پرش به محتوا

آیه ۸۰ سوره اسراء: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۲۸ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۳ سپتامبر ۲۰۲۳
خط ۳۲: خط ۳۲:
این آیه یکی از [[دعاهای قرآنی]] است که به پیامبر(ص) دستور داده شده تا [[دعا]] کند صدق و راستی در همه مواقع به او داده شود و از خدا بخواهد در برابر مشرکان به او حجتی یاری‌بخش عطا کند.<ref>مکارم شیرازی، مفاتیح نوین، ۱۳۹۰ش، ص۹۲.</ref> گفته شده این آیه به سه عامل پیروزی، یعنی ورود صادقانه به کارها، خروج صادقانه از کارها و یاری الهی اشاره دارد.<ref>رضایی اصفهانی، تفسیر قرآن مهر، ۱۳۸۷ش، ج۱۲، ص۱۴۱.</ref> اگرچه این آیه خطاب به پیامبر است، اما وظیفه همه [[مسلمان|مسلمان‌ها]] را بیان می‌کند.<ref>رضایی اصفهانی، تفسیر قرآن مهر، ۱۳۸۷ش، ج۱۲، ص۱۴۱.</ref>  
این آیه یکی از [[دعاهای قرآنی]] است که به پیامبر(ص) دستور داده شده تا [[دعا]] کند صدق و راستی در همه مواقع به او داده شود و از خدا بخواهد در برابر مشرکان به او حجتی یاری‌بخش عطا کند.<ref>مکارم شیرازی، مفاتیح نوین، ۱۳۹۰ش، ص۹۲.</ref> گفته شده این آیه به سه عامل پیروزی، یعنی ورود صادقانه به کارها، خروج صادقانه از کارها و یاری الهی اشاره دارد.<ref>رضایی اصفهانی، تفسیر قرآن مهر، ۱۳۸۷ش، ج۱۲، ص۱۴۱.</ref> اگرچه این آیه خطاب به پیامبر است، اما وظیفه همه [[مسلمان|مسلمان‌ها]] را بیان می‌کند.<ref>رضایی اصفهانی، تفسیر قرآن مهر، ۱۳۸۷ش، ج۱۲، ص۱۴۱.</ref>  


[[محمدحسین طباطبایی]]، مؤلف [[المیزان فی تفسیر القرآن (کتاب)|المیزان]] معتقد است در این آیه به پیامبر دستور داده شده تا در همه کار‌های مربوط به دین به خدا پناه ببرد تا هر کاری را با نیت صادقانه انجام داده، یا پایان دهد.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۱۳، ص۱۷۶.</ref> بنابراین طبق این بیان معنای این آیه به داخل شدن و خارج شدنِ خاصی اختصاص ندارد و معنای آن عام است و همه کارها را شامل می‌شود.<ref>قرشی، تفسیر احسن الحدیث، ۱۳۷۸ش، ج۶، ص۱۲۸.</ref> ولی برخی مفسران [[اهل‌سنت و جماعت|اهل‌تسنن]] داخل شدن (أَدْخِلْنِي) و خارج شدن (أَخْرِجْنِی) در آیه را به معنای خاصی معنا کرده‌، آن را به «داخل شدن پیامبر به [[مدینه]] و خارج شدن او برای [[فتح مکه]]» و یا «داخل شدن در [[قبر]] و خارج شدن از قبر برای محشور شدن در [[قیامت]]» [[تفسیر]] کرده‌اند.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۶، ص۶۷۱.</ref> به گفته طباطبایی مصداق واقعی این آیه کسی است که زبان، رفتار و اعتقاد او یک چیز را بخواهد، نه آنکه با زبان خود خدا را بخواند، ولی توجه قلبی او به دیگران باشد؛ از‌این‌رو وی معتقد است این آیه بر مقام [[صدیق|صدیقین]] دلالت دارد.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۱۳، ص۱۷۶.</ref>
[[سید محمدحسین طباطبائی|محمدحسین طباطبایی]]، مؤلف [[المیزان فی تفسیر القرآن (کتاب)|المیزان]] معتقد است در این آیه به پیامبر دستور داده شده تا در همه کار‌های مربوط به دین به خدا پناه ببرد تا هر کاری را با نیت صادقانه انجام داده، یا پایان دهد.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۱۳، ص۱۷۶.</ref> بنابراین طبق این بیان معنای این آیه به داخل شدن و خارج شدنِ خاصی اختصاص ندارد و معنای آن عام است و همه کارها را شامل می‌شود.<ref>قرشی، تفسیر احسن الحدیث، ۱۳۷۸ش، ج۶، ص۱۲۸.</ref> ولی برخی مفسران [[اهل سنت و جماعت|اهل‌تسنن]] داخل شدن (أَدْخِلْنِي) و خارج شدن (أَخْرِجْنِی) در آیه را به معنای خاصی معنا کرده‌، آن را به «داخل شدن پیامبر به [[مدینه]] و خارج شدن او برای [[فتح مکه]]» و یا «داخل شدن در [[قبر]] و خارج شدن از قبر برای محشور شدن در [[قیامت]]» [[تفسیر قرآن|تفسیر]] کرده‌اند.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۶، ص۶۷۱.</ref> به گفته طباطبایی مصداق واقعی این آیه کسی است که زبان، رفتار و اعتقاد او یک چیز را بخواهد، نه آنکه با زبان خود خدا را بخواند، ولی توجه قلبی او به دیگران باشد؛ از‌این‌رو وی معتقد است این آیه بر مقام [[صدیق|صدیقین]] دلالت دارد.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۱۳، ص۱۷۶.</ref>


