پرش به محتوا

مسجد جامع بصره: تفاوت میان نسخه‌ها

۳۴۷ بایت اضافه‌شده ،  ‏۳۰ سپتامبر ۲۰۲۳
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۶: خط ۲۶:
گفته شده جامع بصره، پایگاهی برای شیعیان بود و تمام فعالیت‌های شیعیان علیه [[بنی‌امیه]] از این مسجد نشأت می‌گرفت و آن را کانونی برای مبارزه و احقاق حقوق [[اهل‌بیت(ع)]] قرار داده بودند.<ref> شانواز و منتشلو، «بررسی جایگاه مسجد جامع بصره از تأسیس تا پایان امویان»، ص۷۹.</ref> [[توبه]] و اعلام روی‌گردانی [[ابوالحسن اشعری]] از [[معتزله]]<ref> سبحانی، مدخل «اهل سنت»، دانشنامه کلام اسلامی، ۱۳۸۷ش، ج۱، ص۵۸۱و۵۸۲.</ref> و مناظره [[هشام بن حکم]] با عمرو بن عبید، متکلم [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]]<ref>[https://hawzah.net/fa/Article/View/102942/ «مناظره هشام بن حکم و عمرو بن عبید»]، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.</ref> از دیگر وقایعی است که در این مسجد رخ داده است.
گفته شده جامع بصره، پایگاهی برای شیعیان بود و تمام فعالیت‌های شیعیان علیه [[بنی‌امیه]] از این مسجد نشأت می‌گرفت و آن را کانونی برای مبارزه و احقاق حقوق [[اهل‌بیت(ع)]] قرار داده بودند.<ref> شانواز و منتشلو، «بررسی جایگاه مسجد جامع بصره از تأسیس تا پایان امویان»، ص۷۹.</ref> [[توبه]] و اعلام روی‌گردانی [[ابوالحسن اشعری]] از [[معتزله]]<ref> سبحانی، مدخل «اهل سنت»، دانشنامه کلام اسلامی، ۱۳۸۷ش، ج۱، ص۵۸۱و۵۸۲.</ref> و مناظره [[هشام بن حکم]] با عمرو بن عبید، متکلم [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]]<ref>[https://hawzah.net/fa/Article/View/102942/ «مناظره هشام بن حکم و عمرو بن عبید»]، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.</ref> از دیگر وقایعی است که در این مسجد رخ داده است.


بنا بر نظر برخی فقیهان شیعه، [[اعتکاف]] فقط در [[مسجد الحرام|مسجدالحرام]]، [[مسجدالنبی]]، [[مسجد کوفه|مسجد جامع کوفه]] و مسجد جامع بصره صحیح است و در دیگر مساجد، به قصد رجاء (به امید قبولی) اشکال ندارد.<ref>خمینی، تحریر الوسیله، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۳۲۲؛ فلاح‌زاده، احکام مسجد، ۱۳۷۸ش، ۵۷و۵۸.</ref>
بنا بر نظر برخی فقیهان شیعه، [[اعتکاف]] فقط در [[مسجد الحرام|مسجدالحرام]]، [[مسجدالنبی]]، [[مسجد کوفه|مسجد جامع کوفه]] و مسجد جامع بصره صحیح است و در دیگر مساجد، به قصد رجاء (به امید قبولی) اشکال ندارد.<ref>خمینی، تحریر الوسیله، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۳۲۲؛ فلاح‌زاده، احکام مسجد، ۱۳۷۸ش، ۵۷و۵۸.</ref> به‌گفته [[شیخ صدوق]]، علت جایز بودن اعتکاف در مساجد چهارگانه این است که امام عادلی در آن [[نماز جمعه]] خوانده و حضرت علی(ع) در مسجد بصره، نماز جمعه اقامه کرده است.<ref>صدوق، المقنع، ۱۳۷۳ش، ص۲۰۹.</ref>


