confirmed، templateeditor
۱۱٬۴۲۴
ویرایش
جز (ویکی سازی) |
جز (ویکی سازی) |
||
خط ۳۲: | خط ۳۲: | ||
==ولادت و درگذشت== | ==ولادت و درگذشت== | ||
محمد خالصیزاده در ۱۳۰۸ق در | محمد خالصیزاده در ۱۳۰۸ق در [[کاظمین]] به دنیا آمد.<ref>هاشم دباغ، ج۱، ص۱۵؛ بصیرت منش، ص۳۵۱</ref> پدرش [[شیخ مهدی خالصی]] از [[مراجع تقلید|مراجع شیعیان]] و از خاندان خالصی در کاظمین [[عراق]] بود. او پس از مراجعت از مراسم سخنرانی به مناسبت جشن میلاد [[محمد(ص)|پیامبر اکرم]]، دچار عوارضی شبیه مسمومیت شد و مدتی بعد در [[سال ۱۳۸۳ هجری قمری|۱۳۸۳ق]]([[آذر (ماه)|آذر]] [[سال ۱۳۴۲ هجری خورشیدی|۱۳۴۲ش]]) در [[بغداد]] درگذشت و در حجره درس خود در صحن [[حرم کاظمین]] به خاک سپرده شد.<ref>اسلام دباغ، ص۱۹۵</ref> | ||
==اساتید== | ==اساتید== | ||
خط ۴۱: | خط ۴۱: | ||
پس از آغاز [[جنگ جهانی اول]] و حمله [[انگلیس]] به بندر فاو در ۱۳۳۲ق. خالصیزاده به همراه پدرش و [[آیت الله سیدمهدی حیدری]]، از علمای [[کاظمین]]، مردم این شهر را برای جنگ با انگلیسیها بسیج کردند.<ref>هاشم دباغ، ج۱، ص۱۲۶ـ۱۲۷</ref> | پس از آغاز [[جنگ جهانی اول]] و حمله [[انگلیس]] به بندر فاو در ۱۳۳۲ق. خالصیزاده به همراه پدرش و [[آیت الله سیدمهدی حیدری]]، از علمای [[کاظمین]]، مردم این شهر را برای جنگ با انگلیسیها بسیج کردند.<ref>هاشم دباغ، ج۱، ص۱۲۶ـ۱۲۷</ref> | ||
در قیام مردم [[عراق]] در ۴ شوال ۱۳۳۸ق/ ۱۹۲۰م به رهبری [[میرزا محمدتقی شیرازی]] در [[کربلا]]، خالصیزاده به مردم انقلابی پیوست و در کنار رهبری این قیام، یکی از گردانندگان اصلی آن شد.<ref>ر.ک:اسلام دباغ، ص۱۸۹؛ آل فرعون، الحقائق الناصعة فی الثورة العراقیة سنة ۱۹۲۰ و نتائجها، ۱۴۱۵ق، ص۱۷۷ـ۱۷۹.</ref> انگلیسیها برای سرکوب قیام، کربلا را محاصره کردند و تسلیم شدن هفده نفر از رهبران قیام را از شروط ترک مخاصمه دانستند و سرانجام وارد کربلا شدند، ولی نتوانستند شیخ محمد را دستگیر کنند.<ref>ر.ک:آل فرعون، الحقائق الناصعة فی الثورة العراقیة سنة ۱۹۲۰ و نتائجها، ۱۴۱۵ق، ص۴۲۴ـ۴۲۶.</ref> | در قیام مردم [[عراق]] در [[۴ شوال]] ۱۳۳۸ق/ ۱۹۲۰م به رهبری [[میرزا محمدتقی شیرازی]] در [[کربلا]]، خالصیزاده به مردم انقلابی پیوست و در کنار رهبری این قیام، یکی از گردانندگان اصلی آن شد.<ref>ر.