خیمه‌گاه: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
(اصلاح پانویس‌ها) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۵: | خط ۵: | ||
==ترتیب و چگونگی چینش خیمه‌ها== | ==ترتیب و چگونگی چینش خیمه‌ها== | ||
در [[واقعه کربلا]] آرایش خیمه‌های امام حسین(ع) حالت نعل اسبی داشت تا حفاظت بیشتری داشته باشد. در پشت این خیمه‌ها خندق حفر شده بود تا از آن سمت، مورد تهاجم قرار نگیرند.<ref>عوالم (امام حسین علیه‌السلام)، ص۲۴۵</ref> | در [[واقعه کربلا]] آرایش خیمه‌های امام حسین(ع) حالت نعل اسبی داشت تا حفاظت بیشتری داشته باشد. در پشت این خیمه‌ها خندق حفر شده بود تا از آن سمت، مورد تهاجم قرار نگیرند.<ref>عوالم (امام حسین علیه‌السلام)، ص۲۴۵.</ref> | ||
اولین خیمه‌ای که نصب شده خیمه امام حسین(ع) بود. این خیمه محل جلسات و بزرگ‌ترین خیمه بود.<ref>محمدبن جریر طبری، تاریخ طبری، ۱۳۶۵ش، ج۵، ص۳۸۹</ref> | اولین خیمه‌ای که نصب شده خیمه امام حسین(ع) بود. این خیمه محل جلسات و بزرگ‌ترین خیمه بود.<ref>محمدبن جریر طبری، تاریخ طبری، ۱۳۶۵ش، ج۵، ص۳۸۹.</ref> | ||
خیمه‌های بانوان را در غرب خیمه امام(ع) برپا کردند. اما خیمه [[حضرت زینب سلام الله علیها|حضرت زینب]] را پشت خیمه [[امام حسین(ع)]] نصب كردند و خیمه [[بنی‌هاشم]] اطراف خیمه زنان و کودکان و همگی در پشت خیمه امام حسین(ع) قرار داشت.<ref>عمادزاده، زندگانی سیدالشهدا، ۱۳۶۸ش، ص۳۲۹.</ref> | خیمه‌های بانوان را در غرب خیمه امام(ع) برپا کردند. اما خیمه [[حضرت زینب سلام الله علیها|حضرت زینب]] را پشت خیمه [[امام حسین(ع)]] نصب كردند و خیمه [[بنی‌هاشم]] اطراف خیمه زنان و کودکان و همگی در پشت خیمه امام حسین(ع) قرار داشت.<ref>عمادزاده، زندگانی سیدالشهدا، ۱۳۶۸ش، ص۳۲۹.</ref> | ||
خیمه‌های یاران در قسمت شرقی و در کنار خیمه‌های بنی‌هاشم نصب شد، به طوری که تمامی خیمه‌ها چون نیم دایره‌ای بود و در نقطه محور و مرکز آن، خیمه امام حسین(ع) قرار داشت.<ref>قرشی، حیاة الامام الحسین، ج۳، ص۹۳.</ref> | خیمه‌های یاران در قسمت شرقی و در کنار خیمه‌های بنی‌هاشم نصب شد، به طوری که تمامی خیمه‌ها چون نیم دایره‌ای بود و در نقطه محور و مرکز آن، خیمه امام حسین(ع) قرار داشت.<ref>قرشی، حیاة الامام الحسین، ۱۳۹۴ق، ج۳، ص۹۳.</ref> | ||
==تعداد خیمه‌ها== | ==تعداد خیمه‌ها== | ||
| خط ۱۵: | خط ۱۵: | ||
==غارت کردن و آتش زدن خیمه‌ها== | ==غارت کردن و آتش زدن خیمه‌ها== | ||
پس از شهادت امام حسین(ع)، سپاه دشمن به خیمه‌ها هجوم آورد و اسب، شتر، اثاث، جامه‌ها و زینت‌های زنان را به غارت برد. آنان در این کار بر یکدیگر سبقت گرفتند.<ref>قمی، نفس المهموم، ۱۳۷۹ش، ص۴۷۹.</ref> عمر سعد دستور داد زنان حرم را در چادری جمع کنند و تعدادی را بر محافظت آنان گماشت.<ref>قمی، نفس المهموم، ۱۳۷۹ش، ص۴۸۲.</ref> بر اساس گزارش‌های تاریخی، همه خیمه‌ها به آتش کشیده شد و خیمه‌ای که [[امام سجاد علیه‌السلام|امام زین العابدین]] و زنان حرم را در آن جمع کرده بودند به عنوان آخرین خیمه توسط سپاه عمر سعد به آتش کشیده شد.