پرش به محتوا

آیه خیر البریه: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۲: خط ۳۲:
  |عنوان=[[جابر بن عبدالله انصاری]]
  |عنوان=[[جابر بن عبدالله انصاری]]
  |نقل‌قول=ما نزد پيامبر(ص) بوديم و علی(ع) از راه رسيد، پیامبر(ص) فرمود: سوگند به آن که جانم به دست او است، این و شیعیان اویند که در روز قیامت رستگارند؛ و اين آيه نازل شد: «إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ أُولَٰئِكَ هُمْ خَيْرُ الْبَرِيَّةِ» و یاران پیامبر(ص) هر گاه علی از راه می‌رسید می‌گفتند: خیرالبریّه (بهترین آفریدگان) آمد.
  |نقل‌قول=ما نزد پيامبر(ص) بوديم و علی(ع) از راه رسيد، پیامبر(ص) فرمود: سوگند به آن که جانم به دست او است، این و شیعیان اویند که در روز قیامت رستگارند؛ و اين آيه نازل شد: «إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ أُولَٰئِكَ هُمْ خَيْرُ الْبَرِيَّةِ» و یاران پیامبر(ص) هر گاه علی از راه می‌رسید می‌گفتند: خیرالبریّه (بهترین آفریدگان) آمد.
  |منبع=ابن‌عساکر، تاریخ دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۴۲، ص ۳۷۱.
  |منبع=ابن‌عساکر، تاریخ دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۴۲، ص۳۷۱.
  |تراز=چپ
  |تراز=چپ
  |عرض=250px
  |عرض=250px
خط ۵۰: خط ۵۰:


==منظور از خیرالبریه==
==منظور از خیرالبریه==
آیه خیرالبریه از [[فضایل امام علی(ع)]] به شمار می‌آید.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۳-۱۳۷۴ش، ج۲۷، ص۲۱۳.</ref> از [[عبدالله بن عباس|ابن‌عباس]] نقل شده است که این آیه درباره امام علی(ع) نازل شده است.<ref>نگاه کنید به: شوشتری، احقاق‌الحق، ۱۴۰۹ق، ج۲۰، ص۲۷.</ref>  
آیه خیرالبریه از [[فضایل امام علی(ع)]] به شمار می‌آید.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۳-۱۳۷۴ش، ج۲۷، ص۲۱۳.</ref> از [[عبدالله بن عباس|ابن‌عباس]] نقل شده است که این آیه درباره امام علی(ع) نازل شده است.<ref>نگاه کنید به: حسکانی، شواهدالتنزیل،  ۱۴۱۰-۱۴۱۱ق، ج۲، ص۴۷۳؛ شوشتری، احقاق‌الحق، ۱۴۰۹ق، ج۲۰، ص۲۷.</ref>  


احادیثی از پیامبر(ص) در کتاب‌های روایی شیعه و اهل‌سنت نقل شده است که در آنها خیرالبریه به امام علی و [[شیعه|شیعیان]] او تفسیر شده است.<ref> سیوطی، الدر المنثور، ۱۴۰۴ق، ج۶، ص۳۷۹؛ استرآبادی، تأویل الآیات الظاهره، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۸۳۱؛ آلوسی، روح المعانی، ۱۴۱۵ق، ج۱۵، ص۴۳۲.</ref> [[حاكم حسكانی|حاكم حَسكانی]] از علمای اهل‌سنت در کتاب [[شواهد التنزیل لقواعد التفضیل (کتاب)|شَواهدُ التَنزیل]] بیش از بیست روایت در این باره با سندهای مختلف نقل می‏‌كند که سند برخی از آنها به [[عبدالله بن عباس|ابن‌عباس]]،<ref>حسکانی، شواهد التنزیل، ۱۳۹۳ق، ج۲، ص۳۵۸.</ref> [[ابوبرزه اسلمی|ابوبرزه]]،<ref> حسکانی، شواهد التنزیل، ۱۳۹۳ق، ج۲، ص۳۵۹.</ref> و [[جابر بن عبدالله انصاری]]<ref>حسکانی، شواهد التنزیل، ۱۳۹۳ق، ج۲، ص۳۶۲.</ref> می‌رسد. از جمله ابن‌عباس نقل شده کرده است هنگامی که این آیه نازل شد پیامبر(ص) خطاب به حضرت علی(ع) فرمود: «و اَنت و شیعتک، تأتی أنت و شیعتک یوم القیامة راضین مرضیین<ref>حسکانی، شواهد التنزیل، ۱۳۹۳ق، ج۲، ص۳۵۸.</ref> یا علی! آن (خیرالبریه) تو و [[شیعه|شیعیانت]] هستید. تو و شیعیانت روز [[قیامت]] در حالی که شما از خدا خشنود و خدا از شما خشنود است، می‌آیید.»  
احادیثی از پیامبر(ص) در کتاب‌های روایی شیعه و اهل‌سنت نقل شده است که در آنها خیرالبریه به امام علی و [[شیعه|شیعیان]] او تفسیر شده است.<ref> سیوطی، الدرالمنثور، ۱۴۰۴ق، ج۶، ص۳۷۹؛ استرآبادی، تأویل الآیات الظاهره، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۸۳۱؛ آلوسی، روح المعانی، ۱۴۱۵ق، ج۱۵، ص۴۳۲.</ref> [[حاكم حسكانی|حاكم حَسكانی]] از علمای اهل‌سنت در کتاب [[شواهد التنزیل لقواعد التفضیل (کتاب)|شَواهدُ التَنزیل]] بیش از بیست روایت در این باره با سندهای مختلف نقل می‏‌كند<ref>حسکانی، شواهدالتنزیل،  ۱۴۱۰-۱۴۱۱ق، ج۲، ص۴۵۹-۴۷۳.</ref> از جمله ابن‌عباس نقل شده کرده است هنگامی که این آیه نازل شد پیامبر(ص) خطاب به حضرت علی(ع) فرمود: «و اَنت و شیعتک، تأتی أنت و شیعتک یوم القیامة راضین مرضیین؛ یا علی! آن (خیرالبریه) تو و [[شیعه|شیعیانت]] هستید. تو و شیعیانت روز [[قیامت]] در حالی که شما از خدا خشنود و خدا از شما خشنود است، می‌آیید.»<ref>حسکانی، شواهدالتنزیل،  ۱۴۱۰-۱۴۱۱ق، ج۲، ص۴۶۱.</ref>


