Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor
۱٬۸۱۱
ویرایش
(ویرایش جزیی) |
(←منابع: ویرایش جزیی) |
||
خط ۲۹: | خط ۲۹: | ||
لبابه هفت فرزند به دنیا آورد که مهمترین آنها [[فضل بن عباس|فضل]]، [[عبدالله بن عباس|عبدالله]] و [[عبیدالله بن عباس بن عبدالمطلب|عبیدالله]] بودند. وی خواهر [[میمونه دختر حارث بن حزن|میمونه همسر پیامبر(ص)]] و خواهر مادری [[اسماء دختر عمیس|اسماء بنت عمیس]] همسر [[امام علی علیهالسلام|امام علی(ع)]] و سلمی بنت عمیس همسر [[حمزة بن عبدالمطلب|حمزه بن عبدالمطلب]] بود. گفته شده است که او خبر شورش [[عایشه]]، [[طلحة بن عبیدالله|طلحه]] و [[زبیر بن عوام|زبیر]] را به اطلاع امام علی(ع) رساند. | لبابه هفت فرزند به دنیا آورد که مهمترین آنها [[فضل بن عباس|فضل]]، [[عبدالله بن عباس|عبدالله]] و [[عبیدالله بن عباس بن عبدالمطلب|عبیدالله]] بودند. وی خواهر [[میمونه دختر حارث بن حزن|میمونه همسر پیامبر(ص)]] و خواهر مادری [[اسماء دختر عمیس|اسماء بنت عمیس]] همسر [[امام علی علیهالسلام|امام علی(ع)]] و سلمی بنت عمیس همسر [[حمزة بن عبدالمطلب|حمزه بن عبدالمطلب]] بود. گفته شده است که او خبر شورش [[عایشه]]، [[طلحة بن عبیدالله|طلحه]] و [[زبیر بن عوام|زبیر]] را به اطلاع امام علی(ع) رساند. | ||
==معرفی== | ==معرفی== | ||
لبابه دختر حارث بن حزن بن بجیر هلالیه<ref>ابنعبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۴، ص۱۹۰۷؛ حسینی، التذکرة بمعرفة رجال الکتب العشرة، ۱۴۱۸ق، ج۴، ص۲۳۵۴؛ مامقانی، تنقیح المقال، بیتا، ج۳، ص۷۳.</ref> که به او لبابه کبری<ref>ابنسعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۲۱۶؛ ابنحجر العسقلانی، الإصابة، ۱۴۱۵ق، ج۸، ص۲۹۹، ۴۴۹؛ ابنعساکر، تاریخ مدینة دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۳۷، ص۴۷۳؛ اعلمی حائری، تراجم أعلام النساء، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۲۹۶.</ref> نیز گفته شده است، {{یاد|برخی معتقدند که برای تفکیک از خواهر دیگرش که به همین نام بود به لبابه کبری نامیده شد.(زرکلی، الأعلام، ۱۹۸۹م، ج۵، ص۲۳۹.) چنانکه گفته شده در برابر لبابه بنت عبیدالله بن عباس بود.(نمازی شاهرودی، مستدرکات علم رجال الحدیث، ۱۴۱۴ق، ج۸، ص۵۵۷.)}} همسر [[عباس بن عبدالمطلب]]<ref>ابنسعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۲۱۷؛ ابنحجر العسقلانی، الإصابة، ۱۴۱۵ق، ج۸، ص۲۹۹، ۴۴۹؛ ابنعبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۴، ص۱۹۰۸؛ | لبابه دختر حارث بن حزن بن بجیر هلالیه<ref>ابنعبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۴، ص۱۹۰۷؛ حسینی، التذکرة بمعرفة رجال الکتب العشرة، ۱۴۱۸ق، ج۴، ص۲۳۵۴؛ مامقانی، تنقیح المقال، بیتا، ج۳، ص۷۳.