پرش به محتوا

حبیب بن مظاهر: تفاوت میان نسخه‌ها

۲۵۶ بایت حذف‌شده ،  ‏۳۰ ژوئیهٔ ۲۰۲۳
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۶: خط ۱۶:
| شهر وفات          =
| شهر وفات          =
| علت وفات          =
| علت وفات          =
| تاریخ شهادت        = [[روز عاشورا]] [[سال ۶۱ هجری قمری]]
| تاریخ شهادت        = [[روز عاشورا]] [[سال ۶۱ هجری قمری|سال ۶۱ق]]
| شهر شهادت          = [[کربلا]]
| شهر شهادت          = [[کربلا]]
| نحوه شهادت        =
| نحوه شهادت        =
خط ۲۶: خط ۲۶:
| آثار              =
| آثار              =
}}
}}
'''حَبیب بن مُظاهِر اَسَدی''' (شهادت [[سال ۶۱ هجری قمری|۶۱ق]]) از [[شهدای کربلا]]. حبیب از [[بنی‌اسد|قبیله بنی‌اسد]] و از اصحاب خاص [[امام علی علیه‌السلام|حضرت علی(ع)]] بود. او از کسانی بود که پس از مرگ [[معاویة بن ابی‌سفیان|معاویه]] به [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] برای رفتن به [[کوفه]] نامه نوشتند. حبیب مخفیانه از [[کوفه]] خارج شد و خود را به امام حسین رساند و در [[روز عاشورا]] در [[کربلا]] به [[شهادت]] رسید. قبر او در [[حرم امام حسین(ع)]] و در نزدیکی [[ضریح امام حسین(ع)]] است و ضریحی مستقل از دیگر [[شهدای کربلا]] دارد.
'''حَبیب بن مُظاهِر اَسَدی''' (شهادت [[سال ۶۱ هجری قمری|۶۱ق]]) از [[شهدای کربلا]]. حبیب از [[بنی‌اسد|قبیله بنی‌اسد]] و از اصحاب خاص [[امام علی علیه‌السلام|حضرت علی(ع)]] بود. او از کسانی بود که پس از مرگ [[معاویة بن ابی‌سفیان|معاویه]] به [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] برای رفتن به [[کوفه]] نامه نوشتند. پس از شهادت مسلم، حبیب مخفیانه از [[کوفه]] خارج شد و خود را به امام حسین رساند و در [[روز عاشورا]] در [[کربلا]] به [[شهادت]] رسید. قبر او در [[حرم امام حسین(ع)]] و در نزدیکی [[ضریح امام حسین(ع)]] قرار دارد.