== نکات تفسیری==
== نکات تفسیری==
خط ۶۱: خط ۶۱:
برخی با استناد به روایاتی که در [[اسباب نزول|شأن نزول]] این آیه وارد شده است<ref>سیوطی، الدر المنثور، ۱۴۰۴ق، ج۸، ص۵۸۹؛ امینی، الغدیر، ۱۴۱۶ق، ج۲، ص۵۷ و ۵۸.</ref> معتقدند واژه شیعه در زمان [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] مطرح بوده است البته شیعه در این روایات به معنای اصطلاحی‌اش (پیروان [[شیعه|مذهب شیعه]]) به کار نرفته است بلکه منظور از آن به معنای لغوی‌اش (پیرو، یاور و دوستدار) بوده است.{{مدرک}} اما در تفسیر نمونه آمده است که منظور از شیعه در این روایات، پیروان خاص امام علی(ع)هستند.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۳-۱۳۷۴ش، ج۲۷، ص۲۱۳-۲۱۴.</ref>
برخی با استناد به روایاتی که در [[اسباب نزول|شأن نزول]] این آیه وارد شده است<ref>سیوطی، الدر المنثور، ۱۴۰۴ق، ج۸، ص۵۸۹؛ امینی، الغدیر، ۱۴۱۶ق، ج۲، ص۵۷ و ۵۸.</ref> معتقدند واژه شیعه در زمان [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] مطرح بوده است البته شیعه در این روایات به معنای اصطلاحی‌اش (پیروان [[شیعه|مذهب شیعه]]) به کار نرفته است بلکه منظور از آن به معنای لغوی‌اش (پیرو، یاور و دوستدار) بوده است.{{مدرک}} اما در تفسیر نمونه آمده است که منظور از شیعه در این روایات، پیروان خاص امام علی(ع)هستند.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۳-۱۳۷۴ش، ج۲۷، ص۲۱۳-۲۱۴.</ref>
== نزول آیه در مکه==
== نزول آیه در مکه==
بنابر آنچه که در [[تفسیر نمونه (کتاب)|تفسیر نمونه]] آمده است این آیه مدنی است اما منافاتی با نزول آن در مکه ندارد چرا که ممکن است در سفرهایی که پیامبر(ص) از مدینه به مکه داشته است نازل شده باشد.<ref> نگاه کنید به مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۳-۱۳۷۴ش، ج۲۷، ص۲۱۳.</ref> در یکی از روایاتی که در تفسیر این آیه نقل شده است پیامبر به خدای این بنا (کعبه) سوگند یاد کرده است که علی و شیعیانش رستگارانند.{{مدرک}}
بنابر آنچه که در [[تفسیر نمونه (کتاب)|تفسیر نمونه]] آمده است این آیه مدنی است اما منافاتی با نزول آن در مکه ندارد چرا که ممکن است در سفرهایی که پیامبر(ص) از مدینه به مکه داشته است نازل شده باشد.<ref> نگاه کنید به مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۳-۱۳۷۴ش، ج۲۷، ص۲۱۳.</ref> در یکی از روایاتی که در تفسیر این آیه نقل شده است پیامبر به خدای کعبه سوگند یاد کرده است که علی و شیعیانش رستگارانند.<ref> حسکانی، شواهد التنزیل، ۱۴۱۰-۱۴۱۱ق، ج۲، ص۴۶۷.</ref>


== پانویس ==
== پانویس ==
خط ۷۷: خط ۷۷:
* علامه حلی، حسن بن بوسف، نهج الحق و کشف الصدق، بیروت، دار الکتاب اللبنانی، ۱۴۰۲ق.
* علامه حلی، حسن بن بوسف، نهج الحق و کشف الصدق، بیروت، دار الکتاب اللبنانی، ۱۴۰۲ق.
* مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الاسلامیة، ۱۳۷۴ش.
* مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الاسلامیة، ۱۳۷۴ش.
*حسکانی، عبیدالله بن عبدالله، شواهد التنزیل لقواعد التفصیل فی الآیات النازله فی اهل البیت، بیروت، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، ۱۳۹۳ق.
*حسکانی، عبیدالله بن عبدالله، شواهد التنزیل لقواعد التفصیل فی الآیات النازله فی اهل البیت، تحقیق محمدباقر محمودی، بیروت، تهران، وزارة الثقافة و الارشاد الاسلامی، ۱۴۱۰-۱۴۱۱ق.
 
{{پایان}}
{{پایان}}