پرش به محتوا

زیارت ناحیه مقدسه: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۴: خط ۲۴:
==نام‌گذاری و اهمیت==
==نام‌گذاری و اهمیت==
{{همچنین|ناحیه مقدسه}}
{{همچنین|ناحیه مقدسه}}
زیارت ناحیه مقدسه، زیارتنا‌مه‌ای مشتمل بر مصائب امام حسین و یارانش است.<ref> محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام حسین(ع)، ۱۳۸۸ش، ج۱۲، ص۲۷۱.</ref> به همین خاطر سخنرانان و مداحان به آن زیاد استناد می‌کنند.<ref> محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام حسین(ع)، ۱۳۸۸ش، ج۱۲، ص۲۷۱.</ref> [[محمد بن جعفر مشهدی|ابن‌مشهدی]] آن را جزو اعمال روز عاشورا ذکر کرده است.<ref>ابن‌مشهدی، المزار الکبیر، ۱۳۷۸ش، ص۴۹۶.</ref> اما [[شیعه|شیعیان]] آن را در ایام دیگر سال نیز می‌خوانند.<ref> فؤادیان، «سیری در زیارت ناحیه مقدسه».</ref>
زیارت ناحیه مقدسه، زیارتنا‌مه‌ای مشتمل بر مصائب امام حسین و یارانش است.<ref> محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام حسین(ع)، ۱۳۸۸ش، ج۱۲، ص۲۷۱.</ref> به همین خاطر سخنرانان و مداحان به آن زیاد استناد می‌کنند.<ref> محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام حسین(ع)، ۱۳۸۸ش، ج۱۲، ص۲۷۱.</ref> [[محمد بن جعفر مشهدی|ابن‌مشهدی]] آن را جزو اعمال روز عاشورا ذکر کرده است؛<ref>ابن‌مشهدی، المزار الکبیر، ۱۳۷۸ش، ص۴۹۶.</ref> اما [[شیعه|شیعیان]] آن را در ایام دیگر سال نیز می‌خوانند.<ref> فؤادیان، «سیری در زیارت ناحیه مقدسه».</ref>


ناحیه مقدسه اصطلاحی است که شیعیان، از زمان [[امام هادی علیه‌السلام|امام هادی(ع)]] تا پایان [[غیبت صغرا|غیبت صغری]] برای اشاره به [[امامان شیعه|امام معصوم(ع)]] استفاده می‌کردند.<ref> محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام حسین(ع)، ج۱۲، ص۲۷۱، پانویس۱.</ref>
ناحیه مقدسه اصطلاحی است که شیعیان، از زمان [[امام هادی علیه‌السلام|امام هادی(ع)]] تا پایان [[غیبت صغرا|غیبت صغری]]، برای اشاره به [[امامان شیعه|امام معصوم(ع)]] استفاده می‌کردند.<ref> محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام حسین(ع)، ج۱۲، ص۲۷۱، پانویس۱.</ref>
[[پرونده:فرازی از زیارت ناحیه.jpg|بندانگشتی|فرازی از زیارت ناحیه نصب شده در رواق [[حرم حضرت معصومه(س)]]]]
[[پرونده:فرازی از زیارت ناحیه.jpg|بندانگشتی|فرازی از زیارت ناحیه نصب شده در رواق [[حرم حضرت معصومه(س)]]]]


خط ۴۰: خط ۴۰:
|اَلسّلامُ عَلَی الاَجسادِ العارِیةِ فِی الفَلَواتِ| سلام بر اجسادی که برهنه در بیابان رها شد.
|اَلسّلامُ عَلَی الاَجسادِ العارِیةِ فِی الفَلَواتِ| سلام بر اجسادی که برهنه در بیابان رها شد.
