پرش به محتوا

آل آقا: تفاوت میان نسخه‌ها

۴۵۵ بایت حذف‌شده ،  ‏۲۴ ژوئیهٔ ۲۰۱۷
جز
حف نوشتارهای اصلی
imported>Hasaninasab
جز (حف نوشتارهای اصلی)
خط ۱۸: خط ۱۸:


==علت نامگذاری==
==علت نامگذاری==
شهرت افراد این خاندان به آل آقا بدین جهت است که منتسب به «[[آقا محمدباقر بهبهانی|آقا محمدباقر وحید بهبهانی]]» بوده و از این رو،‌گاه بهبهانی خوانده شده‌اند. برخی از اینان که در [[کرمانشاه]] و [[نهاوند]] اقامت داشته‌اند به کرمانشاهی و نهاوندی شهرت یافته‌اند.<ref>مرعشی، فهرست خطی، ج۵، ص۳۰۴؛ دوانی، آقامحمد باقر، ۱۳۶۲ش، ص۲۷۵، ۳۳۳، ۳۵۴</ref> برخی از افراد این خاندان نیز در [[تهران]]، [[قم]]، [[نجف]] و [[کربلا]] ساکن بوده‌اند.
شهرت افراد این خاندان به آل آقا بدین جهت است که منتسب به[[آقا محمدباقر بهبهانی|آقا وحید بهبهانی]]بوده و از این رو،‌گاه بهبهانی خوانده شده‌اند. برخی از اینان که در [[کرمانشاه]] و [[نهاوند]] اقامت داشته‌اند به کرمانشاهی و نهاوندی شهرت یافته‌اند.<ref>مرعشی، فهرست خطی، ج۵، ص۳۰۴؛ دوانی، آقامحمد باقر، ۱۳۶۲ش، ص۲۷۵، ۳۳۳، ۳۵۴</ref> برخی از افراد این خاندان نیز در [[تهران]]، [[قم]]، [[نجف]] و [[کربلا]] ساکن بوده‌اند.


