پرش به محتوا

تیپو سلطان: تفاوت میان نسخه‌ها

۲۷۶ بایت حذف‌شده ،  ‏۲۱ اکتبر ۲۰۲۳
خط ۶۸: خط ۶۸:


وی در آخرین جنگ با انگلیسی‌ها در [[۱۴ اردیبهشت|۴ مه]] ۱۷۹۹م برابر با [[۲۹ ذی‌القعده]] ۱۲۱۳ق در سن ۴۹سالگی همراه با سپاه خود کشته شد.<ref>حسنی ندوی، تیپو سلطان شهید ایک تاریخ ساز قائد، ۱۴۳۳ق، ص۳۱۔</ref> نقل شده ژنرال هارس درکنار پیکر تیپو ایستاد و با خوشحالی تمام گفت: "'''از امروز هندوستان مال ماست'''."<ref>ندوی، سیرت تیپو سلطان، ۱۴۲۰ق، ص۳۴۳.</ref> بر قبر تیپو سلطان در لال باغ (باغ قرمز) میسور ایالت کرناتک بارگاهی درست شده است که «گنبد سلطانی» خوانده می‌شود۔<ref>اعظمی، [https://ur.nayasavera.net/مضامین/شیرِ-میسور-ٹیپو-سلطان-حیات-اور-کارنام شیرِ میسور ٹیپو سلطان :حیات اور کارنامے]، وبگاه نیا سویرا.</ref>
وی در آخرین جنگ با انگلیسی‌ها در [[۱۴ اردیبهشت|۴ مه]] ۱۷۹۹م برابر با [[۲۹ ذی‌القعده]] ۱۲۱۳ق در سن ۴۹سالگی همراه با سپاه خود کشته شد.<ref>حسنی ندوی، تیپو سلطان شهید ایک تاریخ ساز قائد، ۱۴۳۳ق، ص۳۱۔</ref> نقل شده ژنرال هارس درکنار پیکر تیپو ایستاد و با خوشحالی تمام گفت: "'''از امروز هندوستان مال ماست'''."<ref>ندوی، سیرت تیپو سلطان، ۱۴۲۰ق، ص۳۴۳.</ref> بر قبر تیپو سلطان در لال باغ (باغ قرمز) میسور ایالت کرناتک بارگاهی درست شده است که «گنبد سلطانی» خوانده می‌شود۔<ref>اعظمی، [https://ur.nayasavera.net/مضامین/شیرِ-میسور-ٹیپو-سلطان-حیات-اور-کارنام شیرِ میسور ٹیپو سلطان :حیات اور کارنامے]، وبگاه نیا سویرا.</ref>
==جنگ با انگلیس==
[[پرونده:توپ‌های تیپو سلطان.jpg|بندانگشتی|200px|چپ|نمونۀ توپ مورد استفاده تیپو سلطان در نبرد با انگلیسی‌ها]]
تیپو در دوران حکومتش با مراهته‌ها، انگلیسی‌ها و استقلال طلبان جنگ‌های متعددی داشت و از چهار جنگ علیه استعمار [[بریتانیا|انگلیس]] سه جنگ در زمان تیپو رخ داد۔ اولین جنگ(۱۷۶۶-۱۷۶۹) در زمان حیدرعلی پدر تیپو به وقوع پیوست.<ref>محمود، تاریخ سلطنت خداداد، ۱۹۳۹م، ص۱۹۸۔</ref> دومین جنگ(۱۷۸۰-۱۷۸۴) ۴سال به درازا کشید.<ref>محمود، تاریخ سلطنت خداداد، ۱۹۳۹م، ص۱۳۹-۱۴۰۔</ref> تیپوسلطان در این لشکرکشی از فرماندهان مهم سپاه پدر بود و اَرْکَات و بَنْگَلَور را فتح کرد.<ref>سیدحسین زاده، «تیپو سلطان»، در دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۸۷ش، ج۱۶ ص۶۱۵.</ref> در میانه جنگ حیدرعلی بخاطر سرطان درگذشت و تیپو سلطان پادشاه گردید.<ref>محمود، تاریخ سلطنت خداداد، ۱۹۳۹م، ص۱۵۴-۱۵۵۔</ref> انگلیسی‌ها در این جنگ نیز شکست خورد۔<ref>محمود، تاریخ سلطنت خداداد، ۱۹۳۹م، ص۱۹۹۔</ref>[[پرونده:نقطه ای در سرینگاپاتام که بدن تیپو در آن پیدا شد.jpg|بندانگشتی|200px|چپ|مکانی که بدن تیپو سلطان در آن پیدا شد.]]
