس دینی را به عهده گرفت.<ref>نوائیان رودسری، «چهار دهه مجاهدت برای تبلیغ اندیشه‌های امام در نیجریه»، روزنامه خراسان، ص۱۲.</ref> زکزاکی ابتدا به عضویت در اتحادیه دانشجویان مسلمان درآمد و سپس به دبیرکلی آن برگزیده شد.<ref>نوائیان رودسری، «چهار دهه مجاهدت برای تبلیغ اندیشه‌های امام در نیجریه»، روزنامه خراسان، ص۱۲.</ref> | ||
ابراهیم زکزاکی، در سفر به پاریس در | ابراهیم زکزاکی، در سفر به پاریس در سال ۱۳۵۷ش، با [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]] دیدار کرد و پس از پیروزی [[انقلاب اسلامی ایران]] | ||
، برای تحصیل علوم دینی وارد [[حوزه علمیه قم]] شد.<ref> «شیخ ابراهیم زکزاکی؛ رهبری که باعث گرویدن میلیون‌ها آفریقایی به مکتب اهل بیت شد»، روزنامه خراسان، ص۱۲.</ref> وی از تاثیر شگفت‌انگیز امام خمینی و انقلاب اسلامی بر خود سخن گفته است.<ref> «شیخ ابراهیم زکزاکی؛ رهبری که باعث گرویدن میلیون‌ها آفریقایی به مکتب اهل بیت شد»، روزنامه خراسان، ص۱۲.</ref> زکزاکی ابتدا از [[اهل سنت]] و مالکیه بود و پس از دیدار با | ، برای تحصیل علوم دینی وارد [[حوزه علمیه قم]] شد.<ref> «شیخ ابراهیم زکزاکی؛ رهبری که باعث گرویدن میلیون‌ها آفریقایی به مکتب اهل بیت شد»، روزنامه خراسان، ص۱۲.</ref> وی از تاثیر شگفت‌انگیز امام خمینی و انقلاب اسلامی بر خود سخن گفته است.<ref> «شیخ ابراهیم زکزاکی؛ رهبری که باعث گرویدن میلیون‌ها آفریقایی به مکتب اهل بیت شد»، روزنامه خراسان، ص۱۲.</ref> زکزاکی ابتدا از [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] و مالکیه بود و پس از دیدار با امام خمینی، [[شیعه]] شد.<ref>«[http://www.shamstoos.ir/fa/news/46853/ گفت‌وگوی منتشر نشده با شیخ ابراهیم زکزاکی...]»، وبگاه شمس توس.</ref> | ||
==فعالیت‌ها== | ==فعالیت‌ها== | ||
زَکزاکی، پس از [[انقلاب اسلامی ایران]]، به [[ایران]] سفر کرد و پس از بازگشت، [[جنبش اسلامی نیجریه]] را در کشور خود راه‌اندازی کرد.<ref>«امام خمینی منادی حق و احیاگر تفکر دینی»، ص۲۶.</ref> وی حدود ۳۰۰ مدرسه اسلامی در نیجریه و کشورهای همسایه آن تأسیس کرد.<ref>نوائیان رودسری، «چهار دهه مجاهدت برای تبلیغ اندیشه‌های امام در نیجریه»، روزنامه خراسان، ص۱۲.</ref> زکزاکی همچنین یکی از اعضای عمومی [[مجمع جهانی اهل‌بیت]] است.<ref>«[https://fa.abna24.com/story/652306 ارتحال والده شیخ ابراهیم زکزاکی/ حضور گسترده مسلمانان در مراسم تشییع والده رهبر شیعی نیجریه + تصاویر]»، خبرگزاری ابنا.</ref> تأسیس مؤسسه الشهدا با هدف رسیدگی به فرزندان شهدا و یتیمان، تأسیس مؤسسه خیریه الزهرا با هدف ارائه خدمات اجتماعی و عمرانی و تأسیس مرکزی با هدف ارائه خدمات درمانی و آموزشی، از دیگر اقدامات ابراهیم زکزاکی بوده است.