Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۴٬۴۷۰
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
Mkhaghanif (بحث | مشارکتها) جز (←مذهب: تغییر ساختار و ویرایش جژئی) |
||
خط ۳۷: | خط ۳۷: | ||
===تولد و رشد=== | ===تولد و رشد=== | ||
مسکویه در حدود سال ۳۲۰ ق در اطراف [[ری]] متولد شد.<ref>مسکویه، تجارب الامم، ۱۳۶۶ش، ج۲، ص۱۳۶و۱۳۷</ref> | مسکویه در حدود سال ۳۲۰ ق در اطراف [[ری]] متولد شد.<ref>مسکویه، تجارب الامم، ۱۳۶۶ش، ج۲، ص۱۳۶و۱۳۷</ref> | ||
از دوران رشد ابوعلی اطلاع چندانی در دسترس نیست، اما چنین مینماید که زندگی آرامی نداشته است. وی روش پدر و مادرش را در تربیت خود نکوهیده است. گویا پدرش او را به خواندن وروایت اشعار جاهلی عرب وا میداشته و او خود در آغاز جوانی به خوشگذرانی مشغول بوده و سپس به تهذیب نفس پرداخته است. <ref>مسکویه، تهذیب الاخلاق، ۱۹۶۶م، ص۴۹و۵۰</ref> | تاریخ درگذشت وی در سال ۴۲۰<ref>قفطی، ص۳۳۲</ref> یا ۴۲۱ق<ref>یاقوت، ادبا، ج۵، ص۵</ref> گزارش شده است. از دوران رشد ابوعلی اطلاع چندانی در دسترس نیست، اما چنین مینماید که زندگی آرامی نداشته است. وی روش پدر و مادرش را در تربیت خود نکوهیده است. گویا پدرش او را به خواندن وروایت اشعار جاهلی عرب وا میداشته و او خود در آغاز جوانی به خوشگذرانی مشغول بوده و سپس به تهذیب نفس پرداخته است. <ref>مسکویه، تهذیب الاخلاق، ۱۹۶۶م، ص۴۹و۵۰</ref> | ||
===در دربار آل بویه=== | ===در دربار آل بویه=== | ||
خط ۴۷: | خط ۴۷: | ||
یاقوت <ref>ج۵، ص۱۰</ref> مسکویه را [[مجوس| | یاقوت <ref>ج۵، ص۱۰</ref> مسکویه را [[مجوس| | ||
مجوسی]] نومسلمان خوانده است، اما با توجه به نام پدرش -محمد- بعید است که ابوعلی خود مسلمان، زاده نشده باشد. خاصه آنکه در هیچ منبع دیگری این معنی یاد نشده است <ref>نک: بدوی، ص۱۵</ref>و اینکه بسیاری از نویسندگان متأخر، ابوعلی مسکویه را بر مذهب [[شیعه]] دانسته و بر تشیع او استدلال کردهاند.<ref>مدرس، ج۸، ص۲۰۷/آقابزرگ، طبقات، ص۲۸</ref> هانری کربن در این باره معتقد است که همه قرینهها دلالت بر تشیع وی دارند: نزدیکی مسکویه با [[آل بویه|پادشاهان آل بویه]]، ستایش ویژهٔ [[خواجه نصیرالدین طوسی|خواجه نصیر الدین طوسی]] دربارهٔ وی و برخی مطالب در درون کتابهای مسکویه.<ref>کوربن، تاریخ الفلسفة الاسلامیة، ۱۹۹۸م، ص۲۶۶.</ref> | مجوسی]] نومسلمان خوانده است، اما با توجه به نام پدرش -محمد- بعید است که ابوعلی خود مسلمان، زاده نشده باشد. خاصه آنکه در هیچ منبع دیگری این معنی یاد نشده است <ref>نک: بدوی، ص۱۵</ref>و اینکه بسیاری از نویسندگان متأخر، ابوعلی مسکویه را بر مذهب [[شیعه]] دانسته و بر تشیع او استدلال کردهاند.<ref>مدرس، ج۸، ص۲۰۷/آقابزرگ، طبقات، ص۲۸</ref> هانری کربن در این باره معتقد است که همه قرینهها دلالت بر تشیع وی دارند: نزدیکی مسکویه با [[آل بویه|پادشاهان آل بویه]]، ستایش ویژهٔ [[خواجه نصیرالدین طوسی|خواجه نصیر الدین طوسی]] دربارهٔ وی و برخی مطالب در درون کتابهای مسکویه.<ref>کوربن، تاریخ الفلسفة الاسلامیة، ۱۹۹۸م، ص۲۶۶.</ref> | ||
