امام حسن مجتبی علیه‌السلام: تفاوت میان نسخه‌ها
←دوره جوانی
| خط ۶۹: | خط ۶۹: | ||
===دوره جوانی=== | ===دوره جوانی=== | ||
گزارش‌های مربوط به دوره جوانی امام حسن(ع) محدود است، از جمله در | گزارش‌های مربوط به دوره جوانی امام حسن(ع) محدود است، از جمله در [[الامامة و السیاسة (کتاب)|الامامة و السیاسة]] آمده است که به دستور [[عمر بن خطاب]]، حسن بن علی در [[شورای شش‌نفره|شورای شش‌نفره تعیین خلیفه]] به عنوان شاهد حضور داشت.<ref>ابن‌قتیبه، الامامة و السیاسة، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۴۲.</ref> | ||
در برخی منابع [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] آمده است که [[حسنین]] در جنگ افریقیه در [[سال ۲۶ هجری قمری|سال ۲۶ق]]<ref>ابن‌خلدون، العبر، ۱۴۰۱ق، ج۲، ص۵۷۳-۵۷۴.</ref> و جنگ [[طبرستان]] در [[سال ۲۹ هجری قمری|سال ۲۹ق]] یا ۳۰ق<ref>طبری، تاریخ طبری، ۱۳۸۷ق، ج۴، ص۲۶۹.</ref> حضور داشته‌اند. این گونه روایات، موافقان و مخالفانی داشته است. [[سید جعفر مرتضی عاملی|جعفر مرتضی عاملی]] با توجه به اشکالات سندی آنها و نیز مخالفت [[امامان شیعه|امامان(ع)]] با شیوه فتوحات، آنها را ساختگی دانسته و اجازه ندادنِ امام علی(ع) به حسنین برای ورود به میدان جنگ در [[جنگ صفین|صفین]] را تاییدی بر آن شمرده است.<ref>جعفرمرتضی، الحیاة السیاسیة للامام الحسن، دارالسیرة، ص۱۵۸.</ref> [[ویلفرد مادلونگ]] بر این باور است که امام علی(ع) احتمالاً می‌خواسته است فرزندش حسن را در سن جوانی با امور جنگی آشنا کند و به تجربیات جنگی‌اش بیفزاید.<ref>http://www.iranicaonline.org/articles/hasan-b-ali</ref> | در برخی منابع [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] آمده است که [[حسنین]] در جنگ افریقیه در [[سال ۲۶ هجری قمری|سال ۲۶ق]]<ref>ابن‌خلدون، العبر، ۱۴۰۱ق، ج۲، ص۵۷۳-۵۷۴.</ref> و جنگ [[طبرستان]] در [[سال ۲۹ هجری قمری|سال ۲۹ق]] یا ۳۰ق<ref>طبری، تاریخ طبری، ۱۳۸۷ق، ج۴، ص۲۶۹.</ref> حضور داشته‌اند. این گونه روایات، موافقان و مخالفانی داشته است. [[سید جعفر مرتضی عاملی|جعفر مرتضی عاملی]] با توجه به اشکالات سندی آنها و نیز مخالفت [[امامان شیعه|امامان(ع)]] با شیوه فتوحات، آنها را ساختگی دانسته و اجازه ندادنِ امام علی(ع) به حسنین برای ورود به میدان جنگ در [[جنگ صفین|صفین]] را تاییدی بر آن شمرده است.<ref>جعفرمرتضی، الحیاة السیاسیة للامام الحسن، دارالسیرة، ص۱۵۸.</ref> [[ویلفرد مادلونگ]] بر این باور است که امام علی(ع) احتمالاً می‌خواسته است فرزندش حسن را در سن جوانی با امور جنگی آشنا کند و به تجربیات جنگی‌اش بیفزاید.<ref>http://www.iranicaonline.org/articles/hasan-b-ali</ref> | ||
| خط ۱۵۲: | خط ۱۵۲: | ||
به گفته [[حسین محمد جعفری]] در کتاب [[تشیع در مسیر تاریخ (کتاب)|تشیع در مسیر تاریخ]]، بسیاری از [[صحابه|اصحاب پیامبر(ص)]] که پس از ساخت [[کوفه]] در این شهر ساکن شده یا در دوره [[خلافت امام علی(ع)]]، همراه او به کوفه آمده بودند، در [[بیعت]] با امام حسن(ع) شرکت کردند یا [[خلافت]] او را پذیرفتند.<ref>جعفری، تشیع در مسیر تاریخ، ۱۳۸۰ش، ص۱۵۸</ref> جعفری با تکیه بر قرائنی معتقد است اهالی [[مکه]] و [[مدینه]] نیز با خلافت حسن بن علی موافق بودند و مردم [[عراق]] او را تنها گزینه برای این مقام می‌دانستند.<ref>جعفری، تشیع در مسیر تاریخ، ۱۳۸۰ش، ص۱۵۸-۱۶۰</ref> به گفته جعفری مردم [[یمن]] و فارس نیز نسبت به این بیعت، تایید ضمنی داشته یا حداقل، اعتراض و مخالفتی نکرده‌اند.