<ref>«[http://alwaght.com/fa/News/123868/ جنبش شیعیان نیجریه ، از شکلگیری تا کشتار زاریا]»، وبگاه الوقت.</ref> | زَکزاکی، پس از [[انقلاب اسلامی ایران]]، به [[ایران]] سفر کرد و پس از بازگشت، [[جنبش اسلامی نیجریه]] را در کشور خود راه‌اندازی کرد.<ref>«امام خمینی منادی حق و احیاگر تفکر دینی»، ص۲۶.</ref> وی حدود ۳۰۰ مدرسه اسلامی در نیجریه و کشورهای همسایه آن تأسیس کرد.<ref>نوائیان رودسری، «چهار دهه مجاهدت برای تبلیغ اندیشه‌های امام در نیجریه»، روزنامه خراسان، ص۱۲.</ref> زکزاکی همچنین یکی از اعضای عمومی [[مجمع جهانی اهل‌بیت]] است.<ref>«[https://fa.abna24.com/story/652306 ارتحال والده شیخ ابراهیم زکزاکی/ حضور گسترده مسلمانان در مراسم تشییع والده رهبر شیعی نیجریه + تصاویر]»، خبرگزاری ابنا.</ref> تأسیس مؤسسه الشهدا با هدف رسیدگی به فرزندان شهدا و یتیمان، تأسیس مؤسسه خیریه الزهرا با هدف ارائه خدمات اجتماعی و عمرانی و تأسیس مرکزی با هدف ارائه خدمات درمانی و آموزشی، از دیگر اقدامات ابراهیم زکزاکی بوده است.<ref>«[http://alwaght.com/fa/News/123868/ جنبش شیعیان نیجریه ، از شکلگیری تا کشتار زاریا]»، وبگاه الوقت.</ref> | ||
به گفته نسیبه زکزاکی فرزند ابراهیم زکزاکی، با تلاش‌های وی، ۱۲ میلیون نفر در [[نیجریه]] شیعه شده‌اند.<ref>«[http://fna.ir/SCAZJK پدرم ۱۲ میلیون نفر را به مذهب شیعه دعوت کرد]»، فارس نیوز.</ref> چنان‌که زکزاکی گفته، فعالیت تبلیغی وی در اواخر دهه ۱۹۷۰ و اوایل دهه ۱۹۸۰ میلادی (هم‌زمان با پیروزی انقلاب اسلامی در ایران) با جذب ده‌ها نفر آغاز شده و بعد از ده سال، به صدها هزار نفر رسیده و در دهه ۱۳۹۰ش به میلیون‌ها نفر پیرو [[ | به گفته نسیبه زکزاکی فرزند ابراهیم زکزاکی، با تلاش‌های وی، ۱۲ میلیون نفر در [[نیجریه]] شیعه شده‌اند.<ref>«[http://fna.ir/SCAZJK پدرم ۱۲ میلیون نفر را به مذهب شیعه دعوت کرد]»، فارس نیوز.</ref> چنان‌که زکزاکی گفته، فعالیت تبلیغی وی در اواخر دهه ۱۹۷۰ و اوایل دهه ۱۹۸۰ میلادی (هم‌زمان با پیروزی انقلاب اسلامی در ایران) با جذب ده‌ها نفر آغاز شده و بعد از ده سال، به صدها هزار نفر رسیده و در دهه ۱۳۹۰ش به میلیون‌ها نفر پیرو [[اهل‌بیت(ع)]] رسیده است.<ref>«شیخ ابراهیم زکزاکی؛ رهبری که باعث گرویدن میلیون‌ها آفریقایی به مکتب اهل بیت شد»، روزنامه خراسان، ص۱۲.</ref> | ||
==دستگیری و زندان== | ==دستگیری و زندان== | ||
[[پرونده:فرزندان شهید شیخ ابراهیم زاکزاکی.jpg|بندانگشتی|فرزندان شیخ ابراهیم زکزاکی که در راهپیمایی [[روز قدس]] ۱۳۹۳ توسط پلیس [[نیجریه]] کشته شدند]] | [[پرونده:فرزندان شهید شیخ ابراهیم زاکزاکی.jpg|بندانگشتی|فرزندان شیخ ابراهیم زکزاکی که در راهپیمایی [[روز جهانی قدس|روز قدس]] ۱۳۹۳ توسط پلیس [[نیجریه]] کشته شدند]] | ||