</ref> که به او لبابه کبری<ref>ابنسعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۲۱۶؛ ابنحجر العسقلانی، الإصابة، ۱۴۱۵ق، ج۸، ص۲۹۹، ۴۴۹؛ ابنعساکر، تاریخ مدینة دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۳۷، ص۴۷۳؛ اعلمی حائری، تراجم أعلام النساء، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۲۹۶.</ref> نیز گفته شده است، {{یاد|برخی معتقدند که برای تفکیک از خواهر دیگرش که به همین نام بود به لبابه کبری نامیده شد.(زرکلی، الأعلام، ۱۹۸۹م، ج۵، ص۲۳۹.) چنانکه گفته شده در برابر لبابه بنت عبیدالله بن عباس بود.(نمازی شاهرودی، مستدرکات علم رجال الحدیث، ۱۴۱۴ق، ج۸، ص۵۵۷.)}} همسر [[عباس بن عبدالمطلب]]<ref>ابنسعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۲۱۷؛ ابنحجر العسقلانی، الإصابة، ۱۴۱۵ق، ج۸، ص۲۹۹، ۴۴۹؛ ابنعبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۴، ص۱۹۰۸؛ امین، اعیان الشیعة، ۱۴۰۳ق، ج۳، ص۴۸۳.</ref> و از [[صحابه|اصحاب]]<ref>نووی، تهذیب الأسماء و اللغات، ۱۴۳۰ق، ص۴۹۵.</ref> و [[راوی|راویان حدیث]] پیامبر(ص)<ref>شیخ طوسی، رجال الطوسی، ۱۳۷۳ش، ص۵۲؛ الرجال ؛ تقی الدین حلی، الرجال، ۱۳۴۲ش، ق۱، ص۴۱۰؛ ابنسعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۲۷۷؛ حسینی، التذکرة بمعرفة رجال الکتب العشرة، ۱۴۱۸ق، ج۴، ص۲۳۵۴.</ref> بود. کنیه او امالفضل بود<ref>ابنقتیبه، المعارف، ۱۹۹۲م، ص۱۳۷؛ بلاذری، أنساب الأشراف، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۴۴۷؛ مامقانی، تنقیح المقال، بیتا، ج۳، ص۷۳.</ref> و به همین نام شهرت داشت.<ref>ابنحجر العسقلانی، الإصابة، ۱۴۱۵ق، ج۸، ص۲۹۹؛ زرکلی، الأعلام، ۱۹۸۹م، ج۵، ص۲۳۹؛ غروی نایینی، محدثات شیعه، ۱۳۷۵ش، ص۹۰.</ref> نام مادرش هند یا خوله دختر عوف بن زهیر<ref>ابنسعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۲۱۷؛ غروی نایینی، محدثات شیعه، ۱۳۷۵ش، ص۹۰.</ref> و یا هند دختر عمرو<ref>ابنقتیبه، المعارف، ۱۹۹۲م، ص۱۳۷.</ref> دانستهاند. | ||
وی از طایفه بنیزهره<ref>ابنحبیب، المحبر، بیروت، ص۴۰۹.</ref> و از زنان نجیب<ref>ابنحجر العسقلانی، الإصابة، ۱۴۱۵ق، ج۸، ص۴۵۰.</ref> و بزرگوار<ref>زرکلی، الأعلام، ۱۹۸۹م، ج۵، | وی از طایفه بنیزهره<ref>ابنحبیب، المحبر، بیروت، ص۴۰۹.</ref> و از زنان نجیب<ref>ابنحجر العسقلانی، الإصابة، ۱۴۱۵ق، ج۸، ص۴۵۰.</ref> و بزرگوار<ref>زرکلی، الأعلام، ۱۹۸۹م، ج۵، ص۲۳۹.</ref> و برترین زنان زمان خویش<ref>کحاله، اعلام النساء، ۱۴۰۴ق، ج۴، ص۲۷۲.</ref> دانسته شده و در کنار زنانی چون [[فاطمه بنت عمرو]] مادر [[عبدالله بن عبدالمطلب]]، پدر [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]]، عاتکه بنت مره مادر هاشم، عبدالشمس و المطلب از زنان نجیب و سرشناس عرب قلمداد شده است.<ref>ابنحبیب، المحبر، بیروت، ص۴۵۵.</ref> در برخی از گزارشها او را فردی دانستهاند که دو روز در هفته را مرتب [[روزه]] میگرفت.<ref>ابنسعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۲۱۷.</ref> تعدادی منابع به شعری اشاره کردهاند که در آن به ستایش امالفضل پرداخته است.<ref>ابنسعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۲۱۷؛ ابناثیر، أسد الغابة، ۱۴۰۹ق، ج۶، ص۲۵۳؛ زرکلی، الأعلام، ۱۹۸۹م، ج۵، ص۲۳۹؛ علیاری تبریزی، بهجة الآمال، ۱۴۱۲ق، ج۷، ص۵۶۹.</ref> | ||