==شخصیت‌های مشهور==
==شخصیت‌های مشهور==
شخصیت‌های بنام این خاندان بدین قرارند:
شخصیت‌های بنام این خاندان بدین قرارند:
===سید محمدعلی بهبهانی===
===سید محمدعلی بهبهانی===
{{اصلی|سید محمد علی بهبهانی}}
آقا سید محمد علی بهبهانی ([[سال ۱۱۴۴ هجری قمری|۱۱۴۴]]-[[سال ۱۲۱۶ هجری قمری|۱۲۱۶]]ق)<ref> بهبهانی، احمد، مرآت الاحوال، ۱۳۷۳ش، ج۱، ص۱۴۷؛ حبیب آبادی، مکارم الاثار، ۱۳۴۲ش، ج۲، ص۵۶۶</ref> معروف به آقا محمد علی کرمانشاهی، [[فقیه]]، اصولی و رجالی متنفّذ [[شیعه]] در قرن دوازدهم و سیزدهم که نزد [[آقا محمدخان قاجار]] نیز دارای احترام بود.<ref>سپهر، ناسخ التواریخ، ۱۳۴۴-۱۳۴۵ش، ج ۱، ص۶۰؛ حبیب آبادی، مکارم الاثار، ۱۳۴۲ش، ج ۲، ص۵۶۳؛ هدایت، ملحقات تاریخ روضة الصفا، ۱۳۳۹ش، ج ۹، ص۲۴۱</ref> عمده شهرت آقامحمدعلی، مبارزه جدّی و گسترده او با [[صوفیه]] در عصر [[قاجار]] است و مهم‌ترین آثار وی [[مقامع الفضل]] و [[خیراتیه]] در ابطال طریقة صوفیه است.
آقا سید محمد علی بهبهانی ([[سال ۱۱۴۴ هجری قمری|۱۱۴۴]]-[[سال ۱۲۱۶ هجری قمری|۱۲۱۶]]ق)<ref> بهبهانی، احمد، مرآت الاحوال، ۱۳۷۳ش، ج۱، ص۱۴۷؛ حبیب آبادی، مکارم الاثار، ۱۳۴۲ش، ج۲، ص۵۶۶</ref> معروف به '''آقا محمد علی کرمانشاهی'''، [[فقیه]]، اصولی و رجالی متنفّذ [[شیعه]] در قرن دوازدهم و سیزدهم که نزد [[آقا محمدخان قاجار]] نیز دارای احترام بود.<ref>سپهر، ناسخ التواریخ، ۱۳۴۴-۱۳۴۵ش، ج ۱، ص۶۰؛ حبیب آبادی، مکارم الاثار، ۱۳۴۲ش، ج ۲، ص۵۶۳؛ هدایت، ملحقات تاریخ روضة الصفا، ۱۳۳۹ش، ج ۹، ص۲۴۱</ref> عمده شهرت آقامحمدعلی، مبارزه جدّی و گسترده او با [[صوفیه]] در عصر [[قاجار]] است و مهم‌ترین آثار وی [[مقامع الفضل]] و [[خیراتیه]] در ابطال طریقة صوفیه است.
===سید محمدجعفر بهبهانی===
===سید محمدجعفر بهبهانی===
{{اصلی|سید محمدجعفر بهبهانی}}
آقا[[محمد جعفربن محمدعلی بهبهانی]](متوفی [[سال ۱۲۵۹ هجری قمری|۱۲۵۹]]ق)، فرزند ارشد آقامحمدعلی، در [[سال ۱۱۷۸ هجری قمری|۱۱۷۸]]ق در [[کربلا]] به دنیا آمد و همراه پدرش به [[ایران]] مهاجرت کرد. وی نزد پدرش و نیز میرزای قمی، در [[قم]]، [[میرسید علی طباطبایی]] و [[شیخ جعفر کبیر]]، در [[عراق]]، به تحصیل پرداخت. سپس به کرمانشاه رفت و پس از مرگ پدر عهده‌دار شئون دینی و اجتماعی وی در [[کرمانشاه]] شد. وی در کرمانشاه درگذشت و در مقبره خانوادگی آل آقا دفن شد.
آقا[[محمد جعفربن محمدعلی بهبهانی]](متوفی [[سال ۱۲۵۹ هجری قمری|۱۲۵۹]]ق)، فرزند ارشد آقامحمدعلی، در [[سال ۱۱۷۸ هجری قمری|۱۱۷۸]]ق در [[کربلا]] به دنیا آمد و همراه پدرش به [[ایران]] مهاجرت کرد. وی نزد پدرش و نیز میرزای قمی، در [[قم]]، [[میرسید علی طباطبایی]] و [[شیخ جعفر کبیر]]، در [[عراق]]، به تحصیل پرداخت. سپس به کرمانشاه رفت و پس از مرگ پدر عهده‌دار شئون دینی و اجتماعی وی در [[کرمانشاه]] شد. وی در کرمانشاه درگذشت و در مقبره خانوادگی آل آقا دفن شد.


خط ۳۸: خط ۳۶:
# شرح مَزجی بر دیباچه مفاتیح الشّرایع [[فیض کاشانی]].<ref> بهبهانی، احمد، مرآت الاحوال، ۱۳۷۳ش، ج ۱، ص۱۵۱-۱۵۴؛ دوانی، آقامحمد باقر، ۱۳۶۲ش، ص۳۳۶؛ بهبهانی، محمدجعفر، فضایح الصوفیة، ۱۴۱۳ق، مقدمه، ص۷-۱۲؛ رجوع کنید به: بهبهانی، محمدجعفر، فضایح الصوفیة، ۱۴۱۳ق، مقدمه، ص۱۰-۱۱</ref>
# شرح مَزجی بر دیباچه مفاتیح الشّرایع [[فیض کاشانی]].<ref> بهبهانی، احمد، مرآت الاحوال، ۱۳۷۳ش، ج ۱، ص۱۵۱-۱۵۴؛ دوانی، آقامحمد باقر، ۱۳۶۲ش، ص۳۳۶؛ بهبهانی، محمدجعفر، فضایح الصوفیة، ۱۴۱۳ق، مقدمه، ص۷-۱۲؛ رجوع کنید به: بهبهانی، محمدجعفر، فضایح الصوفیة، ۱۴۱۳ق، مقدمه، ص۱۰-۱۱</ref>
===محمداسماعیل بهبهانی===
===محمداسماعیل بهبهانی===
{{اصلی|محمداسماعیل بن محمدعلی بهبهانی}}
آقا[[محمداسماعیل بهبهانی]] (متوفی ح ۱۲۸۰ق) در [[سال ۱۱۹۲ هجری قمری|۱۱۹۲]]ق در [[رشت]] به دنیا آمد. مقدمات علوم را نزد پدرش فرا گرفت و برای ادامه تحصیل به [[عتبات]] رفت و از محضر پدر همسرش، صاحبِ ریاض، استفاده کرد. وی دو اثر در [[فقه]] و [[اصول]] داشته که اتمام آنها معلوم نیست.<ref> بهبهانی، احمد، مرآت الاحوال، ۱۳۷۳ش، ج ۱، ص۱۵۴-۱۵۵</ref>
آقا[[محمداسماعیل بهبهانی]] (متوفی ح ۱۲۸۰ق) در [[سال ۱۱۹۲ هجری قمری|۱۱۹۲]]ق در [[رشت]] به دنیا آمد. مقدمات علوم را نزد پدرش فرا گرفت و برای ادامه تحصیل به [[عتبات]] رفت و از محضر پدر همسرش، صاحبِ ریاض، استفاده کرد. وی دو اثر در [[فقه]] و [[اصول]] داشته که اتمام آنها معلوم نیست.<ref> بهبهانی، احمد، مرآت الاحوال، ۱۳۷۳ش، ج ۱، ص۱۵۴-۱۵۵</ref>


