تهمت: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۱۱: | خط ۱۱: | ||
تهمتزدن ریختن آبروی دیگران نزد مردم است<ref>تهرانی، اخلاق الاهی، ۱۳۹۱ش، ج۴، ص۱۴۸.</ref> و باتوجه به آگاهی نداشتن دیگران از اینکه آن فرد مرتکب عمل زشت و ناروایی شده یا خیر، حرام است.<ref>تهرانی، اخلاق الاهی، ۱۳۹۱ش، ج۴، ص۱۴۸.</ref> خداوند در [[آیه ۲۳ سوره نور]] لعنت دنيا و آخرت همراه با عذابی بزرگ را مخصوص كسانى دانسته كه آبروى زنان پاکدامن را مى‌برند و به آنها [[قذف|نسبت زنا]] می‌دهند. [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] اين آيه را دلیل بر [[گناهان کبیره| کبیره]] بودن گناه تهمت دانسته است<ref>شیخ صدوق، علل الشرائع، ۱۳۸۳ق، ج۲، ص۴۸۰.</ref> و در حدیثی تهمت را به‌اندازه‌ای زشتی و پلید می‌داند که حتی [[شیطان]] هم از انجام‌دهنده آن بیزار است.<ref>شیخ کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۳۵۸.</ref> همچنین در [[آیات افک|آیاتِ اِفْک]]، (آیه‌های ۱۱-۲۶ [[سوره نور]]) تهمت‌زنندگان به یکی از اعضای مشهور خانواده [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]]<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۱۵، ص۸۹.</ref> را به عذابی بزرگ تهدید کرده است.<ref>مکارم شیرازی، الامثل، ۱۴۲۱ق، ج۱۱، ص۴۶.</ref> | تهمتزدن ریختن آبروی دیگران نزد مردم است<ref>تهرانی، اخلاق الاهی، ۱۳۹۱ش، ج۴، ص۱۴۸.</ref> و باتوجه به آگاهی نداشتن دیگران از اینکه آن فرد مرتکب عمل زشت و ناروایی شده یا خیر، حرام است.<ref>تهرانی، اخلاق الاهی، ۱۳۹۱ش، ج۴، ص۱۴۸.</ref> خداوند در [[آیه ۲۳ سوره نور]] لعنت دنيا و آخرت همراه با عذابی بزرگ را مخصوص كسانى دانسته كه آبروى زنان پاکدامن را مى‌برند و به آنها [[قذف|نسبت زنا]] می‌دهند. [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] اين آيه را دلیل بر [[گناهان کبیره| کبیره]] بودن گناه تهمت دانسته است<ref>شیخ صدوق، علل الشرائع، ۱۳۸۳ق، ج۲، ص۴۸۰.</ref> و در حدیثی تهمت را به‌اندازه‌ای زشتی و پلید می‌داند که حتی [[شیطان]] هم از انجام‌دهنده آن بیزار است.<ref>شیخ کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۳۵۸.</ref> همچنین در [[آیات افک|آیاتِ اِفْک]]، (آیه‌های ۱۱-۲۶ [[سوره نور]]) تهمت‌زنندگان به یکی از اعضای مشهور خانواده [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]]<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۱۵، ص۸۹.</ref> را به عذابی بزرگ تهدید کرده است.<ref>مکارم شیرازی، الامثل، ۱۴۲۱ق، ج۱۱، ص۴۶.</ref> | ||
در کتاب‌های روایی علاوه بر گشودن بخشی مجزا در بیان حرام بودن تهمت<ref>برای نمونه نگاه کنید به شیخ کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۳۶۱؛ | در کتاب‌های روایی علاوه بر گشودن بخشی مجزا در بیان حرام بودن تهمت<ref>برای نمونه نگاه کنید به شیخ کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۳۶۱؛ حر عاملی، وسائل الشيعة، ۱۴۲۴ق، ج۱۲، ص۳۰۲.</ref> زشت‌ترین مصداق آن، تهمتزدن به [[خیانت در امانت]] در حق شخصی است که در کاری امینش قرار داده‌اند.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۵، ص۲۹۸.</ref> همچنین با مکروه<ref>حر عاملی، وسائل الشيعة، ۱۴۲۴ق، ج۱۲، ص۳۶.</ref> دانستن انجام عملی که زمینه‌ی بدگمانى دیگران را فراهم کند، به آثار زشت تهمت اشاره و مواردی را به‌عنوان راه در امان ماندن از تهمت و راه رهایی از تهمتزدن ارائه نموده‌اند؛ نظیر | ||