گفته شده است که او در سال [[سال ۳۲ هجری قمری|۳۲ق]]،<ref>غروی نایینی، محدثات شیعه، ۱۳۷۵ش، ص۹۰.</ref> قبل از شوهرش عباس و در زمان خلافت [[عثمان بن عفان]] از دنیا رفت.<ref>ابنحجر العسقلانی، تهذیب التهذیب، ۱۳۲۵ق، ج۱۲، ص۴۵۰.</ref> این در حالی است که گزارشهایی از زنده بودن او در سال [[سال ۳۶ هجری قمری|۳۶ق]] و همزمان با [[جنگ جمل|واقعه جمل]] وجود دارد.<ref>شیخ طوسی، الأمالی، ۱۴۱۴ق، ص۷۱۶؛ شیخ مفید، الکافئة فی إبطال توبة الخاطئة، ۱۴۱۳ق، ص۱۸.</ref> | گفته شده است که او در سال [[سال ۳۲ هجری قمری|۳۲ق]]،<ref>غروی نایینی، محدثات شیعه، ۱۳۷۵ش، ص۹۰.</ref> قبل از شوهرش عباس و در زمان خلافت [[عثمان بن عفان]] از دنیا رفت.<ref>ابنحجر العسقلانی، تهذیب التهذیب، ۱۳۲۵ق، ج۱۲، ص۴۵۰.</ref> این در حالی است که گزارشهایی از زنده بودن او در سال [[سال ۳۶ هجری قمری|۳۶ق]] و همزمان با [[جنگ جمل|واقعه جمل]] وجود دارد.<ref>شیخ طوسی، الأمالی، ۱۴۱۴ق، ص۷۱۶؛ شیخ مفید، الکافئة فی إبطال توبة الخاطئة، ۱۴۱۳ق، ص۱۸.</ref> | ||
خط ۵۲: | خط ۵۲: | ||
در این روایت، لبابه خواب خود را مبنی بر اینکه تکهای از بدن [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] در خانه اوست، برای پیامبر(ص) تعریف کرد و از این خواب اظهار نگرانی کرد. پیامبر خواب را خیر و درست دانست و او را از تولد فرزندی برای [[حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها|فاطمه(س)]] که در خانه او بزرگ خواهد شد، خبر داد و فرمود که نامش حسین(ع) خواهد بود. | در این روایت، لبابه خواب خود را مبنی بر اینکه تکهای از بدن [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] در خانه اوست، برای پیامبر(ص) تعریف کرد و از این خواب اظهار نگرانی کرد. پیامبر خواب را خیر و درست دانست و او را از تولد فرزندی برای [[حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها|فاطمه(س)]] که در خانه او بزرگ خواهد شد، خبر داد و فرمود که نامش حسین(ع) خواهد بود. | ||
از لبابه نقل شده زمانیکه امام حسین(ع) در دامنش بود، پیامبر وارد خانه شد و با دیدن امام حسین(ع) چشمانش پر از اشک شد. وقتی دلیل آن را از پیامبر(ص) پرسیدم، فرمود: [[جبرئیل]] به من خبر داد امت من فرزندم حسین را به [[شهادت]] میرسانند.<ref> طبری آملی، دلائل الإمامة، ۱۴۱۳ق، ص۱۷۹؛ شیخ مفید، الإرشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۱۲۹؛ اربلی، کشف الغمة، ۱۳۸۱ق، ج۲ ؛ ص۷؛ ابن نما حلی، مثیر الأحزان، ۱۴۰۶ق، ص۱۶</ref> | از لبابه نقل شده زمانیکه امام حسین(ع) در دامنش بود، پیامبر وارد خانه شد و با دیدن امام حسین(ع) چشمانش پر از اشک شد. وقتی دلیل آن را از پیامبر(ص) پرسیدم، فرمود: [[جبرئیل]] به من خبر داد امت من فرزندم حسین را به [[شهادت]] میرسانند.<ref> طبری آملی، دلائل الإمامة، ۱۴۱۳ق، ص۱۷۹؛ شیخ مفید، الإرشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۱۲۹؛ اربلی، کشف الغمة، ۱۳۸۱ق، ج۲ ؛ ص۷؛ ابن نما حلی، مثیر الأحزان، ۱۴۰۶ق، ص۱۶.</ref> | ||