تیپو سلطان در سومین جنگ(۱۲۰۴-۱۲۰۶ق/۱۷۹۰-۱۷۹۲م) علیه ارتش کمپانی هند شرقی [[بریتانیا]] با حمله تیپو سلطان به تراوانکور آغاز شد و دو سال به درازا کشید.<ref>سیدحسین زاده، «تیپو سلطان»، در دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۸۷ش، ج۱۶ ص۶۱۵.</ref>
در این جنگ بعضی از مناطق سلطنت میسور به انگلیسی‌ها واگذار شد<ref>محمود، تاریخ سلطنت خداداد، ۱۹۳۹م، ص۲۵۰۔</ref> ۳۳ میلیون روپیه غرامت جنگی پرداخت کرد.<ref>محمود، تاریخ سلطنت خداداد، ۱۹۳۹م، ص۲۶۱۔</ref> دو پسر تیپو به عنوان گروگان و تضمین در اختیار انگلیسی‌ها قرار گرفت.<ref>محمود، تاریخ سلطنت خداداد، ۱۹۳۹م، ص۲۶۲۔</ref> با پیروزی انگلستان، ارتباط میسور با دریا قطع شد و جادۀ اصلی مدرس به سرینگاپاتام به دست نیروهای انگلیسی افتاد و در حقیقت، سلطۀ انگلستان بر جنوب هند از این زمان آغاز شد.<ref>سیدحسین زاده، «تیپو سلطان»، در دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۸۷ش، ج۱۶ ص۶۱۵.</ref>
جنگ چهارم(۱۷۹۸-۱۷۹۹) بخاطر خیانت داخلی، سپاه تیپو شکست می‌خورد۔<ref>حسنی ندوی، تیپو سلطان شهید ایک تاریخ ساز قائد، ۱۴۳۳ق، ص۴۲-۴۳۔</ref> یکی از علل اصلی این شکست، خیانت و روابط پنهانی برخی از اطرافیان تیپوسلطان از جمله صادق، سپهسالار تیپو با انگلیسی‌ها دانسته شده است.<ref>سیدحسین زاده، «تیپو سلطان»، در دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۸۷ش، ج۱۶ ص۶۱۴.</ref> ارتش انگلیس وارد شهر شدند و به قصر تیپوسلطان حمله کردند.<ref>سیدحسین زاده، «تیپو سلطان»، در دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۸۷ش، ج۱۶ ص۶۱۴.</ref>
در زمانیکه تیپو در محاصره دشمن بود یکی از سربازان وی به او پیشنهاد میدهد که تسلیم شود در جواب، تیپو میگوید «'''زندگی یک روزه شیر بهتر از عمر صد ساله شغال است'''.»<ref>حسنی ندوی، تیپو سلطان شهید ایک تاریخ ساز قائد، ۱۴۳۳ق، ص۴۲۔</ref> در این جنگ تیپو سلطان به شهادت می‌رسد.<ref>حسنی ندوی، تیپو سلطان شهید ایک تاریخ ساز قائد، ۱۴۳۳ق، ص۴۴۔</ref>


