پرش به محتوا

آیه اسراء: تفاوت میان نسخه‌ها

۸۰۸ بایت حذف‌شده ،  ‏۲۴ اکتبر ۲۰۲۳
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۵: خط ۱۵:
| آیات مرتبط    = آیه‌های ۸ ـ ۱۸ [[سوره نجم|نجم]]
| آیات مرتبط    = آیه‌های ۸ ـ ۱۸ [[سوره نجم|نجم]]
}}
}}
'''آیه إسراء''' اولین [[آیه]] از [[سوره اسراء]] که جلوه‌ای از علم و قدرت خدا را در واقعه [[معراج]] نشان داده و یکی از [[معجزات پیامبر(ص)]] را ترسیم نموده است. طبق این آیه، [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اکرم(ص)]]، در پرتو قدرت الهی شبانگاه از [[مسجد الحرام]] تا [[مسجدالاقصی|مسجد الاقصی]] بُرده شد.<br>
'''آیه إسراء''' اولین [[آیه]] از [[سوره اسراء]] که جلوه‌ای از علم و قدرت خدا را در [[معراج|واقعه معراج]] نشان داده و یکی از [[معجزات پیامبر(ص)]] را ترسیم کرده است. طبق این آیه، [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]]، در پرتو قدرت الهی شبانگاه از [[مسجد الحرام]] تا [[مسجدالاقصی|مسجد الاقصی]] بُرده شد. از این آیه استفاده کرده‌اند که معراجِ پیامبر جسمانی بوده است نه روحانی.  
وقتی [[شرک|مشرکان مکه]] ادعای پیامبر درباره سفرش به مسجد الأقصی را تکذیب کردند، پیامبر(ص) برخی از مشاهدات در طول سفرش را برای آنها بازگو نمود و آنها با بررسی و تحقیق، نشانه‌های صدق گفتار پیامبر را یافتند.<br>
از این آیه استفاده کرده‌اند که معراجِ پیامبر با بدن و روحش بوده نه فقط با روح؛ زیرا عبارت آیه «أسری بِعَبده» است نه «أسری بِروحِه».  