[[محمد صادقی تهرانی]] مؤلف تفسیر [[الفرقان فی تفسیر القرآن (کتاب)|الفرقان فی تفسیر القرآن]] برترین سلطان پیامبر را (سُلْطاناً نَصِیراً) [[قرآن|قرآن کریم]] و [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] را سلطان دیگر پیامبر می‌داند.<ref>صادقی تهرانی، الفرقان فی تفسیر القرآن، ۱۳۶۵ش، ج۱۷، ص۳۰۵.</ref> او معتقد است در [[آخر الزمان]] نیز [[امام مهدی عجل الله تعالی فرجه|حضرت مهدی(عج)]] سلطان نصیر پیامبر خواهد بود.<ref>صادقی تهرانی، الفرقان فی تفسیر القرآن، ۱۳۶۵ش، ج۱۷، ص۳۰۵.</ref> [[ابن‌عباس]] نیز بخش پایانی این آیه (وَ اجْعَلْ لِی مِنْ لَدُنْکَ سُلْطاناً نَصِیراً: و برايم از نزد خود نيرويى يارى دهنده قرار ده.) را بر امام علی(ع) تطبیق کرده که خداوند به وسیله او پیامبر را علیه دشمنان یاری کرد.<ref>حسکانی، شواهد التنزیل، ۱۴۱۱ق، ج۱، ص۴۵۲.</ref>
[[محمد صادقی تهرانی]] مؤلف تفسیر [[الفرقان فی تفسیر القرآن (کتاب)|الفرقان فی تفسیر القرآن]] برترین سلطان پیامبر را (سُلْطاناً نَصِیراً) [[قرآن|قرآن کریم]] و [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] را سلطان دیگر پیامبر می‌داند.<ref>صادقی تهرانی، الفرقان فی تفسیر القرآن، ۱۳۶۵ش، ج۱۷، ص۳۰۵.</ref> او معتقد است در [[آخرالزمان|آخر الزمان]] نیز [[امام مهدی عجل الله تعالی فرجه|حضرت مهدی(عج)]] سلطان نصیر پیامبر خواهد بود.<ref>صادقی تهرانی، الفرقان فی تفسیر القرآن، ۱۳۶۵ش، ج۱۷، ص۳۰۵.</ref> [[عبدالله بن عباس|ابن‌عباس]] نیز بخش پایانی این آیه (وَ اجْعَلْ لِی مِنْ لَدُنْکَ سُلْطاناً نَصِیراً: و برايم از نزد خود نيرويى يارى دهنده قرار ده.) را بر امام علی(ع) تطبیق کرده که خداوند به وسیله او پیامبر را علیه دشمنان یاری کرد.<ref>حسکانی، شواهد التنزیل، ۱۴۱۱ق، ج۱، ص۴۵۲.</ref>