ک:اسلام دباغ، ص۱۸۹؛ آل فرعون، الحقائق الناصعة فی الثورة العراقیة سنة ۱۹۲۰ و نتائجها، ۱۴۱۵ق، ص۱۷۷ـ۱۷۹.</ref> انگلیسیها برای سرکوب قیام، کربلا را محاصره کردند و تسلیم شدن هفده نفر از رهبران قیام را از شروط ترک مخاصمه دانستند و سرانجام وارد کربلا شدند، ولی نتوانستند شیخ محمد را دستگیر کنند.<ref>ر.ک:آل فرعون، الحقائق الناصعة فی الثورة العراقیة سنة ۱۹۲۰ و نتائجها، ۱۴۱۵ق، ص۴۲۴ـ۴۲۶.</ref> | ||
در ۱۳۴۰ق/ ۱۹۲۱ [[ملک فیصل]] قرارداد تحت الحمایه بودن انگلیس را در قبال پادشاهی عراق پذیرفت که به اعتراضات گسترده مردمی انجامید. در پی آن، کمیتهای پنج نفره از شخصیتهای سیاسی و مذهبی تشکیل شد که خالصیزاده نیز عضو آن بود. اعضای این کمیته در دیدار با ملک فیصل مخالفت مردم عراق با قیمومت [[انگلستان]] را اعلام نمودند.<ref>هاشم دباغ، ج۱، ص۱۴۱ـ۱۴۲؛ عبدالهادی حائری، ص۱۷۳ـ۱۷۴؛رهیمی، ص۲۵۳ـ۲۵۴</ref> | در ۱۳۴۰ق/ ۱۹۲۱ [[ملک فیصل]] قرارداد تحت الحمایه بودن انگلیس را در قبال پادشاهی عراق پذیرفت که به اعتراضات گسترده مردمی انجامید. در پی آن، کمیتهای پنج نفره از شخصیتهای سیاسی و مذهبی تشکیل شد که خالصیزاده نیز عضو آن بود. اعضای این کمیته در دیدار با ملک فیصل مخالفت مردم عراق با قیمومت [[انگلستان]] را اعلام نمودند.<ref>هاشم دباغ، ج۱، ص۱۴۱ـ۱۴۲؛ عبدالهادی حائری، ص۱۷۳ـ۱۷۴؛رهیمی، ص۲۵۳ـ۲۵۴</ref> | ||
خط ۶۲: | خط ۶۲: | ||
===تبعید به مناطق مختلف ایران=== | ===تبعید به مناطق مختلف ایران=== | ||
خالصیزاده در سالهای ۱۳۰۳ تا | خالصیزاده در سالهای ۱۳۰۳ تا [[۱۳۲۴ش]]، بارها به دلیل دخالت در امور سیاسی یا تحریک مردم به اغتشاش، زندانی یا به نقاط مختلف کشور از جمله [[خواف]]، [[تویسرکان]]، [[نهاوند]] و [[کاشان]] تبعید شد. او در این شهرها نیز فعالیتهایی شامل کارهای عمرانی، تألیف چندین کتاب و بسیج مردم در اعتراض به برخی امورانجام داد.<ref>ر.ک:بصیرت منش، ص۳۵۲ـ۳۵۴، ۳۶۱ـ۳۶۶؛ هاشم دباغ، ج۱، ص۱۴۸، ۱۵۴ـ۱۵۶؛ اسلام دباغ، ص۱۹۲ـ۱۹۳</ref> پارهای از تحریکات خالصیزاده که به اعتراضات مردمی در نقاط مختلف کشور منجر شد، در اسناد موجود منعکس است.<ref>ر.ک:سازمان اسناد ملی ایران، آرشیو، سندش ۲۹۳۰۰۸۵۵۰، ۲۹۳۰۰۲۸۷۳، ۲۹۳۰۰۲۸۹۹؛ مرکز اسناد انقلاب اسلامی، آرشیو،ش ۱۰۱۲۴، پرونده «خالصیزاده»</ref> | ||
===برپایی نمازجمعه در شهر ری=== | ===برپایی نمازجمعه در شهر ری=== | ||
