عالم جبروت: تفاوت میان نسخه‌ها

عالم جَبروت اصطلاحی [[فلسفه|فلسفی]] - [[عرفان|عرفانی]]<ref>سجادی، فرهنگ معارف اسلامی، ۱۳۷۳ش، ج۱، ص۶۳۰.</ref> است و به عقول کلیه<ref>سجادی، فرهنگ معارف اسلامی، ۱۳۷۳ش، ج۱، ص۶۳۱؛ نسفی، زبدة الحقائق، ۱۳۸۱ش، ص۱۱۹.</ref> {{یاد|عالم عقول کلیه اولین چیزی است که خداوند خلق نموده است<ref>سبزواری، اسرار الحکم، ۱۳۸۳ش، ص۴۸۱.</ref>}} یا عالم عقل محض خالی از ماده و صورت<ref>سهروردی، مجموعه مصنفات شیخ اشراق، ۱۳۷۵ش، ج۳، ص۶۵؛ مجمع البحوث الاسلامیة، شرح المصطلحات الفلسفیة، ۱۴۱۴ق، ص۲۰۱؛ سهروردی، رسائل شیخ اشراق، ۱۳۷۵ش، ج۳، ص۶۵.</ref> و مدت<ref>سجادی، فرهنگ معارف اسلامی، ۱۳۷۳ش، ج۱، صص۶۳۱.</ref> و یا عالم مجردات مبرا از جسم<ref>امین، مخزن العرفان در تفسیر قرآن، ۱۳۶۱ش، ج۱۲، ص۲۳و۶۵.</ref> گفته می‌شود. برخی این عالم را عالم ذات قدیم،<ref>اردستانی، مرآت الأفراد، ۱۳۷۱ش، ص۲۹۱.</ref> عالم صفات حق،<ref>راز شیرازی، مناهج أنوار المعرفة، ۱۳۶۳ش، ج۲، ص۶۳۳.</ref> و ذات و صفات خداوند<ref>نسفی، بیان التنزیل، ۱۳۷۹ش، ص۱۲۶.</ref> قلمداد کرده‌اند؛ همان‌طور که شماری دیگر عالم جبروت را عالم اسماء و صفات الهیه دانسته و عده‌ای آن را عالم اوسط یا [[برزخ]] می‌دانند.<ref>سجادی، فرهنگ معارف اسلامی، ۱۳۷۳ش، ج۱، ص۶۳۱.</ref>

بعضی از محققان این عالم را به جبروت اعلی و جبروت اسفل تقسیم کرده‌اند<ref>آشتیانی، شرح مقدمه قیصری، ۱۳۷۰ش، ص۴۵۹.</ref>

به این عالم، دوره عظمی،<ref>دهداری شیرازی، شرح خطبة البیان، ۱۳۸۰ش، ص۴۶.</ref>[[عالم امر]]،<ref>کاشانی، مجموعه رسائل و مصنفات، ۱۳۸۰ش، ص۳۱۴.</ref> عالم ماهیات،<ref> نسفی، الإنسان الکامل، ۱۳۸۶ش، ص۱۹۸.</ref> عالم ملکوت بزرگ<ref>سهروردی، مجموعه مصنفات شیخ اشراق، ۱۳۷۵ش، ج۳، ص۶۵.</ref>، عالم ارواح،<ref>کاشانی، مجموعه رسائل و مصنفات، ۱۳۸۰ش، ص۲۷۸؛ سجادی، فرهنگ معارف اسلامی، ۱۳۷۳ش، ج۲، ص۱۲۲۶.</ref> عالم انوار قاهره،<ref>کاشانی، مجموعه رسائل و مصنفات، ۱۳۸۰ش، ص۲۸۶.</ref> عالم [[ملائکه]] مقرب<ref>کاشانی، مجموعه رسائل و مصنفات، ۱۳۸۰ش، ص۳۱۴.</ref>و [[لوح محفوظ]]<ref> نسفی، الإنسان الکامل، ۱۳۸۶ش، ص۳۷۳.</ref> نیز گفته می‌شود؛ همان‌طور که اکثر [[عارفان]] از آن به‌عنوان عالم اسماء و صفات<ref>دهداری شیرازی، رسائل دهدار، ۱۳۷۵ش، ص۶۵.</ref> و برخی دیگر، با عنوان میکده یاد می‌کنند<ref>مجهول، اصطلاحات صوفیان مرآت عشاق، ۱۳۸۸ش، ص۲۱۳.</ref> و [[حکیم|حکما]] و [[فلاسفه]] به آن عالم عقول می‌گویند.<ref>سبزواری، شرح گلشن راز، ۱۳۸۶ش، ص۵۴۰.</ref>