<ref>کوفی، الفتوح، ۱۴۱۱ق، ج۵، ص۱۳۸؛ سید طاووس، اللهوف، ۱۳۸۳ش، ص۱۸۰</ref> روایتی از [[امام رضا علیه‌السلام|امام رضا(ع)]] نیز وجود دارد که در مورد خیمه‌ها فرمودند: «وأُضْرِمَتْ فی مَضارِبِنا النّار» (ترجمه: خیمه‌های ما را به آتش کشیدند.)<ref>ابن‌شهرآشوب، مناقب آل ابی‌طالب، ۱۳۷۹ق، ج۲، ص۲۰۶.</ref> | پس از شهادت امام حسین(ع)، سپاه دشمن به خیمه‌ها هجوم آورد و اسب، شتر، اثاث، جامه‌ها و زینت‌های زنان را به غارت برد. آنان در این کار بر یکدیگر سبقت گرفتند.<ref>قمی، نفس المهموم، ۱۳۷۹ش، ص۴۷۹.</ref> عمر سعد دستور داد زنان حرم را در چادری جمع کنند و تعدادی را بر محافظت آنان گماشت.<ref>قمی، نفس المهموم، ۱۳۷۹ش، ص۴۸۲.</ref> بر اساس گزارش‌های تاریخی، همه خیمه‌ها به آتش کشیده شد و خیمه‌ای که [[امام سجاد علیه‌السلام|امام زین العابدین]] و زنان حرم را در آن جمع کرده بودند به عنوان آخرین خیمه توسط سپاه عمر سعد به آتش کشیده شد.<ref>کوفی، الفتوح، ۱۴۱۱ق، ج۵، ص۱۳۸؛ سید طاووس، اللهوف، ۱۳۸۳ش، ص۱۸۰.</ref> روایتی از [[امام رضا علیه‌السلام|امام رضا(ع)]] نیز وجود دارد که در مورد خیمه‌ها فرمودند: «وأُضْرِمَتْ فی مَضارِبِنا النّار» (ترجمه: خیمه‌های ما را به آتش کشیدند.)<ref>ابن‌شهرآشوب، مناقب آل ابی‌طالب، ۱۳۷۹ق، ج۲، ص۲۰۶.</ref> | ||
==تاریخچه زیارت خیمه‌گاه== | ==تاریخچه زیارت خیمه‌گاه== | ||
[[پرونده:قدیمی ترین تصویر خیمه‌گاه- 1909 میلادی.jpg|بندانگشتی|۲۵۰px|<small>تصویری منسوب به خیمه‌گاه در شهر [[کربلا]] که مراسم [[عزاداری]] در آن برگزار شده است. این تصویر متعلق به سال ۱۹۰۹م/۱۳۲۷ق است که در صورت صحت انتساب آن، یکی از قدیمی‌ترین تصاویر خیمه‌گاه است.</small>]] | [[پرونده:قدیمی ترین تصویر خیمه‌گاه- 1909 میلادی.jpg|بندانگشتی|۲۵۰px|<small>تصویری منسوب به خیمه‌گاه در شهر [[کربلا]] که مراسم [[عزاداری]] در آن برگزار شده است. این تصویر متعلق به سال ۱۹۰۹م/۱۳۲۷ق است که در صورت صحت انتساب آن، یکی از قدیمی‌ترین تصاویر خیمه‌گاه است.</small>]] | ||
در جنوب غربی [[حرم امام حسین(ع)]] در شهر [[کربلا]] بنایی به نام خیمه‌گاه وجود دارد که شیعیان از دیرباز به زیارت آن می‌روند. در مورد بنای ساخته شده در منابع تاریخی قرون نخستین و میانه گزارشی یافت نشده است. منطقه مخیم در سال‌های دور به نام محله آل‌عیسی معروف بوده است.<ref>خلیلی، موسوعة العتبات المقدسه، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۲۶۶؛انصاری، معماری کربلا در گذر تاربخ، ۱۳۸۹ش، ص۱۳۸</ref> [[آل عیسی|آل‌عیسی]] را طایفه‌ای از علویان معرفی کرده‌اند که نسبشان به [[زید بن علی|زید]] فرزند [[امام سجاد علیه‌السلام|امام سجاد(ع)]] می‌رسد.<ref>مقدس، راهنمای اماكن زیارتی و سیاحتی در عراق، ۱۳۸۸ش، ص۲۴۳.</ref> | در جنوب غربی [[حرم امام حسین(ع)]] در شهر [[کربلا]] بنایی به نام خیمه‌گاه وجود دارد که شیعیان از دیرباز به زیارت آن می‌روند. در مورد بنای ساخته شده در منابع تاریخی قرون نخستین و میانه گزارشی یافت نشده است. منطقه مخیم در سال‌های دور به نام محله آل‌عیسی معروف بوده است.<ref>خلیلی، موسوعة العتبات المقدسه، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۲۶۶؛انصاری، معماری کربلا در گذر تاربخ، ۱۳۸۹ش، ص۱۳۸.</ref> [[آل عیسی|آل‌عیسی]] را طایفه‌ای از علویان معرفی کرده‌اند که نسبشان به [[زید بن علی|زید]] فرزند [[امام سجاد علیه‌السلام|امام سجاد(ع)]] می‌رسد.<ref>مقدس، راهنمای اماكن زیارتی و سیاحتی در عراق، ۱۳۸۸ش، ص۲۴۳.</ref> | ||