در جریان برگزاری [[اربعین حسینی|مراسم اربعین]] در سال ۱۴۳۷ق (۱۳۹۴ش) از سوی [[جنبش اسلامی نیجریه]]، حمله نیروهای ارتش نیجریه به مراسم شیعیان، موجب کشته‌شدن ده‌ها تن از آنها شد.<ref>«[https://kayhan.ir/fa/news/62928/ انتقام حماسه اربعین از شیعیان مظلوم نیجریه]»، وبگاه روزنامه کیهان.</ref> زکزاکی و همسرش نیز در ابتدای | در جریان برگزاری [[اربعین حسینی|مراسم اربعین]] در سال ۱۴۳۷ق (۱۳۹۴ش) از سوی [[جنبش اسلامی نیجریه]]، حمله نیروهای ارتش نیجریه به مراسم شیعیان، موجب کشته‌شدن ده‌ها تن از آنها شد.<ref>«[https://kayhan.ir/fa/news/62928/ انتقام حماسه اربعین از شیعیان مظلوم نیجریه]»، وبگاه روزنامه کیهان.</ref> زکزاکی و همسرش نیز در ابتدای ربیع‌الاول ۱۴۳۷ق (دی ۱۳۹۴ش)، در حمله نیروهای ارتش نیجریه به [[حسینیه بقیة الله (زاریا)|حسینیه بقیة الله زاریا]] که منجر به کشته و مجروح‌شدن تعدادی از شیعیان شد، دستگیر و زندانی شدند.<ref>گفی، «[https://www.newsweek.com/nigeria-shiites-clashes-army-leader-arrested-404661 Leader of Nigerian Shiite Muslims Arrested After Deadly Clashes With Army]»، وبگاه نیوزویک؛ «[https://www.mashreghnews.ir/news/507974 بازداشت شیخ زکزاکی و کشتار شیعیان عزادار در نیجریه+تصاویر]»، وبگاه مشرق‌نیوز؛ «[http://fna.ir/LXIK0C رئیس جمهور نیجریه خطاب به حسن روحانی: درباره حادثه زاریا تحقیق می‌کنیم]»، خبرگزاری فارس؛ «[http://nateghan.ir/fa/news/36101 دلایل حمله به شیعیان نیجریه چه بود؟]»، پایگاه خبری تحلیلی ناطقان.</ref> پیش از آن، در مرداد [[سال ۱۳۹۳ هجری شمسی|۱۳۹۳ش]] بیش از ۳۳ تن از شیعیان، در جریان حمله نیروهای نظامی نیجریه به راهپیمایان روز قدس، به شهادت رسیدند که سه فرزند ابراهیم زکزاکی نیز در میان آنها قرار داشتند.<ref>«[https://fa.abna24.com/story/628620 تسلیت تلفنی آیت الله وحید خراسانی به شیخ ابراهیم زکزاکی]»، خبرگزاری ابنا.</ref> | ||
پیش از آن، در | |||
دادگاه عالی نیجریه، در شهریور ۱۳۹۵ش، با آزادی شیخ زکزاکی مخالفت کرد<ref>«[https://www.irna.ir/news/82210826 مخالفت دادگاه عالی نیجریه با آزادی شیخ زكزاكی]»، خبرگزاری ایرنا.</ref> ولی در آذر ۱۳۹۵ش حکم آزادی زکزاکی و همسرش را صادر کرد.<ref>«[https://www.tasnimnews.com/fa/news/1395/09/12/1255767 دادگاه حکم آزادی فوری شیخ زکزاکی را صادر کرد]»، خبرگزاری تسنیم.</ref> با این حال وی آزاد نشد و در دی ۱۳۹۶ش در پی انتشار شایعاتی درباره درگذشتش در زندان، در جمع خبرنگاران حضور یافت.<ref>«[https://www.siasatrooz.ir/fa/report/102750 افشاگری‌های شیخ زکزاکی]»، وبگاه روزنامه سیاست روز.