==نام، کنیه و نسب ==
==نام، کنیه و نسب ==
حبیب بن مُظَهَّر<ref>امین، اعیان الشیعه، ۱۹۸۶م، ج۴، ص۵۵۳.</ref> از قبیلۀ بنی‌اسد و کنیه وی ابوالقاسم بوده‌ است.<ref>سماوی، ابصارالعین، ۱۳۸۱ش، ص۳۰۸.</ref> در منابع نام پدر او به صورت مُظاهر<ref>طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۹۶۷، ج۵، ص۳۵۲، ۳۵۵، ۴۱۶.</ref> و مُظَهَّر<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ۲۰۰۰م، ج۲، ص۴۶۲، ۴۷۸، ۴۸۰.</ref> و در برخی مُطَهَّر<ref>ابن اعثم کوفی، الفتوح، ۱۹۹۱م، ج۵، ص۲۸، ۳۴، ۸۷.</ref> ذکر شده است. [[عبدالله مامقانی|مامَقانی]]، با استناد به آنچه در زبان‌ها و زیارات مشهور است، مُظاهر را صحیح شمرده است.<ref>مامقانی، تنقیح المقال، ۱۴۲۳ق، ج۱۷، ص۳۹۴ـ۳۹۵.</ref> اما [[سید محسن امین]] گفته است بر اساس آنچه در نسخه‌های کتاب‌های قدیم آمده مُظَهَّر درست است و مظاهر خلاف ضبط قدما است.<ref>امین، اعیان الشیعه، ۱۹۸۶م، ج۴، ص۵۵۳.</ref>
حبیب بن مُظَهَّر<ref>امین، اعیان الشیعه، ۱۹۸۶م، ج۴، ص۵۵۳.</ref> از قبیله بنی‌اسد و کنیه ابوالقاسم بوده‌ است.<ref>سماوی، ابصارالعین، ۱۳۸۱ش، ص۳۰۸.</ref> در منابع نام پدر او به صورت مُظاهر<ref>طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۹۶۷، ج۵، ص۳۵۲، ۳۵۵، ۴۱۶.</ref> و مُظَهَّر<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ۲۰۰۰م، ج۲، ص۴۶۲، ۴۷۸، ۴۸۰.</ref> و در برخی مُطَهَّر<ref>ابن‌اعثم، الفتوح، ۱۹۹۱م، ج۵، ص۲۸، ۳۴، ۸۷.</ref> ذکر شده است. [[عبدالله مامقانی|مامَقانی]]، با استناد به آنچه در زبان‌ها و زیارات مشهور است، مُظاهر را صحیح شمرده است.<ref>مامقانی، تنقیح المقال، ۱۴۲۳ق، ج۱۷، ص۳۹۴ـ۳۹۵.</ref> اما [[سید محسن امین]] گفته است بر اساس آنچه در نسخه‌های کتاب‌های قدیم آمده مُظَهَّر درست است و مظاهر خلاف ضبط قدما است.<ref>امین، اعیان الشیعه، ۱۹۸۶م، ج۴، ص۵۵۳.</ref>
==صحابه پیامبر ==
==صحابه پیامبر ==
ابن‌حجر عسقلانی در کتاب الاصابة فی تمییز الصحابه از منابع صحابه‌نگاری نام او را آورده است به گفته او حبیب پیامبر را درک کرده است<ref>ابن حجر عسقلانی، الاصابة، ۱۴۱۵ق، ج۲، ص۱۴۲.</ref> [[شیخ طوسی]]<ref>شیخ طوسی، الابواب(رجال طوسی)، ۱۴۲۷ق، ص۶۰، ۹۳، ۱۰۰</ref> او را در زمره فهرست اصحاب [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]]، [[امام حسن مجتبی علیه‌السلام|امام حسن(ع)]] و [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] قرار داده است. به گفته [[سید محسن امین]] نام او در کتاب‌های [[الاستیعاب (کتاب)|الاِستیعاب]] و [[اسد الغابة (کتاب)|اُسدالغابه]] از منابع صحابه‌نگاری به عنوان صحابه نیامده است.<ref>امین، اعیان الشیعه، ۱۹۸۶م، ج۴، ص۵۵۴.</ref>
ابن‌حجر عسقلانی در کتاب الاصابة فی تمییز الصحابه از منابع صحابه‌نگاری نام او را آورده است. به گفته او حبیب، پیامبر را درک کرده است<ref>ابن‌حجر عسقلانی، الاصابة، ۱۴۱۵ق، ج۲، ص۱۴۲.</ref> اما به گفته [[سید محسن امین]] نام او در کتاب‌های [[الاستیعاب (کتاب)|الاِستیعاب]] و [[اسد الغابة (کتاب)|اُسدالغابه]] از منابع صحابه‌نگاری به عنوان صحابه پیامبر نیامده است.<ref>امین، اعیان الشیعه، ۱۹۸۶م، ج۴، ص۵۵۴.</ref>
 
[[شیخ طوسی]] او را در زمره فهرست اصحاب [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]]، [[امام حسن مجتبی علیه‌السلام|امام حسن(ع)]] و [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] آورده است.<ref>شیخ طوسی، الابواب (رجال طوسی)، ۱۴۲۷ق، ص۶۰، ۹۳، ۱۰۰</ref>  


