۱۷٬۱۳۹
ویرایش
جزء (قرآن): تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''جزء''' از معیارهای تقسیم [[قرآن]] است. هر جزء معادل یک سی‌ام قرآن کریم و تقریباً معادل بیست صفحه از آن به خط [[عثمان طه]] است. هر جزء به چهار [[حزب(قرآن)|حزب]] تقسیم می‌شود. جزء سی‌ام با داشتن ۳۷ [[سوره]] بیشترین تعداد سوره را دارا است. در برخی فرهنگ‌ها، جزءهای قرآنی را به نام شماره آن جزء یا به نام کلمه آغازکننده جزء می‌خوانند. | '''جزء''' از معیارهای تقسیم [[قرآن]] است. هر جزء معادل یک سی‌ام قرآن کریم و تقریباً معادل بیست صفحه از آن به خط [[عثمان طه]] است. هر جزء به چهار [[حزب(قرآن)|حزب]] تقسیم می‌شود. جزء سی‌ام با داشتن ۳۷ [[سوره]] بیشترین تعداد سوره را دارا است. در برخی فرهنگ‌ها، جزءهای قرآنی را به نام شماره آن جزء یا به نام کلمه آغازکننده جزء می‌خوانند. | ||
== | ==مفهوم‌شناسی== | ||
«جزء» از تقسیمات [[قرآن|قرآنی]] است. [[مسلمان|مسلمانان]] قرآن را به سی جزء، یعنی سی بخش تقسیم کرده‌اند.<ref> | «جزء» از تقسیمات [[قرآن|قرآنی]] است. [[مسلمان|مسلمانان]] قرآن را به سی جزء، یعنی سی بخش تقسیم کرده‌اند.<ref>معینی، «جزء»، ص۸۳۶.</ref> در برخی فرهنگ‌ها، جزءهای قرآنی را به نام شماره آن جزء یا به نام کلمه آغازکننده جزء می‌خوانند؛ مثلا «عَمّ جُزء» به معنای جزء سی‌ام است که با «عَمَّ يَتَسَاءَلُونَ» آغاز می‌شود.<ref>معینی، «جزء»، ص۸۳۶.</ref> هر جزء شامل چهار حِزب است و در رسم‌الخط عثمان طه، بیست صفحه را شامل می‌شود.<ref>رضاپور، [http://irandaveh.blogfa.com/post/130 دانستنی‌های قرآن]، ایران‌داوه.</ref> | ||
==تاریخچه== | ==تاریخچه== | ||
تقسیم‌بندی ابتدایی قرآن بر اساس [[حدیث|روایتی]] از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] بوده که قرآن را به چهار قسمت تقسیم می‌کند: «[[سبع طوال|سَبعُ طِوال]]»، «[[سوره‌های سنن|سُنَن]]»، «[[سوره‌های مثانی|مَثانی]]» و «[[مفصلات|مُفَصَّل]]». درباره تاریخِ شروعِ تقسیم‌بندی قرآن به سی جزء، نظرات مختلفی وجود دارد. گفته شده است این تقسیم‌بندی در زمان [[حجاج بن یوسف ثقفی]] (درگذشت [[سال ۹۵ هجری قمری|۹۵ق]]) آغاز شده است.<ref>فیض کاشانی، المحجة البیضاء، بی‌تا، ج ۲، ص۲۲۴.</ref> برخی نیز گفته‌اند [[مأمون عباسی]] امر کرد که قرآن را اینگونه تقسیم‌بندی کنند. معروف است تقسیم قرآن به ۱۲۰ حزب و سی جزء برای آسان شدن قرائت در مدارس یا مراکز دیگر بوده است.<ref>معرفت، التمهید، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۳۶۴.