{{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول = [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]]:{{سخ}} {{حدیث|إيّاكَ و مَواطِنَ التُّهْمةِ و المجلسَ المَظْنونَ بهِ السّوءُ، فإنَّ قَرينَ السُّوءِ يَغُرُّ جَلِيسَهُ|ترجمه=از رفت و آمد به جاهاى تهمت برانگيز و مجالسى كه گمان بد به آنها برده مى شود بپرهيز؛ زيرا دوست بد همنشين خود را مى فريبد.}}|تاریخ بایگانی| منبع = <small>شیخ طوسی، الأمالی، ۱۴۱۴ق، ص۷.</small>| تراز = چپ| عرض = ۲۳۰px| اندازه خط = ۱۲px|رنگ پس‌زمینه =#ffeebb| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}} | {{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول = [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]]:{{سخ}} {{حدیث|إيّاكَ و مَواطِنَ التُّهْمةِ و المجلسَ المَظْنونَ بهِ السّوءُ، فإنَّ قَرينَ السُّوءِ يَغُرُّ جَلِيسَهُ|ترجمه=از رفت و آمد به جاهاى تهمت برانگيز و مجالسى كه گمان بد به آنها برده مى شود بپرهيز؛ زيرا دوست بد همنشين خود را مى فريبد.}}|تاریخ بایگانی| منبع = <small>شیخ طوسی، الأمالی، ۱۴۱۴ق، ص۷.</small>| تراز = چپ| عرض = ۲۳۰px| اندازه خط = ۱۲px|رنگ پس‌زمینه =#ffeebb| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}} | ||
* تهمت موجب از بین رفتن [[ایمان|ایمان]] فرد مؤمن می‌شود.<ref>شیخ کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۳۶۱.</ref> | * تهمت موجب از بین رفتن [[ایمان|ایمان]] فرد مؤمن می‌شود.<ref>شیخ کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۳۶۱.</ref> | ||
| خط ۲۲: | خط ۲۲: | ||
==حکم شرعی== | ==حکم شرعی== | ||
برای تهمت در فقه احکامی بیان شده است؛ نظیر | برای تهمت در فقه احکامی بیان شده است؛ نظیر | ||
* برداشت بد (سوء) از رفتار دیگران و انتشار آن [[حرام]] است<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۴۱، ص۵۹؛ شهید ثانی، الرسائل، ۱۴۲۱ق، ج۱، ص۲۹۳؛ شهید ثانی، كشف الريبة، ۱۳۹۰ق، ص۲۱.</ref> و از [[گناهان کبیره]] محسوب می‌شود.<ref>ابن‌شعبه، تحف العقول، ۱۴۰۴ق، ص۳۳۱؛ | * برداشت بد (سوء) از رفتار دیگران و انتشار آن [[حرام]] است<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۴۱، ص۵۹؛ شهید ثانی، الرسائل، ۱۴۲۱ق، ج۱، ص۲۹۳؛ شهید ثانی، كشف الريبة، ۱۳۹۰ق، ص۲۱.</ref> و از [[گناهان کبیره]] محسوب می‌شود.<ref>ابن‌شعبه، تحف العقول، ۱۴۰۴ق، ص۳۳۱؛ حر عاملی، آداب معاشرت، ۱۳۸۰ش، ص۲۰۴؛ دستغیب، گناهان کبیره، کانون ابلاغ اندیشه‌های اسلامی، ج۲، ص۳۸۶.</ref> | ||