برخی معتقدند که لبابه [[امام حسن مجتبی علیهالسلام|امام حسن(ع)]] را با شیر فرزندش قثم پرورش داد<ref>نمازی شاهرودی، مستدرکات علم رجال الحدیث، ۱۴۱۴ق، ج۸، ص۵۵۷؛ ابن اثیر، اسد الغابة، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۴۸۸.</ref> و مادر رضاعی ایشان بود.<ref>مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۳، ص۲۴۲ به نقل از کتاب العدد ابن قولویه؛ امینی، أصحاب أمیرالمؤمنین(ع)، ۱۴۱۲ق، ج۲، ص۴۷۴.</ref> | برخی معتقدند که لبابه [[امام حسن مجتبی علیهالسلام|امام حسن(ع)]] را با شیر فرزندش قثم پرورش داد<ref>نمازی شاهرودی، مستدرکات علم رجال الحدیث، ۱۴۱۴ق، ج۸، ص۵۵۷؛ ابن اثیر، اسد الغابة، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۴۸۸.</ref> و مادر رضاعی ایشان بود.<ref>مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۳، ص۲۴۲ به نقل از کتاب العدد ابن قولویه؛ امینی، أصحاب أمیرالمؤمنین(ع)، ۱۴۱۲ق، ج۲، ص۴۷۴.</ref> | ||
خط ۶۵: | خط ۶۵: | ||
رجالیان شیعه به تبعیت از [[شیخ طوسی]] تنها به نام او بهعنوان [[صحابه|اصحاب پیامبر]] اشاره کرده و در مورد [[ثقه|وثاقت]] او اظهار نظری نکردهاند؛ اما [[عبدالله مامقانی|مامقانی]] او را در ذکر حدیث، حَسَن معرفی کرده است.<ref> مامقانی، تنقیح المقال، بیتا، ج۳، ص۷۳.</ref> | رجالیان شیعه به تبعیت از [[شیخ طوسی]] تنها به نام او بهعنوان [[صحابه|اصحاب پیامبر]] اشاره کرده و در مورد [[ثقه|وثاقت]] او اظهار نظری نکردهاند؛ اما [[عبدالله مامقانی|مامقانی]] او را در ذکر حدیث، حَسَن معرفی کرده است.<ref> مامقانی، تنقیح المقال، بیتا، ج۳، ص۷۳.</ref> | ||
گزارش آخرین [[نماز]] پیامبر(ص) و خواندن [[سوره مرسلات]] در نماز<ref>ابناثیر، أسد الغابة، ۱۴۰۹ق، ج۶، ص۲۵۴؛ علیاری تبریزی، بهجة الآمال، ۱۴۱۲ق، ج۷، ص۵۶۹.</ref> و سفارش به فرزندش به خواندن آن سوره در نماز،<ref>ابونعیم، معرفة الصحابة، ۱۴۲۲ق، ج۵، ص۳۰۲.</ref> سؤال از پیامبر(ص) در اواخر عمر آن حضرت در مورد سرنوشت نزدیکان و اشاره | گزارش آخرین [[نماز]] پیامبر(ص) و خواندن [[سوره مرسلات]] در نماز<ref>ابناثیر، أسد الغابة، ۱۴۰۹ق، ج۶، ص۲۵۴؛ علیاری تبریزی، بهجة الآمال، ۱۴۱۲ق، ج۷، ص۵۶۹.</ref> و سفارش به فرزندش به خواندن آن سوره در نماز،<ref>ابونعیم، معرفة الصحابة، ۱۴۲۲ق، ج۵، ص۳۰۲.</ref> سؤال از پیامبر(ص) در اواخر عمر آن حضرت در مورد سرنوشت نزدیکان پیامبر و اشاره ایشان به مظلوم واقع شدن آنها از جمله روایات نقل شده در منابع گوناگون است؛<ref>شیخ طوسی، الأمالی، ۱۴۱۴ق، ص۱۲۲؛ ابنسعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۲۱۷-۲۱۸.</ref> چنانکه گزارشی از رفتار پیامبر(ص) در مورد لباس متنجس به بول طفل خردسال از جمله روایات فقهی نقل شده از او در منابع اهلسنت است.<ref>ابنسعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰، خامسة۱، ص۳۷۴؛ صالحی الشامی، سبل الهدی، ۱۴۱۴ق، ج۸، ص۲۲.</ref> | ||
