زکات: تفاوت میان نسخه‌ها

زکات از مهمترین برنامه‌های اقتصادی [[اسلام]] است. این واژه به همراه مشتقاتش در [[قرآن]] ۵۹ مرتبه در ۲۹ سوره و ۵۶ آیه به کار رفته، که ۲۷ مورد در کنار [[نماز]] آمده است: {{متن قرآن|وَالَّذِينَ هُمْ لِلزَّكَاةِ فَاعِلُونَ ﴿٤﴾|سوره=[[سوره مؤمنون|مؤمنون]]|آیه=۴}} {{متن قرآن|الَّذِينَ إِن مَّكَّنَّاهُمْ فِي الْأَرْضِ أَقَامُوا الصَّلَاةَ وَآتَوُا الزَّكَاةَ...﴿٤١﴾|سوره=[[سوره حج|حج]]|آیه=۴۱}} {{متن قرآن|...وَالْمُقِيمِينَ الصَّلَاةَ ۚ وَالْمُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَالْمُؤْمِنُونَ بِاللَّـهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ أُولَـٰئِكَ سَنُؤْتِيهِمْ أَجْرًا عَظِيمًا ﴿١٦٢﴾|سوره=[[سوره نساء|نساء]]|آیه=۱۶۲}} {{متن قرآن|رِجَالٌ لَّا تُلْهِيهِمْ تِجَارَةٌ وَلَا بَيْعٌ عَن ذِكْرِ اللَّـهِ وَإِقَامِ الصَّلَاةِ وَإِيتَاءِ الزَّكَاةِ ۙ...﴿٣٧﴾|سوره=[[سوره نور|نور]]|آیه=۳۷}}

* مایۀ تطهیر و تزکیۀ روح انسان<ref> قَالَ اَبُوعَبْدِاللّهِ علیه‌السلام: لَمَّا نَزَلَتْ آیةُ الزَّکاةِ «خُذْ مِنْ اَمْوَالِهِمْ صَدَقَةً تُطَهِّرُهُمْ وَ تُزَکّیهِمْ بِها» حدیث فی شَهْرِ رَمِضانِ، فَاَمَرَ رَسُولُ اللّهِ صلی الله علیه و آله مُنادِیهُ فَنَادی فی النّاسِ: اِنَّ اللّهَ تَبَارَکَ وَتَعَالی فَرَضَ عَلَیکُمُ الزَّکَاةَ کَما فَرَضَ عَلَیکُمُ الصَّلاةَ: امام صادق علیه‌السلام فرمود: هنگامی که آیه زکات در ماه رمضان نازل شد که: از اموال آنان صدقه بگیر تا آنان را پاکیزه و تزکیه نمایی، پیامبر خدا صلی الله علیه و آله دستور داد که سنخنگویش در بین مردم اعلام کند که: خدای متعال زکات را بر شما واجب کرد همانگونه که نماز را بر شما واجب کرد. </ref>

* یکی از پنج ستون دین اسلام<ref> عَنْ اَبی جَعْفَرٍ علیه‌السلام قالَ: بُنِی الاْءسْلامُ عَلی خَمْسَةٍ: عَلَی الصَّلاةِ، وَالزَّکَاةِ، وَالصَّوْمِ، وَالْحَجِ وَالوِلایةِ: امام باقر علیه‌السلام فرمود: اسلام بر پنج پایه استوار است: نماز، زکات، روزه، حج و ولایت ( اهل بیت علیهم السلام </ref>

* فرو نشاندن خشم خدا<ref> قَالَ اَمیرُالمُؤمِنِینَ علیه‌السلام: اُوصیکُمْ بِالزَّکَاةِ فَاِنّی سَمِعْتُ نَبیکُمْ صلی الله علیه و آلهیقُولُ: اَلزَّکاةُ قَنْطَرَةُ الاِءسْلامِ فَمَنْ اَدّاها جازَ الْقَنْطَرَةَ، وَمَنْ اِحْتَبَسَ دُونَها وَهِی تُطْفی غَضَبَ الرَّبِّ: امیرمؤمنان علیه‌السلام فرمود: شما را به زکات وصیت و سفارش می‌کنم، از پیامبر شما که درود خدا بر او و خاندانش باد شنیدم که می‌فرمود: زکات پل اسلام است، پس کسی که زکات بپردازد از پل می‌گذرد، و کسی که آن را نگهدارد به پایین آن سقوط خواهد کرد، و (پرداخت) زکات خشم پروردگار را فرو می‌نشاند. </ref>

