زلیخا: تفاوت میان نسخه‌ها

زلیخا (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۲۷ اوت ۲۰۲۳، ساعت ۱۱:۴۸

۴ بایت اضافه‌شده ، ‏۲۷ اوت ۲۰۲۳

بدون خلاصۀ ویرایش

دیداریویکی‌متن

Alikhani

confirmed، movedable، protected، templateeditor

۵٬۱۸۵

ویرایش

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
 '''زُلِیْخا''' همسر [[عزیز مصر]] که داستان او و [[حضرت یوسف(ع)]] در [[قرآن]] آمده است.<ref>اسدی، «زلیخا»، ص۴۱۶.</ref> در قرآن نام زلیخا نیامده و تنها با تعبیر «الَّتِی هُوَ فِی بَيْتِهَا» (زنی که یوسف در خانه آن زن بود)<ref>سوره یوسف، آیه ۲۳.</ref> و «امْرَأَتُ الْعَزِیز» (همسر عزیز مصر)<ref>سوره یوسف، آیه ۳۰.</ref> از او یاد می‌شود.<ref>اسدی، «زلیخا»، ص۴۱۴.</ref> با این حال در برخی منابع تفسیری،<ref>برای نمونه ر.ک: مقاتل، تفسیر مقاتل بن سلیمان، ۱۴۲۳ق، ج۲، ص۳۲۷؛ قمی، تفسیر القمی، ۱۴۰۴ق، ج۱، ص۳۵۷؛ طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۵، ص۳۴۰.</ref> تاریخی<ref>برای نمونه ر.ک: مقدسی، البدء و التاریخ، مکتبة الثقافة الدینیة، ج۳، ص۶۸؛ ابن‌خلدون، تاریخ ابن‌خلدون، ۱۴۰۸ق، ج۲، ص۴۵؛ ابن‌جوزی، المنتظم، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۳۱۵.</ref> و حدیثی نام او زلیخا معرفی شده است.<ref>برای نمونه ر.ک: شیخ صدوق، علل الشرایع، ۱۳۸۵ش، ج۱، ص۵۵؛ خزاز رازی، کفایة الاثر، ۱۴۰۱ق، ص۲۶۴؛ راوندی، قصص الانبیا، ۱۴۰۹ق، ص۱۳۶.</ref> [[فخر رازی]] معتقد است، برای این نام، منبع معتبری وجود ندارد.<ref>فخر رازی، مفاتیح الغیب، ۱۴۲۰ق، ج۱۸، ص۴۳۵.</ref> در برخی منابع نیز نام همسر عزیز مصر، زَلْیَخه دانسته شده است.<ref>دیلمی، اعلام الدین، ۱۴۰۸ق، ص۴۲۹.</ref>
-در بخش‌هایی از قرآن و [[تورات]] داستان یوسف و زلیخا بیان شده است.<ref>برای نمونه: سوره یوسف، آیه ۲۳-۳۲؛ تورات، سِفر پیدایش، باب ۳۹، آیات ۷-۲۰.</ref> به گفته برخی پژوهشگران، قرآن و تورات تفاوت‌هایی در گزارش این داستان دارند.<ref>صادقی، «نگاهی تطبیقی به داستان یوسف و زلیخا در قرآن مجید و تورات»، ۱۰۱-۱۰۳.</ref> به گزارش قرآن، زلیخا از حضرت یوسف کامجویی کرد، اما یوسف با دیدن برهان پروردگارش (رَأَیٰ بُرْهَانَ رَبِّهِ) سوی در گریخت.<ref>سوره یوسف، آیه ۲۳-۲۵.</ref> زلیخا خود را به یوسف رساند و پیراهنش را پاره کرد.<ref>سوره یوسف، آیه ۲۵.</ref> جلوی در، یوسف و زلیخا با عزیز مصر روبه‌رو شدند.<ref>سوره یوسف، آیه ۲۵.</ref> زلیخا و یوسف هر یک، دیگری را به خیانت متهم کردند.<ref>سوره یوسف، آیه ۲۵-۲۶.</ref> در آن هنگام فردی از خویشاوندان زلیخا شهادت داد که اگر پیراهن یوسف از پشت پاره شده باشد، یوسف راست گفته است؛<ref>سوره یوسف، آیه ۲۶-۲۷.</ref> از‌این‌رو اتهام خیانت از یوسف برداشته شد.<ref>سوره یوسف، آیه ۲۸-۲۹.</ref> بر اساس برخی گزارش‌ها، شاهدی که به نفع یوسف شهادت داد، خواهرزادۀ سه ماهۀ زلیخا بود<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۵، ص۳۴۷.</ref> که به قدرت خدا به سخن در آمد.<ref>قمی، تفسیر القمی، ۱۴۰۴ق، ج۱، ص۳۴۳.</ref> با این حال در گزارش‌های دیگر آن شاهد، مردی حکیم معرفی شده است.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۵، ص۳۴۷.</ref> به گفته برخی مفسران، به درخواست زلیخا، یوسف به زندان انداخته شد.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۵، ص۳۵۴؛ بیضاوی، انوار التنزیل، ۱۴۱۸ق، ج۳، ص۱۶۳.</ref> اما پس از مدتی زلیخا به گناه خود و راستگویی یوسف اعتراف کرد.<ref>سوره یوسف، آیه ۵۱.</ref>
