آیه مشورت: تفاوت میان نسخه‌ها

'''آیه مشورت''' یا '''آیات مشورت''' ([[سوره آل‌عمران|آل عمران]]: ۱۵۹؛ [[سوره شوری|شوری]]: ۳۸) مردم را به سهیم‌شدن در فرایند تصمیم‌گیری‌های مرتبط با امور عمومی جامعه تشویق می‌کند و حاکمان را ملزم به [[مشورت]] با مردم و تبعیت از نتیجه آن می‌داند. [[اسباب نزول|دلیل نزول]] آیات مشورت را تأیید [[سیره نبوی|سیره پیامبر(ص)]] در مشورت با [[صحابه|اصحاب خود]] درباره [[غزوه احد|جنگ احد]] و مدح سنت مشورت در میان [[انصار]] می‌دانند و اینکه از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] می‌خواهد در کارها با [[مسلمان|مسلمانان]] مشورت کند.  

برخی از مفسران انجام مشورت را بر حاکمان [[واجب]] می‌دانند و معتقدند حاکم اگرچه عالم عادل هم باشد نباید فقط به صلاحدید خود عمل کند؛ چنانچه پیامبر(ص) با وجود اتصال به مبدأ وحی، مشورت می‌کرد. البته گفته شده قلمرو مشورت امور عمومی و حکومتی است و امور دینی و تشریعی و حلال و حرام خدا را در بر نمی‌گیرد.

مفسران ذیل آیات مشورت فوایدی برای مشورت برشمرده‌اند؛ از جمله بالا بردن سطح تفکر مردم، احساس مسئولیت آنها نسبت به امور جامعه، گزینش بهترین رأی، دوری از تک‌روی، اصلاح مردم و متصف شدن آنها به اخلاق نیکو و تجلیل از مردم. آموزه‌های شورایی قرآن از منظر برخی اندیشمندان اسلامی مناسب‌ترین روش برای تشکیل [[حکومت اسلامی]] دانسته شده است.

آيه ۱۵۹ سوره آل عمران به عنوان آیه مشورت یا آیه شورا معرفی شده است.<ref>مکارم شیرازی، پیام قرآن، ۱۳۸۶ش، ج۱۰، ص۸۷-۸۸.</ref> البته مفسران علاوه بر این آیه،<ref>مغنیه، الکاشف، ۱۴۲۴ق، ج۲، ص۱۸۹؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۳، ۱۴۲-۱۴۸.</ref> ذیل آیه ۳۸ سوره شوری نیز مسئله مشورت و اهمیت آن را بررسی کرده‌اند.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۱۸، ص۶۳</ref> پژوهشگران دینی معتقدند این آیات باعث بسط مشورت در جامعه شد و همه مردم در فرایند تصمیم‌گیری‌ها سهیم شدند. به گفته آنان در این آیات وجهه حکومتی پیامبر(ص) مورد خطاب قرار گرفته است نه حیثیت پیامبری او.<ref>مبلغی، [http://www.imam-khomeini.ir/fa/n120503/ «نقش مشورت و مشارکت در فرایند تصمیم سازی با نگاهی تاریخی و تطبیقی»]، مندرج در پرتال امام خمینی.</ref>