* شرط پذیرش [[نماز]]<ref> عَنْ اَبِی الحَسَنِ الرِّضا علیه‌السلام قالَ: اِنَّ اللَّهَ اَمَرَ بِثَلاثَةٍ مَقْرُونٌ بِهَا ثَلاثَةٌ اُخْری: أمَرَ بِالصَّلاةِ وَالزَّکَاةِ فَمَنْ صَلَّی وَلَمْ یزَکِّ لَمْ تُقْبَلْ مِنْهُ صَلاتُهُ، وَاَمَرَ بِالشُّکْرِ لَهُ وَلِلْوَالِدَینِ فَمَنْ لَمْ یشْکُرْ وَالِدَیهِ لَمْ یشْکُرِ اللّهَ، وَأَمَرَ بِاتِّقاءِ اللّهِ وَصِلَةِ الرَّحِمِ فَمَنْ لَمْ یصِلْ رَحِمَهُ لَم یتَّقِ اللّهَ: امام رضا علیه‌السلام فرمود: خداوند به سه کار همراه سه کار دیگر فرمان داده است:۱ ـ فرمان به نماز و زکات داده است. پس کسی که نماز بجا بیاورد ولی زکات را نپردازد نمازش از او پذیرفته نمی‌شود.۲ ـ و فرمان به سپاسگزاری از خود و پدر و مادر داده پس کسی که از پدر و مادرش قدردانی نکند شکر خدا را هم بجا نیاورده است.۳ ـ و فرمان به تقوای الهی و صله رحم داده است، پس کسی که صله رحم انجام ندهد تقوای الهی را مراعات نکرده است. </ref>

* پرداخت زکات نشانۀ علاقه [[خدا]] به انسان است <ref> قَالَ رَسُولُ اللّهِ صلی الله علیه و آله: اِذَا اَرَادَ اللّهُ بِعَبْدٍ خَیرا بَعَثَ اللّهُ اِلَیهِ مَلَکا مِنْ خُزّانِ الْجَنَّةِ فَیمْسَحُ صَدْرَهُ وَ یسْخی نَفْسَهُ بِالزَّکَاةِ: رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: اگر خدا خوبی بنده‌ای را بخواهد، فرشته‌ای از خزانه دارانِ بهشت می‌فرستد تا سینه او را مسح کند و قلب او را برای پرداخت زکات سخاوتمند سازد. </ref>

* عامل محبوب شدن نزد خدا<ref> قالَ الصَّادِقُ علیه‌السلام: … وَاَنَّ اَحَبَّ النَّاسِ اِلَی اللَّهِ تَعَالی اَسْخَاهُمْ کَفَّا، وَاَسْخَی النّاسِ مَنْ اَدّی زَکَاةَ مالِهِ وَلَمْ یبْخَلْ عَلَی الْمُؤْمِنینَ بِمَا افْتَرَضَ اللّهُ لَهُمْ فی مالِهِ: امام صادق علیه‌السلام فرمود: محبـوب‌ترین مـردم پیـش خدا سخـاوتمندترین آنهاست، و سخـاوتمـندتـرین فرد کسی است که زکـات مـالش را بـپردازد و در مورد واجب مالی خود نسبت به مؤمنان [[بخل]] نورزد. </ref>

* عامل خیر و صلاح جامعه<ref> قالَ رَسُولُ اللّهِ صلی الله علیه و آله: لاتَزالُ اُمَتّی بِخَیرٍ ما لَمْ یخُونُوا وَاَدُّوا الْأَمانَةَ، وَآتَوُا الزَّکاةَ، وَاِذا لَمْ یفْعَلُوا ذلِکَ اُبْتُلُوا بِالْقَحْطِ وَالسِّنِینَ: رسول اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: امّت من تا وقتی که خیانت نکنند و امانت‌ها را ردّ کنند و زکات را بپردازند در خیر و سعادت خواهند بود، ولی هرگاه که چنین نکنند به قحطی و کمبود دچار خواهند شد. </ref>

* حافظ اموال<ref> قالَ رَسُولُ اللّهِ صلی الله علیه و آله: داوُوا مَرْضاکُمْ بِالصَّدَقَةِ، وَحَصِنُّوا اَمْوَالَکُمْ بِالزَّکاةِ: رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: بیماران خود را با صدقه مداوا کنید، و اموالتان را هم با پرداخت زکات حفظ و بیمه کنید </ref>

* زیاد شدن روزی و اینکه زکات دادن هرگز باعث کم شدن مال کسی نمی‌شود<ref> عَنْ اَبی عَبْدِاللّهِ علیه‌السلاماَنَّهُ قَالَ: ما اَدّی اَحَدٌ الزَّکاةَ فَنَقَصَتْ مِن مالِهِ، وَلامَنَعَهَا اَحَدٌ فَزادَتْ فی مالِهِ: امام صادق علیه‌السلام فرمود: با پرداخت زکات از ثروت کسی کم نشده، همانطور که با خودداری از پرداخت آن ثروت کسی زیاد نشده است. </ref> <ref> قَالَ اَبُوجَعْفَرٍ مُحَمَدُ بْنُ عَلی علیهماالسلام: یا جابِرُ …وَالزَّکاةُ تَزیدُ فِی الرِّزْقِ: امام باقر علیه‌السلام فرمود:‌ای جابر … زکات روزی انسان را زیاد می‌کند. </ref>