* تهمت [[تعزیر]] دارد، مگر اینکه به [[قذف|حد قذف]] برسد.<ref>امام خمینی، استفتائات امام خمینی، ۱۳۷۲ش، ج۳، ص۴۵۲؛ فاضل لنكرانى، جامع المسائل، ۱۳۸۳ش، ج۲، ص۳۴۰؛ مکارم شیرازی، مجموعه استفتائات جدید، ۱۴۲۷ق، ج۱، ص۳۵۶.</ref> | * تهمت [[تعزیر]] دارد، مگر اینکه به [[قذف|حد قذف]] برسد.<ref>امام خمینی، استفتائات امام خمینی، ۱۳۷۲ش، ج۳، ص۴۵۲؛ فاضل لنكرانى، جامع المسائل، ۱۳۸۳ش، ج۲، ص۳۴۰؛ مکارم شیرازی، مجموعه استفتائات جدید، ۱۴۲۷ق، ج۱، ص۳۵۶.</ref> | ||
* اگر کسی سوء‌ظنش را در باره شخصی نزد دیگران ابراز کند، دو گناه مرتکب شده است اگر واقعا آن صفت زشت و عیب در آن شخص وجود داشته باشد [[غیبت]] است<ref>ورّام مجموعه ورّام، ۱۳۶۹ش، ج۱، ص۲۳۵؛ تهرانی، اخلاق ربانی، ۱۴۰۱ش، ص۴۳.</ref> و اگر نباشد [[بهتان]] حساب می‌شود.<ref>تهرانی، اخلاق ربانی، ۱۴۰۱ش، ص۴۳.</ref> | * اگر کسی سوء‌ظنش را در باره شخصی نزد دیگران ابراز کند، دو گناه مرتکب شده است اگر واقعا آن صفت زشت و عیب در آن شخص وجود داشته باشد [[غیبت]] است<ref>ورّام مجموعه ورّام، ۱۳۶۹ش، ج۱، ص۲۳۵؛ تهرانی، اخلاق ربانی، ۱۴۰۱ش، ص۴۳.</ref> و اگر نباشد [[بهتان]] حساب می‌شود.<ref>تهرانی، اخلاق ربانی، ۱۴۰۱ش، ص۴۳.</ref> | ||
| خط ۵۳: | خط ۵۳: | ||
* شهید ثانی، زین‌الدین بن علی، رسائل الشهید الثانی، قم، دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، ۱۴۲۱ق. | * شهید ثانی، زین‌الدین بن علی، رسائل الشهید الثانی، قم، دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، ۱۴۲۱ق. | ||
* شهید ثانی، زین‌الدین بن علی، کشف الریبة، تهران، دار المرتضوی للنشر، ۱۳۹۰ق. | * شهید ثانی، زین‌الدین بن علی، کشف الریبة، تهران، دار المرتضوی للنشر، ۱۳۹۰ق. | ||
* | * حر عاملی، محمد بن حسن، آداب معاشرت از دیدگاه معصومین(ع)، ترجمه: محمدعلی فارابی، مشهد، آستان قدس رضوى، ۱۳۸۰ش. | ||
* | * حر عاملی، محمد بن حسن، وسایل الشیعه و مستدرکها، قم، مؤسسة النشر الإسلامی، ۱۴۲۴ق. | ||
* شیخ صدوق، محمد بن علی، الأمالی، قم، مؤسسة البعثة، ۱۴۱۷ق. | * شیخ صدوق، محمد بن علی، الأمالی، قم، مؤسسة البعثة، ۱۴۱۷ق. | ||
* شیخ صدوق، محمد بن علی، علل الشرایع، نجف، منشورات المكتبة الحيدرية، ۱۳۸۳ق. | * شیخ صدوق، محمد بن علی، علل الشرایع، نجف، منشورات المكتبة الحيدرية، ۱۳۸۳ق. | ||
* شیخ طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البيان فی تفسير القرآن، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، ۱۴۱۵ق. | * شیخ طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البيان فی تفسير القرآن، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، ۱۴۱۵ق. | ||
* شیخ طوسی، محمد بن حسن، الأمالی، قم، دار الثقافة، ۱۴۱۴ق. | * شیخ طوسی، محمد بن حسن، الأمالی، قم، دار الثقافة، ۱۴۱۴ق. | ||
* | * کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تحقیق: علی‌اکبر غفاری، تهران، دار الكتب الإسلامية، ۱۴۰۷ق. | ||
* طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۱۷ق. | * طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۱۷ق. | ||
* علامه مجلسی، محمدباقر، حلية المتقين فى آلادب و السنن و الاخلاق، ترجمه: مترجم خلیل رزق العاملی، قم، ذوى القربى، ۱۴۲۴ق. | * علامه مجلسی، محمدباقر، حلية المتقين فى آلادب و السنن و الاخلاق، ترجمه: مترجم خلیل رزق العاملی، قم، ذوى القربى، ۱۴۲۴ق. | ||