}}
}}
زیارت ناحیه مقدسه با [[سلام]] بر [[پیامبران]] و اهل‌بیت، [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] و [[فهرست اصحاب امام حسین(ع)|یارانش]] در[[کربلا]] آغاز می‌شود. پس از آن، به شرح اوصاف و کردار امام حسین(ع) پیش از واقعه کربلا، زمینه‌های جنگ، شرح شهادت و سختی‌های او و یارانش، و عزادارشدن عالم و موجودات می‌پردازد. در پایان، با [[توسل]] به [[اهل‌بیت(ع)|اهل‌بیت]] و [[دعا]] پایان می‌پذیرد.<ref>نگاه کنید به شیرازی، «[https://ensani.ir/fa/article/55884 در محضر زیارت ناحیه]».</ref>
زیارت ناحیه مقدسه با سلام بر [[پیامبران]]، [[اهل‌بیت(ع)|اهل‌بیت]]، [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] و [[فهرست اصحاب امام حسین(ع)|یارانش]] در[[کربلا]] آغاز می‌شود. پس از آن، به شرح اوصاف و کردار امام حسین(ع) پیش از واقعه کربلا، زمینه‌های جنگ، شرح شهادت و سختی‌های او و یارانش، و عزادارشدن موجودات عالِم می‌پردازد. در پایان، با [[توسل]] به اهل‌بیت و [[دعا]] پایان می‌پذیرد.<ref>نگاه کنید به شیرازی، «[https://ensani.ir/fa/article/55884 در محضر زیارت ناحیه]».</ref>


در آغاز این زیارت بر ۲۴ پیامبر و پنج‌تن آل‌عبا به همراه اوصاف مشهور آنها سلام داده می‌شود.<ref>نگاه کنید به شیرازی، «[https://ensani.ir/fa/article/55884 در محضر زیارت ناحیه]».</ref> سلام بر امام حسین(ع) گاهی با ذکر نام و فضائل و عملکرد آن حضرت است و گاهی بر اعضا و جوارحش با بیان مصیبت وارده بر آنها.<ref> فؤادیان، «سیری در زیارت ناحیه مقدسه».</ref>
در آغازِ این زیارت، بر ۲۴ پیامبر و پنج‌تنِ آل‌عبا به همراه اوصاف مشهور آنها سلام داده می‌شود.<ref>نگاه کنید به شیرازی، «[https://ensani.ir/fa/article/55884 در محضر زیارت ناحیه]».</ref> سلام بر امام حسین(ع) گاهی با ذکر نام و فضایل و عملکرد آن حضرت است و گاهی بر اعضا و جوارحش با بیان مصیبت واردشده بر آنها.<ref> فؤادیان، «سیری در زیارت ناحیه مقدسه».</ref>
===بیان ویژگی‌های امام حسین===
===بیان ویژگی‌های امام حسین===
در این زیارتنامه برخی از ویژگی‌های امام حسین معرفی شده است:
در این زیارتنامه برخی از ویژگی‌های امام حسین معرفی شده است:
*در [[تربت]] او شفا قرار داده شده است.
*در [[تربت]] او، شفا قرار داده شده است.
*در زیر قبه او دعا مستجاب می‌شود.
*در زیر بارگاهِ او، دعا مستجاب می‌شود.
*[[امامان شیعه|ائمه]]، از نسل اویند.
*[[امامان شیعه|ائمه]] از نسل اویند.
*فرزند پیامبر(ص)، علی(ع) و فاطمه(س) است.<ref>شیرازی، «[https://ensani.ir/fa/article/55884 در محضر زیارت ناحیه]».</ref>
*فرزند [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]]، [[امام علی علیه‌السلام|علی(ع)]] و [[حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها|فاطمه(س)]] است.<ref>شیرازی، «[https://ensani.ir/fa/article/55884 در محضر زیارت ناحیه]».</ref>


== تردید در صدور فرازهایی از معصوم==
== تردید در صدور فرازهایی از زیارتنامه==
برخی از نویسندگان با اسنتاد به فرازهایی از این زیارت‌نامه در صدور آن از معصوم تردید کرده‌اند:
برخی از نویسندگان با استناد به فرازهایی از این زیارتنامه، در صدور آن از معصوم تردید کرده‌اند؛ از جمله:
* «بَرَزْنَ مِنَ الْخُدُورِ، ناشِراتِ الشُّعُورِ عَلَی الْخُدُودِ، لاطِماتِ الْوُجُوهِ سافرات؛ زنان از پسِ پرده‌های خیمه خارج شدند، درحالی که گیسوان برگونه‌ها پراکنده نمودند، بر صورت‌ها طپانچه می‌زدند و نقاب از چهره‌ها افکنده بودند»: می‌گویند این عبارت با مبانی دینی شیعه سازگار نیست چراکه در روایات از پریشان کردن موی و لطمه زدن بر صورت نهی شده است همچنین چنین کاری با مقام صبر زنان اهل‌بیت به ویژه [[حضرت زینب سلام الله علیها|حضرت زینب(س)]] در برابر [[امتحان الهی]] سازگار نیست.<ref>رنجبر، «پژوهشی در بارة دو زیارت ناحیه و زیارت رجبیّه»، ص۶۵-۶۶.</ref>
* «بَرَزْنَ مِنَ الْخُدُورِ، ناشِراتِ الشُّعُورِ عَلَی الْخُدُودِ، لاطِماتِ الْوُجُوهِ سافرات؛ زنان از پسِ پرده‌های خیمه خارج شدند، در حالی که گیسوان برگونه‌ها پراکنده نموده بودند، بر صورت‌هایشان سیلی می‌زدند و نقاب از چهره افکنده بودند»: می‌گویند این عبارت با مبانی دینی شیعه سازگار نیست؛ چراکه در روایات، از پریشان کردن مو و لطمه‌زدن به صورت نهی شده است. همچنین چنین کاری با مقام صبر زنان اهل‌بیت، به ویژه [[حضرت زینب سلام الله علیها|حضرت زینب(س)]] در برابر [[امتحان الهی]] سازگار نیست.<ref>رنجبر، «پژوهشی در بارة دو زیارت ناحیه و زیارت رجبیّه»، ص۶۵-۶۶.</ref>  
* « أَللّهُمَّ ... وَاقْبَلْ تَوْبَتی، وَارْحَمْ عَبْرَتی، وَ أَقِلْنی عَثْرَتی، وَاغْفِرْلی خَطیئَتی» و « وَ طَهِّرْنی مِنَ الذُّنُوبِ وَ الاَْوْزارِ، ... وَ اغْفِرْلی»، به اعتقاد برخی این عبارت‌ها با صدور آن از جانب امام معصوم سازگار نیست چرا که به اعتقاد شیعیان معصوم از [[گناه]] و خطا مصون است.<ref>رنجبر، «پژوهشی در بارة دو زیارت ناحیه و زیارت رجبیّه»، ص۶۶-۶۷.</ref>
* «وَ الشِّمْرُ جالِسٌ عَلی صَدْرِکَ، وَ مُولِغٌ سَیفَهُ عَلی نَحْرِک َ، قابِضٌ عَلی شَیبَتِک َ بِیدِهِ، ذابِحٌ لَک َ بِمُهَنَّدِهِ»:‌ این عبارت با گزارش‌های دیگری که حاکی از این است که سر امام حسین را از قفا بریدند سازگار نیست.<ref>رنجبر، «پژوهشی در بارة دو زیارت ناحیه و زیارت رجبیّه»، ص۶۷.</ref>
*«وَ الشِّمْرُ جالِسٌ عَلی صَدْرِکَ، وَ مُولِغٌ سَیفَهُ عَلی نَحْرِک َ، قابِضٌ عَلی شَیبَتِک َ بِیدِهِ، ذابِحٌ لَک َ بِمُهَنَّدِهِ»:‌ این عبارت با گزارش‌های دیگری که حاکی از این است که سر امام حسین را از قفا بریدند سازگار نیست.<ref>رنجبر، «پژوهشی در بارة دو زیارت ناحیه و زیارت رجبیّه»، ص۶۷.</ref>
==سند زیارت==
==سند زیارت==
این زیارت در کتاب [[المزار الکبیر (کتاب)| المزار الکبیر]] اثر [[محمد بن جعفر مشهدی|ابن‌مشهدی]] (متوفای ۵۹۵ق) نقل شده است.<ref>  ابن‌مشهدی، المزار الکبیر، ۱۳۷۸ش، ص۴۹۶-۵۱۹.</ref> او در آغاز این کتاب گفته است آنچه که در این کتاب آوردم از طریق راویان ثقه به سادات متصل می‌شود.<ref> ابن‌مشهدی، المزار الکبیر، ۱۳۷۸ش، ص۲۷.</ref> برخی با استناد به اینکه منظور از سادات، [[امامان شیعه|امامان معصوم]] هستند، روایات این کتاب را معتبر و صحیح می‌دانند هرچند که [[حدیث مرسل|مرسل]] باشند.