* تزکیه نفس و زیاد شدن مال<ref> قَالَتْ فَاطِمَةُ علیهاالسلامفی خُطْبَتِهِ: فَجَعَل الاْءیمَانَ تَطْهیرا لَکُمْ مِنَ الشِّرْکِ وَالصَّلاةَ تَنْزیها عَنِ الْکِبْرِ، وَالزَّکَاةَ تَزْکِیةً لِلنَّفْسِ، وَنِماءً فِی الرِّزْقِ: حضرت فاطمه زهرا علیهاالسلام فرمود: خـداوند ایمان را مایه پاکیزگی شما از شرک قرار داد و نماز را مایه دور شدن شما از تکبر قرار داد و زکات را بخاطر پاکیزگی جان و روان و افزایش روزی واجب کرد. </ref>

* درمان بیماران<ref> امام جعفر صادق‏(ع): «اموال خود را با دادن زکات حفظ کنید و بیماران و مریضان خود را با دادن صدقه مداوا کنید. به درستی که هیچ مالی در بیابان و در صحرا از بین نرفت، مگر آنکه زکات آن داده نشد». محاسن برقی، ج۱، ص۲۹۴ </ref>

* دفع بلا از خود شخص و دیگران<ref> عَنْ اَبی عَبْدِاللّهِ علیه‌السلام قالَ: إنَّ اللّهَ لَـیدْفَعُ بِمَنْ یصَـلّی مِنْ شیعَتِـنا عَـمَّنْ لایصَـلّی مِـنْ شیعَتِنا وَلَوْ اَجْمَعُوا عَلی تَرْکِ الصَّلاةِ لَهَلَکُوا، وَإنَّ اللّهَ لَیدْفَعُ بِمَنْ یزَکّی مِنْ شیعَتِنا عَمَّنْ لایزَکّی وَلَوْ أَجْمَعُوا عَلی تَـرْکِ الـزَّکاةِ لَهَلَکُوا: امام صادق علیه‌السلام فرمود: خداوند بواسطه نمازگزاران شیعه بلا را از شیعیانی که نماز نمی‌خوانند دفع می‌کند، و اگر همه نماز را ترک کنند هلاک خواهند شد. و خداوند بخاطر زکات پردازان شیعه بلا را از کسانی که زکات نمی‌دهند دفع می‌کند و اگر همه زکات را ترک کنند نابود خواهند شد. </ref>

* زکات آزمایشی برای مالداران و کمکی برای فقراست<ref> قالَ الصّادِقُ علیه‌السلام: اِنَّما وُضِعَتِ الزَّکاةُ اِخْتِبارا لِلاَغْنیاءِ وَمَعُونَةً لِلْفُقَراءِ، وَلَوْ اَنَّ النّاسَ أدُّوا زَکاةَ اَمْوالِهِمْ ما بَقِی مُسلِمٌ فَقیرا مُحْتاجا وَلاَسْتَغْنی بِما فَرَضَ اللّهُ لَهُ، وَاِنَّ النّاسَ ما افْتَقَرُوا وَلا احْتاجُوا وَلا جاعُوا وَلاعَرَوْا اِلاّ بِذُنُوبِ الأَغْنِیاءِ وَحَقیقٌ عَلَی اللّهِ تَبارَکَ وَتَعالی اَنْ یمْنَعَ رَحْمَتَهُ مِمَّنْ مَنَعَ حَقَ اللّهِ فی مالِهِ: امام صادق علیه‌السلام فرمود: زکات قرار داده شده تا آزمایش ثروتمندان و کمک به فقرا باشد، اگر مردم زکات اموال خود را بپردازند هیچ مسلمان نیازمندی باقی نمی‌ماند و با آنچه که خدا واجب کرده بی‌نیاز می‌گردد و مردم فقیر و محتاج و نیازمند و گرسنه و برهنه نمی‌شوند مگر بواسطه گناهان ثروتمندان شایسته است که خداوند رحمت خود را از کسانی که حق خدا را در ثروت خود ادا نکنند باز دارد. </ref>

* درمان بخل<ref> «هرکس زکات مال خود را بپردازد، قطعا از بخل حفظ شده است.» جامع الاحادیث، ج ۹، ص۴۸. </ref>

* فقر زدایی<ref> امیرمؤمنان علیه‌السلام فرمود: «هیچ فقیری گرسنه نمی‌ماند مگر به سبب آنکه توانمندی حق خدا را نمی‌پردازد و خداوند در روز قیامت توانمند را به همین دلیل بازخواست خواهد کرد.» سفینة البحار، ج ۳، ص۴۷۴. </ref>