پرش به محتوا

ایلاء: تفاوت میان نسخه‌ها

۳۴ بایت اضافه‌شده ،  ‏۸ ژوئیهٔ ۲۰۲۳
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۸: خط ۸:
=== پیشینه ===
=== پیشینه ===
{{اصلی|آیه ایلاء}}
{{اصلی|آیه ایلاء}}
از ایلاء به عنوان نوعی [[طلاق]] اهل [[جاهلیت]] یاد می‌شود.<ref>فخر رازی، التفسیر الکبیر، ۱۴۲۰ق، ج۶، ص۴۲۹؛ ابن‌عربی، احکام القرآن، ۱۴۰۸ق، ج۱، ۱۷۷؛ ثعلبی، الکشف و البیان، ۱۴۲۲ق، ج۲، ص۱۶۸؛ ابوالفتوح رازی، روض الجنان، ۱۴۰۸ق، ج۳، ص۲۵۴.</ref> در جاهلیت پیش از اسلام هر گاه مردی از همسر خود متنفر بود، [[سوگند]] یاد می‌کرد که با او [[آمیزش|همبستر]] نگردد<ref>فیض کاشانی، تفسیر الصافی، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۲۵۵؛ جعفری، تفسیر کوثر، ۱۳۷۶ش، ج۱، ص۵۳۱؛ فخر رازی، التفسیر الکبیر، ۱۴۲۰ق، ج۶، ص۴۲۹؛ بیضاوی، أنوار التنزیل و أسرار التأویل، ۱۴۱۸ق، ج۱، ص۱۴۰؛ طوسی، التبیان، بیروت، ج۲، ص۲۳۲؛ مغنیه، التفسیر الکاشف، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۳۳۹.</ref> و تا چند سال<ref>ابن‌عربی، احکام القرآن، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۱۷۷.</ref> یا تا آخر عمر، نه با زن همبستر می‌شد و نه او را طلاق می‌داد.<ref>زمخشری، الکشاف، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۲۶۹.</ref> هدف از این کار اذیت و آزار زن،<ref>زمخشری، الکشاف، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۲۶۹.</ref> سرگردانی<ref>طوسی، التبیان، بیروت، ص۱۰۸.</ref> و جلوگیری از ازدواج مجدد وی<ref>ابوحیان، البحر المحیط، ۱۴۲۰ق، ج۲، ص۴۴۵؛ طوسی، التبیان، بیروت، ص۱۰۸؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۲، ص۱۴۹.</ref> بیان شده است. چنانکه در [[تفسیر نمونه (کتاب)|تفسیر نمونه]] آمده است خدا در آیه ۲۲۶ سوره بقره با این سنت مبارزه کرده و راه‌های گشودن این سوگند را بیان<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۲، ص۱۴۹.</ref> و به نفع زنان و احیاء حقوق آنان حکم کرده است.<ref>طبرانی، التفسیر الکبیر، ۲۰۰۸م، ج۱، ص۳۹۸؛ فخر رازی، التفسیر الکبیر، ۱۴۲۰ق، ج۶، ص۴۲۹؛ جعفری، تفسیر کوثر، ۱۳۷۶ش، ج۱، ص۵۳۲.</ref>
از ایلاء به عنوان نوعی [[طلاق]] اهل [[جاهلیت]] یاد می‌شود.<ref>فخر رازی، التفسیر الکبیر، ۱۴۲۰ق، ج۶، ص۴۲۹؛ ابن‌عربی، احکام القرآن، ۱۴۰۸ق، ج۱، ۱۷۷؛ ثعلبی، الکشف و البیان، ۱۴۲۲ق، ج۲، ص۱۶۸؛ ابوالفتوح رازی، روض الجنان، ۱۴۰۸ق، ج۳، ص۲۵۴.</ref> در جاهلیت پیش از اسلام هر گاه مردی از همسر خود متنفر بود، [[سوگند]] یاد می‌کرد که با او [[آمیزش|همبستر]] نگردد<ref>فیض کاشانی، تفسیر الصافی، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۲۵۵؛ جعفری، تفسیر کوثر، ۱۳۷۶ش، ج۱، ص۵۳۱؛ فخر رازی، التفسیر الکبیر، ۱۴۲۰ق، ج۶، ص۴۲۹؛ بیضاوی، أنوار التنزیل و أسرار التأویل، ۱۴۱۸ق، ج۱، ص۱۴۰؛ طوسی، التبیان، بیروت، ج۲، ص۲۳۲؛ مغنیه، التفسیر الکاشف، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۳۳۹.</ref> و تا چند سال<ref>ابن‌عربی، احکام القرآن، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۱۷۷.