آیه اعتداء: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
Sultanmoradi (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Sultanmoradi (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱۷: | خط ۱۷: | ||
}} | }} | ||
'''آیه اِعْتِداء''' صد و نود و چهارمین آیه [[سوره بقره]] است. گرچه [[اسلام]] جنگ در چهار ماه قمری [[حرام]] می‌داند، طبق این آیه پاسخ به دشمنِ متجاوز، حتی در [[ماه‌های حرام|ماه حرام]] نیز [[مباح|مشروع]] است. این آیه در پاسخ به رفتار توهین‌آمیز [[شرک|مشرکان]] با [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] در مراسم حجِ [[سال ۶ هجری قمری|سال ششم هجری]] (پس از [[صلح حدیبیه]]) نازل شد. [[فقه|فقهیان]] مسلمان از این آیه [[قاعده اعتداء|قاعده فقهی اعتداء]] را استنباط کرده‌اند. | '''آیه اِعْتِداء''' صد و نود و چهارمین آیه [[سوره بقره]] است. گرچه [[اسلام]] جنگ در چهار ماه قمری [[حرام]] می‌داند، طبق این آیه پاسخ به دشمنِ متجاوز، حتی در [[ماه‌های حرام|ماه حرام]] نیز [[مباح|مشروع]] است. این آیه در پاسخ به رفتار توهین‌آمیز [[شرک|مشرکان]] با [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] در مراسم حجِ [[سال ۶ هجری قمری|سال ششم هجری]] (پس از [[صلح حدیبیه]]) نازل شد. [[فقه|فقهیان]] مسلمان از این آیه [[قاعده اعتداء|قاعده فقهی اعتداء]] را استنباط کرده‌اند. طبق این [[قواعد فقهی|قاعده]]، که اگر کسی در [[مسجد الحرام|مسجدالحرام]] جنایت کند در همان‌جا قصاص می‌شود؛ اما اگر کسی بیرون از مسجدالحرام مرتکب جنایت شود و به مسجدالحرام پناه ببرد، تا وقتی بیرون نیاید [[قصاص]] نمی‌شود. | ||
==متن آیه== | ==متن آیه== | ||
| خط ۳۷: | خط ۳۷: | ||
==مفهوم‌شناسی== | ==مفهوم‌شناسی== | ||
واژه اعتداء برگرفته از کلمه عدو به‌معنای تجاوزگری به انگیزه سیطره‌یافتن معنا شده است.<ref>مختار عمر، معجم اللغة العربیة المعاصرة، ۱۴۲۹ق، ج۲، ص۱۴۷۲.</ref><br /> | واژه اعتداء برگرفته از کلمه عدو به‌معنای تجاوزگری به انگیزه سیطره‌یافتن معنا شده است.<ref>مختار عمر، معجم اللغة العربیة المعاصرة، ۱۴۲۹ق، ج۲، ص۱۴۷۲.</ref><br /> | ||
آیه اعتداء آیه ۱۹۴ [[سوره بقره]] درباره مشروع بودن تقابل با دشمن تجاوزگر در [[ماه‌های حرام]] است.<ref>طباطبایی، تفسیر المیزان، الاعلمی، ج۲، ص۶۳.</ref><br /> | آیه اعتداء آیه ۱۹۴ [[سوره بقره]] درباره مشروع بودن تقابل با دشمن تجاوزگر در [[ماه‌های حرام|ماه‌های حرام]] است.<ref>طباطبایی، تفسیر المیزان، الاعلمی، ج۲، ص۶۳.</ref><br /> | ||
ماه‌های حرام به چهار [[ماه محرم]]، [[رجب]]، [[ذی القعده]] و [[ذی‌الحجه]] گفته‌اند که جنگیدن در آن [[حرام]] دانسته شده،<ref>مشکینی، تفسیر روان، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۲۳۰</ref> اما جنگ دفاعی در این چند ماه بنابر این آیه جایز و مشروع دانسته شده است.<ref>برجی، ترور و دفاع مشروع، ۱۳۸۶ش، ص۵۲.</ref><br /> | ماه‌های حرام به چهار [[محرم (ماه)|ماه محرم]]، [[رجب]]، [[ذی‌القعده|ذی القعده]] و [[ذی‌الحجة|ذی‌الحجه]] گفته‌اند که جنگیدن در آن [[حرام]] دانسته شده،<ref>مشکینی، تفسیر روان، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۲۳۰</ref> اما جنگ دفاعی در این چند ماه بنابر این آیه جایز و مشروع دانسته شده است.<ref>برجی، ترور و دفاع مشروع، ۱۳۸۶ش، ص۵۲.</ref><br /> | ||
آیه به این نکته اشاره دارد که شکستن حرمت هر چیزی که در دین حرمت دارد از جمله ماه حرام، خانه خدا، جان، آبرو باعث می‌شود قصاص و تلافی کردن مشروع باشد.<ref>مشکینی، تفسیر روان، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۲۰۶.</ref> | آیه به این نکته اشاره دارد که شکستن حرمت هر چیزی که در دین حرمت دارد از جمله ماه حرام، خانه خدا، جان، آبرو باعث می‌شود قصاص و تلافی کردن مشروع باشد.<ref>مشکینی، تفسیر روان، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۲۰۶.</ref> | ||
==شأن نزول== | ==شأن نزول== | ||
در سال ششم هجرت که پیمان [[صلح حدیبیه]] امضا شد [[ | در سال ششم هجرت که پیمان [[صلح حدیبیه]] امضا شد [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] و [[صحابه|اصحاب]] برای شرکت در مراسم [[حج]] به منطقه حدیبیه رسیدند. مشرکان در آن‌جا با اهانت به پیامبر و اصحاب و پرتاب سنگ و تیر به آنان، مانع ورود مسلمین به [[مکه]] شدند. به تلافیِ این رفتار مشرکان و عدم رعایت حرمت ماه ذی القعده، این آیه نازل شد.<ref>طباطبایی، المیزان، الاعلمی، ج۲، ص۶۳.</ref> | ||
==قاعده فقهی== | ==قاعده فقهی== | ||