خط ۷۱: | خط ۷۱: | ||
===تبعید به یزد=== | ===تبعید به یزد=== | ||
انتقادهای وی از [[محمدرضا شاه]] و دولت باعث شد دوباره در ۱۳۲۵ش در حدود دو سال به [[یزد]] تبعید شود. | انتقادهای وی از [[محمدرضا شاه]] و دولت باعث شد دوباره در [[۱۳۲۵ شمسی|۱۳۲۵ش]] در حدود دو سال به [[یزد]] تبعید شود. | ||
==بازگشت به عراق== | ==بازگشت به عراق== | ||
خط ۷۹: | خط ۷۹: | ||
==اندیشهها== | ==اندیشهها== | ||
خالصیزاده به دلیل پارهای از اظهارنظرها درباره آیینها و رسومات دینی مردم مورد انتقاد برخی افراد بود تا آنجا که وی را متهم به [[وهابیت]]، یا دنباله روی از [[کسروی]] میکردند.<ref>ر.ک:یاد، سال۲، ش ۷، تابستان ۱۳۶۶</ref> از آن میان ایرادات وی به برخی [[دعا|دعاها]] یا تقبیح رسومی چون [[زنجیرزنی]] و گل مالیدن در [[عزاداری امام حسین]] | خالصیزاده به دلیل پارهای از اظهارنظرها درباره آیینها و رسومات دینی مردم مورد انتقاد برخی افراد بود تا آنجا که وی را متهم به [[وهابیت]]، یا دنباله روی از [[کسروی]] میکردند.<ref>ر.ک:یاد، سال۲، ش ۷، تابستان ۱۳۶۶</ref> از آن میان ایرادات وی به برخی [[دعا|دعاها]] یا تقبیح رسومی چون [[زنجیرزنی]] و گل مالیدن در [[عزاداری امام حسین]] در خور ذکر است<ref>ر.ک:خالصیزاده، ص۱۵۰، ۱۵۴؛ هاشم دباغ، ج۱، ص۱۵۹</ref> او خواهان اتحاد [[جهان اسلام|دنیای اسلام]] و تشکیل حکومت بزرگ اسلامی بود.<ref>خالصیزاده، ص۱۳۲؛ صفائی، ص۱۰۹؛ مرکز اسناد انقلاب اسلامی، آرشیو، ش ۱۰۱۲۴، پرونده «خالصیزاده»</ref> خالصیزاده برای ترویج اندیشه اتحاد [[اسلام]] علاوه بر تألیف کتاب و مقاله و ایراد سخنرانی به [[حجاز]]، [[سوریه]]، [[مصر]]، [[فلسطین]] و [[لبنان]] مسافرت کرد و با بزرگان [[اهل تسنن]] در این مناطق به گفتگو پرداخت.<ref>ر.ک: اسلام دباغ، ص۱۹۴؛ هاشم دباغ، ج۱، ص۵۶ـ۹۲</ref> او در راه تحقق آرمانهای خود، با حکومتهای وقت [[ایران]] و [[عراق]] و با دولتهای استعمارگر [[انگلیس]] و [[شوروی]] مبارزه کرد.<ref>ر.ک: احمدی، ص۲۸ـ۳۰، ۳۶ـ۴۳، ۶۹ـ۷۰</ref> او در کنار مبارزات سیاسی به تحقیق و پژوهش نیز مشغول بود و حدود یکصد جلد کتاب و رساله در زمینههای گوناگون به زبان فارسی و عربی تألیف کرد.<ref>هاشم دباغ، ج۱، ص۲۷ـ۳۳؛ احمدی، ص۱۲۵</ref> | ||
==جستارهای وابسته== | ==جستارهای وابسته== |