</ref> زکزاکی در اردیبهشت ۱۳۹۷ش، در تماسی تلفنی با فرزند خود، کشتار شیعیان در شهر زاریای نیجریه را ناشی از کمک مالی دولت [[عربستان سعودی]] به ارتش نیجریه دانست.<ref>«[https://www.irna.ir/news/82899043 شیخ زکزاکی عربستان را عامل کشتار شیعیان نیجریه دانست]»، خبرگزاری ایرنا.</ref> زکزاکی در سال‌های ۱۳۵۸ تا ۱۳۶۵ش (۱۹۸۱ تا ۱۹۸۹م) هم سه بار و جمعا به مدت هفت سال از سوی دولت نیجریه زندانی شد.<ref>«امام خمینی منادی حق و احیاگر تفکر دینی»، ص۲۶؛ «شیخ ابراهیم زکزاکی؛ رهبری که باعث گرویدن میلیون‌ها آفریقایی به مکتب اهل بیت شد»، روزنامه خراسان، ص۱۲.</ref> | دادگاه عالی نیجریه، در شهریور ۱۳۹۵ش، با آزادی شیخ زکزاکی مخالفت کرد<ref>«[https://www.irna.ir/news/82210826 مخالفت دادگاه عالی نیجریه با آزادی شیخ زكزاكی]»، خبرگزاری ایرنا.</ref> ولی در آذر ۱۳۹۵ش حکم آزادی زکزاکی و همسرش را صادر کرد.<ref>«[https://www.tasnimnews.com/fa/news/1395/09/12/1255767 دادگاه حکم آزادی فوری شیخ زکزاکی را صادر کرد]»، خبرگزاری تسنیم.</ref> با این حال وی آزاد نشد و در دی ۱۳۹۶ش در پی انتشار شایعاتی درباره درگذشتش در زندان، در جمع خبرنگاران حضور یافت.<ref>«[https://www.siasatrooz.ir/fa/report/102750 افشاگری‌های شیخ زکزاکی]»، وبگاه روزنامه سیاست روز.</ref> زکزاکی در اردیبهشت ۱۳۹۷ش، در تماسی تلفنی با فرزند خود، کشتار شیعیان در شهر زاریای نیجریه را ناشی از کمک مالی دولت [[عربستان سعودی]] به ارتش نیجریه دانست.<ref>«[https://www.irna.ir/news/82899043 شیخ زکزاکی عربستان را عامل کشتار شیعیان نیجریه دانست]»، خبرگزاری ایرنا.</ref> زکزاکی در سال‌های ۱۳۵۸ تا ۱۳۶۵ش (۱۹۸۱ تا ۱۹۸۹م) هم سه بار و جمعا به مدت هفت سال از سوی دولت نیجریه زندانی شد.<ref>«امام خمینی منادی حق و احیاگر تفکر دینی»، ص۲۶؛ «شیخ ابراهیم زکزاکی؛ رهبری که باعث گرویدن میلیون‌ها آفریقایی به مکتب اهل بیت شد»، روزنامه خراسان، ص۱۲.</ref> | ||
===واکنش‌ها=== | ===واکنش‌ها=== | ||
حمله به شیعیان، کشتن آنها و بازداشت زکزاکی و همسرش در [[نیجریه]]، اعتراضات فراوانی را در نیجریه<ref>«ادامه کشتار شیعیان در نیجریه»، روزنامه وطن امروز، ص۱۵.</ref> و نقاط دیگر جهان از جمله [[ایران]]،<ref>«[https://www.irna.ir/news/81930410 مراسم گراميداشت چهلم شهداي نيجريه در قم برگزار شد]»، خبرگزاری ایرنا.</ref> [[امریکا]]، [[استرالیا]]، [[سوئد]] و [[ترکیه]] برانگیخت.<ref>«[https://www.rokna.net/fa/tiny/news-523410 دستگیری روحانی مشهور شیعه و همسرش در آفریقا]»، خبرگزاری رکنا.</ref> | حمله به شیعیان، کشتن آنها و بازداشت زکزاکی و همسرش در [[نیجریه]]، اعتراضات فراوانی را در نیجریه<ref>«ادامه کشتار شیعیان در نیجریه»، روزنامه وطن امروز، ص۱۵.