==اطلاعات علمی== | ==اطلاعات علمی== | ||
=== '''اندیشههای فلسفی''' === | |||
ابوعلی در غالب زمینههای [[حکمت نظری]] و [[حکمت عملی|عملی]] به ویژه در فن [[تهذیب اخلاق]] کوشیده، تا آنجا که برخی لقب معلم سوم به وی دادهاند.<ref>امین، ج۳، ص۱۵۸</ref> | ابوعلی در غالب زمینههای [[حکمت نظری]] و [[حکمت عملی|عملی]] به ویژه در فن [[تهذیب اخلاق]] کوشیده، تا آنجا که برخی لقب معلم سوم به وی دادهاند.<ref>امین، ج۳، ص۱۵۸</ref> | ||
خط ۶۳: | خط ۵۹: | ||
[[محمد ارکون]] از روشنفکران معاصر مسلمان، پایاننامه دکتری خود را در مورد انسانشناسی از نگاه ابنمسکویه و [[ابو حیان توحیدی]] قرار داده است. این کتاب بسیار مورد توجه قرار گرفت.<ref>خرازی، [https://www.khabaronline.ir/news/108794/محمد-ارکون-و-نوسازی-تفکر-دینی «محمد ارکون و نوسازی تفکر دینی»]، خبرآنلاین.</ref> | [[محمد ارکون]] از روشنفکران معاصر مسلمان، پایاننامه دکتری خود را در مورد انسانشناسی از نگاه ابنمسکویه و [[ابو حیان توحیدی]] قرار داده است. این کتاب بسیار مورد توجه قرار گرفت.<ref>خرازی، [https://www.khabaronline.ir/news/108794/محمد-ارکون-و-نوسازی-تفکر-دینی «محمد ارکون و نوسازی تفکر دینی»]، خبرآنلاین.</ref> | ||
'''پزشکی''' | === '''مهارت در پزشکی و کیمیا''' === | ||
از دیگر علوم مورد علاقهٔ وی پزشکی بود به روایت [[یاقوت حموی]]<ref>ادبا، ج۵، ص۱۰</ref> او کتابی داشته است به نام '''الجامع''' که عزت<ref>ص۱۴۰</ref> معتقد است که ابوعلی آن را تحت تاثیر کتاب [[الجامع الکبیر]]، معروف به [[الحاوی (کتاب)| الحاوی]] [[محمد بن زکریای رازی]] نوشته است. بنابر گزارش [[ابوحیان توحیدی]]، او همچنین در علم [[کیمیا]] بسیار کوشیده است. ابوعلی در پاسخ یکی از پرسشهای ابو حیان<ref>پرسش ۱۵۰</ref> درباره ماهیت علم کیمیا و درستی یا نادرستی آن وعده نوشتن رسالهای داده است که شاید رسالة فی الکیمیا، همان رساله موعود باشد.<ref>الشوامل، ص۳۲۷</ref> | |||
از دیگر علوم مورد علاقهٔ وی پزشکی بود به روایت [[یاقوت حموی]]<ref>ادبا، ج۵، ص۱۰</ref> او کتابی داشته است به نام '''الجامع''' که عزت<ref>ص۱۴۰</ref> معتقد است که ابوعلی آن را تحت تاثیر کتاب [[الجامع الکبیر]]، معروف به [[الحاوی (کتاب)| الحاوی]] [[محمد بن زکریای رازی]] نوشته است. | |||
=== '''اخلاق''' === | |||
ابوعلی مسکویه، هم در اصول علم اخلاق کوشیده و هم در جزئیات که همان استقرا در اندرزها و اندرزنامههاو عملکردهاست، تلاش کرده است. نمونه نخست، کتاب تهذیب الاخلاق و نمونه زمینه دوم، کتاب جاویدان خرد و برخی آثار دیگر اوست. <ref>ر.ک: امامی، ابوالقاسم، ابوعلی مسکویه، در دایرة المعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۷۳ش، ج۶، ص۵۶-۶۲. | ابوعلی مسکویه، هم در اصول علم اخلاق کوشیده و هم در جزئیات که همان استقرا در اندرزها و اندرزنامههاو عملکردهاست، تلاش کرده است. نمونه نخست، کتاب تهذیب الاخلاق و نمونه زمینه دوم، کتاب جاویدان خرد و برخی آثار دیگر اوست. <ref>ر.ک: امامی، ابوالقاسم، ابوعلی مسکویه، در دایرة المعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۷۳ش، ج۶، ص۵۶-۶۲. | ||