==سلطنت خداداد میسور==  
==سلطنت خداداد میسور==  
خط ۸۸: خط ۷۸:
   
   
این سلطنت در قرن هیجده میلادی همزمان با زوال سلطنت [[گورکانیان]] آغاز<ref>ساموئل سترندبرگ، تیپو سلطان(شیر میسور)، مترجم: محمد زاهد ملک، ص۲۶۔</ref> به با کشته شدن تیپو سلطان به پایان رسید.<ref>حسنی ندوی، تیپو سلطان شهید ایک تاریخ ساز قائد، ۱۴۳۳ق، ص۴۴۔</ref>  
این سلطنت در قرن هیجده میلادی همزمان با زوال سلطنت [[گورکانیان]] آغاز<ref>ساموئل سترندبرگ، تیپو سلطان(شیر میسور)، مترجم: محمد زاهد ملک، ص۲۶۔</ref> به با کشته شدن تیپو سلطان به پایان رسید.<ref>حسنی ندوی، تیپو سلطان شهید ایک تاریخ ساز قائد، ۱۴۳۳ق، ص۴۴۔</ref>  
با زوال گورکانیان، در هند ریاست‌های مختلفی اعلام استقلال نمودند.<ref>ساموئل سترندبرگ، تیپو سلطان(شیر میسور)، مترجم: محمد زاهد ملک، ص۲۶۔</ref> کمپانی هند شرقی بریتانیا با استفاده از این اختلافها، مناطق زیادی از [[هند|هندوستان]] را تصاحب کرد۔<ref>ساموئل سترندبرگ، تیپو سلطان(شیر میسور)، مترجم: محمد زاهد ملک، ص۲۶۔</ref> حیدرعلی پدر تیپو سلطان نیز در چنین زمانی سلطنت خود را پایگذاری کرد و با استفاده از اختلافات راجاها مرزهای جغرافیایی خود را توسعه داد و قلمرو حکومت خود را از ۳۳ روستا به هشتاد هزار میل مربع رساند۔<ref>حسنی ندوی، تیپو سلطان شهید ایک تاریخ ساز قائد، ۱۴۳۳ق، ص۲۳۔</ref>
با زوال گورکانیان، در هند ریاست‌های مختلفی اعلام استقلال نمودند.<ref>ساموئل سترندبرگ، تیپو سلطان(شیر میسور)، مترجم: محمد زاهد ملک، ص۲۶۔</ref> کمپانی هند شرقی بریتانیا با استفاده از این اختلافها، مناطق زیادی از [[هند|هندوستان]] را تصاحب کرد۔<ref>ساموئل سترندبرگ، تیپو سلطان(شیر میسور)، مترجم: محمد زاهد ملک، ص۲۶۔</ref> حیدرعلی پدر تیپو سلطان نیز در چنین زمانی سلطنت خود را پایگذاری کرد و با استفاده از اختلافات راجاها مرزهای جغرافیایی خود را توسعه داد و قلمرو حکومت خود را از ۳۳ روستا به هشتاد هزار مایل مربع رساند۔<ref>حسنی ندوی، تیپو سلطان شهید ایک تاریخ ساز قائد، ۱۴۳۳ق، ص۲۳۔</ref>


==اصلاحات==
==اصلاحات==
تیپو سلطان در دورۀ حکومت خود، اصلاحات گوناگونی در زمینه‌های اداری، اجتماعی، نظامی و اقتصادی انجام داد.<ref>[https://www.newzflex.com/18594 تیپو سلطان کی بهادری اور اصلاحات]، نیوز فلیکس</ref> وی تشکیلات اداری و نظامی خود را براساس الگوهای اروپایی بازسازی کرد و به تجهیز نیروی دریایی خود پرداخت.<ref>سیدحسین زاده، «تیپو سلطان»، در دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۸۷ش، ج۱۶ ص۶۱۵.</ref> و ۹۹ اداره راه اندازی کرد.<ref>صدیقی علیگ، [https://www.qaumiawaz.com/social/a-great-warrior-sher-e-maysure-tipu-sultan-special-arcticle-on-birth-anniversary ایک عظیم مجاهد: شیر میسور تیپو سلطان]، قومی آواز ویب سائت۔</ref>  
تیپو سلطان در دورۀ حکومت خود، اصلاحات گوناگونی انجام داد.<ref>[https://www.newzflex.com/18594 تیپو سلطان کی بهادری اور اصلاحات]، نیوز فلیکس</ref> وی تشکیلات اداری و نظامی خود را براساس الگوهای اروپایی بازسازی کرد و به تجهیز نیروی دریایی خود پرداخت.<ref>سیدحسین زاده، «تیپو سلطان»، در دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۸۷ش، ج۱۶ ص۶۱۵.</ref> وی ۹۹ اداره راه اندازی کرد.<ref>صدیقی علیگ، [https://www.qaumiawaz.com/social/a-great-warrior-sher-e-maysure-tipu-sultan-special-arcticle-on-birth-anniversary ایک عظیم مجاهد: شیر میسور تیپو سلطان]، قومی آواز ویب سائت۔</ref> او به توسعۀ راه‌های ارتباطی توجه بسیار داشت؛ سدها را تعمیر کرد<ref>[https://www.newzflex.com/18594 تیپو سلطان کی بهادری اور اصلاحات]، نیوز فلیکس</ref> و برای حمایت از کشاورزان اصلاحاتی در نظام مالیاتی پدید آورد.<ref>اعظمی، [https://ur.nayasavera.net/مضامین/شیرِ-میسور-ٹیپو-سلطان-حیات-اور-کارنام شیرِ میسور ٹیپو سلطان :حیات اور کارنامے]، وبگاه نیا سویرا.</ref> دعوت از متخصصان خارجی برای ساخت کارخانه‌های جدید، ممنوعیت صادرات کتان برای حمایت از صنایع نساجی داخلی، دعوت بافندگان نقاط دیگر به قلمرو خود، و منع کشت خشخاش از دیگر اقدامات اصلاحی وی بوده است. در دورۀ تیپو، همچنین ارتباط بازرگانی میان میسور و عمان، ایران، عثمانی و حتی چین برقرار بود.
او به توسعۀ راه‌های ارتباطی توجه بسیار داشت؛ سدها را تعمیر کرد<ref>[https://www.newzflex.com/18594 تیپو سلطان کی بهادری اور اصلاحات]، نیوز فلیکس</ref> و برای حمایت از کشاورزان اصلاحاتی در نظام مالیاتی پدید آورد.<ref>اعظمی، [https://ur.nayasavera.net/مضامین/شیرِ-میسور-ٹیپو-سلطان-حیات-اور-کارنام شیرِ میسور ٹیپو سلطان :حیات اور کارنامے]، وبگاه نیا سویرا.</ref> دعوت از متخصصان خارجی برای ساخت کارخانه‌های جدید، ممنوعیت صادرات کتان برای حمایت از صنایع نساجی داخلی، دعوت بافندگان نقاط دیگر به قلمرو خود، و منع کشت خشخاش از دیگر اقدامات اصلاحی وی بوده است. در دورۀ تیپو، همچنین ارتباط بازرگانی میان میسور و عمان، ایران، عثمانی و حتی چین برقرار بود.
 