+در بخش‌هایی از قرآن و [[تورات]] داستان یوسف و زلیخا بیان شده است.<ref>برای نمونه: سوره یوسف، آیه ۲۳-۳۲؛ تورات، سِفر پیدایش، باب ۳۹، آیات ۷-۲۰.</ref> به گفته برخی پژوهشگران، قرآن و تورات تفاوت‌هایی در گزارش این داستان دارند.<ref>صادقی، «نگاهی تطبیقی به داستان یوسف و زلیخا در قرآن مجید و تورات»، ۱۰۱-۱۰۳.</ref> به گزارش قرآن، زلیخا از حضرت یوسف کامجویی کرد، اما یوسف با دیدن برهان پروردگارش (رَأَیٰ بُرْهَانَ رَبِّهِ) سوی در گریخت.<ref>سوره یوسف، آیه ۲۳-۲۵.</ref> زلیخا خود را به یوسف رساند و پیراهنش را پاره کرد.<ref>سوره یوسف، آیه ۲۵.</ref> جلوی در، یوسف و زلیخا با عزیز مصر روبه‌رو شدند.<ref>سوره یوسف، آیه ۲۵.</ref> زلیخا و یوسف هر یک، دیگری را به خیانت متهم کردند.<ref>سوره یوسف، آیه ۲۵-۲۶.</ref> در آن هنگام فردی از خویشاوندان زلیخا شهادت داد که اگر [[پیراهن یوسف]] از پشت پاره شده باشد، یوسف راست گفته است؛<ref>سوره یوسف، آیه ۲۶-۲۷.</ref> از‌این‌رو اتهام خیانت از یوسف برداشته شد.<ref>سوره یوسف، آیه ۲۸-۲۹.</ref> بر اساس برخی گزارش‌ها، شاهدی که به نفع یوسف شهادت داد، خواهرزادۀ سه ماهۀ زلیخا بود<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۵، ص۳۴۷.</ref> که به قدرت خدا به سخن در آمد.<ref>قمی، تفسیر القمی، ۱۴۰۴ق، ج۱، ص۳۴۳.</ref> با این حال در گزارش‌های دیگر آن شاهد، مردی حکیم معرفی شده است.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۵، ص۳۴۷.</ref> به گفته برخی مفسران، به درخواست زلیخا، یوسف به زندان انداخته شد.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۵، ص۳۵۴؛ بیضاوی، انوار التنزیل، ۱۴۱۸ق، ج۳، ص۱۶۳.</ref> اما پس از مدتی زلیخا به گناه خود و راستگویی یوسف اعتراف کرد.<ref>سوره یوسف، آیه ۵۱.</ref>
 زلیخا زنی زیبا، ثروتمند<ref>قمی، تفسیر القمی، ۱۴۰۴ق، ج۱، ص۳۵۷.</ref> و بت‌پرست بود.<ref>شیخ صدوق، عیون أخبار الرضا علیه‌السلام، ۱۳۷۸ق، ج۲، ص۴۵.</ref> او از همسرش صاحب فرزند نمی‌شد.<ref>کاشانی، تفسیر منهج الصادقین فی إلزام المخالفین، ۱۳۳۶ش، ج۵، ص۲۸.</ref> بر اساس برخی منابع، پس از آن‌که زلیخا در دوران پیری [[توبه]] کرد و یکتاپرست شد، با دعای یوسف(ع) جوان شد و به [[ازدواج]] او در آمد.<ref>فیض کاشانی، تفسیر الصافی، ۱۴۱۵ق، ج۳، ص۵۲.</ref> گفته شده از ازدواج آنها، دو فرزند به دنیا آمد.<ref>قرطبی، الجامع لاحکام القرآن، ۱۳۶۴ش، ج۹، ص۲۱۴.</ref> اما برخی پژوهشگران بر این باورند که این روایت‌ها به دلیل‌های مختلفی مانند اشکال داشتن سند و متن، قابل استناد نیست و محتوای آنها از تورات برگرفته شده است.<ref>معارف و دیگران، «بررسی روایات تفسیري فریقین در مسئلۀ ازدواج حضرت یوسف با زلیخا»، ص۲۶.</ref>