== ویژگی‌ها ==
== ویژگی‌ها ==
خط ۳۸: خط ۴۰:
حبیب حافظ [[قرآن]] کریم بود از امام حسین(ع) نقل شده است که او در هر شب [[قرآن]] را ختم می‌کرد.<ref> قمی، نفس المهموم، ۱۳۷۶ق، ص۱۲۴.</ref> او در برابر پیشنهاد امان و پول برای دست برداشتن از یاری امام حسین: گفت: «ما نزد رسول خدا(ص) عذری نداریم که زنده باشیم و فرزند رسول خدا(ص) را مظلومانه به قتل برسانند».<ref>امین، اعیان الشیعه، ۱۹۸۶م، ج۴، ص۵۵۳.</ref>
حبیب حافظ [[قرآن]] کریم بود از امام حسین(ع) نقل شده است که او در هر شب [[قرآن]] را ختم می‌کرد.<ref> قمی، نفس المهموم، ۱۳۷۶ق، ص۱۲۴.</ref> او در برابر پیشنهاد امان و پول برای دست برداشتن از یاری امام حسین: گفت: «ما نزد رسول خدا(ص) عذری نداریم که زنده باشیم و فرزند رسول خدا(ص) را مظلومانه به قتل برسانند».<ref>امین، اعیان الشیعه، ۱۹۸۶م، ج۴، ص۵۵۳.</ref>


== واقعه کربلا ==
در [[زیارت امام حسین(ع)]] در [[نیمه شعبان]] و غیره<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۵ ص۷۱ و ج۹۸ ص۲۷</ref> نام حبیب بن مظاهر آمده است.<ref> ابن‌طاووس، اقبال الاعمال، ص۲۲۹</ref>
 
== حضور در واقعه کربلا ==


=== دعوت از امام ===
=== دعوت از امام ===
پس از مرگ [[معاویة بن ابی‌سفیان|معاویه]] در سال ۶۰ق، حبیب و جمعی از بزرگان شیعیان [[کوفه]]، همچون [[سلیمان بن صرد خزاعی|سلیمان بن صُرَد]]، [[مسیب بن نجبه|مُسیب بن نَجَبَه]] و [[رفاعة بن شداد بجلی|رَفاعة بن شداد بَجَلی]]، از [[بیعت]] با [[یزید بن معاویه|یزید]] خودداری کردند و برای امام حسین(ع) نامه نوشتند و آن حضرت را برای قیام بر ضد [[بنی‌امیه|امویان]] به کوفه دعوت کردند<ref>شیخ مفید، الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۳۶-۳۷.</ref> زمانی که [[مسلم بن عقیل]] به کوفه آمد، به یاری او شتافتند. حبیب به همراه [[مسلم بن عوسجه اسدی|مسلم بن عوسجه]] به طور پنهانی در کوفه برای مسلم بن عقیل از مردم [[بیعت]] می‌گرفتند.<ref>امین، اعیان الشیعه، ۱۹۸۶م، ج۴، ص۵۵۴.</ref>
پس از مرگ [[معاویة بن ابی‌سفیان|معاویه]] در سال ۶۰ق، حبیب و جمعی از بزرگان شیعیان [[کوفه]]، همچون [[سلیمان بن صرد خزاعی|سلیمان بن صُرَد]]، [[مسیب بن نجبه|مُسیب بن نَجَبَه]] و [[رفاعة بن شداد بجلی|رَفاعة بن شداد بَجَلی]]، از [[بیعت]] با [[یزید بن معاویه|یزید]] خودداری کردند و برای امام حسین(ع) نامه نوشتند و آن حضرت را برای قیام بر ضد [[بنی‌امیه|امویان]] به کوفه دعوت کردند<ref>شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۳۶-۳۷.</ref> زمانی که [[مسلم بن عقیل]] به کوفه آمد، به یاری او شتافتند. حبیب به همراه [[مسلم بن عوسجه اسدی|مسلم بن عوسجه]] به طور پنهانی در کوفه برای مسلم بن عقیل از مردم [[بیعت]] می‌گرفتند.<ref>امین، اعیان الشیعه، ۱۹۸۶م، ج۴، ص۵۵۴.</ref>