</ref> | </ref> | ||
خط ۷۸: | خط ۶۸: | ||
===استادان و شاگردان=== | ===استادان و شاگردان=== | ||
وی از معاصران [[ابن سینا|بوعلی سینا]] بود و با [[ابوحیان توحیدی]] و [[بدیع الزمان همدانی]] مکاتبه داشت.<ref>مثالب، ص۱۸و۱۹</ref> ابوسلیمان سجستانی، مسکویه را از اعیان زمان دانسته و او را بسی ارج نهاده است.<ref>صوان الحکمه، ص۳۴۶و۳۴۷</ref> | وی از معاصران [[ابن سینا|بوعلی سینا]] بود و با [[ابوحیان توحیدی]] و [[بدیع الزمان همدانی]] مکاتبه داشت.<ref>مثالب، ص۱۸و۱۹</ref> ابوسلیمان سجستانی، مسکویه را از اعیان زمان دانسته و او را بسی ارج نهاده است.<ref>صوان الحکمه، ص۳۴۶و۳۴۷</ref> | ||
استادان ابوعلی به درستی شناخته نیستند. | استادان ابوعلی به درستی شناخته نیستند. اما از [[ابن خمار|ابن خمّار]] در علوم اوایل (دانش یونان)، [[ابن کامل]] در تاریخ<ref>تجارب الامم، ج۲، ص۱۸۴</ref> و ابوالفضل بن عمید<ref>بدوی، ص۱۵و۱۶</ref> به عنوان استادان او نام بردهاند. از شاگردان او نیز میتوان از ابوحیان نام برد.<ref>حوفی، ج۱، ص۳۱</ref> | ||
از شاگردان او نیز میتوان از ابوحیان نام برد.<ref>حوفی، ج۱، ص۳۱</ref> | |||
== آثار == | |||
آثار شناخته شده ابوعلی از این قرارند: | آثار شناخته شده ابوعلی از این قرارند: | ||
[[پرونده:تهذیب الاخلاق.jpg|200px|بندانگشتی]] | [[پرونده:تهذیب الاخلاق.jpg|200px|بندانگشتی]] | ||
خط ۹۶: | خط ۸۱: | ||
*[[فوز السعاده]]<ref>الذریعه، ج۱۶، ص۳۶۹</ref> | *[[فوز السعاده]]<ref>الذریعه، ج۱۶، ص۳۶۹</ref> | ||
*[[الهوامل و الشوامل]]، هوامل مجموعه پرسشهای [[ابوحیان توحیدی]] و شوامل پاسخهای مسکویه به این پرسشهاست و.... | *[[الهوامل و الشوامل]]، هوامل مجموعه پرسشهای [[ابوحیان توحیدی]] و شوامل پاسخهای مسکویه به این پرسشهاست و.... | ||
برای او همچنین آثاری ذکر شده که چاپ نشده است: | |||
*رسالة فی ذکر الحجر الاعظم، که ظاهرا در کیمیاست.<ref>مرکزی، خطی، ج۴، ص۹۸۲و۹۸۳</ref> | *رسالة فی ذکر الحجر الاعظم، که ظاهرا در کیمیاست.<ref>مرکزی، خطی، ج۴، ص۹۸۲و۹۸۳</ref> | ||
* رسالة فی الکیمیا <ref>مرکزی، خطی، ج۴، ص۹۸۲و۹۸۳</ref> | * رسالة فی الکیمیا <ref>مرکزی، خطی، ج۴، ص۹۸۲و۹۸۳</ref> | ||
خط ۱۰۴: | خط ۸۸: | ||
*الکنز الکبیر درکیمیا | *الکنز الکبیر درکیمیا | ||
==مطالعه بیشتر== | |||
مسکویه زندگی نامه، آثار و اندیشه؛ یادواره هزارمین سال درگذشت ابوعلی مسکویه، قم، [[پژوهشکده حوزه و دانشگاه]]،۱۴۲۱ق/۱۳۷۹ش. | |||
== مطالعه بیشتر == | |||
== پانویس == | == پانویس == |