تیپو نام مناصب نظامی، قلعه‌ها، شهرها، ماه‌ها، اوزان و اندازه‌ها را تغییر داد و سکه‌هایی با نام‌های جدید ضرب کرد.<ref>سیدحسین زاده، «تیپو سلطان»، در دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۸۷ش، ج۱۶ ص۶۱۵؛ کرمانی، نشان حیدری تاریخ تیپو سلطان، ترجمه محمود احمد فاروقی، ۱۹۶۰م ص۳۰-۳۱؛ محمود، تاریخ سلطنت خداداد میسور، ۱۹۳۹م ص۴۹۹۔</ref> وی تقویم هجری قمری رائج را با وضع تقویم جدید عوض می‌کند<ref>کرمانی، نشان حیدری تاریخ تیپو سلطان، ترجمه محمود احمد فاروقی، ۱۹۶۰ء ص۳۰-۳۱</ref> و همچنین طبق رسم هندوها برای هر شصت سال نیز اسامی جدیدی تعیین میکند۔<ref>محمود بنگلوری، تاریخ سلطنت خداداد میسور، ۱۹۳۹م، ص۴۹۹۔</ref>
 
تیپو سلطان برای سهیم کردن مردم مجلس شورا بنام «زمره غم نباشد» تشکیل داد.<ref>اعظمی، [https://ur.nayasavera.net/مضامین/شیرِ-میسور-ٹیپو-سلطان-حیات-اور-کارنام شیرِ میسور ٹیپو سلطان :حیات اور کارنامے]، وبگاه نیا سویرا.</ref>


