پرش به محتوا

زیارت ناحیه مقدسه: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۲۶: خط ۲۶:


ناحیه مقدسه اصطلاحی است که شیعیان، از زمان [[امام هادی علیه‌السلام|امام هادی(ع)]] تا پایان [[غیبت صغرا|غیبت صغری]]، برای اشاره به [[امامان شیعه|امام معصوم(ع)]] استفاده می‌کردند.<ref> محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام حسین(ع)، ج۱۲، ص۲۷۱، پانویس۱.</ref>
ناحیه مقدسه اصطلاحی است که شیعیان، از زمان [[امام هادی علیه‌السلام|امام هادی(ع)]] تا پایان [[غیبت صغرا|غیبت صغری]]، برای اشاره به [[امامان شیعه|امام معصوم(ع)]] استفاده می‌کردند.<ref> محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام حسین(ع)، ج۱۲، ص۲۷۱، پانویس۱.</ref>
[[پرونده:فرازی از زیارت ناحیه.jpg|بندانگشتی|فرازی از زیارت ناحیه نصب شده در رواق [[حرم حضرت معصومه(س)]]]]
== محتوا ==
== محتوا ==
{{نقل قول طبقاتی دوقلو
{{نقل قول طبقاتی دوقلو
خط ۳۳: خط ۳۱:
|تراز=چپ
|تراز=چپ
|رنگ حاشیه=۹۹۹۹۹۹
|رنگ حاشیه=۹۹۹۹۹۹
|اَلسّلامُ عَلَی الشَّیبِ الخَضیبِ| سلام بر محاسن به خون خضاب‌شده
|اَلسّلامُ عَلَی الشَّیبِ الخَضیبِ| سلام بر محاسنِ به خون خضاب‌شده
|اَلسّلامُ عَلَی الخَدِّ التَّریبِ| سلام بر گونه خاک‌آلود
|اَلسّلامُ عَلَی الخَدِّ التَّریبِ| سلام بر گونهٔ خاک‌آلود
|اَلسّلامُ عَلَی الثَّغرِ المَقروعِ بِالقَضیبِ| سلام بر لبی که با نی زده شد
|اَلسّلامُ عَلَی الثَّغرِ المَقروعِ بِالقَضیبِ| سلام بر لبی که با نی زده شد
|اَلسّلامُ عَلَی الرَّأسِ المَرفوعِ| سلام بر سر بالای نیزه  
|اَلسّلامُ عَلَی الرَّأسِ المَرفوعِ| سلام بر سرِ بالای نیزه  
|اَلسّلامُ عَلَی الاَجسادِ العارِیةِ فِی الفَلَواتِ| سلام بر اجسادی که برهنه در بیابان رها شد.
|اَلسّلامُ عَلَی الاَجسادِ العارِیةِ فِی الفَلَواتِ| سلام بر اجسادی که برهنه در بیابان رها شدند
}}
}}
زیارت ناحیه مقدسه با سلام بر [[پیامبران]]، [[اهل‌بیت(ع)|اهل‌بیت]]، [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] و [[فهرست اصحاب امام حسین(ع)|یارانش]] در[[کربلا]] آغاز می‌شود. پس از آن، به شرح اوصاف و کردار امام حسین(ع) پیش از واقعه کربلا، زمینه‌های جنگ، شرح شهادت و سختی‌های او و یارانش، و عزادارشدن موجودات عالِم می‌پردازد. در پایان، با [[توسل]] به اهل‌بیت و [[دعا]] پایان می‌پذیرد.<ref>نگاه کنید به شیرازی، «[https://ensani.ir/fa/article/55884 در محضر زیارت ناحیه]».</ref>
زیارت ناحیه مقدسه با سلام بر [[پیامبران]]، [[اهل‌بیت(ع)|اهل‌بیت]]، [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] و [[فهرست اصحاب امام حسین(ع)|یارانش]] در[[کربلا]] آغاز می‌شود. پس از آن، به شرح اوصاف و کردار امام حسین(ع) پیش از واقعه کربلا، زمینه‌های جنگ، شرح شهادت و سختی‌های او و یارانش، و عزادارشدن موجودات عالِم می‌پردازد. در پایان، با [[توسل]] به اهل‌بیت و [[دعا]] پایان می‌پذیرد.<ref>نگاه کنید به شیرازی، «[https://ensani.ir/fa/article/55884 در محضر زیارت ناحیه]».</ref>