*'''نخستین بنا در خیمه‌گاه''' | *'''نخستین بنا در خیمه‌گاه''' | ||
بر اساس منابع، نخستین شخصی که بنای کوچکی در محل خیمه‌گاه ساخت سید عبدالمؤمن دَدِه از نسل [[سید ابراهیم مجاب|سیدابراهیم مُجابْ]] و از متصوفه قرن دهم هجری است. او تعدادی نهال خرما کنار این بنا کاشت كه بعدها به نخلستان دده شهرت یافت.<ref>مقدس، راهنمای اماكن زیارتی و سیاحتی در عراق، ۱۳۸۸ش، ص۲۴۳.</ref> پس از وی نیز فردی به نام جهان كلامی کربلایی شاعر و صوفی قرن دهم در سال ۹۹۶ق این بنا را مرمت و گسترش داد که تاریخ مرمت آن در سنگ مرمر محراب خیمه‌گاه نقش بسته است. | بر اساس منابع، نخستین شخصی که بنای کوچکی در محل خیمه‌گاه ساخت سید عبدالمؤمن دَدِه از نسل [[سید ابراهیم مجاب|سیدابراهیم مُجابْ]] و از متصوفه قرن دهم هجری است. او تعدادی نهال خرما کنار این بنا کاشت كه بعدها به نخلستان دده شهرت یافت.<ref>مقدس، راهنمای اماكن زیارتی و سیاحتی در عراق، ۱۳۸۸ش، ص۲۴۳.</ref> پس از وی نیز فردی به نام جهان كلامی کربلایی شاعر و صوفی قرن دهم در سال ۹۹۶ق این بنا را مرمت و گسترش داد که تاریخ مرمت آن در سنگ مرمر محراب خیمه‌گاه نقش بسته است. | ||
| خط ۷۵: | خط ۷۵: | ||
*عربخانی، رسول، عتبات عالیات در روابط ایران و عثمانی در قرن نوزدهم، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه/ بنیاد پژوهش‌های آستان قدس رضوی، ۱۳۹۳ش. | *عربخانی، رسول، عتبات عالیات در روابط ایران و عثمانی در قرن نوزدهم، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه/ بنیاد پژوهش‌های آستان قدس رضوی، ۱۳۹۳ش. | ||
*عمادزاده، حسین، زندگانی سیدالشهدا، تهران، نشر محمد، ۱۳۶۸ش، ص۳۲۹. | *عمادزاده، حسین، زندگانی سیدالشهدا، تهران، نشر محمد، ۱۳۶۸ش، ص۳۲۹. | ||
*قرشی، باقر شریف، حیاة الامام الحسین، النجف، مطبعة الآداب، چاپ اول، ۱۳۹۴ق | *قرشی، باقر شریف، حیاة الامام الحسین، النجف، مطبعة الآداب، چاپ اول، ۱۳۹۴ق. | ||
*قمی، شیخ عباس، نفس المهموم، منشورات ذوی القربی، ۱۳۷۹ش. | *قمی، شیخ عباس، نفس المهموم، منشورات ذوی القربی، ۱۳۷۹ش. | ||
*کوفی، ابن‌اعثم، الفتوح، تحقیق علی شیری، بیروت، دارالاضواء، ۱۴۱۱ق. | *کوفی، ابن‌اعثم، الفتوح، تحقیق علی شیری، بیروت، دارالاضواء، ۱۴۱۱ق. | ||
*مدرس، محمّد باقر، شهر حسین، انتشارات کلینی، چاپ دوم، ۱۴۱۴ق | *مدرس، محمّد باقر، شهر حسین، انتشارات کلینی، چاپ دوم، ۱۴۱۴ق. | ||
*مقدس، احسان، راهنمای اماكن زیارتی و سیاحتی در عراق، تهران، نشر مشعر، ۱۳۸۸ش. | *مقدس، احسان، راهنمای اماكن زیارتی و سیاحتی در عراق، تهران، نشر مشعر، ۱۳۸۸ش. | ||
*نیبور، کارستن، رحلة الی شبه الجزیرة العربیة و الی بلاد اخری مجاورة لها، ترجمه منذر عبیر، مؤسسة الانتشار العربی، بیروت، ۲۰۰۷م. | *نیبور، کارستن، رحلة الی شبه الجزیرة العربیة و الی بلاد اخری مجاورة لها، ترجمه منذر عبیر، مؤسسة الانتشار العربی، بیروت، ۲۰۰۷م. | ||