تیپو بانک تاسیس نموده به مردم ازان طریق وام میداد.<ref>[https://www.newzflex.com/18594 تیپو سلطان کی بهادری اور اصلاحات]، نیوز فلیکس</ref>
تیپو نام مناصب نظامی، قلعه‌ها، شهرها، ماه‌ها، اوزان و اندازه‌ها را تغییر داد و سکه‌هایی با نام‌های جدید ضرب کرد.<ref>سیدحسین زاده، «تیپو سلطان»، در دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۸۷ش، ج۱۶ ص۶۱۵؛ کرمانی، نشان حیدری تاریخ تیپو سلطان، ترجمه محمود احمد فاروقی، ۱۹۶۰م ص۳۰-۳۱؛ محمود، تاریخ سلطنت خداداد میسور، ۱۹۳۹م ص۴۹۹۔</ref> وی تقویم هجری قمری رائج را با وضع تقویم جدید عوض کرد<ref>کرمانی، نشان حیدری تاریخ تیپو سلطان، ترجمه محمود احمد فاروقی، ۱۹۶۰ء ص۳۰-۳۱</ref> و طبق رسم هندوها برای هر شصت سال نیز اسامی جدیدی تعیین نمود۔<ref>محمود بنگلوری، تاریخ سلطنت خداداد میسور، ۱۹۳۹م، ص۴۹۹۔</ref> تیپو سلطان برای سهیم کردن مردم مجلس شورا بنام «زمره غم نباشد» تشکیل داد.<ref>اعظمی، [https://ur.nayasavera.net/مضامین/شیرِ-میسور-ٹیپو-سلطان-حیات-اور-کارنام شیرِ میسور ٹیپو سلطان :حیات اور کارنامے]، وبگاه نیا سویرا.</ref> تیپو بانک تاسیس نمود و به مردم از آن طریق وام میداد.<ref>[https://www.newzflex.com/18594 تیپو سلطان کی بهادری اور اصلاحات]، نیوز فلیکس</ref>[[پرونده:Masjide-ala-e-srirangapatna.jpg|بندانگشتی|مسجد اعلی سرینگاپتم]]
[[پرونده:Masjide-ala-e-srirangapatna.jpg|بندانگشتی|مسجد اعلی سرینگاپتم]]
وی در تاریخ هندوستان اولین بار سرشماری کرد، بنام «جامعة الامور» یک دانشگاه تاسیس نمودند.<ref>[https://www.newzflex.com/18594 تیپو سلطان کی بهادری اور اصلاحات]، نیوز فلیکس</ref>  
وی در تاریخ هندوستان اولین بار سرشماری کرد، بنام «جامعة الامور» یک دانشگاه تاسیس نمودند.<ref>[https://www.newzflex.com/18594 تیپو سلطان کی بهادری اور اصلاحات]، نیوز فلیکس</ref>  
   
   
در نوآوریهای نظامی، او اولین حاکمی است که راکت را ایجاد کرد، ارتش دریایی تشکیل داد و برای حفظ هواپیما از کوههای آهن ربا، او سیمها را از اهن به مِسْ تبدیل کرد۔<ref>صدیقی علیگ، [https://www.qaumiawaz.com/social/a-great-warrior-sher-e-maysure-tipu-sultan-special-arcticle-on-birth-anniversary ایک عظیم مجاهد: شیر میسور تیپو سلطان]، قومی آواز ویب سائت۔</ref>
در امور نظامی، او اولین حاکمی است که راکت را ایجاد کرد، ارتش دریایی تشکیل داد۔<ref>صدیقی علیگ، [https://www.qaumiawaz.com/social/a-great-warrior-sher-e-maysure-tipu-sultan-special-arcticle-on-birth-anniversary ایک عظیم مجاهد: شیر میسور تیپو سلطان]، قومی آواز ویب سائت۔</ref> آئینهای ضد دینی را قدغن نمود، تفاوت طبقاتی را ممنوع کرد.<ref>اعظمی، [https://ur.nayasavera.net/مضامین/شیرِ-میسور-ٹیپو-سلطان-حیات-اور-کارنام شیرِ میسور ٹیپو سلطان :حیات اور کارنامے]، وبگاه نیا سویرا.</ref>


آئینهای ضد دینی را قدغن نمود، تفاوت طبقاتی را ممنوع کرد<ref>اعظمی، [https://ur.nayasavera.net/مضامین/شیرِ-میسور-ٹیپو-سلطان-حیات-اور-کارنام شیرِ میسور ٹیپو سلطان :حیات اور کارنامے]، وبگاه نیا سویرا.</ref>
در عبادت خانه های هندو رسم قربانی انسان را ممنوع کرد، قبل از تیپو در سلطنت تَرَایوکور زنان دِلَتْ هندو( زنانی که از طبقه پایین جامعه بشمار می آمدند) موظف بودند که سر و سینه خود را نپوشانند، تیپو این رسم را متوقف کرد۔<ref>صدیقی علیگ، [https://www.qaumiawaz.com/social/a-great-warrior-sher-e-maysure-tipu-sultan-special-arcticle-on-birth-anniversary ایک عظیم مجاهد: شیر میسور تیپو سلطان]، قومی آواز ویب سائت۔</ref>
 