== سبب نزول ==
== سبب نزول ==
به گفته [[علی بن ابراهیم قمی]]، مؤلف [[تفسیر علی بن ابراهیم قمی (کتاب)|تفسیر قمی]]، این آیه در [[فتح مکه]] بر پیامبر نازل شد و خدا به پیامبر دستور داد هنگام وارد شدن بر شهر مکه این آیه را بخواند.<ref>قمی، تفسیر القمی، ۱۳۶۳ش، ج۲، ص۲۶.</ref> در کتب اهل‌تسنن گزارش‌های دیگری به عنوان سبب نزول آیه ذکر شده است؛ از جمله اینکه گفته شده این آیه هنگامی بر پیامبر نازل شد، که خدا به پیامبر دستور داد از مکه به مدینه [[هجرت پیامبر به مدینه|هجرت]] کند.<ref>واحدی، الوجیز، ۱۴۱۵ق، ج۲، ص۶۴۴.</ref> [[عبدالکریم بهجت‌پور]] مؤلف [[همگام با وحی (کتاب)|تفسیر همگام با وحی]] با رد این گزارش‌ها احتمال داده، پیامبر هنگام ورود به [[مکه]] و [[مدینه]] این آیه را تلاوت کرده باشد.<ref>بهجت‌پور، همگام با وحی، ۱۳۹۴ش، ج۴، ص۵۵۷.</ref>
به گفته [[علی بن ابراهیم قمی]]، مؤلف [[تفسیر علی بن ابراهیم قمی (کتاب)|تفسیر قمی]]، این آیه در [[فتح مکه]] بر پیامبر نازل شد و خدا به پیامبر دستور داد هنگام وارد شدن بر شهر مکه این آیه را بخواند.<ref>قمی، تفسیر القمی، ۱۳۶۳ش، ج۲، ص۲۶.</ref> در کتب اهل‌تسنن گزارش‌های دیگری به عنوان سبب نزول آیه ذکر شده است؛ از جمله اینکه گفته شده این آیه هنگامی بر پیامبر نازل شد، که خدا به پیامبر دستور داد از مکه به مدینه [[هجرت به مدینه|هجرت]] کند.<ref>واحدی، الوجیز، ۱۴۱۵ق، ج۲، ص۶۴۴.</ref> [[عبدالکریم بهجت‌پور]] مؤلف [[همگام با وحی (کتاب)|تفسیر همگام با وحی]] با رد این گزارش‌ها احتمال داده، پیامبر هنگام ورود به [[مکه]] و [[مدینه]] این آیه را تلاوت کرده باشد.<ref>بهجت‌پور، همگام با وحی، ۱۳۹۴ش، ج۴، ص۵۵۷.</ref>


== ارتباط با آیات پسین و پیشین ==
== ارتباط با آیات پسین و پیشین ==
در آیات ۷۳ تا ۷۷ [[سوره اسراء]] به برخی توطئه‌های مشرکان علیه پیامبر اشاره شد؛ از‌این‌رو در آیات ۷۸ تا ۸۱ این سوره به عاملی مؤثر در مبارزه با [[شرک]]، یعنی [[نماز]] و توجه به یاد خدا اشاره می‌شود.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۱۲، ص۲۲۱.</ref> همچنین محمد صادقی تهرانی سلطان ذکر شده (سُلْطاناً نَصِیراً) در این آیه را مصداق [[مقام محمود]] ذکر شده در آیه قبل دانسته است.<ref>صادقی تهرانی، الفرقان فی تفسیر القرآن، ۱۳۶۵ش، ج۱۷، ص۳۰۳.</ref> به باور صادقی تهرانی، مقام محمود پیامبر در دنیا همان داشتن «سلطان نصیر» و در آخرت داشتن مقام [[شفاعت]] است.<ref>صادقی تهرانی، الفرقان فی تفسیر القرآن، ۱۳۶۵ش، ج۱۷، ص۳۰۳.</ref>
در آیات ۷۳ تا ۷۷ [[سوره اسراء]] به برخی توطئه‌های مشرکان علیه پیامبر اشاره شد؛ از‌این‌رو در آیات ۷۸ تا ۸۱ این سوره به عاملی مؤثر در مبارزه با [[شرک]]، یعنی [[نماز]] و توجه به یاد خدا اشاره می‌شود.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۱۲، ص۲۲۱.</ref> همچنین [[محمد صادقی تهرانی]] سلطان ذکر شده (سُلْطاناً نَصِیراً) در این آیه را مصداق [[مقام محمود]] ذکر شده در آیه قبل دانسته است.<ref>صادقی تهرانی، الفرقان فی تفسیر القرآن، ۱۳۶۵ش، ج۱۷، ص۳۰۳.</ref> به باور صادقی تهرانی، مقام محمود پیامبر در دنیا همان داشتن «سلطان نصیر» و در آخرت داشتن [[شفاعت|مقام شفاعت]] است.<ref>صادقی تهرانی، الفرقان فی تفسیر القرآن، ۱۳۶۵ش، ج۱۷، ص۳۰۳.</ref>