</ref> و نقاط دیگر جهان از جمله [[ایران]]،<ref>«[https://www.irna.ir/news/81930410 مراسم گراميداشت چهلم شهداي نيجريه در قم برگزار شد]»، خبرگزاری ایرنا.</ref> [[ایالات متحده آمریکا|امریکا]]، [[استرالیا]]، [[سوئد]] و [[ترکیه]] برانگیخت.<ref>«[https://www.rokna.net/fa/tiny/news-523410 دستگیری روحانی مشهور شیعه و همسرش در آفریقا]»، خبرگزاری رکنا.</ref> | ||
[[حسین وحید خراسانی]]، از [[فهرست مراجع تقلید شیعه|مراجع تقلید شیعه]]، در مرداد ۱۳۹۳ش، در واکنش به کشته‌شدن راهپیمایان [[روز جهانی قدس|روز قدس]] در نیجریه و همچنین کشته‌شدن سه فرزند ابراهیم زکزاکی توسط نیروهای دولتی نیجریه، در تماس تلفنی با زکزاکی، شهادت شیعیان و سه فرزندش را به وی تسلیت گفت.<ref>«[https://fa.abna24.com/story/628620 تسلیت تلفنی آیت الله وحید خراسانی به شیخ ابراهیم زکزاکی]»، خبرگزاری ابنا.</ref> [[سید علی حسینی خامنه‌ای|سید علی خامنه‌ای]]، رهبر جمهوری اسلامی ایران، ابراهیم زکزاکی را از شخصیت‌های مظلوم دنیا خواند<ref>«[http://farsi.khamenei.ir/news-content?id=37040 دیدار رئیس و مسئولان قوه قضائیه با رهبر انقلاب]»، پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای.</ref> و در جمع مسئولان کشور ایران و مهمانان [[کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی|کنفرانس وحدت اسلامی]]، با اشاره به وقایع نیجریه، زکزاکی را «مصلح تقریبی مؤمن» دانست که شش فرزند او در طی دو سال به شهادت رسیده‌اند.<ref>«[https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=31770 بیانات در دیدار مسئولان نظام و میهمانان کنفرانس وحدت اسلامی]»، پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای.</ref> آیت‌الله خامنه‌ای همچنین حمله به شیعیان در [[نیجریه]] را فاجعه خواند.<ref>«[https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=31770 بیانات در دیدار مسئولان نظام و میهمانان کنفرانس وحدت اسلامی]»، پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای.</ref> [[عیسی احمد قاسم|شیخ عیسی قاسم]]، رهبر شیعیان [[بحرین]]، حمله به شیعیان و کشتن آنها را جنایت، و دولت نیجریه را مسئول آن دانست.<ref>«[https://www.rokna.net/fa/tiny/news-523410 دستگیری روحانی مشهور شیعه و همسرش در آفریقا]»، خبرگزاری رکنا.</ref> | |||