در عبادت خانه های هندو رسم قربانی انسان را ممنوع کرد، قبل از تیپو در سلطنت تَرَایوکور زنان دِلَتْ هندو( زنانی که از طبقه پایین جامعه بشمار می آمدند) موظف بودند که سر و سینه خود را نپوشانند، تیپو با رائزنی به حاکمان آنها، این رسم را متوقف کرد۔<ref>صدیقی علیگ، [https://www.qaumiawaz.com/social/a-great-warrior-sher-e-maysure-tipu-sultan-special-arcticle-on-birth-anniversary ایک عظیم مجاهد: شیر میسور تیپو سلطان]، قومی آواز ویب سائت۔</ref>


==روابط خارجی==
==روابط خارجی==
تیپوسلطان، اهداف استعماری انگلستان در هند را به خوبی می‌دانست و هیچ‌گاه حاضر نشد به نفع خود و برضد هیچ حکمران مسلمان یا هندو با نیروی انگلیسی متحد شود.<ref>سیدحسین زاده، «تیپو سلطان»، در دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۸۷ش، ج۱۶ ص۶۱۶.</ref>
تیپوسلطان، اهداف استعماری انگلستان در هند را به خوبی می‌دانست و هیچ‌گاه حاضر نشد به نفع خود و برضد هیچ حکمران مسلمان یا هندو با نیروی انگلیسی متحد شود.<ref>سیدحسین زاده، «تیپو سلطان»، در دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۸۷ش، ج۱۶ ص۶۱۶.</ref>


او در روابط خود با دولت‌های محلی دیگر رویکردی ضد استعماری داشت و می‌خواست حکومت‌های محلی کشورهای اسلامی علیه انگلیسی‌ها متحد شوند. از همین رو، نمایندگانی به دهلی، [[اوده]]، حیدرآباد، [[کشمیر]]، پونا، [[افغانستان]]، [[عربستان]]، امپراتوری عثمانی و [[ایران]] فرستاد.<ref>سیدحسین زاده، «تیپو سلطان»، در دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۸۷ش، ج۱۶ ص۶۱۶.</ref>
او در روابط خود با دولت‌های محلیِ دیگر رویکردی ضد استعماری داشت و می‌خواست حکومت‌های محلی کشورهای اسلامی علیه انگلیسی‌ها متحد شوند. از همین رو، نمایندگانی به دهلی، [[اوده]]، حیدرآباد، [[کشمیر]]، پونا، [[افغانستان]]، [[عربستان]]، امپراتوری عثمانی و [[ایران]] فرستاد.<ref>سیدحسین زاده، «تیپو سلطان»، در دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۸۷ش، ج۱۶ ص۶۱۶.</ref>


روابط تیپو سلطان با دولت [[فرانسه]] نیز متأثر از رویکرد ضدانگلیسی او بود و می‌کوشید تا از رقابت دو قدرت به نفع خود استفاده کند.<ref>سیدحسین زاده، «تیپو سلطان»، در دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۸۷ش، ج۱۶ ص۶۱۴.</ref>
روابط تیپو سلطان با دولت [[فرانسه]] نیز متأثر از رویکرد ضدانگلیسی او بود و می‌کوشید تا از رقابت دو قدرت به نفع خود استفاده کند.<ref>سیدحسین زاده، «تیپو سلطان»، در دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۸۷ش، ج۱۶ ص۶۱۴.</ref>
خط ۱۲۷: خط ۱۰۹:


==عدالت با مردم==
==عدالت با مردم==
تیپو سلطان در بین رعایت خود فرقی میان مسلمان و هندو فرقی قائل نبود و مناصب اهمی را نیز به هندوها داده بودند.<ref>ر.ک: محب الحسن، تاریخ تیپو سلطان، ۱۹۸۲م، ص۴۹۱۔</ref> </ref> گزارش‌ها حاکی از این است که او برای تراشیدن بت‌ها و ساخت بت‌خانه‌ها نیز پول و زمین اختصاص میداده است.<ref>محب الحسن، تاریخ تیپو سلطان، ۱۹۸۲م، ص۴۹۰۔</ref>
تیپو سلطان در بین رعایت خود فرقی میان مسلمان و هندو فرقی قائل نبود و مناصب اهمی را نیز به هندوها داده بودند.<ref>ر.ک: محب الحسن، تاریخ تیپو سلطان، ۱۹۸۲م، ص۴۹۱۔</ref> <nowiki></ref></nowiki> گزارش‌ها حاکی از این است که او برای تراشیدن بت‌ها و ساخت بت‌خانه‌ها نیز پول و زمین اختصاص میداده است.<ref>محب الحسن، تاریخ تیپو سلطان، ۱۹۸۲م، ص۴۹۰۔</ref>
ادیان مختلف در در برگزاری مراسم مذهبی خود آزاد بودند<ref>محب الحسن، تاریخ تیپو سلطان، ۱۹۸۲م، ص۴۹۰۔</ref>
ادیان مختلف در در برگزاری مراسم مذهبی خود آزاد بودند<ref>محب الحسن، تاریخ تیپو سلطان، ۱۹۸۲م، ص۴۹۰۔</ref>