</ref> یا تا آخر عمر، نه با زن همبستر می‌شد و نه او را طلاق می‌داد.<ref>زمخشری، الکشاف، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۲۶۹.</ref> هدف از این کار اذیت و آزار زن، <ref>زمخشری، الکشاف، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۲۶۹.</ref> سرگردانی<ref>طوسی، التبیان، بیروت، ص۱۰۸.</ref> و جلوگیری از ازدواج مجدد وی<ref>ابوحیان، البحر المحیط، ۱۴۲۰ق، ج۲، ص۴۴۵؛ طوسی، التبیان، بیروت، ص۱۰۸؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۲، ص۱۴۹.</ref> بیان شده است. چنانکه در [[تفسیر نمونه (کتاب)|تفسیر نمونه]] آمده است خدا در آیه ۲۲۶ سوره بقره با این سنت مبارزه کرده و راه‌های گشودن این سوگند را بیان<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۲، ص۱۴۹.</ref> و به نفع زنان و احیاء حقوق آنان حکم کرده است.<ref>طبرانی، التفسیر الکبیر، ۲۰۰۸م، ج۱، ص۳۹۸؛ فخر رازی، التفسیر الکبیر، ۱۴۲۰ق، ج۶، ص۴۲۹؛ جعفری، تفسیر کوثر، ۱۳۷۶ش، ج۱، ص۵۳۲.</ref>


==احکام فقهی ==
==احکام فقهی ==
خط ۱۵: خط ۱۵:
=== ارکان و شرایط تحقق ایلاء ===
=== ارکان و شرایط تحقق ایلاء ===
برای ایلاء سه رکن شمرده‌اند؛ ایلاءکننده (شوهر)، ایلاءشده (همسر) و صیغه ایلاء، که با هر لفظ و هر زبانی که صراحت در مفهوم آن داشته باشد، صحیح است.<ref>مؤسسه دایرةالمعارف فقه اسلامی، فرهنگ فقه فارسی، ۱۳۸۷ش، ج۱، ص۷۴۸-۷۴۹.</ref> شرایطی نیز برای تحقق ایلاء بیان شده، که چنانچه یکی از آنها وجود نداشته باشد ایلاء تحقق نمی‌یابد؛ این شرایط عبارت‌اند از:<ref>مشکینی، مصطلحات‌الفقه، ۱۳۹۲ش، ص۹۸.</ref>
برای ایلاء سه رکن شمرده‌اند؛ ایلاءکننده (شوهر)، ایلاءشده (همسر) و صیغه ایلاء، که با هر لفظ و هر زبانی که صراحت در مفهوم آن داشته باشد، صحیح است.<ref>مؤسسه دایرةالمعارف فقه اسلامی، فرهنگ فقه فارسی، ۱۳۸۷ش، ج۱، ص۷۴۸-۷۴۹.</ref> شرایطی نیز برای تحقق ایلاء بیان شده، که چنانچه یکی از آنها وجود نداشته باشد ایلاء تحقق نمی‌یابد؛ این شرایط عبارت‌اند از:<ref>مشکینی، مصطلحات‌الفقه، ۱۳۹۲ش، ص۹۸.</ref>
*ایلاءکننده عاقل، [[بلوغ|بالغ]] و دارای قصد و اختیار باشد.
* ایلاءکننده عاقل، [[بلوغ|بالغ]] و دارای قصد و اختیار باشد.
*قَسم به یکی از نام‌های [[خدا|خداوند]] باشد.
* قَسم به یکی از نام‌های [[خدا|خداوند]] باشد.
*ٰقسم بر ترک آمیزش و دخول در واژَن باشد.
* ٰقسم بر ترک آمیزش و دخول در واژَن باشد.
*مدت ترک آمیزش کمتر از چهار ماه نباشد.
* مدت ترک آمیزش کمتر از چهار ماه نباشد.
*پیش از ایلاء بین مرد و زن ارتباط زناشویی صورت گرفته باشد.
* پیش از ایلاء بین مرد و زن ارتباط زناشویی صورت گرفته باشد.
*انگیزۀ ایلاءکننده از ایلا آزار همسرش باشد.
* انگیزۀ ایلاءکننده از ایلا آزار همسرش باشد.
*همسر دائمی باشد.
* همسر دائمی باشد.


=== احکام پس از ایلاء ===
=== احکام پس از ایلاء ===
خط ۳۱: خط ۳۱:
==منابع==
==منابع==
{{منابع}}
{{منابع}}
*ابوالفتوح رازی، حسین بن علی، روض الجنان و روح الجنان فی تفسیر القرآن، مشهد، آستان قدس رضوی، ۱۴۰۸ق.