==معرفی==
==معرفی==
به آیه نخست [[سوره اسراء]] که در آن به واقعه سیر پیامبر(ص) از [[مسجد الحرام]] به سمت [[مسجدالاقصی]] اشاره شده، آیه اسراء گفته می‌شود.<ref>[http://lib.eshia.ir/23017/1/179/%22آیه_اسراء%22#t1 مؤسّسه دائرة المعارف فقه اسلامی، فرهنگ فقه فارسی، ۱۳۸۵ش، ج۱، ص۱۷۹.]</ref>
به آیه نخست سوره اسراء که در آن به واقعه سیر پیامبر(ص) از [[مسجد الحرام]] به [[مسجدالاقصی]] اشاره شده، آیه اسراء گفته می‌شود.<ref>[http://lib.eshia.ir/23017/1/179/%22آیه_اسراء%22#t1 مؤسّسه دائرة المعارف فقه اسلامی، فرهنگ فقه فارسی، ۱۳۸۵ش، ج۱، ص۱۷۹.]</ref>
{{گفت و گو
{{گفت و گو
|عرض=۱۰۰
| عرض = ۱۰۰
|شکل بندی عنوان=line-height:200%; font-size:115%; font-weight: normal;
| شکل بندی عنوان = line-height:200%; font-size:115%; font-weight: normal;
|شکل بندی ستون راست=text-align:center; line-height:170%
| شکل بندی ستون راست = text-align:center; line-height:170%
|شکل بندی آدرس=font-size:75%;
| شکل بندی آدرس = font-size:75%;
|تورفتگی=۰
| تورفتگی = ۰
|تراز=وسط
| تراز = وسط
|عنوان={{عربی|اندازه=۱۰۰%|سُبْحَانَ الَّذِی أَسْرَی بِعَبْدِهِ لَیْلًا مِّنَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ إِلَی الْمَسْجِدِ الأَقْصَی الَّذِی بَارَکْنَا حَوْلَهُ لِنُرِیَهُ مِنْ آیَاتِنَا إِنَّهُ هُوَ السَّمِیعُ البَصِیرُ﴿۱﴾}}
| عنوان = {{عربی|اندازه=۱۰۰%|سُبْحَانَ الَّذِی أَسْرَی بِعَبْدِهِ لَیْلًا مِّنَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ إِلَی الْمَسْجِدِ الأَقْصَی الَّذِی بَارَکْنَا حَوْلَهُ لِنُرِیَهُ مِنْ آیَاتِنَا إِنَّهُ هُوَ السَّمِیعُ البَصِیرُ﴿۱﴾}}|منزّه است آن خدایی که بنده‌اش را شبی از مسجد الحرام به سوی مسجد الأقصی -که پیرامون آن را برکت داده‌ایم- سیر داد، تا از نشانه‌های خود به او نمایان سازیم، چراکه او همان شنوای بیناست.
|منزّه است آن خدایی که بنده‌اش را شبی از مسجد الحرام به سوی مسجد الأقصی -که پیرامون آن را برکت داده‌ایم- سیر داد، تا از نشانه‌های خود به او نمایان سازیم، چراکه او همان شنوای بیناست.}}
}}
==شأن نزول==
==شأن نزول==
{{هم‌چنین ببینید|معراج}}
{{هم‌چنین ببینید|معراج}}
گفته می‌شود این آیه درباره رفتن [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اکرم(ص)]]، از [[مکه]] به [[مسجد الاقصی]] نازل شده است.<ref>[http://lib.eshia.ir/12023/6/215/قیل_نزلت_الآیة_فی_إسرائه طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۱۵ق، ج۶، ص۲۱۵.]</ref> به گفتهٔ [[فضل بن حسن طبرسی|شیخ طبرسی]] از [[محدث|محدثان]] و [[تفسیر قرآن|مفسران]] قرن ششم قمری، پس از آنکه پیامبر [[نماز مغرب]] و [[نماز عشاء|عشا]] را در [[مسجد الحرام]] خواند، معراجش آغاز گردید و همان شب برگشت و [[نماز صبح]] را نیز در مسجد الحرام خواند. طبق این آیه، پیامبر اسلام، شبانگاه از مسجد الحرام تا مسجد الاقصی بُرده شد. این موضوع مورد اتفاق همه [[مسلمان|مسلمانان]] بوده و بسیاری از [[صحابه]]، همچون [[عبدالله بن عباس|ابن‌عباس]]، [[عبدالله بن مسعود|ابن‌مسعود]]، [[جابر بن عبدالله انصاری|جابر بن عبداللَّه]]، [[حذیفة بن یمان|حذیفه]]، آن را نقل کرده‌اند.<ref>[http://lib.eshia.ir/12023/6/215/قیل_نزلت_الآیة_فی_إسرائه طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۱۵ق، ج۶، ص۲۱۵.]</ref><br>
گفته می‌شود این آیه درباره رفتن [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]]، از [[مکه]] به [[مسجدالاقصی|مسجد الاقصی]] نازل شده است.<ref>[http://lib.eshia.ir/12023/6/215/قیل_نزلت_الآیة_فی_إسرائه طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۱۵ق، ج۶، ص۲۱۵.]</ref> به گفتهٔ [[فضل بن حسن طبرسی|شیخ طبرسی]] از مفسران قرن ششم قمری، پس از آنکه پیامبر [[نماز مغرب]] و [[نماز عشاء|عشا]] را در [[مسجد الحرام]] خواند، معراجش آغاز گردید و همان شب برگشت و [[نماز صبح]] را نیز در مسجد الحرام خواند. طبق این آیه، پیامبر اسلام، شبانگاه از مسجد الحرام تا مسجد الاقصی بُرده شد. این موضوع مورد اتفاق همه [[مسلمان|مسلمانان]] بوده و برخی از [[صحابه]]، همچون [[عبدالله بن عباس|ابن‌عباس]]، [[عبدالله بن مسعود|ابن‌مسعود]]، [[جابر بن عبدالله انصاری|جابر بن عبداللَّه]] و [[حذیفة بن یمان|حُذَیفه]] آن را نقل کرده‌اند.<ref>[http://lib.eshia.ir/12023/6/215/قیل_نزلت_الآیة_فی_إسرائه طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۱۵ق، ج۶، ص۲۱۵.]</ref>  
صاحب [[مجمع البیان فی تفسیر القرآن (کتاب)|تفسیر مجمع البیان]] می‌نویسد؛ وقتی [[شرک|مشرکان مکه]] ادعای پیامبر(ص) درباره رفتن به مسجد الاقصی را تکذیب کردند، پیامبر برخی از مشاهداتش در طول سفر را برای آنها بازگو نمود، از جمله فرمود: کاروان شما را در [[تنعیم|منطقه تنعیم]] دیدم. در پیشاپیش کاروان، شتری خاکستری رنگ حرکت می‌کرد که بر پشت آن دو خم گِرد بود و هنگام طلوع خورشید، کاروان به مکه خواهد رسید. آنها منتظر طلوع خورشید شده و با آمدن کاروان، نشانه‌های صدق گفتار پیامبر آشکار شد.<ref>[http://lib.eshia.ir/12023/6/217 طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۱۵ق، ج۶، ص۲۱۷.]</ref>
 