[[پرونده:دیدار زکزاکی با سید علی خامنه‌ای.jpg|بندانگشتی|دیدار زکزاکی با [[سید علی حسینی خامنه‌ای|آیت‌الله خامنه‌ای]] رهبر جمهوری اسلامی ایران (۲۲ مهر ۱۴۰۲ش.)<ref>[https://farsi.khamenei.ir/photo-album?id=54106 «دیدار شیخ ابراهیم زکزاکی رهبر جنبش اسلامی نیجریه، همسر و فرزندان ایشان»]، پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله خامنه‌ای.</ref>]] | [[پرونده:دیدار زکزاکی با سید علی خامنه‌ای.jpg|بندانگشتی|دیدار زکزاکی با [[سید علی حسینی خامنه‌ای|آیت‌الله خامنه‌ای]] رهبر جمهوری اسلامی ایران (۲۲ مهر ۱۴۰۲ش.)<ref>[https://farsi.khamenei.ir/photo-album?id=54106 «دیدار شیخ ابراهیم زکزاکی رهبر جنبش اسلامی نیجریه، همسر و فرزندان ایشان»]، پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله خامنه‌ای.</ref>]] | ||
بنابر اعلام [[نیجریه|دولت نیجریه]]، حسن روحانی، رئیس جمهوری اسلامی ایران، پس از حمله مأموران دولتی نیجریه به حسینیه شیعیان در شهر [[زاریا]]، در تماس تلفنی با محمد بوهاری، | بنابر اعلام [[نیجریه|دولت نیجریه]]، حسن روحانی، رئیس جمهوری اسلامی ایران، پس از حمله مأموران دولتی نیجریه به حسینیه شیعیان در شهر [[زاریا]]، در تماس تلفنی با محمد بوهاری، رئیس‌جمهور نیجریه، از وی خواست کمیته حقیقت‌یاب برای بررسی خشونت‌ها بر ضد شیعیان تشکیل شود.<ref>«[https://www.isna.ir/news/94092715553/ گزارش نیوزویک از شیخ زکزاکی قدرتمندترین روحانی شیعه در نیجریه]»، خبرگزاری ایسنا؛ «[http://fna.ir/LXIK0C/ رئیس جمهور نیجریه خطاب به حسن روحانی: درباره حادثه زاریا تحقیق می‌کنیم]»، خبرگزاری فارس.</ref> وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران، در واکنش به حملات علیه شیعیان، سفیر نیجریه در [[تهران]] را احضار و خواستار محافظت از شیعیان در نیجریه شد.<ref>«[https://www.isna.ir/news/94092715553/ گزارش نیوزویک از شیخ زکزاکی قدرتمندترین روحانی شیعه در نیجریه]»، خبرگزاری ایسنا.</ref> | ||
اجرا نکردن حکم آزادی زکزاکی واکنش‌هایی را در نیجریه نیز در پی داشت. در مراسم اربعین [[سال ۱۳۹۷ هجری شمسی|سال ۱۳۹۷ش]] گروهی از شیعیان نیجریه در واکنش به زندانی بودن و عدم اجرای حکم آزادی او در شهر ابوجا تظاهرات کردند و خواستار آزادی او شدند. ارتش نیجریه به تظاهرکنندگان حمله کرد و بنا به گزارش منابع خبری بیش از ۴۰ تن از شیعیان در این حملات کشته شدند.<ref>«[http://fna.ir/bpkue1 شمار قربانیان حمله ارتش نیجریه به عزاداران حسینی(ع) به 42 نفر رسید]»، خبرگزاری فارس.</ref> همچنین در اواخر تیر ۱۳۹۸ش در پی وخامت حال زکزاکی، گروهی از شیعیان در ابوجا، پایتخت نیجریه در راهپیمایی خواستار آزادی وی شدند، پلیس و نیروهای امنیتی نیجریه به آنها حمله کردند، بنا به گزارش منابع خبری در این حمله ۱۱ تن کشته و ۳۰ تن زخمی شدند.<ref>«[https://fa.abna24.com/story/755380 افزایش تعداد تلفات راهپیمایی مسالمت‌آمیز نیجریه به ۱۱ شهید + تصاویر]»، خبرگزاری ابنا.</ref> | |||
===آزادی=== | ===آزادی=== | ||