== در احادیث و فرهنگ شیعه ==
== در احادیث و فرهنگ شیعه ==
[[پرونده:آیه 80 سوره اسراء.jpg|بندانگشتی|آیه ۸۰ سوره اسراء بر دیوار حرم حضرت فاطمه معصومه(س)]]
[[پرونده:آیه 80 سوره اسراء.jpg|بندانگشتی|آیه ۸۰ سوره اسراء بر دیوار [[حرم حضرت معصومه(س)|حرم حضرت فاطمه معصومه(س)]]]]
این آیه ضمن برخی از [[حرز|حرزهای]] نقل شده از [[چهارده معصوم|معصومان]] وجود دارد.<ref>برای نمونه رجوع کنید به: سید ابن‌طاووس، مهج الدعوات، ۱۴۱۱ق، ص۳۰؛ کفعمی، مصباح الکفعمی، ۱۴۰۵ق، ص۲۴۰.</ref> در [[حدیث|حدیثی]] از [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] توصیه شده است که شخص هنگام وارد شدن به جاهایی که می‌ترسد این آیه را بخواند.<ref>برقی، المحاسن، ۱۳۷۱ش، ج۲، ص۳۶۷.</ref>
این آیه ضمن برخی از [[حرز|حرزهای]] نقل شده از [[چهارده معصوم|معصومان]] وجود دارد.<ref>برای نمونه رجوع کنید به: سید ابن‌طاووس، مهج الدعوات، ۱۴۱۱ق، ص۳۰؛ کفعمی، مصباح الکفعمی، ۱۴۰۵ق، ص۲۴۰.</ref> در [[حدیث|حدیثی]] از [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] توصیه شده است که شخص هنگام وارد شدن به جاهایی که می‌ترسد این آیه را بخواند.<ref>برقی، المحاسن، ۱۳۷۱ش، ج۲، ص۳۶۷.</ref>


در [[زیارتنامه|زیارت‌نامه‌های معصومین]]، هنگام وارد شدن در [[حرم]] خواندن این آیه به عنوان بخشی از [[اذن دخول]] وارد شده است؛<ref>برای نمونه رجوع کنید به: ابن‌مشهدی، المزار الکبیر، ۱۴۱۹ق، زیارت‌نامه پیامبر(ص)، ص۵۶؛ مجلسی، زاد المعاد، ۱۴۲۳ق، ص۵۳۴.</ref> از‌این‌رو در حرم برخی معصومان و امامزادگان این آیه بر کتیبه‌هایی نوشته شده است.{{مدرک}}
در [[زیارت‌نامه|زیارت‌نامه‌های معصومین]]، هنگام وارد شدن در [[حرم]] خواندن این آیه به عنوان بخشی از [[اذن دخول]] وارد شده است؛<ref>برای نمونه رجوع کنید به: ابن‌مشهدی، المزار الکبیر، ۱۴۱۹ق، زیارت‌نامه پیامبر(ص)، ص۵۶؛ مجلسی، زاد المعاد، ۱۴۲۳ق، ص۵۳۴.</ref> در حرم برخی معصومان و امامزادگان این آیه بر کتیبه‌هایی نوشته شده است.{{مدرک}}


== پانویس ==
== پانویس ==