=== پیوستن به امام ===
=== پیوستن به امام ===
خط ۷۵: خط ۷۹:
== شهادت ==
== شهادت ==
[[پرونده:مرقد حبيب بن مظاهر.jpg|بندانگشتی|مرقد حبیب بن مظاهر در [[حرم امام حسین(ع)]]]]
[[پرونده:مرقد حبيب بن مظاهر.jpg|بندانگشتی|مرقد حبیب بن مظاهر در [[حرم امام حسین(ع)]]]]
حبیب بن مظاهر، با آن سن زیاد همچون یک قهرمان شمشیر می‌زد، و ۶۲ نفر از افراد دشمن را کشت. در این هنگام بدیل بن صریم عقفانی به او حمله کرد و با شمشیری بر فرق او زد، دیگری با نیزه به او حمله کرد، تا اینکه حبیب از اسب بر زمین افتاد، محاسن او با خون سرش خضاب شد. سپس بدیل بن صریم سرش را از تن جدا کرد.<ref>قمی، نفس المهموم، ۱۳۷۶ق، ص۱۲۴.</ref> بنابر برخی از گزارش‌ها، مردى از بنی‌تمیم بر حبیب حمله کرد و نیزه‌‏اى به او زد. وقتى حبیب خواست برخیزد، حصین بن نمیر با شمشیر ضربتى بر سرش زد و ایشان را از پاى درآورد، آن‌گاه آن مرد تمیمى سرش را از تنش جدا نمود.<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۵، ص۲۶.</ref>
حبیب بن مظاهر ۶۲ نفر از افراد دشمن را کشت. بدیل بن صریم عقفانی به او حمله کرد و با شمشیر بر فرق او زد، دیگری با نیزه به او حمله کرد. پس از آنکه حبیب از اسب بر زمین افتاد بدیل بن صریم سرش را از تن جدا کرد.<ref>قمی، نفس المهموم، ۱۳۷۶ق، ص۱۲۴.</ref> بنابر برخی از گزارش‌ها، مردى از بنی‌تمیم بر حبیب حمله کرد و نیزه‌‏اى به او زد. وقتى حبیب خواست برخیزد، حصین بن نمیر، ضربه‌ای بر سرش زد و او را از پاى درآورد، آن‌گاه آن مرد تمیمى سرش را از تن جدا نمود.<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۵، ص۲۶.</ref>


امام حسین(ع) خود را به بالین او رساند و فرمود: «اَحْتَسِبُ نَفْسی و حماة اَصحابی» پاداش خود و یاران حامی خود را، از خداوند انتظار می‌برم.<ref>ابومخنف کوفی، وقعة الطف، ۱۴۱۷ق، ص۲۳۱.</ref> در بعضی مقاتل آمده است که حضرت فرمود: ای حبیب، مردی با فضیلت بودی که در یک شب [[قرآن]] را ختم می‌کردی.<ref>قمی، نفس المهموم، ۱۳۷۶ق، ص۱۲۴.</ref>  
امام حسین(ع) خود را به بالین حبیب رساند و فرمود: «اَحْتَسِبُ نَفْسی و حماة اَصحابی» پاداش خود و یاران حامی خود را، از خداوند انتظار می‌برم.<ref>ابومخنف، وقعة الطف، ۱۴۱۷ق، ص۲۳۱.</ref> در بعضی مقاتل آمده است که حضرت فرمود: ای حبیب، مردی با فضیلت بودی که در یک شب [[قرآن]] را ختم می‌کردی.<ref> قمی، نفس المهموم، ۱۳۷۶ق، ص۱۲۴.</ref>  
{{شعر۲
{{شعر۲
|زخم تن و خون سر و پیشانی مجروح
|زخم تن و خون سر و پیشانی مجروح
خط ۸۴: خط ۸۸:
|عشق است، فقط عشق حقیقی، نه زبانی<ref>[https://www.balagh.ir/content/4697 «اشعار مناسبتی-حبیب بن مظاهر»] </ref>}}
|عشق است، فقط عشق حقیقی، نه زبانی<ref>[https://www.balagh.ir/content/4697 «اشعار مناسبتی-حبیب بن مظاهر»] </ref>}}


