confirmed، movedable، protected، templateeditor
۵٬۶۹۱
ویرایش
سوره‌های مکی و مدنی: تفاوت میان نسخه‌ها
←ویژگی‌های سوره‌های مکی و مدنی
| خط ۲۳: | خط ۲۳: | ||
اگر تعدادی از آیات یک سوره، مکی و تعدادی از آن مدنی باشد، گفته شده مکی یا مدنی بودن سوره با در نظر گرفتن بخش عمده آن سوره معین می‌شود؛ مثلاً اگرچه تعدادی از آیات سوره انعام مربوط به مدینه دانسته شده است، اما با توجه به اینکه بیشتر آیات آن در مکه نازل شده، این سوره مکی معرفی می‌شود.<ref>دولتی، تقسیمات قرآنی و سور مکی و مدنی، ۱۳۸۴ش، ص۷۲.</ref> در مقابل برخی بر این باورند که نام‌گذاری این سوره‌ها با توجه به آیات ابتدایی آن صورت گرفته است.<ref>رامیار، تاریخ قرآن، ۱۳۶۹ش، ص۶۱۳.</ref> | اگر تعدادی از آیات یک سوره، مکی و تعدادی از آن مدنی باشد، گفته شده مکی یا مدنی بودن سوره با در نظر گرفتن بخش عمده آن سوره معین می‌شود؛ مثلاً اگرچه تعدادی از آیات سوره انعام مربوط به مدینه دانسته شده است، اما با توجه به اینکه بیشتر آیات آن در مکه نازل شده، این سوره مکی معرفی می‌شود.<ref>دولتی، تقسیمات قرآنی و سور مکی و مدنی، ۱۳۸۴ش، ص۷۲.</ref> در مقابل برخی بر این باورند که نام‌گذاری این سوره‌ها با توجه به آیات ابتدایی آن صورت گرفته است.<ref>رامیار، تاریخ قرآن، ۱۳۶۹ش، ص۶۱۳.</ref> | ||
== | == راه‌های شناسایی == | ||
برای شناخت سوره‌های مکی و مدنی سه راه ذکر شده است: ۱. روایات، ۲. شواهد ظاهری، ۳. علایم محتوایی و معنوی.<ref>معرفت، تاریخ قرآن، ۱۳۸۲ش، ص۵۱.</ref> ولی گفته شده این روایت‌ها غالبا با مشکلاتی روبه‌رو است، مانند ضعف سند، نقل نشدن از معصوم و وجود روایات معارض؛ به همین دلیل گفته شده در صورت استناد به روایات، تنها به روایاتی استناد می‌شود که شاهدی بر صحت آنها وجود داشته باشد.<ref>دولتی، تقسیمات قرآنی و سور مکی و مدنی، ۱۳۸۴ش، ص۷۳.</ref> به نظر برخی قرآن‌پژوهان سیاق آیات، مطالب موجود در سوره‌ها و قرینه‌های خارجی به عنوان تنهاترین راه<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۱۳، ص۲۳۵.</ref> یا بهترین راه برای شناسایی مکی یا مدنی بودن سوره‌ها، دانسته شده است.<ref>دولتی، تقسیمات قرآنی و سور مکی و مدنی، ۱۳۸۴ش، ص۷۴.</ref> | |||
از آنجا که مکه و مدینه دو فضای کاملا متفاوتی داشتند (غلبه کفار در مکه و برپایی حکومت دینی در مدینه<ref>احمدی، پژوهشی در علوم قرآن، ۱۳۸۱ش، ص۵۲-۵۵.</ref>) سوره‌های مکی و مدنی ویژگی‌های متفاوتی را در خطاب و محتوا پیدا کرد.<ref>احمدی، پژوهشی در علوم قرآن، ۱۳۸۱ش، ص۶۲.</ref> با این حال این ویژگی‌ها، دقیق نیست و همه آیات و سوره‌ها را به صورت کامل شامل نمی‌شود و تنها احتمال مکی یا مدنی بودن سوره را تقویت می‌کند.<ref>رادمنش، آشنایی با علوم قرآنی، ۱۳۷۴ش، ص۱۷۰.</ref> همچنین ممکن است سوره‌ای مکی یا مدنی باشد، اما برخی از آیات آن از آیات استثنائی بوده و این ویژگی‌ها تنها در آن آیه استثنائی وجود داشته باشد.<ref>رادمنش، آشنایی با علوم قرآنی، ۱۳۷۴ش، ص۱۷۲.</ref> | از آنجا که مکه و مدینه دو فضای کاملا متفاوتی داشتند (غلبه کفار در مکه و برپایی حکومت دینی در مدینه<ref>احمدی، پژوهشی در علوم قرآن، ۱۳۸۱ش، ص۵۲-۵۵.</ref>) سوره‌های مکی و مدنی ویژگی‌های متفاوتی را در خطاب و محتوا پیدا کرد.<ref>احمدی، پژوهشی در علوم قرآن، ۱۳۸۱ش، ص۶۲.</ref> با این حال این ویژگی‌ها، دقیق نیست و همه آیات و سوره‌ها را به صورت کامل شامل نمی‌شود و تنها احتمال مکی یا مدنی بودن سوره را تقویت می‌کند.<ref>رادمنش، آشنایی با علوم قرآنی، ۱۳۷۴ش، ص۱۷۰.</ref> همچنین ممکن است سوره‌ای مکی یا مدنی باشد، اما برخی از آیات آن از آیات استثنائی بوده و این ویژگی‌ها تنها در آن آیه استثنائی وجود داشته باشد.<ref>رادمنش، آشنایی با علوم قرآنی، ۱۳۷۴ش، ص۱۷۲.</ref> | ||