خط ۵۴: خط ۵۳:
* «وَ الشِّمْرُ جالِسٌ عَلی صَدْرِکَ، وَ مُولِغٌ سَیفَهُ عَلی نَحْرِکَ، قابِضٌ عَلی شَیبَتِکَ بِیدِهِ، ذابِحٌ لَکَ بِمُهَنَّدِهِ؛ شمر روی سینه‌ات نشست و شمشیرش را به حنجرت فروبرد و ریشت را به دست گرفت و با شمشیرش، تو را ذبح کرد»:‌ این عبارت با گزارش‌های دیگری که حاکی از این است که سر امام حسین را از پشت بریدند سازگار نیست.<ref>رنجبر، «پژوهشی در بارة دو زیارت ناحیه و زیارت رجبیّه»، ص۶۷.</ref>
* «وَ الشِّمْرُ جالِسٌ عَلی صَدْرِکَ، وَ مُولِغٌ سَیفَهُ عَلی نَحْرِکَ، قابِضٌ عَلی شَیبَتِکَ بِیدِهِ، ذابِحٌ لَکَ بِمُهَنَّدِهِ؛ شمر روی سینه‌ات نشست و شمشیرش را به حنجرت فروبرد و ریشت را به دست گرفت و با شمشیرش، تو را ذبح کرد»:‌ این عبارت با گزارش‌های دیگری که حاکی از این است که سر امام حسین را از پشت بریدند سازگار نیست.<ref>رنجبر، «پژوهشی در بارة دو زیارت ناحیه و زیارت رجبیّه»، ص۶۷.</ref>
==سند زیارت==
==سند زیارت==
زیارت ناحیه مقدسه در کتاب [[المزار الکبیر (کتاب)| المزار الکبیر]] اثر [[محمد بن جعفر مشهدی|ابن‌مشهدی]] (درگذشت: ۵۹۵ق) نقل شده است.<ref>  ابن‌مشهدی، المزار الکبیر، ۱۳۷۸ش، ص۴۹۶-۵۱۹.</ref> او در آغاز این کتاب گفته است آنچه در این کتاب آورده‌ام از طریق راویان [[ثقه]] به سادات می‌رسد.<ref> ابن‌مشهدی، المزار الکبیر، ۱۳۷۸ش، ص۲۷.</ref> برخی با استناد به اینکه منظور از سادات، [[امامان شیعه|امامان معصوم]] هستند، روایات این کتاب را معتبر و صحیح می‌دانند، هرچند [[حدیث مرسل|مرسل]] باشند.<ref>احسانی‌فر، «اعتبار سندی زیارت‌های ناحیه مقدسه»، ص۵۳.</ref> همچنین این جمله او را از [[توثیقات عام]] شمرده‌اند که از نظر برخی رجالیان بر وثاقت تمام راویان کتاب دلالت دارد.<ref>موسوی غریفی، قواعد الحدیث، بی‌تا، ص۱۸۸.</ref>
[[پرونده:فرازی از زیارت ناحیه.jpg|بندانگشتی|فرازی از زیارت ناحیه نصب شده در رواق [[حرم حضرت معصومه(س)]]]]زیارت ناحیه مقدسه در کتاب [[المزار الکبیر (کتاب)| المزار الکبیر]] اثر [[محمد بن جعفر مشهدی|ابن‌مشهدی]] (درگذشت: ۵۹۵ق) نقل شده است.<ref>  ابن‌مشهدی، المزار الکبیر، ۱۳۷۸ش، ص۴۹۶-۵۱۹.</ref> او در آغاز این کتاب گفته است آنچه در این کتاب آورده‌ام از طریق راویان [[ثقه]] به سادات می‌رسد.<ref> ابن‌مشهدی، المزار الکبیر، ۱۳۷۸ش، ص۲۷.</ref> برخی با استناد به اینکه منظور از سادات، [[امامان شیعه|امامان معصوم]] هستند، روایات این کتاب را معتبر و صحیح می‌دانند، هرچند [[حدیث مرسل|مرسل]] باشند.<ref>احسانی‌فر، «اعتبار سندی زیارت‌های ناحیه مقدسه»، ص۵۳.</ref> همچنین این جمله او را از [[توثیقات عام]] شمرده‌اند که از نظر برخی رجالیان بر وثاقت تمام راویان کتاب دلالت دارد.<ref>موسوی غریفی، قواعد الحدیث، بی‌تا، ص۱۸۸.</ref>