<ref>جعفری، تشیع در مسیر تاریخ، ۱۳۸۰ش، ص۱۶۱</ref> | به گفته [[حسین محمد جعفری]] در کتاب [[تشیع در مسیر تاریخ (کتاب)|تشیع در مسیر تاریخ]]، بسیاری از [[صحابه|اصحاب پیامبر(ص)]] که پس از ساخت [[کوفه]] در این شهر ساکن شده یا در دوره [[خلافت امام علی(ع)]]، همراه او به کوفه آمده بودند، در [[بیعت]] با امام حسن(ع) شرکت کردند یا [[خلافت]] او را پذیرفتند.<ref>جعفری، تشیع در مسیر تاریخ، ۱۳۸۰ش، ص۱۵۸</ref> جعفری با تکیه بر قرائنی معتقد است اهالی [[مکه]] و [[مدینه]] نیز با خلافت حسن بن علی موافق بودند و مردم [[عراق]] او را تنها گزینه برای این مقام می‌دانستند.<ref>جعفری، تشیع در مسیر تاریخ، ۱۳۸۰ش، ص۱۵۸-۱۶۰</ref> به گفته جعفری مردم [[یمن]] و فارس نیز نسبت به این بیعت، تایید ضمنی داشته یا حداقل، اعتراض و مخالفتی نکرده‌اند.<ref>جعفری، تشیع در مسیر تاریخ، ۱۳۸۰ش، ص۱۶۱</ref> | ||
در برخی منابع آمده است هنگام بیعت، شروطی مطرح شد؛ از جمله در | در برخی منابع آمده است هنگام بیعت، شروطی مطرح شد؛ از جمله در [[الامامة و السیاسة (کتاب)|الامامة و السیاسة]] آمده است حسن بن علی به مردم گفت: آیا بیعت می‌کنید که فرمانم را اطاعت کنید و با هر کس جنگیدم بجنگید و با هر کس صلح کردم، صلح کنید؟ آنها با شنیدن این سخن به تردید افتادند و نزد [[امام حسین علیه‌السلام|حسین بن علی(ع)]] رفتند تا با او بیعت کنند، ولی او گفت: به خدا پناه می‌برم که تا حسن زنده است با شما بیعت کنم. آنان بازگشتند و با حسن بن علی بیعت کردند.<ref>ابن‌قتیبه، الامامة و السیاسة، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۱۸۴.</ref> طبری (درگذشته ۳۱۰ق) گفته است [[قیس بن سعد بن عباده|قیس بن سعد]] هنگام بیعت با او شرط کرد که بر اساس [[قرآن|کتاب خدا]] و [[سنت|سنت پیامبر]] عمل کند و با کسانی که خون مسلمانان را [[حلال]] می‌شمرند، بجنگد؛ ولی امام حسن(ع)، تنها کتاب خدا و سنت پیامبر را پذیرفت و هر شرط دیگری را برگرفته از همین دو شرط دانست.<ref>طبری، تاریخ طبری، ۱۳۸۷ق، ج۵، ص۱۵۸.</ref> عده‌ای از این گونه گزارش‌ها چنین نتیجه گرفته‌اند که امام حسن(ع) فردی صلح‌طلب و جنگ‌گریز بوده و سیره و منش او با [[امام علی علیه‌السلام|پدر]] و [[امام حسین علیه‌السلام|برادرش]] تفاوت داشته است.<ref>http://www.iranicaonline.org/articles/hasan-b-ali</ref><ref>جعفری، تشیع در مسیر تاریخ، ۱۳۸۲ش، ص ۱۶۱.</ref> | ||
[[رسول جعفریان]] معتقد است که این شرط‌ها، به این معنا نبود که حسن بن علی از آغاز قصد جنگ نداشته، بلکه هدف اصلی وی، حفظ حوزه اقتدار خود به عنوان پیشوای جامعه برای آزاد بودن در تصمیم‌گیری بوده است و حتی اقدامات بعدی او نشان می‌دهد که بر جنگ اصرار داشته است.<ref>جعفریان، حیات فکرى و سیاسى ائمه، ۱۳۸۱ش، ص۱۳۲.</ref> به گفته [[ابوالفرج اصفهانی|ابوالفَرَج اصفهانی]] یکی از نخستین اقدامات حسن بن علی(ع) پس از خلافت، افزایش صد در صدی دستمزد سربازان بود.<ref>ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبیین، ۱۴۰۸ق، ص۶۴</ref> | [[رسول جعفریان]] معتقد است که این شرط‌ها، به این معنا نبود که حسن بن علی از آغاز قصد جنگ نداشته، بلکه هدف اصلی وی، حفظ حوزه اقتدار خود به عنوان پیشوای جامعه برای آزاد بودن در تصمیم‌گیری بوده است و حتی اقدامات بعدی او نشان می‌دهد که بر جنگ اصرار داشته است.<ref>جعفریان، حیات فکرى و سیاسى ائمه، ۱۳۸۱ش، ص۱۳۲.</ref> به گفته [[ابوالفرج اصفهانی|ابوالفَرَج اصفهانی]] یکی از نخستین اقدامات حسن بن علی(ع) پس از خلافت، افزایش صد در صدی دستمزد سربازان بود.<ref>ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبیین، ۱۴۰۸ق، ص۶۴</ref> | ||