</ref> | تقسیم‌بندی ابتدایی قرآن بر اساس [[حدیث|روایتی]] از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] بوده که قرآن را به چهار قسمت تقسیم می‌کند: «[[سبع طوال|سَبعُ طِوال]]»، «[[سوره‌های سنن|سُنَن]]»، «[[سوره‌های مثانی|مَثانی]]» و «[[مفصلات|مُفَصَّل]]». درباره تاریخِ شروعِ تقسیم‌بندی قرآن به سی جزء، نظرات مختلفی وجود دارد. گفته شده است این تقسیم‌بندی در زمان [[حجاج بن یوسف ثقفی]] (درگذشت [[سال ۹۵ هجری قمری|۹۵ق]]) آغاز شده است.<ref>فیض کاشانی، المحجة البیضاء، بی‌تا، ج ۲، ص۲۲۴.</ref> برخی نیز گفته‌اند [[مأمون عباسی]] امر کرد که قرآن را اینگونه تقسیم‌بندی کنند. معروف است تقسیم قرآن به ۱۲۰ حزب و سی جزء برای آسان شدن قرائت در مدارس یا مراکز دیگر بوده است.<ref>معرفت، التمهید، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۳۶۴.</ref> | ||
تقسیم قرآن به سی جزء را به [[حجاج بن یوسف ثقفی]]<ref>فیض کاشانی، محجةالبیضاء، ۱۴۲۸ق، ص۲۲۴.</ref> و [[مأمون عباسی]]<ref>معرفت، التمهید، ۱۴۱۲ق، ج ۱، ص۳۶۴.</ref> نسبت داده‌اند. زَرکَشی از مفسران قرن هشتم، رواج تقسیم قرآن به ۳۰ جزء را از مدارس دینی می‌دانست.<ref>زرکشی، البرهان، ۱۴۰۸ق، ج ۱، ص۲۵۰</ref> | |||
== | ==جزءخوانی== | ||
در [[ایران]] و برخی دیگر از کشورهای اسلامی، [[مسلمان|مسلمانان]] در [[رمضان|ماه رمضان]]، قرآن را ختم می‌کنند از این رو در هر روز یک جزء از قرآن را می‌خوانند که به این خواندن روزانه، [[جزءخوانی]] گفته می‌شود. تلویزیون ایران برخی جزءخوانیها در اماکن مقدس را، به صورت مستقیم از صداوسیما پخش می‌کند.<ref>[http://www.tavoosebehesht.ir/news/1572 برنامه جزءخوانی صدا و سیما]</ref> | در [[ایران]] و برخی دیگر از کشورهای اسلامی، [[مسلمان|مسلمانان]] در [[رمضان|ماه رمضان]]، قرآن را ختم می‌کنند از این رو در هر روز یک جزء از قرآن را می‌خوانند که به این خواندن روزانه، [[جزءخوانی]] گفته می‌شود. تلویزیون ایران برخی جزءخوانیها در اماکن مقدس را، به صورت مستقیم از صداوسیما پخش می‌کند.<ref>[http://www.tavoosebehesht.ir/news/1572 برنامه جزءخوانی صدا و سیما]</ref> | ||
در برخی کشورهای اسلامی، جزءهای قرآن به‌صورت مستقل نیز چاپ و تکثیر می‌شوند. | |||
==جزءها و سوره‌ها== | ==جزءها و سوره‌ها== | ||
{{جزء قرآن}} | {{جزء قرآن}} | ||
| خط ۲۲: | خط ۲۴: | ||
* فیض کاشانی، محسن، المحجة البیضاء، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، بی‌تا. | * فیض کاشانی، محسن، المحجة البیضاء، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، بی‌تا. | ||
* معرفت، محمدهادی، التمهید، قم، موسسة النشر الاسلامی، چاپ اول، ۱۴۱۲ق. | * معرفت، محمدهادی، التمهید، قم، موسسة النشر الاسلامی، چاپ اول، ۱۴۱۲ق. | ||
* معینی، محسن، «جزء»، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی(ج۱)، تهران، دوستان و ناهید، ۱۳۷۷ش. | |||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
==پیوند به بیرون== | ==پیوند به بیرون== | ||