<ref>احسانی‌فر، «اعتبار سندی زیارت‌های ناحیه مقدسه»، ص۵۳.</ref> همچنین عبارت «مما اتصلت به من ثقات الرواة إلى السادات» از [[توثیقات عام]] شمرده شده که از نظر برخی رجالیان بر وثاقت تمام راویان کتاب دلالت دارد.<ref>موسوی غریفی، قواعد الحدیث، بی‌تا، ص۱۸۸.</ref> اما [[سید ابوالقاسم خویی|آیت‌الله خویی]] در کتاب [[معجم رجال الحدیث (کتاب)|معجم رجال الحدیث]]، اعتبار کتاب المزار الکبیر را نمی‌پذیرد و ابن‌مشهدی را مجهول‌الهویه می‌داند.<ref>خویی، معجم رجال الحدیث، ۱۳۷۲ش، ج۱، ص۵۱.</ref> [[محمدهادی یوسفی غروی]] (تولد ۱۳۲۷ش) تاریخ‌پژوه نیز در مستند بودن این زیارت تردید کرده است او گفته است که برخی از مطالب این زیارت با مسلّمات تاریخ و اخبار معتبر [[مقتل|مقاتل]] سازگاری ندارد.<ref>[https://tarikhi.com/conferences-meetings/بررسی-تحلیلی-سیر-مقتل-نگاری-عاشورا/ بررسی تحلیلی سیر مقتل‌نگاری عاشورا]، پژوهش‌های تاریخی، فرهنگی و تمدنی.</ref> با این حال [[نجم‌الدین طبسی]] (تولد ۱۳۳۴ش) حدیث‌پژوه گفته است که اعتماد ابن‌طاووس، [[شهید اول]]، [[محمدباقر مجلسی|علامه مجلسی]]، [[میرزا حسین نوری|محدث نوری]] و... موجب اطمینان به وثاقت ابن‌مشهدی می‌شود.<ref>طبسی، «زیارت ناحیه مقدسه»، ص۲۰۹.</ref>
این زیارت در کتاب [[المزار الکبیر (کتاب)| المزار الکبیر]] اثر [[محمد بن جعفر مشهدی|ابن‌مشهدی]] (متوفای ۵۹۵ق) نقل شده است.<ref>  ابن‌مشهدی، المزار الکبیر، ۱۳۷۸ش، ص۴۹۶-۵۱۹.</ref> او در آغاز این کتاب گفته است آنچه که در این کتاب آوردم از طریق راویان ثقه به سادات متصل می‌شود.<ref> ابن‌مشهدی، المزار الکبیر، ۱۳۷۸ش، ص۲۷.</ref> برخی با استناد به اینکه منظور از سادات، [[امامان شیعه|امامان معصوم]] هستند، روایات این کتاب را معتبر و صحیح می‌دانند هرچند که [[حدیث مرسل|مرسل]] باشند.<ref>احسانی‌فر، «اعتبار سندی زیارت‌های ناحیه مقدسه»، ص۵۳.</ref> همچنین عبارت «مما اتصلت به من ثقات الرواة إلى السادات» از [[توثیقات عام]] شمرده شده که از نظر برخی رجالیان بر وثاقت تمام راویان کتاب دلالت دارد.<ref>موسوی غریفی، قواعد الحدیث، بی‌تا، ص۱۸۸.</ref> اما [[سید ابوالقاسم خویی|آیت‌الله خویی]] در کتاب [[معجم رجال الحدیث (کتاب)|معجم رجال الحدیث]]، اعتبار کتاب المزار الکبیر را نمی‌پذیرد و ابن‌مشهدی را مجهول‌الهویه می‌داند.<ref>خویی، معجم رجال الحدیث، ۱۳۷۲ش، ج۱، ص۵۱.</ref> [[محمدهادی یوسفی غروی]] (تولد ۱۳۲۷ش) تاریخ‌پژوه نیز در مستند بودن این زیارت تردید کرده است او گفته است که برخی از مطالب این زیارت با مسلّمات تاریخ و اخبار معتبر [[مقتل|مقاتل]] سازگاری ندارد.<ref>[https://tarikhi.com/conferences-meetings/بررسی-تحلیلی-سیر-مقتل-نگاری-عاشورا/ بررسی تحلیلی سیر مقتل‌نگاری عاشورا]، پژوهش‌های تاریخی، فرهنگی و تمدنی.</ref> با این حال [[نجم‌الدین طبسی]] (تولد ۱۳۳۴ش) حدیث‌پژوه گفته است که اعتماد ابن‌طاووس، [[شهید اول]]، [[محمدباقر مجلسی|علامه مجلسی]]، [[میرزا حسین نوری|محدث نوری]] و... موجب اطمینان به وثاقت ابن‌مشهدی می‌شود.<ref>طبسی، «زیارت ناحیه مقدسه»، ص۲۰۹.</ref>
Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor
۲٬۵۷۹

ویرایش