صاحب [[مجمع البیان فی تفسیر القرآن (کتاب)|تفسیر مجمع البیان]] در تفسیر این آیه گفته است؛ وقتی [[شرک|مشرکان مکه]] ادعای پیامبر(ص) درباره رفتن به مسجد الاقصی را تکذیب کردند، پیامبر برخی از مشاهداتش در طول سفر را برای آنها بازگو نمود، از جمله فرمود: کاروان شما را در [[تنعیم|منطقه تنعیم]] دیدم. در پیشاپیش کاروان، شتری خاکستری رنگ حرکت می‌کرد که بر پشت آن دو خم گِرد بود و هنگام طلوع خورشید، کاروان به مکه خواهد رسید. آنها منتظر طلوع خورشید شده و با آمدن کاروان، نشانه‌های صدق گفتار پیامبر آشکار شد.<ref>[http://lib.eshia.ir/12023/6/217 طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۱۵ق، ج۶، ص۲۱۷.]</ref>


== محتوا ==
== محتوا ==
[[جعفر سبحانی|آیت‌الله سبحانی]]، [[مرجع تقلید|مرجع]] و [[تفسیر قرآن|مفسر شیعه]]، نکات زیر را از ظاهر آیه اسراء استفاده نموده است:  
[[جعفر سبحانی|آیت‌الله سبحانی]]، [[مرجع تقلید|مرجع]] و [[تفسیر قرآن|مفسر شیعه]]، نکات زیر را از ظاهر آیه اسراء استفاده نموده است:  
#«سبحان الّذی» اشاره به منزّه بودن [[خدا]] از هر نقص و عجز دارد. از این تعبیر استفاده می‌شود که پیامبر سفرش را نه با نیروی بشری، بلکه در پرتو قدرت غیبی الهی انجام داده و تعبیر «أسری» تأکید بر این مطلب است که عامل اصلی سیر و حرکت، خدا است.
#از تعبیر سبحان الله استفاده می‌شود که پیامبر سفرش را نه با نیروی بشری، بلکه در پرتو قدرت غیبی الهی انجام داده و تعبیر «أسری» تأکید بر این مطلب است که عامل اصلی سیر و حرکت، خداوند است.
#این سفر، شبانگاه صورت گرفته است و این مطلب علاوه بر لفظ «لَیلاً» از کلمه «أسری» نیز استفاده می‌شود؛ زیرا عرب لفظ مزبور را در «شب رَوی» به کار می‌برد.
#این سفر، شبانگاه صورت گرفته است و این مطلب از کلمه  «لَیلاً» و کلمه «أسری» نیز استفاده می‌شود.
#با اینکه ابتدای این سفر از خانه «أمّ هانی» دختر ابوطالب بود، خدا آغاز آن را «مسجد الحرام» معرفی نموده است. شاید به این دلیل که عرب، همه مکّه را حرم خدا می‌خواند. البته طبق برخی روایات، آغاز سیر از خودِ مسجد الحرام بوده است.
#با اینکه ابتدای این سفر از خانه «أمّ هانی» دختر ابوطالب بود، خدا آغاز آن را «مسجد الحرام» معرفی نموده است. شاید به این دلیل که عرب، همه مکّه را حرم خدا می‌خواند. البته طبق برخی روایات، آغاز سیر از خودِ مسجد الحرام بوده است.
#اگر چه این آیه، مبدأ سیر را مسجد الحرام و پایانش را مسجد الاقصی معرفی کرده، ولی منافاتی ندارد که پیامبر علاوه بر آن، سیر دیگری به سوی عالم بالا داشته باشد؛ زیرا این آیه فقط این قسمت از سفر را بیان نموده و قسمت دیگر از برنامهٔ سفر در سوره نجم بیان شده است.
#اگر چه این آیه، مبدأ سیر را مسجد الحرام و پایانش را مسجد الاقصی معرفی کرده، ولی منافاتی ندارد که پیامبر علاوه بر آن، سیر دیگری به سوی عالم بالا داشته باشد؛ زیرا این آیه فقط این قسمت از سفر را بیان نموده و قسمت دیگر از برنامهٔ سفر در سوره نجم بیان شده است.
#پیامبر گرامی با بدن و روحش سیر نمود نه فقط با روح. گواه آن لفظ «بِعَبده» است که در «بدنِ با روح» به‌کار می‌رود و الا باید می‌گفت: «بِروحِه».
#پیامبر با بدن و روحش سیر نمود نه فقط با روح. گواه آن لفظ «بِعَبده» است که در «بدنِ با روح» به‌کار می‌رود و الا باید می‌گفت: «بِروحِه».
#غرض از این سیر با شکوه، شناساندن مراتب وجود و نشان دادن جهان بزرگ هستی بوده است.<ref>[http://lib.eshia.ir/11247/1/369 سبحانی، فروغ ابدیت، ۱۳۸۵ش، ص۳۶۹-۳۷۰.]</ref>
#غرض از این سیر با شکوه، شناساندن مراتب وجود و نشان دادن جهان بزرگ هستی بوده است.<ref>[http://lib.eshia.ir/11247/1/369 سبحانی، فروغ ابدیت، ۱۳۸۵ش، ص۳۶۹-۳۷۰.]</ref>