اما [[سید ابوالقاسم خویی|آیت‌الله خویی]] در کتاب [[معجم رجال الحدیث (کتاب)|مُعجَمُ رجالِ الحدیث]]، اعتبار کتاب المزار الکبیر را نمی‌پذیرد و ابن‌مشهدی را مجهول‌الهویه می‌داند.<ref>خویی، معجم رجال الحدیث، ۱۳۷۲ش، ج۱، ص۵۱.</ref> [[محمدهادی یوسفی غروی]] (تولد: ۱۳۲۷ش) تاریخ‌پژوه نیز در سند این زیارت تردید کرده است. او گفته است برخی از مطالب این زیارت با مسلّمات تاریخ و اخبار معتبر [[مقتل|مقاتل]] سازگاری ندارد.<ref>[https://tarikhi.com/conferences-meetings/بررسی-تحلیلی-سیر-مقتل-نگاری-عاشورا/ بررسی تحلیلی سیر مقتل‌نگاری عاشورا]، پژوهش‌های تاریخی، فرهنگی و تمدنی.</ref> با این حال به باور [[نجم‌الدین طبسی]] (تولد: ۱۳۳۴ش) حدیث‌پژوه ، اعتماد ابن‌طاووس، [[شهید اول]]، [[محمدباقر مجلسی|علامه مجلسی]]، [[میرزا حسین نوری|محدث نوری]] و... موجب اطمینان به وثاقت ابن‌مشهدی می‌شود.<ref>طبسی، «زیارت ناحیه مقدسه»، ص۲۰۹.</ref>
اما [[سید ابوالقاسم خویی|آیت‌الله خویی]] در کتاب [[معجم رجال الحدیث (کتاب)|مُعجَمُ رجالِ الحدیث]]، اعتبار کتاب المزار الکبیر را نمی‌پذیرد و ابن‌مشهدی را مجهول‌الهویه می‌داند.<ref>خویی، معجم رجال الحدیث، ۱۳۷۲ش، ج۱، ص۵۱.</ref> [[محمدهادی یوسفی غروی]] (تولد: ۱۳۲۷ش) تاریخ‌پژوه نیز در سند این زیارت تردید کرده است. او گفته است برخی از مطالب این زیارت با مسلّمات تاریخ و اخبار معتبر [[مقتل|مقاتل]] سازگاری ندارد.<ref>[https://tarikhi.com/conferences-meetings/بررسی-تحلیلی-سیر-مقتل-نگاری-عاشورا/ بررسی تحلیلی سیر مقتل‌نگاری عاشورا]، پژوهش‌های تاریخی، فرهنگی و تمدنی.</ref> با این حال به باور [[نجم‌الدین طبسی]] (تولد: ۱۳۳۴ش) حدیث‌پژوه ، اعتماد ابن‌طاووس، [[شهید اول]]، [[محمدباقر مجلسی|علامه مجلسی]]، [[میرزا حسین نوری|محدث نوری]] و... موجب اطمینان به وثاقت ابن‌مشهدی می‌شود.<ref>طبسی، «زیارت ناحیه مقدسه»، ص۲۰۹.</ref>