به گفته سماوی، حبیب بن مظاهر فرزندی به نام قاسم داشت. او وقتی به بلوغ رسید بدیل بن صریم را کشت.<ref>سماوی، ابصارالعین، ۱۳۸۱ش، ص۱۲۷.</ref>  
به گزارش محمد بن طاهر سماوی، حبیب بن مظاهر فرزندی به نام قاسم داشت. او وقتی به بلوغ رسید بدیل بن صریم را کشت.<ref> سماوی، ابصارالعین، ۱۳۸۱ش، ص۱۲۷.</ref>
در [[زیارت امام حسین(ع)]] در [[نیمه شعبان]] و غیره<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۵ ص۷۱ و ج۹۸ ص۲۷</ref> نام حبیب بن مظاهر آمده است.<ref> ابن‌طاووس، اقبال الاعمال، ص۲۲۹</ref>
 
=== مدفن ===
=== مدفن ===
قبیله بنی‌اسد هنگام دفن [[شهدای کربلا]] حبیب را، که از بزرگان خود بود، در کنار قبر امام حسین(ع) جداگانه به خاک سپردند. مرقد او در [[حرم امام حسین(ع)]] قرار دارد.<ref>قائدان، عتبات عالیات عراق، ص۱۲۲.</ref>
قبیله بنی‌اسد هنگام دفن [[شهدای کربلا]] حبیب را که از بزرگان خود بود، در کنار قبر امام حسین(ع) جداگانه به خاک سپردند. مرقد او در [[حرم امام حسین(ع)]] قرار دارد.<ref>قائدان، عتبات عالیات عراق، ص۱۲۲.</ref>


== نقل روایت ==
== نقل روایت ==
در کتاب‌های حدیثی روایاتی از حبیب ذکر شده است. بنابه گفته [[شیخ صدوق]]، حبیب از امام حسین(ع) پرسید، قبل از آن‌که خداوند [[آدم (پیامبر)|حضرت آدم(ع)]] را بیافریند، شما چه بودید؟ امام(ع) فرمود: ما شبح‌‏هاى نورى بودیم که اطراف [[عرش|عرش خدا]] دور می‌زدیم و به [[فرشته|فرشتگان]]، [[تسبیح]] (سبحان الله) گفتن و [[تهلیل]] (لا اله الا الله) و [[تحمید]] (الحمد لله) را تعلیم می‌‏دادیم.<ref>شیخ صدوق، علل الشرائع، ۱۳۸۵ش، ج۱، ص۲۳.</ref>
در کتاب‌های حدیثی روایاتی از حبیب نقل شده است. بنابه گفته [[شیخ صدوق]]، حبیب از امام حسین(ع) پرسید، قبل از آن‌که خداوند [[آدم (پیامبر)|حضرت آدم(ع)]] را بیافریند، شما چه بودید؟ امام(ع) فرمود: ما شبح‌‏هاى نورى بودیم که اطراف [[عرش|عرش خدا]] دور می‌زدیم و به [[فرشته|فرشتگان]]، [[تسبیح]] (سبحان الله) گفتن و [[تهلیل]] (لا اله الا الله) و [[تحمید]] (الحمد لله) را تعلیم می‌‏دادیم.<ref>شیخ صدوق، علل الشرائع، ۱۳۸۵ش، ج۱، ص۲۳.</ref>


==تک‌نگاری==
==تک‌نگاری==
خط ۹۸: خط ۱۰۰:
== پانویس ==
== پانویس ==
{{پانوشت}}
{{پانوشت}}
== یادداشت ==
{{یادداشت‌ها}}


== منابع ==
== منابع ==