== دلالت آیه اسراء بر اعجاز ==
== دلالت آیه بر اعجاز ==
برخی مفسران، از آیه اسراء به‌عنوان یکی از [[معجزات پیامبر(ص)]] یاد کرده‌اند.<ref>[http://lib.eshia.ir/26678/7/216 سبحانی، منشور جاوید ۱۳۸۳ش، ج۷، ص۲۱۶.]</ref> آیت‌الله سبحانی در [[منشور جاوید (کتاب)|تفسیر منشور جاوید]] آورده است، [[معراج]] پیامبر در دل شب از [[مسجد الحرام]] تا [[مسجدالاقصی]] یکی از [[معجزات پیامبر(ص)]] است که هم پیامبر مدعی آن بود و هم قرآن به صراحت از آن در آیه اسراء خبر داده و این سیر بدون وسائل امروزی، اعجاز و خارج از توانایی بشر بود.<ref>[http://lib.eshia.ir/26678/7/216 سبحانی، منشور جاوید ۱۳۸۳ش، ج۷، ص۲۱۶.]</ref> به گفته [[مرتضی مطهری|شهید مطهری]] اندیشمند شیعی، در این آیه به‌طور صریح یک سفر غیرعادی جسمانی برای [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر]] نقل شده‌است؛ چراکه چنین سفری در یک شب در دوره‌ای که مرکب سفر شتر بوده، غیر از [[معجزه]] نمی‌تواند باشد.<ref>مطهری، مجموعه آثار استاد شهید مطهری، ۱۳۸۴ش، ج۲۶، ص۲۰۰.</ref><br>
برخی مفسران، از آیه اسراء به‌عنوان یکی از [[معجزات پیامبر(ص)]] یاد کرده‌اند.<ref>[http://lib.eshia.ir/26678/7/216 سبحانی، منشور جاوید ۱۳۸۳ش، ج۷، ص۲۱۶.]</ref> آیت‌الله سبحانی در [[منشور جاوید (کتاب)|تفسیر منشور جاوید]] آورده است، [[معراج|معراج پیامبر]] در دل شب از [[مسجد الحرام]] تا [[مسجدالاقصی]] یکی از معجزات پیامبر(ص) است که هم پیامبر مدعی آن بود و هم [[قرآن]] به صراحت از آن در آیه اسراء خبر داده و این سیر بدون وسائل امروزی، اعجاز و خارج از توانایی بشر بود.<ref>[http://lib.eshia.ir/26678/7/216 سبحانی، منشور جاوید ۱۳۸۳ش، ج۷، ص۲۱۶.]</ref> به گفته [[مرتضی مطهری]] اندیشمند شیعی، در این آیه به‌طور صریح یک سفر غیرعادی جسمانی برای پیامبر نقل شده‌ است؛ چراکه چنین سفری در یک شب در دوره‌ای که مرکب سفر شتر بوده، غیر از [[معجزه]] نمی‌تواند باشد.<ref>مطهری، مجموعه آثار استاد شهید مطهری، ۱۳۸۴ش، ج۲۶، ص۲۰۰.</ref> البته [[ناصر مکارم شیرازی|آیت‌الله مکارم شیرازی]] از مفسران معتقد است، این آیه به تنهایی صراحت در مسئله اعجاز پیامبر(ص) ندارد، بلکه به ضمیمه [[حدیث|روایات]] و [[اسباب نزول|شأن نزولی]] که در تفسیر آن بیان شده است جزو معجزات پیامبر(ص) قرار می‌گیرد.<ref>[https://lib.eshia.ir/10312/8/343 مکارم شیرازی، پیام قرآن، ۱۳۸۶ش، ج۸، ص۳۴۳- ۳۴۴.]</ref>
البته [[ناصر مکارم شیرازی|آیت‌الله مکارم شیرازی]] از دیگر مراجع و مفسران معتقد است، این آیه به تنهایی صراحت در مسأله اعجاز رسول اکرم(ص) ندارد، بلکه به ضمیمه [[حدیث|روایات]] و [[اسباب نزول|شأن نزولی]] که در تفسیر آن بیان شده است جزو معجزات پیامبر اکرم(ص) قرار می‌گیرد.<ref>[https://lib.eshia.ir/10312/8/343 مکارم شیرازی، پیام قرآن، ۱۳۸۶ش، ج۸، ص۳۴۳- ۳۴۴.]</ref>


== پانویس ==
== پانویس ==