==زیارت منقول از سیدِ مرتضی ==
==زیارت منقول از سیدِ مرتضی ==
{{جعبه نقل قول
|عنوان=فرازی از زیارت ناحیه مقدسه:
|نقل‌قول=فَلاََ نْدُبَنَّک َ صَباحاً وَ مَسآءً، وَ لاََبْکِینَّ لَکَ بَدَلَ الدُّمُوعِ دَماً {{سخ}} صبح و شام بر تو مویه می‌کنم، و به جای اشک برای تو خون گریه می‌کنم.
|منبع=
|عرض=۲۰
}}
[[سید ابن طاووس|سید بن طاووس]] در کتاب [[مصباح الزائر (کتاب)|مصباح الزّائر]] زیارتی از [[سید مرتضی|سیدِ مرتضی]] (متوفای۴۳۶ق) با عنوان «زیارةٌ ثانَویّه بِاَلفاظ شافِیَه» جزو اعمال روز عاشورا نقل کرده است.<ref>سید ابن طاووس، مصباح الزائر، ص۲۲۱.</ref> به گفته محمد احسانی‌فر در مقاله «اعتبار سندی زیارت‌های ناحیه مقدسه»، دوسوم زیارت ناحیه در این زیارت آمده است.<ref>احسانی‌فر، «اعتبار سندی زیارت‌های ناحیه مقدسه»، ص۶۶.</ref> [[محمدباقر مجلسی|علامه مجلسی]] احتمال داده است که علت این تفاوت اختلاف نسخه‌ها باشد یا اینکه به احتمال قوی‌تر، سیدِ مرتضی عبارتی از خود بر زیارت ناحیه افزوده است.<ref>مجلسی، بحار الانوار،۱۴۰۳ق ج۱۰۱، ص۳۲۸.</ref> به گفته احسانی‌فر، زیارت منقول از سیدِ مرتضی را به امام معصوم نسبت نداده و این زیارت با زیارت ناحیه تفاوت اساسی دارد.<ref>احسانی‌فر، «اعتبار سندی زیارت‌های ناحیه مقدسه»، ص۶۵-۶۶.</ref>
[[سید ابن طاووس|سید بن طاووس]] در کتاب [[مصباح الزائر (کتاب)|مصباح الزّائر]] زیارتی از [[سید مرتضی|سیدِ مرتضی]] (متوفای۴۳۶ق) با عنوان «زیارةٌ ثانَویّه بِاَلفاظ شافِیَه» جزو اعمال روز عاشورا نقل کرده است.<ref>سید ابن طاووس، مصباح الزائر، ص۲۲۱.</ref> به گفته محمد احسانی‌فر در مقاله «اعتبار سندی زیارت‌های ناحیه مقدسه»، دوسوم زیارت ناحیه در این زیارت آمده است.<ref>احسانی‌فر، «اعتبار سندی زیارت‌های ناحیه مقدسه»، ص۶۶.</ref> [[محمدباقر مجلسی|علامه مجلسی]] احتمال داده است که علت این تفاوت اختلاف نسخه‌ها باشد یا اینکه به احتمال قوی‌تر، سیدِ مرتضی عبارتی از خود بر زیارت ناحیه افزوده است.<ref>مجلسی، بحار الانوار،۱۴۰۳ق ج۱۰۱، ص۳۲۸.</ref> به گفته احسانی‌فر، زیارت منقول از سیدِ مرتضی را به امام معصوم نسبت نداده و این زیارت با زیارت ناحیه تفاوت اساسی دارد.<ref>احسانی‌فر، «اعتبار سندی زیارت‌های ناحیه مقدسه»، ص۶۵-۶۶.</ref>


Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor
۲٬۵۷۹

ویرایش