===سید احمد بهبهانی===
===سید احمد بهبهانی===
{{اصلی|سید احمد بهبهانی}}
'''سیداحمد بهبهانی''' ([[سال ۱۱۹۱ هجری قمری|۱۱۹۱]]-[[سال ۱۲۳۵ هجری قمری|۱۲۳۵]]ق)، عالم [[شیعه]] قرن ۱۳ق. وی افزون بر مقام علمی و تألیفاتش، به دلیل سیر و سیاحتش در [[ایران]]، [[عراق]] و [[هند]] و بر جای نهادن خاطراتش، منزلت ویژه‌ای دارد. کتاب [[مرآت الاحوال]] مهم‌ترین کتاب تألیفی وی است.
'''سیداحمد بهبهانی''' ([[سال ۱۱۹۱ هجری قمری|۱۱۹۱]]-[[سال ۱۲۳۵ هجری قمری|۱۲۳۵]]ق)، عالم [[شیعه]] قرن ۱۳ق. وی افزون بر مقام علمی و تألیفاتش، به دلیل سیر و سیاحتش در [[ایران]]، [[عراق]] و [[هند]] و بر جای نهادن خاطراتش، منزلت ویژه‌ای دارد. کتاب [[مرآت الاحوال]] مهم‌ترین کتاب تألیفی وی است.


===آقامحمود بهبهانی===
===آقامحمود بهبهانی===
{{اصلی|محمود بن محمدعلی بهبهانی}}
آقامحمود بهبهانی عالم،(به اختلاف، متوفی ۱۲۶۹ تا ۱۲۷۱ق) [[فقیه]]، [[عارف]] و شاعر در [[سال ۱۲۰۰ هجری قمری|۱۲۰۰]]ق در [[کرمانشاه]] زاده شد. مقدمات علوم را نزد پدر و برادرانش، آقامحمدجعفر و [[سید احمد بهبهانی|آقااحمد]]، فرا گرفت. سپس به [[عتبات]] رفت و از محضر [[صاحب ریاض]] و [[شیخ جعفر کبیر]] بهره جست. او برای تکمیل معلومات به شهرهای [[اصفهان]] و [[قم]] نیز سفر کرد و سرانجام مقیم [[تهران]] شد و مقامی والا یافت و در همین شهر درگذشت و در [[کربلا]] مدفون شد.<ref>دوانی، آقامحمد باقر، ۱۳۶۲ش، ص۳۴۸، ۳۴۹؛ معصوم علیشاه، طرائق‌الحقایق، ۱۳۱۸ق، ج۳، ص۴۶۹، ۴۷۱</ref>
آقامحمود بهبهانی عالم،(به اختلاف، متوفی ۱۲۶۹ تا ۱۲۷۱ق) [[فقیه]]، [[عارف]] و شاعر در [[سال ۱۲۰۰ هجری قمری|۱۲۰۰]]ق در [[کرمانشاه]] زاده شد. مقدمات علوم را نزد پدر و برادرانش، آقامحمدجعفر و [[سید احمد بهبهانی|آقااحمد]]، فرا گرفت. سپس به [[عتبات]] رفت و از محضر [[صاحب ریاض]] و [[شیخ جعفر کبیر]] بهره جست. او برای تکمیل معلومات به شهرهای [[اصفهان]] و [[قم]] نیز سفر کرد و سرانجام مقیم [[تهران]] شد و مقامی والا یافت و در همین شهر درگذشت و در [[کربلا]] مدفون شد.<ref>دوانی، آقامحمد باقر، ۱۳۶۲ش، ص۳۴۸، ۳۴۹؛ معصوم علیشاه، طرائق‌الحقایق، ۱۳۱۸ق، ج۳، ص۴۶۹، ۴۷۱</ref>