== خویشاوندان سرشناس == | == خویشاوندان سرشناس == | ||
خط ۷۳: | خط ۷۳: | ||
===فرزندان=== | ===فرزندان=== | ||
ام فضل هفت فرزند برای [[عباس بن عبدالمطلب|عباس]] به دنیا آورد<ref>زرکلی، الأعلام، ۱۹۸۹م، ج۵، ص۲۳۹.</ref> [[فضل بن عباس|فضل]]، [[عبدالله بن عباس|عبدالله]]، معبد، [[عبیدالله بن عباس بن عبدالمطلب|عبیدالله]]، قثم و عبدالرحمن<ref>ابنحبیب، المحبر، بیروت، ص۴۰۹؛ بلاذری، أنساب الأشراف، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۴۴۷؛ | ام فضل هفت فرزند برای [[عباس بن عبدالمطلب|عباس]] به دنیا آورد<ref>زرکلی، الأعلام، ۱۹۸۹م، ج۵، ص۲۳۹.</ref> [[فضل بن عباس|فضل]]، [[عبدالله بن عباس|عبدالله]]، معبد، [[عبیدالله بن عباس بن عبدالمطلب|عبیدالله]]، قثم و عبدالرحمن<ref>ابنحبیب، المحبر، بیروت، ص۴۰۹؛ بلاذری، أنساب الأشراف، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۴۴۷؛ ابنسیدالناس، عیون الأثر، ۱۴۱۴ق، ج۲، ص۳۶۲؛ نووی، تهذیب الأسماء و اللغات، ۱۴۳۰ق، ص۴۹۵.</ref> شش پسر او و ام حبیب<ref>ابنسعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۲۱۷.</ref> دختر او بود. ادعا شده وی مادر بیشتر فرزندان عباس<ref>ابنعبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۴، ص۱۹۰۸.</ref> و حتی تمام [[بنیعباس]]<ref>احمدی میانجی، مکاتیب الأئمة، ۱۴۲۶ق، ج۲، ص۳۱۶.</ref> بود. برخی از محققان در مدح او آوردهاند که برای عباس شش مرد به دنیا آورد که هیچ زنی مانند آنها نیاورده است.<ref>ابنعبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۴، ص۱۹۰۸؛ ابناثیر، أسد الغابة، ۱۴۰۹ق، ج۶، ص۲۵۳؛ نووی، تهذیب الأسماء و اللغات، ۱۴۳۰ق، ص۴۹۵.</ref> | ||
* فضل بن عباس بزرگترین فرزند لبابه بود به همین دلیل به امفضل شهرت یافت.<ref>ابنعبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۴، ص۱۹۰۸.</ref> فضل را زیباروی<ref>ابنسیدالناس، عیون الأثر، ۱۴۱۴ق، ج۲، ص۳۶۳.</ref> و صاحب فضل و دانش و از خواص [[فهرست اصحاب امام علی(ع)|یاران امام علی(ع)]] دانستهاند که در جنگهای آن حضرت نیز شرکت داشت.<ref>غروی نایینی، محدثات شیعه، ۱۳۷۵ش، ص۹۰.</ref> | * فضل بن عباس بزرگترین فرزند لبابه بود به همین دلیل به امفضل شهرت یافت.<ref>ابنعبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۴، ص۱۹۰۸.</ref> فضل را زیباروی<ref>ابنسیدالناس، عیون الأثر، ۱۴۱۴ق، ج۲، ص۳۶۳.</ref> و صاحب فضل و دانش و از خواص [[فهرست اصحاب امام علی(ع)|یاران امام علی(ع)]] دانستهاند که در جنگهای آن حضرت نیز شرکت داشت.<ref>غروی نایینی، محدثات شیعه، ۱۳۷۵ش، ص۹۰.</ref> |