* ابوالفتوح رازی، حسین بن علی، روض الجنان و روح الجنان فی تفسیر القرآن، مشهد، آستان قدس رضوی، ۱۴۰۸ق.
*ابوحیان، محمد بن یوسف، البحر المحیط فی التفسیر، بیروت، دارالفکر، ۱۴۲۰ق.
* ابوحیان، محمد بن یوسف، البحر المحیط فی التفسیر، بیروت، دارالفکر، ۱۴۲۰ق.
*ابن‌زهره حلبی، حمزة بن علی، غنیة النزوع إلی علمی الأصول و الفروع، مؤسسه امام صادق علیه السلام، قم، چاپ اول، ۱۴۱۷ق.
* ابن‌زهره حلبی، حمزة بن علی، غنیة النزوع إلی علمی الأصول و الفروع، مؤسسه امام صادق علیه السلام، قم، چاپ اول، ۱۴۱۷ق.
*ابن‌عربی، محمد بن عبدالله، احکام القرآن، ۱۴۰۸ق، بیروت، دارالجیل، ۱۴۰۸ق.
* ابن‌عربی، محمد بن عبدالله، احکام القرآن، ۱۴۰۸ق، بیروت، دارالجیل، ۱۴۰۸ق.
*ابن‌منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، بیروت، دارالفکر للطباعة و النشر و التوزیع، چاپ سوم، ۱۴۱۴ق.
* ابن‌منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، بیروت، دارالفکر للطباعة و النشر و التوزیع، چاپ سوم، ۱۴۱۴ق.
*امام خمینی، سید روح‌الله، تحریر الوسیلة، قم، مؤسسه مطبوعات دارالعلم، چاپ اول، بی‌تا.
* امام خمینی، سید روح‌الله، تحریر الوسیلة، قم، مؤسسه مطبوعات دارالعلم، چاپ اول، بی‌تا.
*بیضاوی، عبدالله بن عمر، أنوار التنزیل و أسرار التأویل، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، ۱۴۱۸ق.
* بیضاوی، عبدالله بن عمر، أنوار التنزیل و أسرار التأویل، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، ۱۴۱۸ق.
*ثعلبی، احمد بن محمد، الکشف و البیان المعروف تفسیر الثعلبی، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، ۱۴۲۲ق.
* ثعلبی، احمد بن محمد، الکشف و البیان المعروف تفسیر الثعلبی، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، ۱۴۲۲ق.
*جرجانی، عبدالقاهر بن عبدالرحمن، درج الدرر فی تفسیر القرآن العظیم، عمان اردن، دارالفکر، ۱۴۳۰ق.
* جرجانی، عبدالقاهر بن عبدالرحمن، درج الدرر فی تفسیر القرآن العظیم، عمان اردن، دارالفکر، ۱۴۳۰ق.
*جزیری، عبدالرحمن و دیگران، الفقه علی المذاهب الأربعة و مذهب أهل البیت(ع)، بیروت، دارالثقلین، چاپ اول، ۱۴۱۹ق.
* جزیری، عبدالرحمن و دیگران، الفقه علی المذاهب الأربعة و مذهب أهل البیت(ع)، بیروت، دارالثقلین، چاپ اول، ۱۴۱۹ق.
*جعفری، یعقوب، جعفری، تفسیر کوثر، ۱۳۷۶ش، قم، مؤسسه انتشارات هجرت، ۱۳۷۶ش.
* جعفری، یعقوب، جعفری، تفسیر کوثر، ۱۳۷۶ش، قم، مؤسسه انتشارات هجرت، ۱۳۷۶ش.
*زمخشری، محمود بن عمر، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل و عیون الأقاویل فی وجوه التأویل، بیروت، دارالکتاب العربی، چاپ سوم، ۱۴۰۷ق.
* زمخشری، محمود بن عمر، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل و عیون الأقاویل فی وجوه التأویل، بیروت، دارالکتاب العربی، چاپ سوم، ۱۴۰۷ق.
*سعدی، ابوجیب، القاموس الفقهی لغةً و اصطلاحاً، دمشق، دارالفکر، چاپ دوم، ۱۴۰۸ق.
* سعدی، ابوجیب، القاموس الفقهی لغةً و اصطلاحاً، دمشق، دارالفکر، چاپ دوم، ۱۴۰۸ق.
*شهید ثانی، زین‌الدین بن علی، مسالک الأفهام إلی تنقیح شرایع‌الإسلام، قم، مؤسسة المعارف الإسلامیة، چاپ اول، ۱۴۱۳ق.