خط ۷۳: خط ۶۸:


===آقاعبدالله بهبهانی===
===آقاعبدالله بهبهانی===
{{اصلی|عبدالله بن محمدجعفر بهبهانی}}
آقاعبدالله بهبهانی در کرمانشاه می‌زیسته و عهده‌دار امور دینی و اجتماعی مردم آن دیار بوده است. صاحب [[روضات الجنات]]<ref>خوانساری، روضات الجنات، ۱۳۹۰-۱۳۹۲ش، ج ۷، ص۱۵۲-۱۵۳</ref> از مقام علمی و عملی وی تجلیل بلیغی نموده است. او در [[کرمانشاه]] درگذشت و در آرامگاه خانوادگی در کنار جد خود به خاک سپرده شد. دوانی مدفن او را [[کربلا]] می‌داند.<ref>دوانی، آقامحمد باقر، ۱۳۶۲ش، ص۳۳۶</ref> آثاری در زمینه‌های مختلف علوم اسلامی داشته است که تعدادی از آنها در آتش سوزی خانه امام جمعه کرمانشاه که در [[سال ۱۳۳۸ هجری قمری|۱۳۳۸]]ق/۱۹۲۰م اتفاق افتاد، طعمه حریق شد.<ref>امین، اعیان‌الشیعه، ۱۹۸۳م، ج۸، ص۷۰؛ دوانی، آقامحمد باقر، ۱۳۶۲ش، ص۳۳۶، ۳۳۷</ref>
آقاعبدالله بهبهانی در کرمانشاه می‌زیسته و عهده‌دار امور دینی و اجتماعی مردم آن دیار بوده است. صاحب [[روضات الجنات]]<ref>خوانساری، روضات الجنات، ۱۳۹۰-۱۳۹۲ش، ج ۷، ص۱۵۲-۱۵۳</ref> از مقام علمی و عملی وی تجلیل بلیغی نموده است. او در [[کرمانشاه]] درگذشت و در آرامگاه خانوادگی در کنار جد خود به خاک سپرده شد. دوانی مدفن او را [[کربلا]] می‌داند.<ref>دوانی، آقامحمد باقر، ۱۳۶۲ش، ص۳۳۶</ref> آثاری در زمینه‌های مختلف علوم اسلامی داشته است که تعدادی از آنها در آتش سوزی خانه امام جمعه کرمانشاه که در [[سال ۱۳۳۸ هجری قمری|۱۳۳۸]]ق/۱۹۲۰م اتفاق افتاد، طعمه حریق شد.<ref>امین، اعیان‌الشیعه، ۱۹۸۳م، ج۸، ص۷۰؛ دوانی، آقامحمد باقر، ۱۳۶۲ش، ص۳۳۶، ۳۳۷</ref>


خط ۹۱: خط ۸۵:


===آقامحمدتقی بهبهانی===
===آقامحمدتقی بهبهانی===
{{اصلی|محمدتقی بن محمدجعفربن محمدعلی بهبهانی}}
آقا[[محمدتقی بن محمدجعفربن محمدعلی بهبهانی]] (متوفی ۱۲۹۹ق) دارای تألیفاتی است در [[فقه]] و [[اصول]]، از جمله شرح زبدة الاصول؛ تعلیقه بر مبادی الاصول؛ حاشیه بر حاشیه ملاّ عبدالله در منطق.<ref>دوانی، آقامحمد باقر، ۱۳۶۲ش، ص۳۳۷</ref>
آقا[[محمدتقی بن محمدجعفربن محمدعلی بهبهانی]] (متوفی ۱۲۹۹ق) دارای تألیفاتی است در [[فقه]] و [[اصول]]، از جمله شرح زبدة الاصول؛ تعلیقه بر مبادی الاصول؛ حاشیه بر حاشیه ملاّ عبدالله در منطق.<ref>دوانی، آقامحمد باقر، ۱۳۶۲ش، ص۳۳۷</ref>