خط ۱۳۷: خط ۱۱۹:
محب الحسن مورخ هندی نیز می‌نویسد که اگر تیپو گاها از هندوها کسی را وادار به تبدیل مذهب نموده باشد آنها کسانی بودند که بارها ارتکاب خیانت می شدند و بعنوان مجازات چنین کاری میکرد، یا اگر کسی می خواست از مذهب [[هند|هندو]] به مذهب دیگری بپیوندد به او میگفت اگر چنین قرار باشد پس به مذهب حاکم شما بپیوندید۔<ref>محب الحسن، تاریخ تیپو سلطان، ۱۹۸۲م، ص۴۹۵۔</ref> محب‌الحسن برای استشهاد حرف خود می‌نویسد که این کار جز مناطق کورگ و مالابار در جای دیگری گزارش نشده است و در این دو جا خیانت به سلطنت میسور زیاد بوده است.<ref>محب الحسن، تاریخ تیپو سلطان، ۱۹۸۲م، ص۴۹۵۔</ref>
محب الحسن مورخ هندی نیز می‌نویسد که اگر تیپو گاها از هندوها کسی را وادار به تبدیل مذهب نموده باشد آنها کسانی بودند که بارها ارتکاب خیانت می شدند و بعنوان مجازات چنین کاری میکرد، یا اگر کسی می خواست از مذهب [[هند|هندو]] به مذهب دیگری بپیوندد به او میگفت اگر چنین قرار باشد پس به مذهب حاکم شما بپیوندید۔<ref>محب الحسن، تاریخ تیپو سلطان، ۱۹۸۲م، ص۴۹۵۔</ref> محب‌الحسن برای استشهاد حرف خود می‌نویسد که این کار جز مناطق کورگ و مالابار در جای دیگری گزارش نشده است و در این دو جا خیانت به سلطنت میسور زیاد بوده است.<ref>محب الحسن، تاریخ تیپو سلطان، ۱۹۸۲م، ص۴۹۵۔</ref>