* شهید ثانی، زین‌الدین بن علی، مسالک الأفهام إلی تنقیح شرایع‌الإسلام، قم، مؤسسة المعارف الإسلامیة، چاپ اول، ۱۴۱۳ق.
*طبرانی، سلیمان بن احمد، التفسیر الکبیر: تفسیر القرآن العظیم، اربد اردن، دارالکتاب الثقافی، ۲۰۰۸م.
* طبرانی، سلیمان بن احمد، التفسیر الکبیر: تفسیر القرآن العظیم، اربد اردن، دارالکتاب الثقافی، ۲۰۰۸م.
*طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، بی‌تا.
* طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، بی‌تا.
*طوسی، محمد بن حسن، الخلاف، تصحیح علی خراسانی، سید جواد شهرستانی، مهدی طه نجف، مجتبی عراقی، دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ اول، ۱۴۰۷ق.
* طوسی، محمد بن حسن، الخلاف، تصحیح علی خراسانی، سید جواد شهرستانی، مهدی طه نجف، مجتبی عراقی، دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ اول، ۱۴۰۷ق.
*علی‌پور، حسین، «ایلاء»، در دائرة المعارف قرآن کریم، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، قم، بوستان کتاب، چاپ سوم، ۱۳۸۳ش.
* علی‌پور، حسین، «ایلاء»، در دائرة المعارف قرآن کریم، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، قم، بوستان کتاب، چاپ سوم، ۱۳۸۳ش.
*فاضل مقداد، مقداد بن عبد اللّٰه، کنز العرفان فی فقه القرآن، قم، انتشارات مرتضوی، چاپ اول، ۱۴۲۵ق.
* فاضل مقداد، مقداد بن عبد اللّٰه، کنز العرفان فی فقه القرآن، قم، انتشارات مرتضوی، چاپ اول، ۱۴۲۵ق.
*فخر رازی، محمد بن عمر، التفسیر الکبیر (مفاتیح الغیب)، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ سوم، ۱۴۲۰ق.
* فخر رازی، محمد بن عمر، التفسیر الکبیر (مفاتیح الغیب)، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ سوم، ۱۴۲۰ق.
*فیض کاشانی، محمد بن شاه‌مرتضی، تفسیر الصافی، تهران، مکتبة الصدر، چاپ دوم، ۱۴۱۵ق.
* فیض کاشانی، محمد بن شاه‌مرتضی، تفسیر الصافی، تهران، مکتبة الصدر، چاپ دوم، ۱۴۱۵ق.
*قطب‌الدین راوندی، سعید بن عبداللّٰه، فقه القرآن، تصحیح سید احمد حسینی، کتابخانه آیة الله مرعشی نجفی، قم، چاپ دوم، ۱۴۰۵ق.
* قطب‌الدین راوندی، سعید بن عبداللّٰه، فقه القرآن، تصحیح سید احمد حسینی، کتابخانه آیة الله مرعشی نجفی، قم، چاپ دوم، ۱۴۰۵ق.
*مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی، فرهنگ فقه، قم، مؤسسه دایرةالمعارف فقه اسلامی، ۱۳۸۷ش.
* مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی، فرهنگ فقه، قم، مؤسسه دایرةالمعارف فقه اسلامی، ۱۳۸۷ش.
*مشکینی اردبیلی، علی، مصطلحات‌الفقه، قم، دارالحدیث، ۱۳۹۲ش.
* مشکینی اردبیلی، علی، مصطلحات‌الفقه، قم، دارالحدیث، ۱۳۹۲ش.
*مغنیه، محمدجواد، التفسیر الکاشف، قم، دارالکتاب الإسلامی، ۱۴۲۴ق.
* مغنیه، محمدجواد، التفسیر الکاشف، قم، دارالکتاب الإسلامی، ۱۴۲۴ق.
*مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الإسلامیة، چاپ دهم، ۱۳۷۱ش.
* مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الإسلامیة، چاپ دهم، ۱۳۷۱ش.
*نجفی، محمدحسن، جواهرالکلام فی شرح شرایع‌الإسلام، تصحیح: عباس قوچانی و علی آخوندی، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ هفتم، ۱۴۰۴ق.
* نجفی، محمدحسن، جواهرالکلام فی شرح شرایع‌الإسلام، تصحیح: عباس قوچانی و علی آخوندی، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ هفتم، ۱۴۰۴ق.
{{پایان}}
{{پایان}}


Automoderated users، confirmed، templateeditor
۵۱۱

ویرایش