=== حضور امام علی(ع) در مسجد ===
=== حضور امام علی(ع) در مسجد ===
بنا بر گزارشی تاریخی، [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] پس از پایان [[جنگ جمل]]، به مسجد وارد شد و بر روی [[منبر]] برای مردم بصره، [[خطبه]] خواند.<ref>دینوری، اخبار الطوال، ۱۳۷۳ش، ص۱۵۱.</ref> در [[دایرة المعارف تشیع (کتاب)|دائرةالمعارف تشیع]] آمده است که پس از سخنان تند و مکرر امام علی(ع) علیه مردم بصره، طولی نکشید که این شهر به یکی از مراکز مهم شیعیان تبدیل شد.<ref>حاج سیدجوادی و دیگران، دائره المعارف تشیع، ۱۳۸۰ش، ج۳، ص۲۶۲.</ref> به‌دلیل حضور امام(ع)، این مکان به «مسجد خُطوه امام علی(ع)»<ref>[https://www.iribnews.ir/fa/news/3198615 «مسجد خطوه امام علی(ع) معروف به مسجد جامع بصره در عراق»]، خبرگزاری صداوسیما.</ref> یا «مسجد امام علی(ع)»<ref>مقدس، راهنمای اماکن زیارتی و سیاحتی در عراق، ۱۳۸۷ش، ص۲۸۰.</ref> مشهور است. در کتاب الاشارات الی معرفة الزیارت این‌گونه آمده که مناره و [[محراب]] مسجد را امام علی(ع) ساخته است.<ref>هروی، الاشارات الی معرفة الزیارت، ۱۴۲۳ق، ص۷۲.</ref>
بنا بر گزارشی تاریخی، [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] پس از پایان [[جنگ جمل]]، به مسجد وارد شد و بر روی [[منبر]] برای مردم بصره، [[خطبه]] خواند.<ref>دینوری، اخبار الطوال، ۱۳۷۳ش، ص۱۵۱.</ref> در [[دایرة المعارف تشیع (کتاب)|دائرةالمعارف تشیع]] آمده است که پس از سخنان تند و مکرر امام علی(ع) علیه مردم بصره، طولی نکشید که این شهر به یکی از مراکز مهم شیعیان تبدیل شد.<ref>حاج سیدجوادی و دیگران، دائره المعارف تشیع، ۱۳۸۰ش، ج۳، ص۲۶۲.</ref> به‌دلیل حضور امام(ع)، این مکان به «مسجد خُطوه امام علی(ع)»<ref>[https://www.iribnews.ir/fa/news/3198615 «مسجد خطوه امام علی(ع) معروف به مسجد جامع بصره در عراق»]، خبرگزاری صداوسیما.</ref> یا «مسجد امام علی(ع)»<ref>مقدس، راهنمای اماکن زیارتی و سیاحتی در عراق، ۱۳۸۷ش، ص۲۸۰.</ref> مشهور است. در کتاب الاشارات الی معرفة الزیارت این‌گونه آمده که مناره و [[محراب]] مسجد را امام علی(ع) ساخته است.<ref>هروی، الاشارات الی معرفة الزیارت، ۱۴۲۳ق، ص۷۲.</ref>
{{نقل قول یک طبقه|<small>'''خطبه امام علی(ع) برای مردم بصره در مسجد جامع''':</small>{{سخ}}ای مردم بصره! ای سپاهیان زن ([[عایشه]]) و پیروان آن چهارپا (شتر جمل)! درباره من چگونه فکر می‌کنید؟ تا هنگامی که شتر نعره می‌زد پیکار می‌کردید و چون از پای درآمد، گریختید. اخلاق شما پست و پیمان شما ناپایدار و آب شما شور و تلخ است. سرزمین شما به آب نزدیک و از آسمان دور است و به‌خدا سوگند روزی خواهد رسید که این شهر را چنان آب فرو گیرد که فقط کنگره‌های مسجد آن چون سینه کشتی از دریا دیده شود. اکنون به خانه‌های خود بازگردید.<ref>دینوری، اخبار الطوال، ترجمه دامغانی، ۱۳۷۱ش، ص۱۸۸.</ref>|عرض=۳۰٪|تراز=چپ}}
{{نقل قول یک طبقه|<small>'''خطبه امام علی(ع) برای مردم بصره در مسجد جامع''':</small>{{سخ}}ای مردم بصره! ای سپاهیان زن ([[عایشه]]) و پیروان آن چهارپا (شتر جمل)! درباره من چگونه فکر می‌کنید؟ تا هنگامی که شتر نعره می‌زد پیکار می‌کردید و چون از پای درآمد، گریختید. اخلاق شما پست و پیمان شما ناپایدار و آب شما شور و تلخ است. سرزمین شما به آب نزدیک و از آسمان دور است و به‌خدا سوگند روزی خواهد رسید که این شهر را چنان آب فرو گیرد که فقط کنگره‌های مسجد آن چون سینه کشتی از دریا دیده شود. اکنون به خانه‌های خود بازگردید.<ref>دینوری، اخبار الطوال، ترجمه دامغانی، ۱۳۷۱ش، ص۱۸۸.</ref>|عرض=۳۰٪|تراز=چپ}}
==تاریخچه ساخت و بازسازی‌ها==
==تاریخچه ساخت و بازسازی‌ها==
مسجد جامع بصره در چند مرحله ساخته و دچار تغییرات ساختمانی شده است.<ref>[https://tableegh.imamali.net/index.php?id=1366 «مسجد خطوة أمیر المؤمنین الإمام علی (علیه‌السلام)»]، شبکة الامام علی(ع).</ref><br>
مسجد جامع بصره در چند مرحله ساخته و دچار تغییرات ساختمانی شده است.<ref>[https://tableegh.imamali.net/index.php?id=1366 «مسجد خطوة أمیر المؤمنین الإمام علی (علیه‌السلام)»]، شبکة الامام علی(ع).</ref><br>
Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۶٬۲۱۵

ویرایش