== جنگ با انگلیس ==
[[پرونده:توپ‌های تیپو سلطان.jpg|بندانگشتی|200px|چپ|نمونۀ توپ مورد استفاده تیپو سلطان در نبرد با انگلیسی‌ها]]
تیپو در دوران حکومتش با مراهته‌ها، انگلیسی‌ها و استقلال طلبان جنگ‌های متعددی داشت و از چهار جنگ علیه استعمار [[بریتانیا|انگلیس]] سه جنگ در زمان تیپو رخ داد۔ اولین جنگ(۱۷۶۶-۱۷۶۹) در زمان حیدرعلی پدر تیپو به وقوع پیوست.<ref>محمود، تاریخ سلطنت خداداد، ۱۹۳۹م، ص۱۹۸۔</ref> دومین جنگ(۱۷۸۰-۱۷۸۴) ۴سال به درازا کشید.<ref>محمود، تاریخ سلطنت خداداد، ۱۹۳۹م، ص۱۳۹-۱۴۰۔</ref> تیپوسلطان در این لشکرکشی از فرماندهان مهم سپاه پدر بود و اَرْکَات و بَنْگَلَور را فتح کرد.<ref>سیدحسین زاده، «تیپو سلطان»، در دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۸۷ش، ج۱۶ ص۶۱۵.</ref> در میانه جنگ حیدرعلی بخاطر سرطان درگذشت و تیپو سلطان پادشاه گردید.<ref>محمود، تاریخ سلطنت خداداد، ۱۹۳۹م، ص۱۵۴-۱۵۵۔</ref> انگلیسی‌ها در این جنگ نیز شکست خورد۔<ref>محمود، تاریخ سلطنت خداداد، ۱۹۳۹م، ص۱۹۹۔</ref>[[پرونده:نقطه ای در سرینگاپاتام که بدن تیپو در آن پیدا شد.jpg|بندانگشتی|200px|چپ|مکانی که بدن تیپو سلطان در آن پیدا شد.]]
تیپو سلطان در سومین جنگ(۱۲۰۴-۱۲۰۶ق/۱۷۹۰-۱۷۹۲م) علیه ارتش کمپانی هند شرقی [[بریتانیا]] با حمله تیپو سلطان به تراوانکور آغاز شد و دو سال به درازا کشید.<ref>سیدحسین زاده، «تیپو سلطان»، در دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۸۷ش، ج۱۶ ص۶۱۵.</ref>
در این جنگ بعضی از مناطق سلطنت میسور به انگلیسی‌ها واگذار شد<ref>محمود، تاریخ سلطنت خداداد، ۱۹۳۹م، ص۲۵۰۔</ref> ۳۳ میلیون روپیه غرامت جنگی پرداخت کرد.<ref>محمود، تاریخ سلطنت خداداد، ۱۹۳۹م، ص۲۶۱۔</ref> دو پسر تیپو به عنوان گروگان و تضمین در اختیار انگلیسی‌ها قرار گرفت.<ref>محمود، تاریخ سلطنت خداداد، ۱۹۳۹م، ص۲۶۲۔</ref> با پیروزی انگلستان، ارتباط میسور با دریا قطع شد و جادۀ اصلی مدرس به سرینگاپاتام به دست نیروهای انگلیسی افتاد و در حقیقت، سلطۀ انگلستان بر جنوب هند از این زمان آغاز شد.<ref>سیدحسین زاده، «تیپو سلطان»، در دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۸۷ش، ج۱۶ ص۶۱۵.</ref>
جنگ چهارم(۱۷۹۸-۱۷۹۹) بخاطر خیانت داخلی، سپاه تیپو شکست می‌خورد۔<ref>حسنی ندوی، تیپو سلطان شهید ایک تاریخ ساز قائد، ۱۴۳۳ق، ص۴۲-۴۳۔</ref> یکی از علل اصلی این شکست، خیانت و روابط پنهانی برخی از اطرافیان تیپوسلطان از جمله صادق، سپهسالار تیپو با انگلیسی‌ها دانسته شده است.<ref>سیدحسین زاده، «تیپو سلطان»، در دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۸۷ش، ج۱۶ ص۶۱۴.</ref> ارتش انگلیس وارد شهر شدند و به قصر تیپوسلطان حمله کردند.<ref>سیدحسین زاده، «تیپو سلطان»، در دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۸۷ش، ج۱۶ ص۶۱۴.</ref>
در زمانیکه تیپو در محاصره دشمن بود یکی از سربازان وی به او پیشنهاد میدهد که تسلیم شود در جواب، تیپو میگوید «'''زندگی یک روزه شیر بهتر از عمر صد ساله شغال است'''.»<ref>حسنی ندوی، تیپو سلطان شهید ایک تاریخ ساز قائد، ۱۴۳۳ق، ص۴۲۔</ref> در این جنگ تیپو سلطان به شهادت می‌رسد.<ref>حسنی ندوی، تیپو سلطان شهید ایک تاریخ ساز قائد، ۱۴۳۳ق، ص۴۴۔</ref>
==آثار==
==آثار==
دو مجلد از نامه‌های تیپو سلطان که به فارسی نگاشته، دردست است و گزیده‌ای از این نامه‌ها را ویلیام کریک پاتریک به انگلیسی ترجمه و با شرح و توضیح در [[لندن]] (۱۸۱۱م) به چاپ رسانده است.<ref>سیدحسین زاده، «تیپو سلطان»، در دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۸۷ش، ج۱۶ ص۶۱۶.</ref>
دو مجلد از نامه‌های تیپو سلطان که به فارسی نگاشته، دردست است و گزیده‌ای از این نامه‌ها را ویلیام کریک پاتریک به انگلیسی ترجمه و با شرح و توضیح در [[لندن]] (۱۸۱۱م) به چاپ رسانده است.<ref>سیدحسین زاده، «تیپو سلطان»، در دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۸۷ش، ج۱۶ ص۶۱۶.</ref>
Automoderated users، confirmed، movedable، protected، مدیران، templateeditor
۶٬۸۴۱

ویرایش